Την πρόθεση των κυβερνήσεων Κύπρου, Ελλάδος, Ισραήλ και Ιταλίας να συνεργαστούν για να καταστεί δυνατή και να ενισχυθεί η ανάπτυξη και η υλοποίηση του έργου του αγωγού EastMed, ως μια βιώσιμη και στρατηγική επιλογή, καθώς και ως υποδομή ειδικού ενδιαφέροντος, τόσο για κράτη που είναι παραγωγοί φυσικού αερίου όσο και για την ΕΕ, εξέφρασαν οι υπουργοί Ενέργειας της Κύπρου, Γιώργος Λακκοτρύπης, της Ελλάδας, Γιώργος Σταθάκης, του Ισραήλ Γιουβάλ Στάινιτς και ο πρέσβης της Ιταλίας στην Κύπρο, Αντρέα Καβαλάρι, ο οποίος εκπροσώπησε τον Ιταλό υπουργό, Κάρλο Καλέντα, ο οποίος δεν μπόρεσε να παραβρεθεί στην τετραμερή σύνοδο της Λευκωσίας.
Οι τρεις υπουργοί και ο πρέσβης υπέγραψαν μνημόνιο συναντίληψης για συνεργασία αναφορικά με τον αγωγό EastMed και έθεσαν ως στόχο την υπογραφή των όρων της διακρατικής συμφωνίας εντός του 2018.
Σε κοινή δήλωση αναφέρεται ότι «το έργο θα διασφαλίσει μια απευθείας, μακρόπνοη, εξαγωγική οδό από το Ισραήλ και την Κύπρο προς την Ελλάδα, την Ιταλία και άλλες ευρωπαϊκές αγορές, σαν ένα ακόμη στοιχείο του διαδρόμου (φυσικού αερίου) της Ανατολικής Μεσογείου, ενδυναμώνοντας έτσι την ασφάλεια εφοδιασμού της ΕΕ και προωθώντας, παράλληλα, τον ανταγωνισμό μεταξύ παραγώγων αερίου».
Τα τέσσερα μέρη αναφέρουν, επίσης, ότι εξέφρασαν στο μνημόνιο την επιθυμία τους να συνεργαστούν «ώστε να διευκολύνουμε τις αναγκαίες μελέτες, την αδειοδότηση, την κατασκευή και τη λειτουργία του έργου».
Προς την κατεύθυνση αυτή, προστίθεται, η Τεχνική Επιτροπή, που αποτελείται από τους γενικούς διευθυντές των τεσσάρων υπουργείων Ενέργειας, η σύσταση της οποίας συμφωνήθηκε από τους υπουργούς στην Υπουργική Σύνοδο του Τελ Αβίβ, στις 3 Απριλίου 2017, θα συνεχίσει να πραγματοποιεί συναντήσεις, με την εντολή να συζητήσει, μεταξύ άλλων, τους όρους της διακρατικής συμφωνίας.
Ο αγωγός θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου προς την ηπειρωτική Ευρώπη και θα συνδέει την Ανατολική Μεσόγειο με την Ελλάδα, μέσω Κύπρου, ενώ ο τρέχον σχεδιασμός αφορά υποθαλάσσιο αγωγό μήκους 1.300 χιλιομέτρων και χερσαίο αγωγό μήκους 600 χιλιομέτρων.
Ο αγωγός ξεκινά από τις νέες ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου προς την Κύπρο με υποθαλάσσιο αγωγό 200 χλμ. Ακολούθως συνδέει την Κύπρο με την Κρήτη με υποθαλάσσιο αγωγό 700 χλμ, ενώ στη συνέχεια υποθαλάσσιος αγωγός 400 χλμ συνδέει την Κρήτη με την ηπειρωτική Ελλάδα στην Πελοπόννησο.
Στη συνέχεια χερσαίος αγωγός 600 χλμ διασχίζει την Πελοπόννησο και τη Δυτική Ελλάδα. Εκεί ο EastMed θα συνδέεται με υφιστάμενους αγωγούς για να μεταφέρει το φυσικό αέριο προς την Ιταλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο αγωγός θα επιτρέψει επίσης τον ανεφοδιασμό της εσωτερικής αγοράς της Κύπρου με φυσικό αέριο.
Με βάση τις μελέτες η σχεδιαζόμενη δυναμικότητα του αγωγού θα είναι 10 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου ετησίως, με δυνατότητα να ανέλθει στα 16 δισ. κ.μ.
Ένας από τους βασικούς στόχους του EastMed είναι η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης, μέσω της διαφοροποίησης των πηγών και των διαδρομών του φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με τις μελέτες που έγιναν για τον αγωγό με τη χρηματοδότηση της ΕΕ, το έργο θεωρείται τεχνικά εφικτό, οικονομικά βιώσιμο.
Σε ό,τι αφορά τα τεχνοοικονομικά χαρακτηριστικά του έργου, η μελέτη East Med Feasibility Study προσδιορίζει την χάραξη του αγωγού από το «οικόπεδο 12» στην Κυπριακή ΑΟΖ μέχρι τις ακτές της Ιταλίας με ενδιάμεσους σταθμούς την Κύπρο (περιοχή Βασιλικού), την Κρήτη (Αθερινόλακκος, δίπλα στην υφιστάμενη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ), τη ΝΑ Πελοπόννησο (Αγ. Φωκάς) απ’ όπου θα ξεκινά το χερσαίο τμήμα του αγωγού το οποίο θα καταλήγει στη Θεσπρωτία με ενδιάμεσους σταθμού την περιοχή Λακκόπετρα (Αχαΐα) και Γαλατάς (Αιτωλοακαρνανία).
Το συνολικό μήκος του αγωγού από την Κύπρο έως τις ακτές της Δυτικής Ελλάδας είναι 1635 χιλιόμετρα ενώ το μέγιστο βάθος από το οποίο θα διέρχεται ο αγωγός είναι 3000 μέτρα, στη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Κρήτης.
Ως προς την μεταφορική ικανότητα, εξετάζονται διαφορετικά σενάρια από 10 έως 16 δις. κυβικά μέτρα ετησίως, και η βασική παράμετρος διαφοροποίησης, όπως επισημαίνεται στη μελέτη, συνδέεται με την πιθανή ανακάλυψη κοιτασμάτων στη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης τα οποία θα διοχετευθούν μέσω του ίδιου αγωγού προς την Ευρώπη.
Το ύψος της επένδυσης, εκτιμάται από 5,22 έως 5,94 δις. ευρώ ανάλογα με την μεταφορική ικανότητα που θα επιλεγεί. Σημειώνεται ότι οι μελέτες παρουσιάστηκαν σε κλειστή συνάντηση που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Οκτώβριο στα γραφεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα, με συμμετοχή εκπροσώπων των τεσσάρων χωρών και των εμπλεκόμενων εταιριών.
