Με μια ξεχωριστή εκδήλωση ξεκίνησε το περασμένο Σάββατο η «Διέξοδος» τις δράσεις της φθινοπωρινής περιόδου.
Μια εκδήλωση αφιερωμένη στους Βλάχους των Βαλκανίων την οποία επιμελήθηκε ο συνεργάτης της Φιλόλογος – Msc Πολιτιστικής Διαχείρισης Γρηγόρης Δουλιώτης.
Επρόκειτο για μια διαβαλκανική συνεργασία, υπό την αιγίδα του Ινστιτούτου Γκαίτε της Σόφιας, που υλοποιήθηκε από το Ιστορικό Μουσείο «Διέξοδος», το Μουσείο και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και το Πολιτιστικό Κέντρο Εικόνας και Ήχου του Βουκουρεστίου.
Μέσα σε δύο ασφυκτικά γεμάτες από κόσμο αίθουσες του ανωγείου του Ιστορικού Μουσείου της «Διεξόδου» ακούστηκαν εισηγήσεις για τα Βλαχόφωνα χωριά της Ελλάδας και της Ρουμανίας και προβλήθηκαν για πρώτη φορά τρία νέα ντοκιμαντέρ σχετικά με τη ζωή, τα ήθη και τα έθιμα των κατοίκων τους.
Ο Γρηγόρης Δουλιώτης με την αρωγή της «Διεξόδου», την συνεργασία της Όλγας Δασκαλή και συνεντεύξεων των έμπειρων και με πλούσιες γνώσεις για την καταγωγή τους και την ιστορία των προγόνων τους Κώστα Κουτσουμπίνα, Γιάννη Νάκα και Αδαμαντίας Νάκα εστίασε το ενδιαφέρον στα Βλαχοχώρια της Αιτωλοακαρνανίας, η Ειρήνη Δελιδάκη και η Βάλια Παγωνίδου με τη συνεισφορά του Μουσείου και του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης εργάστηκαν στην περιοχή της Βέροιας και ο Εμιλιάν Μάργκαριτ από το Πολιτιστικό Κέντρο Εικόνας και Ήχου του Βουκουρεστίου επικεντρώθηκε στα βλαχόφωνα χωριά της Ρουμανίας.
Την εκδήλωση πλαισίωσαν με εξαιρετικά διαφωτιστικές εισηγήσεις τους δυο εκλεκτοί καλεσμένοι που τους ενώνει η κοινή καταγωγή τους από την Παλαιομάνινα που είναι ένα από τα επτά Βλαχοχώρια της Αιτωλοακαρνανίας. Ο δημοσιογράφος, συγγραφέας και διευθυντής αθηναϊκών εφημερίδων Δημήτρης Στεργίου και η δικαστική υπάλληλος με σπουδές για τον «Ελληνικό Πολιτισμό» στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Σταυρούλα Σαμαλέκου.
Ο Δημήτρης Στεργίου με εξειδικευμένη γνώση του πάνω στο θέμα των Βλάχων και μακρόχρονη συγγραφική ενασχόλησή του με τα βλάχικα έθιμα και τις βαθιές αρχαιοελληνικές τους ρίζες, παρουσίασε με γλαφυρό και κατανοητό τρόπο τα στοιχεία που αφορούν στην καταγωγή και την ελληνικότητα των Βλάχων του Ελλαδικού χώρου ενώ η Σταυρούλα Σαμαλέκου ασχολήθηκε πρωτίστως με την λατινογενή προέλευση της γλώσσας, τις εκδοχές της ιστορικής καταγωγής των Ελλήνων Βλάχων, την καθημερινή ζωή και τα έθιμα των ομοχωρίων της αλλά και τη σημαντική συμβολή τους στην ηρωική Έξοδο του Μεσολογγίου αναφέροντας εκτός από τους Αγωνιστές της Σαμαρίνας που συμμετείχαν στην Έξοδο και ονόματα γνωστών Βλάχικων οικογενειών από τα επτά βλαχόφωνα χωριά του Ξηρομέρου.
