Συνεχίζουμε το ταξίδι στον χρόνο , όπου καταγράφονται όλα τα αρχαιολογικά ευρήματα του τόπου μας.έτσι όπως καταγράφονται στα πρακτικά του συνεδρίου "Αχελώος και τα χωριά περί τον καλούμενον Καμπύλον ποταμόν"

ΜΕΡΟΣ 3ον

Στην ευρύτερη περιοχή του Αγίου Βλασίου αρχαιότητες έχουν επισημανθεί ήδη από τα τέλη του 19ου αι. από τον Άγγλο περιηγητή Wooddhouse στο λόφο που βρίσκεται το ναϋδριο του Αγίου Ιωάννη (Εικ. 20), στον οικισμό Λάπατο από ομάδα Ολλανδών ερευνητών, οι οποίοι πραγματοποίσαν τη δεκαετία του ’80 συστηματική επιφανει­ακή έρευνα στην περιοχή και στον Κάτω Άγιο Βλάσιο.
Σε χαμη­λό λόφο που προσφέρει εκπληκτική θέα προς τον ποταμό Αχελώο και την τεχνητή λίμνη Κρεμαστών υπάρχει μεγάλη διασπορά κεραμιδιών και οστράκων, ορισμένα εκ των οποίων ανήκουν σε καλής ποιότητας μελαμβαφή αγγεία των ελληνιστικών χρόνων. Από τον οχυρωματικό περίβολο ελάχιστα ίχνη σώζονται.Ο Κ. Στεργιόπουλος στο έργο του για την αρχαία Αιτωλία αναφέρερεται επίσης στο «Κάστρο του Αγίου Βλασίου». 

Η τοποθεσία, γνωστή στους κατοίκους ως «Παλιόκαστρο» βρίσκεται στη θέση «Προύλπος» ή «Πήδημα» στην αριστερή όχθη του Αχελώου (Εικ. 22) σε λόφο ακρι­βώς πάνω από το νεώτερο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου  (Εικ. 21). Από τον οχυρωματικό περίβολο δεν διατηρείται κανένα ίχνος. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν μόνο επιφανειακά όστρακα αγγείων και κεραμίδια, ενώ αρχαίο οικοδομικό υλικό φαίνεται ότι έχει χρησιμο­ποιηθεί για την κατασκευή αγροτικής αποθήκης (Εικ. 23) στην κορυ­φή του λόφου. Μεταξύ των λίθων ταυτίστηκε από τον ομιλούντα σε πρόσφατη αυτοψία κομμάτι από λίθινο κατώφλι εντοιχισμένο στη νότια γωνία του εν λόγω κτίσματος.

Ο πύργος στο Παχτήρι βρίσκεται στην άκρη χαμηλού λόφου που προσφέρει απεριόριστη θέα προς τον Αχελώο και την απέναντι ακτή της σημερι­νής Επαρχίας Βάλτου και φαίνεται πως χρησίμευε γιά τον έλεγχο του ποταμού, ο οποίος στο συγκεκριμένο σημείο στενεύει. Πρόκειται για ορθογώνιο πύργο κτισμένο από ψαμμιτόλιθους κατά το ψευδοί - σόδομο τραπεζιόσχημο σύστημα δόμησης, του οποίου η καλύτερα σωζόμενη νοτιοδυτική πλευρά έχει μήκος 9,5 μ. και διατηρείται σε ύψος 2 μ. περίπου (Εικ. 24α-γ) Από τις ατενές πλευρές καλύτερα διατηρείται η βορειοδυτική, της οποίας το αωζόμενο μήκος πλησιά­ζει τα 5,5 μ. (Εικ. 24δ 

Ο δεύτερος πύργος, βρίσκεται δυτικά του χωριού Αυλακιές,όπουΆγγλος περιηγητής Wooddhouse  αναφέρει την ύπαρξη τάφων, διατηρείται στη θέση «Παλιόπυργος» σε υψηλό σχετικά λόφο, είναι γνωστός ως «Κουλόπυργος» ή «Κωλόπυργος» και προσφέρει εκπληκτική θέα προς τον Αχελώο και την απέναντι ακτή της Επαρχίας Βάλτου. 

Μεταξύ των δύο αυτών πύργων, στο Παχτήρι και στις Αυλακιές, είναι γνωστή η ύπαρξη αρχαίου ναού στην περιοχή Ξυλοπέραμα, ο οποίος δυστυχώς σήμερα έχει κατακλυστεί από τα νερά της τεχνητής λίμνης Καστρακίου.