Για την παραγωγή ενός εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου (της κορυφαίας ποιοτικής κατηγορίας του προϊόντος), απαιτείται ως γνωστόν η τήρηση σειράς διαδικασιών και προδιαγραφών σε όλα τα στάδια ελαιοκαλλιέργειας, ελαιοσυλλογής, σωστής & άμεσης μεταφοράς του ελαιοκάρπου στο ελαιοτριβείο κλπ.
Ήδη διανύουμε την περίοδο της συγκομιδής του ελαιόκαρπου στις περισσότερες περιοχές της χώρας μας και τα μέχρι στιγμής δεδομένα επιβεβαιώνουν στην πλειοψηφία τους την ποιοτική υπεροχή των παραγόμενων παρτίδων.
Ωστόσο, έχουν αναφερθεί και περιπτώσεις - ευτυχώς μεμονομένες - ελαιολάδων στα οποία εντοπίσθηκαν επιμολυντές, υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων, υδρογονάνθρακες ορυκτελαίων (MOSH-MOHA) κλπ.
Οι πιο πάνω επιμολυντές, που επιβαρύνουν σημαντικά την ποιότητα και οδηγούν σε απόρριψη ολόκληρες παρτίδες ελαιολάδων, δημιουργούνται κυρίως λόγω της χρήσης ακατάλληλων λιπαντικών στα κλαδευτικά μηχανήματα, όταν υπάρχει η πρακτική της κοπής των κλαδιών ταυτόχρονα με την ελαιοσυλλογή.
Συνεπώς, θα πρέπει να τηρούνται όλες οι οδηγίες των κατά τόπους ΔΑΟΚ και των γεωπόνων και συγκεκριμένα:
- οι κανόνες ορθής χρήσης των φυτοπροστατευτικών (ημερομηνία από την τελευταία εφαρμογή έως την συλλογή).
- προγραμματισμός της ελαιοσυλλογής στο κατάλληλο στάδιο ωριμότητας του καρπού, έτσι ώστε να υπάρχουν οι βέλτιστες συνθήκες ποιότητας και απόδοσης ελαιολάδου.(Οι υπερώριμες ελιές χάνουν τη φρουτώδη γεύση τους ενώ οι πρώιμες μπορεί να έχουν φρουτώδη γεύση αλλά χάνουν στις αποδόσεις).
- χρήση ελαιόπανων και πλαστικών εξαρτήματα των ελαιοραβδιστικών τα οποία θα πρέπει να πληρούν τις προδιαγραφές της ισχύουσας νομοθεσίας για τους φθαλικούς εστέρες.
- η αποφυγή τραυματισμών του ελαιόκαρπου και της συμπίεσης των ελιών εντός των σακιών.
- η μεταφορά των ελιών στο ελαιοτριβείο σε γιούτινους σάκους ή σε παραγωγικές κλούβες και όχι σε πλαστικά τσουβάλια.
- η ελαχιστοποίηση του χρόνου που μεσολαβεί από τη συγκομιδή μέχρι την έκθλιψη ώστε να αποφεύγεται η σημαντική υποβάθμιση του παραγόμενου ελαιολάδου.
Συμπληρώνουμε τις απαραίτητες βέλτιστες πρακτικές για την αποφυγή επιμόλυνσης του ελαιόλαδου με επιβλαβείς παράγοντες αντιγράφοντας τις πρόσφατες ιδιαίτερα χρήσιμες οδηγίες του Διευθυντή της ΔΑΟΚ Τριφυλίας κ. Αντώνη Παρασκευόπουλου.
Υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων: Για την αποφυγή παρουσίας υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων στο παραγόμενο ελαιόλαδο, οι ελαιοκαλλιεργητές θα πρέπει να χρησιμοποιούν εγκεκριμένα φυτπροστατευτικά προϊόντα κατά τις επεμβάσεις και να τηρούν με ακρίβεια το καθοριζόμενο κατά περίπτωση, χρονικό περιθώριο που προβλέπεται, μεταξύ της τελευταίας επέμβασης και της συγκομιδής.
Πλαστικοποιητές: Για την αποφυγή παρουσίας «πλαστικοποιητών» (φθαλικοί εστέρες-phthalates) στο παραγόμενο ελαιόλαδο, δηλαδή τοξικών ουσιών οι οποίες μεταναστεύουν στο ελαιόλαδο και το επιμολύνουν, κατά την επαφή του με ακατάλληλα πλαστικά, οι εύκαμπτοι πλαστικοί σωλήνες μεταφοράς ελαιόλαδου σε κάθε τμήμα του εξοπλισμού, οι πλαστικοί περιέκτες που χρησιμοποιούνται στο ελαιοτριβείο αλλά και κατά τη διακίνηση του ελαιολάδου, να μην περιέχουν στη σύνθεσή τους πλαστικοποιητές. Η προμήθεια κάθε τέτοιου υλικού πρέπει να συνοδεύεται από το σχετικό «πιστοποιητικό καταλληλότητας».
Κατά τη συγκομιδή να χρησιμοποιούνται δίχτυα συλλογής και πλαστικά εξαρτήματα των ελαιοραβδιστικών που πληρούν τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία, όρια για τους φθαλικούς εστέρες. Να δίνεται προσοχή στην απομάκρυνση πλαστικών εξαρτημάτων ή τμημάτων αυτών (δακτύλιοι) ελαιοραβδιστικών, από τον ελαιόκαρπο, ενώ στα ελαιοτριβεία να τοποθετείται κατάλληλη σίτα μετά το πλυντήριο και πριν τον σπαστήρα, ώστε αυτά να «παγιδεύονται».
Ορυκτέλαια και προϊόντα καύσης: Οι ελαιοπαραγωγοί θα πρέπει να χρησιμοποιούν κατάλληλα λιπαντικά (φυτικής προέλευσης) για τη λίπανση του μηχανολογικού εξοπλισμού (αλυσοπρίονα, ελαιοσυλλεκτικές μηχανές κλπ) ενώ θα πρέπει να γίνεται προσεκτική χρήση του εξοπλισμού κατά τη συγκομιδή, για την αποφυγή διαρροών λιπαντικών (π.χ. λίπανση της αλυσίδας) και την επαφή τους με τον ελαιόκαρπο ή τα δίχτυα συλλογής και τους σάκους.
Στο ελαιοτριβείο τα χρησιμοποιούμενα για το μηχανολογικό εξοπλισμό λιπαντικά, θα πρέπει να είναι «κατάλληλα για επιχειρήσεις τροφίμων», ενώ εντός του χώρου του ελαιοτριβείου δεν επιτρέπεται η είσοδος πετρελαιοκίνητων κλάρκ, το κάπνισμα και εστίες καύσης (π.χ. τζάκι).
Βαρέα μέταλλα: Δεν επιτρέπονται κράματα του χαλκού σε τμήματα του μηχανολογικού εξοπλισμού, σε διάφορες θέσεις της παραγωγικής διαδικασίας και της διαδικασίας του φιλτραρίσματος του ελαιολάδου (π.χ. σύνδεσμοι αντλιών, σύνδεσμοι των σωλήνων μεταφοράς ελαιολάδου).
