Ακατάλληλες υποδομές, έλλειψη καθηγητών και αιθουσών, όπως και στο Μεσολόγγι, 22 χρόνια μετά την ίδρυσή τους, είναι η διαδρομή για τα Καλλιτεχνικά Σχολεία που βρίσκονται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι της πορείας τους.
Από την αρχή της σχολικής χρονιάς τέσσερις ερωτήσεις έχουν κατατεθεί στη Βουλή για χρόνια προβλήματα σε καλλιτεχνικά σχολεία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το Καλλιτεχνικό Σχολείο Αθηνών, το οποίο παραμένει «άστεγο» από την πρώτη ημέρα της λειτουργίας του. Αρχικά, συστεγάστηκε με το Μουσικό Σχολείο Αθηνών, ενώ το 2021 μεταφέρθηκε και συστεγάστηκε με το 2ο Πρότυπο Λύκειο Αθήνας.
«Πολλές φορές αναγκαζόμαστε να κάνουμε ακόμα και βασικά μαθήματα στο προαύλιο, ενώ συχνά έχουμε κενό. Επίσης, πολλοί καθηγητές έρχονται στη μέση της χρονιάς και έτσι μένουμε πίσω σε πολλά μαθήματα» λέει στην «Κ» η Κωνσταντίνα Δαρβίρα, μαθήτρια Α’ Γυμνασίου στο εν λόγω σχολείο στην κατεύθυνση του θεάτρου.
Μαθήματα εκτελούνται στο δώμα του γειτονικού σχολείου, στο απέναντι πάρκο, σε διαδρόμους, ή στα γραφεία των καθηγητών. Η αίθουσα χορού πλημμυρίζει σε κάθε νεροποντή και το τεχνικό κλιμάκιο του δήμου την έχει επισκευάσει φέτος τουλάχιστον δύο φορές.
Η ιστορία των καλλιτεχνικών σχολείων
Τα καλλιτεχνικά σχολεία ιδρύθηκαν με Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 1497/τ.Β’/10-10-2003) το 2003. Η λειτουργία τους τα επόμενα χρόνια καθορίστηκε με Υπουργικές Αποφάσεις. Ακολουθούν το πρόγραμμα του υπουργείου Παιδείας για τα Γενικά Γυμνάσια-Λύκεια αλλά με διευρυμένο εβδομαδιαίο ωράριο (συνολικά 40 ώρες) καθώς διδάσκονται και τα μαθήματα των τριών κατευθύνσεων: Εικαστικές Τέχνες, Θέατρο-Κινηματογράφος και Χορός.
Χρονολόγιο ίδρυσης καλλιτεχνικών σχολείων
2003 –Καλλιτεχνικό Γέρακα
2004- Καλλιτεχνικό Ηρακλείου Κρήτης
2005- Καλλιτεχνικό Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης
2017 –Καλλιτεχνικό Περιστερίου
2017- Καλλιτεχνικό Κερατσινίου-Δραπετσώνας
2018- Καλλιτεχνικό Κοζάνης
2019- Καλλιτεχνικό Αθηνών
2019- Καλλιτεχνικό Μεσολογγίου
2021- Καλλιτεχνικό Αργολίδας
2024- Καλλιτεχνικό Κομοτηνής-Νέο Σιδηροχώρι
«Η συστέγαση δύο τόσο απαιτητικών σχολείων σε έναν χώρο δημιουργεί καθημερινά ζητήματα που δυσκολεύουν την εκπαιδευτική διαδικασία» υπογραμμίζει ο διευθυντής του Καλλιτεχνικού Σχολείου Αθηνών, Διονύσης Μαρούλης, προσθέτοντας: «Οι αίθουσες διδασκαλίας δεν επαρκούν ούτε για τα μαθήματα γενικής παιδείας. Δεν υπάρχει κατάλληλος χώρος σίτισης ενώ το προαύλιο σε καμία περίπτωση δε ανταποκρίνεται στις ανάγκες των παιδιών».
Με δεδομένα τα παραπάνω προβλήματα, ο σύλλογος γονέων αντέδρασε στην πρόταση της αντιδημαρχίας Παιδείας Αθήνας, για ίδρυση τμήματος ΙΒ (International Baccalaurate) στο 2ο Πρότυπο Λύκειο Αθήνας/ Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο Αθηνών, καθώς κάτι τέτοιο θα απαιτούσε παραχώρηση αιθουσών και εργαστηρίων από δύο σχολεία τα οποία αντιμετωπίζουν ήδη έντονο κτιριακό πρόβλημα. Μετά τις έντονες αντιδράσεις και των δύο συλλόγων γονέων αναβλήθηκε η ίδρυση ΙΒ στο συγκεκριμένο συγκρότημα.
Τα μεγάλα φάλτσα στα καλλιτεχνικά σχολεία-2
Το πάτωμα της αίθουσας χορού στο Καλλιτεχνικό Σχολείο Αθηνών έχει ήδη αλλαχθεί δύο φορές. Το ισόγειο του σχολείου πλημμυρίζει σε κάθε ισχυρή νεροποντή
Ρωτήσαμε τον αντιδήμαρχο υποδομών Αθήνας, Ανδρέα Γραμματικογιάννη γιατί το Καλλιτεχνικό της πρωτεύουσας ξεκίνησε να λειτουργεί χωρίς κτίριο και τι προβλέπεται να γίνει ώστε να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα.
Μας επισήμανε πως ο σχεδιασμός αυτού του σχολείου «πάτησε εξαρχής σε σαθρό έδαφος, καθώς το 2019 δεσμεύτηκε οικόπεδο για την ανέγερση του κτιρίου του Καλλιτεχνικού Σχολείου Αθηνών, στο οικοδομικό τετράγωνο που περιβάλλεται από τις οδούς Ευρυδάμαντος – Λεοντίου – Σφιγγός – Πύρρας, όμως η απαλλοτρίωσή δεν προχώρησε». Το καλοκαίρι του 2023 ξεκίνησαν εργασίες αποκατάστασης του συγκροτήματος της πρώην Γερμανικής Σχολής, χωρίς άδεια και έτσι οι εργασίες διακόπηκαν. Το Μάιο του 2024 τα κτίρια του συγκεκριμένου συγκροτήματος κηρύχθηκαν διατηρητέα από το υπουργείο Πολιτισμού. Πλέον, οι μελέτες εκπονούνται εκ νέου, σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού. Εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί το προσεχές διάστημα. «Το έργο της αποκατάστασης του συγκροτήματος στη οδό Πρασσά είναι υπό ένταξη για χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο και την Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση (ΟΧΕ)» λέει ο κ. Γραμματικογιάννης .
Σχολείο χωρισμένο στα δύο
Το Καλλιτεχνικό Σχολείο Αργολίδας, το μοναδικό στην Πελοπόννησο, λειτούργησε πριν από τέσσερα χρόνια χωρίς, και γι’ αυτό, να έχει εξασφαλιστεί κτίριο που να μπορεί να φιλοξενήσει και τις γυμνασιακές και τις λυκειακές τάξεις.
Έτσι από φέτος, το σχολείο με τους 115 μαθητές έχει χωριστεί στα δύο. Η Α’ και Β’ Γυμνασίου παραμένουν στην αρχική στέγη στο χωριό Προσύμνη, ενώ η Γ’ Γυμνασίου και η Α’ Λυκείου φιλοξενούνται στο παλιό δημοτικό του χωριού Κουτσοποδίου, σε απόσταση 18 χιλιομέτρων.
«Το σχολείο μας στεγάστηκε εξαρχής σε ακατάλληλο κτίριο, χωρίς να υπάρχει πλάνο, σε ένα ημιορεινό χωριό της Αργολίδας» λέει στην «Κ» ο πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων, Γιώργος Μανινής.
«Υπήρχε ένα κτίριο στην Προσύμνη που “περίσσευε”. Στο ίδιο χωριό έχει ιδρυθεί και το μουσικό σχολείο και αυτό βοηθούσε στις μετακινήσεις όλων των μαθητών, οι οποίοι έρχονται με ΚΤΕΛ από όλη την Αργολίδα. Η κόρη μου ξυπνάει από τις 06.00 για να είναι 08.15 στο σχολείο» μας λέει ο κ. Μανινής.
Σημειώνεται πως από τους 115 μαθητές του σχολείου, μόνο δύο παιδιά μένουν στην Προσύμνη. Η μικρότερη απόσταση που διανύει ένας μαθητής για να φτάσει στο σχολείο είναι 15 χιλιόμετρα, ενώ υπάρχουν και μαθητές που κάνουν ακόμα και 50 χιλιόμετρα, όσοι μένουν για παράδειγμα στο Λυγουριό. «Έτσι όπως “έσπασε” το σχολείο στα δύο, δεν μπορούμε ούτε μια σχολική γιορτή να διοργανώσουμε» μας λέει ο Ανδρεάς Τσεκές, διευθυντής σχολείου Αργολίδας.
Καθώς η χιλιομετρική απόσταση μεταξύ των δύο σχολείων είναι μεγάλη, για να «βγαίνει» το πρόγραμμα, ένας καθηγητής πρέπει να κάνει για παράδειγμα δύο συνεχόμενες ώρες μαθηματικά σε ένα τμήμα ή τέσσερις ώρες εικαστικά, έτσι ώστε να μειωθούν οι μετακινήσεις από το ένα στο άλλο σχολείο μέσα στην εβδομάδα. Σύμφωνα με τον διευθυντή, η διεύθυνση δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καλύπτει τα έξοδα μεταφοράς των καθηγητών.
Τα μεγάλα φάλτσα στα καλλιτεχνικά σχολεία-3
Διαμαρτυρία μαθητών καλλιτεχνικών σχολείων στο Σύνταγμα | ΙΝΤΙΜΕ| Γιάννης Λιάκος
Σύμφωνα με τον κ. Τσεκέ «θα ήταν καλύτερα το σχολείο να λειτουργεί σε μια μεγάλη πόλη του νομού, όπως το Αργος, ή το Ναύπλιο. Εχουμε μαθητές από το Λυγουριό που κάνουν 50 χιλιόμετρα για να φτάσουν εδώ».
«Η προοπτική του σχολείου είναι επισφαλής. Περισσότεροι από τους μισούς γονείς σκέφτονται να πάρουν τα παιδια τους» τονίζει ο κ. Μανινής, προσθέτοντας πως «στη λειτουργία του σχολείου συνεισφέρουν ομογενείς της Προσύμνης. Το βασικό πρόβλημα όμως είναι πως δεν έχουμε ορίζοντα, μια κατασταλαγμένη άποψη δήμου και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για την ενοποίηση του σχολείου.
»Οι γονείς έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα πως δεν τα θέλoυν πραγματικά αυτά τα σχολεία. Τα χρησιμοποίησαν κάποιοι δήμαρχοι σαν λάφυρα, για ψηφοθηρικούς λόγους, και γρήγορα τα εγκατέλειψαν».
Οπως σημειώνουν πάντως πηγές της «Κ» στο υπουργείο Παιδείας: «πράγματι, σε κάποια από αυτά τα σχολεία υπάρχουν προκλήσεις ως προς το κτιριολογικό τους, το οποίο όμως για όλα τα σχολεία είναι αρμοδιότητα των Δήμων. Ηδη 10 μουσικά και καλλιτεχνικά σχολεία έχουν ενταχθεί στην πρώτη φάση του προγράμματος “Μαριέττα Γιαννάκου” για τη βελτίωση των κτιριακών τους υποδομών, ενώ στις φάσεις που θα ακολουθήσουν θα συνεχιστεί η προτεραιοποίηση παρεμβάσεων και για άλλα κτίρια μουσικών και καλλιτεχνικών σχολείων. Εχει επίσης ζητηθεί από όλες τις Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης να καταθέσουν τις ανάγκες αυτών των σχολείων σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό για τα εργαστήρια τους, προκειμένου οι ανάγκες τους να εξυπηρετηθούν άμεσα. Επίσης, τη φετινή χρονιά εγκαινιάστηκε ένα νέο καλλιτεχνικό σχολείο στην Κομοτηνή στο νέο Σιδηροχώρι σε ανακαινισμένο κτίριο».
Σε κάθε περίπτωση, τα καλλιτεχνικά σχολεία με κτιριακά προβλήματα ή θέμα στέγασης είναι τουλάχιστον τα μισά από τον συνολικό αριθμό. Το Καλλιτεχνικό Σχολείο Μεσολογγίου συστεγάζεται με το 2ο Λύκειο Μεσολογγίου, σε τρία κοντέινερ, ενώ η πρώτη γυμνασίου βρίσκεται σε άλλο κτίριο, στο 2ο Γυμνάσιο της πόλης.
Το Καλλιτεχνικό Σχολείο Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης επίσης συστεγάζεται με το 3ο Γυμνάσιο Αμπελοκήπων ενώ το Λύκειο με το 1ο Γυμνάσιο Μενεμένης. Και σε αυτή την περίπτωση, το σχολείο έχει χωριστεί στα δύο.
Το κτιριακό πρόβλημα είναι και στην περίπτωση του Καλλιτεχνικού Σχολείου Ηρακλείου έντονο, καθώς το σχολείο λειτουργεί στην πρώην αμερικανική βάση Γουρνών, με αίθουσες και εργαστήρια να στεγάζονται σε λυόμενα.
Η Μαρία Καλουδιώτη, πρώην διευθύντρια του Καλλιτεχνικού Σχολείου Ηρακλείου από το 2003 έως το 2023 και πρώην μέλος της Κεντρικής Επιστημονικής Επιτροπής του υπουργείου Παιδείας για τα καλλιτεχνικά σχολεία, θυμάται: «Τα πρώτα τέσσερα χρόνια περιφερόμασταν από αίθουσα σε αίθουσα σε όλη την πρώην αμερικανική βάση. Κάποια στιγμή μας δόθηκε ένα δικό μας κτίριο, για τα μαθήματα γενικής παιδείας. Για τα μαθήματα των ειδικοτήτων ήμασταν πάλι στις μετακινήσεις. Παρ’ όλα αυτά είχαμε δύο εξαιρετικές αίθουσες χορού. Θυμάμαι ένα πανό που είχαν φτιάξει τα παιδιά στο οποίο έγραφαν: “Δεν θέλουμε να είμαστε πια τα αδέσποτα της βάσης“, το οποίο είχαν εμπνευστεί από τα αδέσποτα σκυλιά πέριξ της βάσης».
«Όταν προσπαθήσαμε να δημιουργηθεί καλλιτεχνικό και στα Χανιά, ο τότε δήμαρχος μάς είπε “δεν έχω πού να το στεγάσω”», λέει η κ. Καλουδιώτη. «Αυτά τα σχολεία απογειώθηκαν μέσα στην ένδειά τους. Δυστυχώς, εδώ και πολλά χρόνια έχει παύσει η παραγωγή σχολικής κτιριακής υποδομής. Και αυτό δεν είναι φυσικά πια μόνο πρόβλημα των δήμων. Πρέπει να λυθεί σε ανώτερο επίπεδο, από την πολιτεία».
