Του Λίνου Υφαντή,
Μια άγνωστη ιστορία αποκαλύπτουν ξεχασμένα γεγονότα που έμειναν στη λήθη του χρόνου. Πρόκειται για τον Εθνικό Διχασμό που ξέσπασε στην Ελλάδα το 1916 με πρωταγωνιστές τον Βενιζέλο και Βασιλιά Κωνσταντίνο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την είσοδο της Ελλάδας στον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Entete. Aυτό έγινε τον Ιούνιο του 1917 εναντίον της Γερμανίας και Αυστροουγγαρίας. Πολύ πριν όμως είχε σπάσει η ουδετερότητα της Ελλάδας με εισβολή των αντιμαχόμενων δυνάμεων στο Ελληνικό έδαφος. Αναλόγως με τις πολιτικές προτιμήσεις των επικεφαλών στρατιωτικών συμπεριφέρονταν και μονάδες του στρατού παίρνοντας άμεσα η έμμεσα θέση στην παγκόσμια αυτή διαμάχη.
Μία περίπτωση ήταν και εκείνη του Δ΄Σώματος Στρατού, η οποία παραδόθηκε στις Γερμανικές δυνάμεις με πρωτοβουλία του εκτελών χρέη διοικητή Συνταγματάρχη Ιωάννη Χατζόπουλου. Το Δ’ Σώμα Στρατού στην ουσία πλήρωσε τον Εθνικό Διχασμό, αφού υπήρχε ο φόβος μήπως τεθεί υπό τον έλεγχο του Κινήματος Εθνικής Αμύνης που έδρευε στη Θεσσαλονίκη. Μάλιστα μερικοί από αυτούς εκτοπίστηκαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην πόλη Gorlitz ( Γκέρλιτς) της Ανατολικής Γερμανίας. Η μοίρα της ιστορίας τους έπαιξε περίεργο παιχνίδι. Ενώ στην αρχή οι Γερμανοί ήταν φιλόξενοι μαζί τους στην πορεία τους συμπεριφέρθηκαν βάναυσα. Συγκεκριμένα τους εξανάγκαζαν σε σκληρή εργασία και τους άφησαν να ζουν σε άθλιες συνθήκες χωρίς την απαραίτητη τροφή. Ούτε λίγο ούτε πολύ το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Gorlitz άρχισε να θυμίζει εκείνα που θα ακολουθούσαν στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.
Έψαχνε για δουλειά στην Καβάλα αλλά βρέθηκε στη Γερμανία αιχμάλωτος.
Στη διαδρομή αυτή ενσωματώνεται η μικροϊστορία ενός Αγρινιώτη στρατιώτη, που αποκαλύπτει η γαλλική πηγή “Bulletin quotidien de presse étrangère France. Ministère de la guerre (1791-1936) στην έκδοση τη 5ης Ιουνίου 1917. Πρόκειται για τον Αγρινιώτη στρατιώτη “George Karadjis” όπως τον αναγράφει ακριβώς η Γαλλική πηγή. Άρα το πραγματικό του όνομα είναι Γιώργος Καρατζής ή πιθανόν Καλαντζής, αν έχει γραφεί λάθος. Ο στρατιώτης αυτός πήρε το απολυτήριο του από την Έδεσσα τον Αύγουστο του 1916 και ανέβηκε μέσω της Θεσσαλονίκης στην Καβάλα να ψάξει για δουλειά ως καπνεργάτης. Άλλωστε προερχόνταν από άλλη μία καπνούπολη, το Αγρίνιο και το αντικείμενο αυτό υπήρχε και στην πόλη της Ανατολικής Μακεδονίας. Δυστυχώς όμως εκεί πέτυχε Βουλγαρικά στρατεύματα, οι οποίοι συνέλαβαν τον Αγρινιώτη στρατιώτη επειδή φορούσε στρατιωτικά ρούχα ακόμα ως φυσικά αιχμάλωτο πολέμου. Τον στέλνουν μαζί με τους υπόλοιπους του “σώματος Χατζόπουλου” μέσω τρένων στο Gorlitz της Γερμανίας. Εκεί τους έδιναν σε μια μέρα μόλις 320 γραμμάρια ψωμί κακής ποιότητας και πολύ σπάνια κρέας. Ακόμα και αυτό πολλές φορές ήταν κρέας σκύλου, για το οποίο οι φρουροί του στρατοπέδου έλεγαν ότι ήταν κουνέλι.
Πολλές φορές τους χτυπούσαν και μάλιστα όχι οι Γερμανοί αλλά ιδίως Έλληνες που ήταν ντυμένοι με βουλγαρική στολή και τυφέκια που τους είχαν δώσει οι τότε νέοι συμμαχοί τους επειδή θεωρούνταν αντιβασιλικοι άρα με το στρατόπεδο της Entete.
Αυτή ήταν η άγνωστη ιστορία του κρατούμενου σε στρατόπεδα συγκέντρωσης Αγρινιώτη καπνεργάτη Γιώργου Καρατζή ή Καλατζή. Δύο δεκαετίες αργότερα η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα, αφού τη θέση τους πήραν τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης με ανάλογες επιγραφές τύπου “Χαίρεται” αλλά στα Γερμανικά.
Πηγές:
Bulletin quotidien de presse étrangère France. Ministère de la guerre (1791-1936) , Paris 5 Juin 1917.
https://el.wikipedia.org/wiki/Εθνικός Διχασμός
agrinionews.gr
