Γράφει η Κωνσταντίνα Κουτσουπιά – Δικηγόρος και συγγραφέας
Χρειάζονται σελίδες πολλές κι ακόμα μεγαλύτερη ενδοσκόπηση για να καταγράψουμε έστω λίγα απ’ τα επίπεδα μεταμορφώσεων που ένας χρόνος μπορεί να φέρει στη ζωή μας, όπως την ξέραμε ως τώρα. Ακολουθούν ωστόσο 12 μεγάλα μαθήματα που ένας χρόνος στην πορεία της αυτοβελτίωσης μπορεί μας διδάξει. Και μην ξεχνάτε:
«Όταν μαθαίνετε, διδάξτε∙ όταν παίρνετε, δώστε.» – Maya Angelou
12 μαθήματα που ένας χρόνος στην πορεία της αυτοβελτίωσης μπορεί μας διδάξει
1. Να είστε αυθεντικοί
Και η αυτογνωσία είναι το εισιτήριό σας γι’ αυτό∙ είναι ένας ήλιος που έχει πολλές ακτίνες: αυτοεκτίμηση, αυτοπεποίθηση… Κι όλα καταλήγουν στο πόσο αγαπάμε και σεβόμαστε τον εαυτό μας. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για ν’ ανακαλύψετε την αληθινή σας φύση κι ο καθένας μπορεί να το προσεγγίσει με διαφορετικό τρόπο. Το σίγουρο είναι ότι δεν είναι υγιές να συνεχίζετε να φοράτε μάσκες στην καθημερινή σας ζωή ή να βασίζεστε στη γνώμη των άλλων για σας, προκειμένου να σχηματίσετε ιδέα για το ποιοι είστε πραγματικά. Μην φοβάστε μια ειλικρινή και χωρίς προκαταλήψεις ενδοσκόπηση∙ εκεί μέσα, σας περιμένει ο καλύτερος φίλος που θα έχετε ποτέ: ο ίδιος σας ο εαυτός.
Εμείς είμαστε η λύση σε κάθε μας πρόβλημα
Και αν τυχόν σας ακούγεται «εγωιστικό», αυτό είναι απόδειξη του πόσο λίγο εκτιμάτε την αλήθεια σας. Αν την αφουγκραστείτε, όμως, θα καταλάβετε ότι μόνο όταν γνωρίζετε κι αγαπάτε βαθιά τον εαυτό σας είστε σε θέση ν’ αγαπάτε και τους άλλους, όπως τους αξίζει. Η αγάπη έρχεται από μέσα μας.
«Μαγεία είναι να πιστεύεις στον εαυτό σου∙ αν μπορείς να κάνεις αυτό, μπορείς να κάνεις τα πάντα.» – Johan Wolfgang von Goethe
2. Αποτοξίνωση Ι: Γυμναστείτε κι ακολουθήστε καλή διατροφή
Οι Αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι ένα υγιές σώμα είναι η αρχή των πάντων – νοῦς ὑγιής ἐν σώματι ὑγιεῖ. Και είναι∙ η αρχή της ψυχολογικής μας υγείας, η δύναμη του μυαλού μας, η όρεξή μας για ζωή. Κάντε την έρευνά σας και φτιάξτε ένα πλάνο διατροφής και άσκησης που να ταιριάζει στις ανάγκες και τους στόχους σας. Δεν μπορείτε να αποτύχετε, εάν φροντίζετε το σώμα σας και το σέβεστε, ακριβώς όπως έναν παλιό καλό φίλο.
«Η τροφή σου να είναι το φάρμακό σου και το φάρμακό σου να είναι η τροφή σου». – Ιπποκράτης
3. Αποτοξίνωση II: Εξαλείψτε τις τοξικές σχέσεις απ’ τη ζωή σας
Αυτό είναι πολύ σημαντικό∙ και ιδιαίτερα για τους «ενσυναισθητικούς» ανθρώπους (empaths), που συνήθως βιώνουν τις περισσότερες απογοητεύσεις στο πεδίο των σχέσεων. Είναι εύκολο να συνεχίζει να επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά το μοτίβο, όταν «βολικά» πείθετε τον εαυτό σας ότι εσείς είστε οι ελαττωματικοί και δεν υπάρχει διέξοδος απ’ αυτό. Κάποιες φορές χρειάζεται μια ακόμα αποτυχημένη διαπροσωπική σχέση για να πληγωθούμε ξανά αλλά ν’ ανακαλύψουμε επιτέλους το φως. Πάρτε για παράδειγμα την ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας∙ μελετώντας λίγο γι’ αυτήν θα διαπιστώσετε πως πολλοί άνθρωποι απ’ τον κοινωνικό σας κύκλο (στενό ή ευρύτερο) εμπίπτουν στην περιγραφή, ακόμα ίσως κι άτομα που δε θα φανταζόσασταν και που ίσως γνωρίζατε ήδη απ’ την παιδική σας ηλικία.
Τότε θα συνειδητοποιήσετε ότι ναι, έχετε φταίξιμο – για το χρόνο που ανεχτήκατε την ψυχολογική κακοποίηση κι επιτρέψατε σε χειραγωγικά άτομα να τρέφονται απ’ τα συναισθήματά σας και να στρεβλώνουν τη ίδια την αίσθησή σας περί εαυτού. Μόλις το αναγνωρίσετε αυτό, οι αποκαλύψεις δεν θα σταματήσουν∙ ούτε η αποφασιστικότητά σας να κάνετε εκκαθάριση. Τοξικές σχέσεις τέλος, ανάσα ζωής παντού. Είναι τραγικό αστείο όταν συνειδητοποιήσει κανείς πως ο ήλιος απέχει μόνο μια απόφαση.
4. Ζήστε στο εδώ και τώρα
Θεωρείται ως ο πιο γειωτικός τρόπος να ζει κανείς και για τους περισσότερους από μας είναι αρκετός για ν’ αλλάξει ολόκληρη την προσέγγισή μας για τη ζωή∙ πιο εύκολο, δηλαδή, στα λόγια παρά στην πράξη. Όταν δεν έχει συνηθίσει κανείς – κι έτσι συμβαίνει, όταν παρασυρόμαστε από αγχωτικές σκέψεις και σχεδόν αυτόματη υπερανάλυση – το ν’ ακολουθήσει πιστά αυτό το κυριολεκτικά νέο τρόπο ζωής φαίνεται σχεδόν σαν η πλέον αυστηρή δίαιτα: χρειάζεται ένα σταθερό «σνακ» απόλυτης ενσυνειδητότητας (mindfulness), χωρίς «προσθετικά» από διάσπαρτες σκέψεις να μας υπερφορτώνουν με άγχη.
Κάθε μέρα, μια καινούρια ζωή
Ο διαλογισμός είναι το σημείο εκκίνησης, διαλέξτε απλά ένα «είδος» που σας ταιριάζει. Ο βουδιστικός τρόπος περιλαμβάνει το να κάθεστε με τα μάτια μισάνοιχτα και μ’ ένα χαλαρό, ανεξίτηλο χαμόγελο στο πρόσωπό σας. Ο διαλογισμός τσάκρα σας βοηθά να μείνετε εστιασμένοι σ’ ένα συγκεκριμένο τσάκρα στο σώμα σας ή μπορεί να περιλαμβάνει την επανάληψη ενός μάντρα ή μιας διαβεβαίωσης – μ’ αυτόν τον τρόπο, μπορείτε επιπλέον να επαναπρογραμματίσετε το υποσυνείδητό σας, ώστε ν’ απαλλαγεί από παλιές, αρνητικές πεποιθήσεις και να γιατρευτεί με τον πιο βαθύ κι αφυπνιστικό τρόπο. Δεν μπορείτε να προβλέψετε τι σας επιφυλάσσει αυτό το ταξίδι∙ το μόνο σίγουρο είναι ότι απ’ τη στιγμή που θ’ αφοσιωθείτε σ’ αυτό, δε θα είστε ποτέ ξανά οι ίδιοι.
5. Δώστε αγάπη – ειδικά όταν είστε πληγωμένοι
Θα σας γιατρέψει. Δεν μπορεί παρά να το κάνει, αυτό είναι η αγάπη. Κάθε φορά που τα πράγματα είναι δύσκολα, μια καλή ιδέα είναι να βυθιστείτε σε διαλογισμό γύρω απ’ το τέταρτο τσάκρα, της καρδιάς. Το απόλυτο κενό που μπορεί να αισθάνεστε στη θέση της κανονικά ανθηρής καρδιάς σας, δε θα κάνει φυσικά την όλη διαδικασία εύκολη. Αλλά το κλειδί είναι να επιμείνετε. Μέσα από τον πόνο, μέσα από τα δάκρυα και το να αισθάνεστε χαμένοι, θα διαπιστώσετε ότι κάνοντας την καρδιά σας το ναό της ύπαρξής σας θα σας οδηγήσει πίσω εκεί, που θεωρούσατε ότι θα σας έπαιρνε μια αιωνιότητα για να επιτρέψετε. Πιστεύοντας, δείχνοντας ότι μπορείτε ακόμα να νιώσετε αγάπη θα βρεθείτε να τη δίνετε ξανά – άνευ όρων.
Ξεκινήστε εθελοντισμό ή ακόμα και με κάτι πιο απλό: κάντε μια ανιδιοτελή πράξη καλοσύνης, που φέρνει χαμόγελο στο πρόσωπο ενός μέλους της οικογένειάς σας, ενός φίλου ή ακόμα και σε κάποιον εντελώς ξένο. Ειδικά για τους πιο εσωστρεφείς, για τους οποίους η κοινωνικοποίηση μπορεί μερικές φορές να είναι λίγο πρόκληση, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να το προσπαθήσουν λίγο παραπάνω. Γιατί είναι αλήθεια, το να είστε εκεί έξω στον κόσμο, ανάμεσα στους ανθρώπους που αγαπάτε, είναι η θεραπεία για όλα τα δεινά.
«Κάντε κάποιον ευτυχισμένο. Κάνε απλά κάποιον ευτυχισμένο. Και θα είσαι ευτυχισμένος κι εσύ.» – Jimmy Durante
6. Πράξτε χωρίς προσδοκία
Το είπε ο Λάο Τζε, το είπε και ο Σαίξπηρ. Ενεργήστε και στη συνέχεια αποδεχτείτε – μην προσδοκάτε. Προστατεύστε τον εαυτό σας απ’ την περιττή στενοχώρια κι εμποδίστε το εγώ σας απ’ την επιθυμία του να ελέγχει τα πάντα. Δεν μπορεί∙ και δεν πρέπει. Αυτή είναι η ομορφιά της ζωής.
«Συχνά η προσδοκία αποτυγχάνει, και πιο συχνά εκεί όπου υπόσχεται τα περισσότερα.» – Shakespeare
7. Γίνετε αυτό που θέλετε να βιώσετε
Κάποιοι το αποκαλούν Νόμο της Έλξης, άλλοι απλώς «θετική σκέψη». Όπως κι αν επιλέξετε ν’ αναφέρεστε σ’ αυτό, η αρχή παραμένει η ίδια. Δεν μπορείτε να σπέρνετε κριθάρι και να περιμένετε τριαντάφυλλα να φυτρώσουν. Αν τα τριαντάφυλλα είναι αυτό που επιθυμείτε, θέστε τα θεμέλια γι’ αυτό – δουλέψτε σκληρά και να είστε πάντα συγκεντρωμένοι στο στόχο σας. Ο κήπος θα σας αποκαλυφθεί σύντομα. Ένας διασκεδαστικός κι εμπνευσμένος τρόπο να γίνει αυτό είναι μέσω της οπτικοποίησης. Δημιουργήστε έναν ωραίο χάρτη στόχων, διακοσμήστε τον με φωτογραφίες, αποσπάσματα, κλπ. και τοποθετήστε τον κάπου όπου θα τον βλέπετε κάθε μέρα. Αυτό θα σας δώσει όλη την ώθηση που χρειάζεστε.
«Ό,τι επιδιώκεις σε αναζητά. Καθώς αρχίζεις να περπατάς στο δρόμο, ο δρόμος εμφανίζεται». – Rumi
«Γίνε η αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο». – Gandhi
8. Καλλιεργήστε τον εαυτό σας
Διαβάσετε, παρακολουθήσετε κινηματογράφο, δημιουργήστε∙ καλλιεργήστε τον εαυτό σας, ακριβώς όπως ένα τρυφερό φυτό που χρειάζεται φροντίδα, ήλιο και νερό. Οι καρποί που προσφέρει είναι πολύτιμοι κι όλοι δικοί σας. Κι αν χρειάζεστε μια πιο ακαδημαϊκή προσέγγιση σ’ αυτό, σύμφωνα με την οικονομική θεωρία η παιδεία είναι αγαθό ημιδημόσιο∙ τα πλεονεκτήματά της δηλαδή για το άτομο ωφελούν ολόκληρη την κοινότητα. Βελτιώνοντας λοιπόν τον εαυτό σας κάνετε καλύτερο όλον τον κόσμο.
9. Να κάνετε αυτό που σας αρέσει και να σας αρέσει αυτό που κάνετε
Όταν οι οικονομίες παραμένουν απρόβλεπτες κι ο βιοπορισμός σύμφωνα με τα όνειρα και τις επιθυμίες απέχει πολύ απ’ το να είναι δεδομένος, πολλοί δεν μπορούν ν’ ασχοληθούν με το αντικείμενο που τους αρέσει, μπορεί να μην έχουν τη δυνατότητα να μετατρέψουν το χόμπι τους σε δουλειά με αξιοπρεπή αμοιβή. Σ’ αυτήν την περίπτωση, το να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο και να εκτιμούμε τις θετικές πτυχές της εργασίας μας μπορεί κυριολεκτικά να κάνει θαύματα. Μερικές φορές μάλιστα με τέτοιο τρόπο που μπορεί να δείτε τη δουλειά σας και μ’ εντελώς νέο μάτι και να συνειδητοποιήσετε ότι είστε ακριβώς εκεί που προοριζόσασταν να βρίσκεστε εξαρχής. Αυτό φυσικά δε σημαίνει να εγκαταλείψετε τα όνειρά σας. Αντιθέτως, να είστε υπομονετικοί και να συνεχίζετε να παλεύετε γι’ αυτά – τους αξίζει.
10. Ξαναγνωριστείτε με τη φύση
Με τη μορφή του σύγχρονου τρόπου ζωής μας, λίγοι από εμάς έχουν εύκολη πρόσβαση σ’ ένα γνήσιο, φυσικό περιβάλλον. Παρόλα αυτά, προσπαθήστε και βρείτε ευκαιρίες να έρθετε σ’ επαφή με τη φύση, ακόμη κι αν είναι έστω π.χ. μια βόλτα στο τοπικό πάρκο ή ένα μικρό, παραθαλάσσιο πικ-νικ. Αν το αποφασίσετε, τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο. Η φύση θεωρείται η καλύτερη θεραπεία∙ κι όχι χωρίς λόγο.
11. Να είστε ευγνώμονες
Για κάθε άτομο, πράγμα και κατάσταση στη ζωή σας, καλή ή κακή. Αν τα αποδεχτείτε, όλα είναι εδώ για να σας διδάξουν κι όλα σας πλάθουν, ώστε να γίνετε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού. Να είστε ευγνώμονες. Θα σας οδηγήσει να πετύχετε πολλά.
12. Χαμογελάστε
Θυμάστε το χαμόγελο του βουδιστικού διαλογισμού παραπάνω; Η επιστήμη λέει επίσης ότι όταν χαμογελάτε ακόμα κι αν είστε λυπημένοι, το μυαλό σας παίρνει την εντολή ότι είστε χαρούμενοι και προσαρμόζει τις αντιδράσεις του σώματός σας αναλόγως.
Οι καιροί θα είναι πάντα μοντέρνοι∙ και το χαμόγελό μας είναι για πάντα.
