photo credits: panaitolionews.blogspot.gr
Ενα παλιό ρητό λέει «Ρωτώντας πας στην πόλη» ή αλλιώς «ρώτα για να μάθεις». Το ίδιο πράξαμε και εμείς όταν γνωρίσαμε το ιστορικό ερευνητή και συγγραφέα κο Φώτη Γιγκλά που διαμένει στο Παναιτώλιο Αγρινίου. Ο ίδιος μας είπε ότι αρέσκεται στο να διαβάζει αρχαία Ελληνικά κείμενα και να ενημερώνεται για ιστορικά γεγονότα που αφορούν την περιοχή μας. Η αγάπη του για το χωριό του το Παναιτώλιο τον έκανε να ψάξει για ιστορικά στοιχεία που σχετίζονται με αυτό. Η Χρύσα Σπαή συναντήθηκε μαζί του και παρουσιάζει στους αναγνώστες του AgrinioBestOF.gr πτυχές της ιστορίας του Παναιτωλίου όπως τις διηγήθηκε ο ίδιος.
Το ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΟ έγινε Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Αγρινίου με την εφαρμογή του «Καλλικράτη». Με την Νέα Αβώρανη το Καινούργιο και τα Προσήλια αποτελούσε το Δήμο Θεστιέων όταν η τοπική αυτοδιοίκηση εφάρμοσε τον «Καποδίστρια». Βρίσκεται νοτιοανατολικά του Αγρινίου και είναι σχεδόν ενωμένο με αυτό. Εφάπτεται με την Εθνική Οδό Αγρινίου – Αντιρρίου και τελειώνει στις καλαμιές της λίμνης Τριχωνίδος. Στον εύφορο κάμπο του ευδοκιμούν οι ελιές, το καλαμπόκι και το τριφύλλι. Ο καπνός ήταν το βασικό προιόν του Παναιτωλίου εως την δεκαετία του 80’.
Η ιστορία του χάνεται στους αιώνες , καθώς κατοικήθηκε από τους Κουρήτες – πρωτοελληνικό φύλλο της Μυκηναϊκής εποχής. Οι Κουρήτες και οι Πελασγοί πρωτοέλληνες που κατοίκησαν στον τόπο που βρίσκεται το σημερινό Παναιτώλιο ήταν λαός ειρηνικός και ασχολούταν με την γεωργία. Δεν ήταν φιλοπoλεμικοί και είχαν μια οργανωμένη ζωή σε κοινότητες.
Ο σημαντικότερος ήρωας των Κουρητών είναι ο Θέστιος, Πανίσχυρος Βασιλιάς της Αιτωλίας. Το Κράτος που ίδρυσε ακτινοβολούσε σε όλο το τότε γνωστό κόσμο και στην αυλή του φιλοξένησε μεγάλες προσωπικότητες της εποχής. Πάντρεψε τις κόρες και τις εγγονές του με τους ισχυρότερους ηγεμόνες. Δυο διάσημες εγγονές του Θέστιου τέκνα της Λήδας και του Τυνδάρεω ήταν η Κλυταιμνήστρα και η Ελένη οι οποίες έγιναν σύζυγοι των πιο διάσημων ηγεμόνων της Αρχαιότητας, Αγαμέμνωνα και Μενέλαου. Η άλλη εγγονή του η Διήνειρα κόρη της Αλθαίας και του Οινέα παντρεύτηκε τον διασημότερο ήρωα της αρχαιότητας, τον Ηρακλή.
Το σημερινό Παναιτώλιο ήταν μέρος της πανίσχυρης Αιτωλικής Συμπολιτείας. Αποκρούουν ακόμα και εκστρατείες των Μακεδόνων και παραμένουν ελεύθεροι και ισχυροί μέχρι που υπέκυψαν στους Ρωμαίους το 146 πχ.
Το 3ο αιώνα μχ διαδίδεται ο Χριστιανισμός σε αυτό τον τόπο με ειρηνικό τρόπο. Δεν βρίσκει όμως ησυχία καθώς οι Γότθοι του Αττίλα καταστρέφουν την πόλη και την λεηλατούν.
Στο Παναιτώλιο μέχρι πριν λίγα χρόνια υπήρχαν τα γνωστά γεφύρια του Αλά Μπεη. Ένα σπάνιο έργο θεμελίωσης σε βαλτώδες έδαφος. Αποτελούταν από 373 κάμαρες (τόξα) και είχαν μήκος 3 χιλιόμετρα.
Κυρήχθηκαν διατηρητέα με Προεδρικό Διάταγμα αλλά παρόλα αυτά καταστράφηκαν. Κατά τον περιηγητή – ιστορικό Πουκεβίλ ο Αλά μπεης απλά έχτισε πάνω στις βάσεις των παλιών γεφυριών που είχαν κατασκευάσει οι Ρωμαίοι. Ενδείξεις υπάρχουν ότι μπορεί να είναι και έργο Νορμανδών.
Στην τοποθεσία Αμπάρια είναι ο τόπος που μαζεύοταν ο μόχθος και ο ιδρώτας των Χριστιανών για να καταλήξει στα χέρια των Τούρκων.
Πριν την απελευθερωσή του (τον Ιούνιο του 1821) το εξουσίαζε ο Μουσταφά Πασάς που είχε στην κατοχή του όλη την Παραλίμνια περιοχή. Μέσα στη συμφωνία της προίκας προς το γαμπρό του Ντούτς Αγά ήταν και το νερό της Ερμίτσας που κάθε Σαββατοκύριακο πότιζε το κάμπο. Ακόμη και σήμερα αυτό το τουρκικό εθιμικό δίκαιο έμεινε ακόμα σε ισχύ.
Στο πέρασμα των αιώνων το Παναιτώλιο είτε σαν γή των Κουρητών και των Πελασγών, ή των Θεστιέων και κατόπιν των Αιτωλών είτε σαν οικισμός είτε ως κωμόπολη με δεκάδες κατακτητές που πέρασαν από μέσα του στέκει εκεί απλωμένο στην παραλίμνια πεδιάδα της Αιτωλίας με το νέο του όνομα που πήρε στα μέσα της δεκαετίας του 50 αφήνοντας πίσω του το Μουσταφούλι κ το Χαλίκι και συνεχίζει στον 21ο αιώνα, ένα καμποχώρι απλό με ταπεινούς κατοίκους να ονειρεύεται μια ανάπτυξη που θα δώσει βάση στο τοπίο του, το περιβάλλον και τον πολιτισμό.
Αυτό που έχω να συμπληρώσω είναι ότι : Ναι μεν ο πολιτισμός για όλον τον κόσμο ξεκίνησε από την Ελλάδα αλλά όμως αυτό έγινε και από κάποιο μέρος αυτής. Πιο συγκεκριμένα υπάρχουν κάποια σημαντικά ιστορικά πράγματα που ξεκίνησαν από την περιοχή μας. Σύμφωνα λοιπόν με τους ιστορικούς Εφορο και Διόδωρο Σικελιώτη οι Θεστιείς είναι εκείνοι που πρώτοι εξημέρωσαν τα άλογα, τα πρόβατα και τις μέλισσες. Κατά συνέπεια ήταν και οι πρώτοι παραγωγοί τυριού και μελιού. Ακόμα υπάρχουν καταγεγραμένα στοιχεία σε ιστορικά βιβλία των Σπαρτιατών που αναφέρουν ότι Θεστιείς πολεμιστές πήγαν στην Σπάρτη και εκπαιδεύσανε τους Σπαρτιάτες στο Πάνμαχον και το Παγκράτιο. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι και οι πολεμικές τέχνες γεννήθηκαν στην περιοχή μας.
Ηθελα να συμπληρώσω ότι το Παναιτώλιο βρέχεται από την Λίμνη Τριχωνίδα που παλαιότερα λεγόταν Απόκουρος. Είναι μια απο τις μεγαλύτερες των Βαλκανίων και στα νερά της ζει ένα σπάνιο ψάρι που λέγεται νανογωβιός. Επίσης στην Λίμνη Τριχωνίδα και μόνο σε αυτή ζει και η λιμνίσια Αθερίνα.
Δύο άνθρωποι που ο κόσμος δεν τους γνωρίζει έχουν κάνει πολλά για το Παναιτώλιο.
Ο ενας είναι ο Δάσκαλος Φώτης Αλεξόπουλος ο οποίος έζησε τέλη του 18’ αρχές του 19’ αιώνα και είναι αυτός που ένωσε τα τρία χωριά που απαρτίζουν το Παναιτώλιο σε ένα με το σημερινό όνομα. Τα τρία χωριά είναι το Χαλίκι, Το Μουσταφούλη και τα Αμπάρια. Αυτά με προεδρικό διάταγμα μετονομάσθηκαν σε Παναιτώλιο, όνομα το οποίο πήραν ένεκα του γεγονότος ότι εδώ ήταν ο χώρος όπου μαζευόταν όλοι οι πρόεδροι των γύρω χωριών για να σηζητησουν διάφορα θέματα. Την ονομασία Παναιτώλιο λοιπόν την οφείλουμε στον Δάσκαλο Φώτη Αλέξόπουλο.
Ο άλλος είναι ο Δημήτρης Τραπεζιώτης (παππούς του τεως Δημάρχου Θεστιέων Δημήτρη Τραπεζιώτη) ο οποίος έσωσε το χωριό από σίγουρη σφαγή από τους Γερμανούς το 1940. Συγκεκριμένα οταν οι Γερμανοί και Ιταλοί κατέφθασαν με στρατό και τανκς στο Παναιτώλιο έμπαιναν στα σπίτια, λεηλατούσαν, έκλεβαν, βίαζαν κλπ. Ενας κάτοικος λοιπόν του Παναιτωλίου αγανακτισμένος σκότωσε έναν Γερμανό που εισέβαλε στο σπίτι του. Όπως ήταν φυσκό οι Γερμανοί έξαλλοι ζήτησαν από όλους τους κατοίκους να βγούν στο δρόμο – από την δυτική πλευρά μέχρι την Αγία Τριάδα. Εκεί οι Γερμανοί με τα όπλα παρατεταμένα προς τους κατοίκους του Παναιτωλίου απαιτούσαν να μάθουν το όνομα του δράστη δινοντας διορία 10 λεπτών. Πρίν αρχίσουν τους πυροβολισμούς και στην ουσία αφανίσουν το χωριό εμφανίστηκε ο Δημήτρης Τραπεζιώτης ο οποίος ήξερε Γερμανικά και κατάφερε να τους πείσει ότι ο δράστης ήταν από άλλη περιοχή περαστικός και ότι οι κάτοικοι του χωριού ουδέποτε θα έκαναν κάτι τέτοιο. Οι Γερμανοί πείσθηκαν και κατέβασαν τα όπλα με αποτέλεσμα το χωριό να συνεχίσει να υπάρχει και να ευημερεί μέχρι τις μέρες μας.
Όπως είπαμε στην εισαγωγή του άρθρου ο κος Φώτης Γιγκλάς είναι και συγγραφέας. Για το βιβλίο που έχει γράψει μας δήλωσε:
«Μετά από 17 χρόνια έρευνας σε Αρχαιοελληνικά θέματα και θρησκευτικές έρευνες, κατέληξα στο να γράψω ένα βιβλίο με τίτλο «Πίστη & Έρευνα» για θέματα που είναι άγνωστα στο ευρύ κοινό και πρέπει ο κόσμος να ενημερωθεί. Το βιβλίο έχει δύο σκέλη εκ των οποίων το ένα αναφέρεται στην ιστορία του κόσμου και το άλλο στην σωτηρία της ψυχής μας. Το βιβλίο το διανέμω δωρεάν καθότι δεν είναι προιόν εμπορικής εκμετάλευσης. Μπορεί ο οποιοσδήποτε να με βρεί στους χώρους που εργάζομαι και να μου το ζητήσει.»
Οσον αφορά την συνέχεια σχετικά με την συγγραφή μας είπε:
“Ολοκληρώνω την συγγραφή του δευτερου τόμου του βιβλίου «Πίστη και Έρευνα» το οποίο πιστεύω ότι μετά το καλοκάιρι του 2018 θα βγεί στην κυκλοφορία. Είναι μια έρευνα πάνω σε θρησκευτικά κείμενα και σε πράγματα τα οποία έχουν πει οι άγιοι της ορθοδοξίας μας και τα έχουν αποκρύψει. Εγω είχα την τύχη να τα διαβάσω και μέσα από αυτή μου την δουλειά να τα παρουσιάσω στο ευρύ κοινό.
Το AgrinioBestOf.gr ευχαριστεί τον κο Φώτη Γιγκλά για τα τόσο χρήσιμα και σημαντικά ιστορικά στοιχεία που μας παρέθεσε για την περιοχή μας και σίγουρα πολλοί αναγνώστες τα αγνοούν.
Στην συνέχεια μπορείτε να δείτε το βίντεοκλιπ του τραγουδιού «Τσαρκα Μακ Παντί» σε μουσική στίχους Ζάκι Αιτωλού και ερμηνεία από τον Δημήτρη Μπένο, που έχει γραφτεί για το Παναιτώλιο και το οποίο περιέχει και αρκετές παλιές νοσταλγικές φωτογραφίες από το χωριό. Σίγουρα θα σας αρέσει.
Τμήμα Παραγωγής Ειδήσεων και Ενημέρωσης του AgrinioBestOf.gr
