Στις μεγάλες επιδημίες και πανδημίες που χτύπησαν τη χώρα μας στο παρελθόν, την έλλειψη φαρμάκων και την άγνοια τη συμπλήρωνε ενίοτε και η θρησκοληψία (με την κακή της έννοια) με τραγικά αποτελέσματα. Αυτό το παρελθόν πρέπει πάντα να μας διδάσκει.
Αρχές του 19ου αιώνα σαρώνει τον ελλαδικό χώρο η πανούκλα. Γύρω στα 1813 εμφανίζεται και στη Λαμία και στην υπόλοιπη Ρούμελη με πολλά θύματα. Ο Αλήπασας, του οποίου η Φθιώτιδα ήταν βιλαέτι του, βάζει την περιοχή σε καραντίνα. Δραστικά μέτρα πήρε κι όταν η πανούκλα χτύπησε την Ήπειρο και τη νότια Αλβανία.
Όταν μάλιστα το 1815 στο Δέλβινο εκδηλώθηκε πανούκλα ο Αλή Πασάς αποφασίζει να αποκλείσει την πόλη. Τα στρατεύματά του την περικυκλώνουν και απαγορεύουν οποιαδήποτε επικοινωνία με τους κατοίκους της. Όσοι είχαν προσβληθεί από την πανώλη, περιορίζονται σ’ ένα κατάλυμα που είχε φτιαχτεί ειδικά γι’ αυτόν τον σκοπό.
Εξαίρεση αποτέλεσαν οι Φιλιάτες της Θεσπρωτίας, όπου ο τοπικός δερβίσης τυφλωμένος από θησκοληψία και άγνοια καθησύχαζε τους συμπολίτες του:
«Τι είναι η πανούκλα αδέλφια μου; Είναι μία από τις 360 πύλες του Παραδείσου του πέφτει και που ο καθένας μας οφείλει να προσπαθήσει να σηκώσει και πάλι. Στο κακό αυτό πρέπει να σταθούμε όρθιοι και μπροστά και όχι, όπως οι Φράγκοι, πίσω από τα κάγκελα του λοιμοκαθαρτηρίου. Αν αυτή η πανούκλα έρθει, πάει να πει πως το πεπρωμένο ήταν να έρθει. Αν το πεπρωμένο το θέλει να γίνει έτσι, θα γίνει έτσι. Όμως, έχω την πεποίθηση ότι δεν θα γίνει τίποτα απ’ όλα αυτά».
Από τους 2.800 κατοίκους επέζησαν μόνο 130.
Στα 1854 εμφανίστηκε η χολέρα στον Πειραιά και ξαπλώθηκε και στην υπόλοιπη χώρα. Έφτασε μάλιστα μέχρι και τα Κράβαρα, την ορεινή Ναυπακτία. Ο κορυφαίος μας πεζογράφος Ανδρέας Καρκαβίτσας σε ένα οδοιπορικό του το 1890 γράφει:
«…Όλα τα χωρία των Κραβάρων είναι σταυρωμένα. Παντού όπου διήλθον έβλεπα εν περιόπτω θέσει, επί των τεσσάρων σημείων του ορίζοντος, ορθίους ξυλίνους σταυρούς, διατηρουμένους από την εποχήν της χολέρας. Γίνεται δε ούτω πως το σταύρωμα: Συνάζονται όλοι οι κάτοικοι εις την εκκλησίαν, όπου ο ιερέας λειτουργεί. Είτα εξέρχονται ο ιερεύς με τ΄άμφιά του ασκεπής κρατών εις χείρας σταυρόν κι έπονται οι κάτοικοι ομοίως ασκεπείς τεταπεινωμένοι… Περιέρχονται κύκλω το χωρίον, του ιερέως αγιάζοντος τον πέριξ τόπον και πηγνύοντος τους σταυρούς στα τέσσερα άκρα. Το αγίασμα και οι σταυροί δια των ακόπως τεταμένων βραχιόνων των αποτρέπουσι παν κακόν και ολέθριον να εισέλθει εις το χωρίον».
Στο Θεό είχαν εναποθέσει εκείνοι οι άνθρωποι τις ελπίδες τους, αλλά δεν έφτανε μόνο αυτό. « Καλός ο αγιασμός αλλά για καλό και για κακό πάρε και καμιά μια γάτα στο σπίτι» λέει σοφά ο λαός.
Γράφει ο Βασίλης Κανέλλος, Εκπαιδευτικός -Γραμμένη Οξυά
agriniopress.gr
