Οι αναγκαίες επεμβάσεις στις οποίες πρέπει να προχωρήσουν αυτή την περίοδο οι παραγωγοί, ώστε να προστατεύσουν τα δέντρα και να διασφαλίσουν την μετέπειτα καρποφορία τους.

ΚΑΡΚΙΝΩΣΗ

Ασθένεια µε χαρακτηριστικό σύμπτωμα το σχηματισμό εξογκωμάτων (όγκων) σε κλαδιά, μεγαλύτερους κλάδους, στον κορμό και σπανιότερα στα φύλλα (νεύρα ή μίσχο). Όταν επικρατεί υγρός καιρός μεταφέρεται το βακτήριο µε το νερό από τα καρκινώματα σε ανοικτές πληγές και μολύνει άλλα μέρη του δέντρου ή γειτονικά δέντρα. Έντονης μορφής εκδήλωση της ασθένειας παρουσιάζει ξήρανση κλαδιών και εξασθένηση των δέντρων. Η ποικιλία Κορωνέϊκη (ψιλολιά) είναι ιδιαίτερα ευπαθής στο βακτήριο.

Λήψη προληπτικών μέτρων για την αποφυγή νέων µμολύνσεων:

• Επιλέγετε υγιή δενδρύλλια στην εγκατάσταση νέου ελαιώνα.
• Προσβεβλημένα κλαδιά µε όγκους πρέπει να αφαιρούνται µε ξηρό καιρό στο κλάδεμα και να καίγονται, ιδιαίτερα στα νεαρά δέντρα ̟ου η ασθένεια εξελίσσεται γρήγορα. Το κάψιμο των κλαδιών απαγορεύεται κατά τους θερινούς μήνες.
• Αποφεύγετε να κλαδεύετε µε υγρό ή βροχερό καιρό.
• Φροντίζετε να αποφεύγονται τραυματισμοί του φλοιού των κλάδων.
• Τα εργαλεία κλαδέματος να απολυμαίνονται σε οινόπνευμα εμπορίου 70% ή διάλυμα χλωρίνης 5-10% σε νερό.
• Οι μεγάλες τομές να καλύπτονται µε πυκνό βορδιγάλειο πολτό (διάλυμα 6%).

Συστήνεται προληπτικός ψεκασμός µε χαλκούχο σκεύασα αμέσως μετά από κλάδεμα, ανοιξιάτικο παγετό ή χαλαζόπτωση, ιδιαίτερα στις υγρές περιοχές (βορδιγάλειος πολτός, οξυχλωριούχος χαλκός, υδροξείδιο του χαλκού, τριβασικός θειικός χαλκός).

ΞΥΛΟΦΑΓΑ ΕΝΤΟΜΑ: ΣΚΟΛΥΤΕΣ (φλοιοφάγος & φλοιοτρίβης)

Μικροσκοπικά σκαθάρια (2-4 χλστ.) ̟ου κατά κανόνα προσβάλουν εξασθενημένους κλάδους. Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζουν αυξημένη δραστηριότητα κυρίως λόγω της παραμονής στους ελαιώνες κλάδων ή δέντρων µη παραγωγικών και εξασθενημένων.

Προνύμφες και ακμαία προκαλούν νέκρωση του φλοιού και ξήρανση λεπτών κλαδιών ή κλάδων μεγαλύτερης διαμέτρου ανάλογα µε την ένταση της προσβολής. Μεγαλύτεροι κλάδοι συνήθως δεν ξηραίνονται αλλά έχουν καχεκτική βλάστηση και μειωμένη καρποφορία.

Η αντιμετώπιση βασίζεται σε καλλιεργητικούς χειρισμούς και είναι αποτελεσματικοί όταν εφαρμόζονται σε σχετικά μεγάλη έκταση:

• Έγκαιρη αφαίρεση προσβεβλημένων ξερών ή ημίξηρων κλάδων και κάψιμο. Στόχος είναι η απομάκρυνση των εντόμων που φιλοξενούνται πριν ξεκινήσουν να γεννούν την άνοιξη.
• Ενίσχυση της ζωηρότητας των ελαιοδέντρων µε κατάλληλο κλάδεμα, άρδευση και λίπανση.

Προσβεβλημένα κλαδιά που αποθηκεύονται ως καύσιμη ύλη μεταφέρουν και διασπείρουν τα έντομα. Κλαδιά ξερά ή ημίξηρα προσβεβλημένα από διάφορες αιτίες (κηκιδόµυγα των βλαστών, τζιτζίκια, µαργαρόνια, ίσκα, αδροµυκώσεις, κ.α.) να απομακρυνθούν και να καταστραφούν το αργότερο μέχρι τα μέσα Μαρτίου.

Επίσης τα υπολείμματα του κλαδέματος πρέπει να απομακρύνονται άμεσα από τους ελαιώνες.

ΚΑΠΝΙΑ & ΛΕΙΧΗΝΕΣ

Κλάδοι, βλαστοί και φύλλα καλύπτονται από ένα μαύρο στρώμα που οφείλεται στην καπνιά. Η καπνιά είναι μύκητας που αναπτύσσεται πάνω στα μελιτώδη εκκρίματα των κοκκοειδών εντόμων.

Οι λειχήνες είναι στρώμα κιτρινοπράσινου χρώματος που αναπτύσσεται κυρίως στους κορμούς και στους βραχίονες αλλά και στα κλαδιά.

Κανιά και λειχήνες συναντώνται σε ελαιώνες υγρών περιοχών και σε δέντρα µε πυκνή βλάστηση.

Κοινή αντιμετώπιση επιτυγχάνεται µε το κλάδεμα (καλός αερισμός και φωτισμός στο εσωτερικό των δέντρων).

Έγκαιρη αντιμετώπιση των κοκκοειδών περιορίζει την ανάπτυξη της καπνιάς.

Κατά τη χειμερινή περίοδο οι ψεκασμοί µε χαλκούχα σκευάσματα δρουν προστατευτικά για την καπνιά και συμβάλλουν στην αποκόλληση των λειχήνων.

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΖΙΖΑΝΙΩΝ

• Μην καταστρέφετε την ξινήθρα (Oxalis sp). ∆εν είναι επιζήμιο ζιζάνιο, δεν ανταγωνίζεται τις δενδρώδεις καλλιέργειες και περιορίζει την εμφάνιση άλλων ανταγωνιστικών ζιζανίων.
• Αποφύγετε την καταστροφή των ζιζανίων πριν από τα τέλη Μαρτίου, ιδιαίτερα στις περιοχές ̟ου ενδημεί η καλόκορη. Η διατήρηση της αυτοφυούς βλάστησης μέσα στον ελαιώνα καθυστερεί τη μετακίνηση του εντόμου προς τις ανθοταξίες της ελιάς.
• Στους ελαιώνες, η μηχανική κατεργασία του εδάφους δεν πρέπει να ξεπερνά σε βάθος τα 25 εκ. ώστε να αποφεύγονται οι τραυματισμοί των ριζών. Στα επικλινή εδάφη υπάρχει κίνδυνος διάβρωσης και πρέπει να περιορίζετε στο ελάχιστο την εδαφική καλλιέργεια.
• Οι επεμβάσεις µε χαλκούχα μυκητοκτόνα συνιστούν προληπτική αντιμετώπιση και έχουν δράση προστατευτική. Παρακολουθείτε τα δελτία καιρού, διότι αν ο ψεκασμός αποπλυθεί από τη βροχή, πρέπει να επαναληφθεί.

Μην ψεκάζετε όταν οι καιρικές συνθήκες δεν είναι κατάλληλες, π.χ. άνεμος, βροχή.

Περιφερειακό Κέντρο Προστ. Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου Ηρακλείου