13 Σεπτέμβρη 1684, τα στρατεύματα του Morosini λεηλατούν και κατακαίουν το (τότε Οθωμανικό) Βραχώρι με τη βοήθεια 1500 Ελλήνων.
Η στρατιωτική αυτή επιχείρηση στο Βραχώρι πρωτοσέλιδο στον Ευρωπαϊκό χώρο.
του Αλέξιου Γ. Κατεφίδη, καθηγητή στο Γυμνάσιο Νυρεμβέργης.
Στη φωτό το εξώφυλλο της διακεκριμένης αναφοράς (Distinta Relationi) του FRANCESCO MOROSINI στα 1684 για το WRACORI και το DRAGOMESTRE με στοιχεία κώδικα της κρατικής βιβλιοθήκης της Βαυαρίας στο Μόναχο:Eur.1009q
Σαν σήμερα εδώ και 331 χρόνια, στα 1684, στη περιοχή μας μεταξύ Οχθίων(Sturmilus) και Μ.Χώρας(Sapandi) στο πέρασμα (τότε) του Αχελώου έχουμε ένα από τα αρχικά γεγονότα του 6ουΕνετοτουρκικού πολέμου. Συγκεκριμένα τα στρατεύματα του Morosini με αρχηγό τον στρατηγό κόντεCarlo di Strassoldo που αποτελούνταν από χίλιους εξακόσιους Ενετούς, χίλιους Μαλτέζους, τριακόσιους στρατιώτες του Πάπα, από Αλβανούς και από Κροάτες, όπως επίσης, από σώμα χιλίων πεντακοσίων Ελλήνων εθελοντών της περιοχής με την εποπτεία του Κεφαλλονίτη συνταγματάρχη του βενετικού στρατού Άγγελου Δελαδέτσιμα, μάχονται κατά των Οθωμανών όπου ηγείτο ο Σεφέρ Αγάς, με χίλιους πεντακόσιους στρατιώτες και διακόσιους ιππείς.
Οι Toύρκοι με αρκετές απώλειες τρέπονται σε άτακτη υποχώρηση. Οι Βενετοί περνάνε πλέον εύκολα στην ανατολική όχθη του Αχελώου. Προελαύνοντας λεηλατούν και κατακαίουν: Πρώτα-πρώτα, το Sapandi-Sipandi Spandi-Ζappandi [= Ζαπάντι, νυν Μεγάλη Χώρα], και μετά το Βραχώρι που στις Βενετικές ιστορικές πηγές δηλώνεται με τους παραλλάσσοντες λογότυπους Uracori, Viacouij, Vrachori, Vracori, Vurachacori, Vvricori, Wracori, Wrachori. Περνώντας, συνακόλουθα, από το χωριό Caliccia-Caliuia-Caliva–Calivia-Calliuia-Calluia [=Kαλύβια], και συνεχίζοντας νοτιοδυτικά την πορεία τους λεηλατούν επίσης και κατακαίουν, το Angelo Castro-Argirocastro [=Αγγελόκαστρο] , την Uva-Stiuoria-Striuoria [=Γουριά;], και το Gnocori- Guocori- Neocori [=Νιοχώρι] καταλήγοντας για επιβίβαση στο Porto di Petalá [= όρμο Πεταλά] στις εκβολές του Αχελώου. Εκεί τους περιμένει ο αρχιστράτηγος Φραντσέσκο Μοροζίνι με το στόλο, αφού νωρίτερα είχε καταπλεύσει προς το Πατραϊκό κόλπο και τη Ναύπακτο για αντιπερισπασμό. Κατόπιν αποπλέουν για το Porto di Démata [= όρμο Αγίου Νικολάου] στα δυτικά της Βόνιτσας προετοιμάζοντας τη πολιορκία της Πρέβεζας, που έλαβε χώρα στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1684.
Το γεγονός αυτό έγινε πρωτοσέλιδο στον ευρωπαϊκό τύπο της εποχής.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το γεγονός αυτό από την ανάτυπη δημοσίευση, “Iστορικές πηγές, σχεδιαγράμματα και χάρτες της μάχης των Βενετών κατά των Οθωμανών ‘‘STONASPRO’’[= στον Αχελώο], στη θέση ‘‘STURMILUS’’[=‘‘ στους Μύλους ’’] Ακαρνανίας, το 1684”, στο σύνδεσμο: :http://www.academia.edu/4141935/I_STONASPRO_STURMILUS_14
Η πραγματεία επίσης αυτή παρουσιάστηκε και δημοσιεύτηκε στο Διεθνές Συνέδριο Τοπικής Ιστορίας & Πολιτισμού Τριχωνίας και Ναυπακτίας 9-10-11 Ιουνίου 2012 Ακρόπολη Θεστίας (Βλοχός) – Θέρµον – Ναύπακτος. Σχετικός οπτικοακουστικός σύνδεσμος της παρουσίασης:http://www.livemedia.gr/video/25306
πηγή: http://agrinionews.gr