Κείμενο Απόστολος Κων. Καρακώστας, πίνακες από το Nautical Almanac του 2025
Οι «φωτεινοί» πλανήτες, η Αφροδίτη, ο Άρης, ο Δίας και ο Κρόνος είναι ορατοί αυτές τις μέρες του Ιανουαρίου, για όποιον σηκώσει τα μάτια του ψηλά μία καθαρή ξάστερη νύχτα.
Μια και το μέσο Γεωγραφικό πλάτος της Ελλάδας είναι το 40ο μοίρες Βόρειο, και μια και οι πλανήτες δεν «ανεβαίνουν» πάνω από το 28°, όλοι είναι προς τον Νότο από εμάς.
(Και εδώ να πούμε ότι όλοι οι πλανήτες έχουν μάξιμουμ κλίσεις μεταξύ 23° και 28° μοίρες, Βόρεια ή Νότια).
Και εμείς έχοντας στραμμένη την πλάτη στον βορά, τους βλέπουμε όλους προς τον Νότο. (είτε η κλίση τους είναι Νότια ή Βόρεια).
Όταν δύσει ο ήλιος και κοιτάξουμε δυτικά, βλέπουμε την Αφροδίτη. Είναι το πιο φωτεινό ουράνιο σώμα μετά το φεγγάρι. Αυτόν τον μήνα η φωτεινότητά της είναι -4,68 (για παράδειγμα ο Κρόνος έχει φωτεινότητα 1,10 ίδια με τους απλανείς Antares (1,06), Pollux (1,16).
Δίπλα ακριβώς στην Αφροδίτη μπορούμε να δούμε τον Κρόνο. Το Σάββατο στις 25 Ιανουαρίου απείχε: 5ο μοίρες Νότια και 4ο μοίρες Ανατολικά της Αφροδίτης. Αν σηκώσετε τον δείκτη ενός χεριού τεντωμένο μπροστά σας, με το δάκτυλό σας καλύπτετε και τους δυο πλανήτες!
Την Κυριακή βράδυ, 26 του μηνός, πάλι ήταν πολύ «κοντά» δηλαδή ο Κρόνος 5ο 20’ μοίρες πιο Νότια της Αφροδίτης και 4ο 30’ μοίρες Ανατολικότερα.
Την Δευτέρα βράδυ πάλι κοντά, μόλις 5ο 45’ μοίρες Νοτιότερα και 5ο 10’ μοίρες Ανατολικότερα, ο Κρόνος της Αφροδίτης.
Ο Επόμενος πλανήτης στην «ευθυγράμμιση» είναι ο Neptune. Έχει το όνομα του Ρωμαϊκού θεού Neptunus που ήταν περίπου αντίστοιχος με τον Ελληνικό θεό Ποσειδώνα. (είχαν κάποιες «παλιές» μικρές διαφορές, αλλά τώρα τον πλανήτη εμείς τον λέμε Ποσειδώνα και οι ξένοι Neptune.
Επόμενος πλανήτης είναι ο Ουρανός. Κι αυτός όπως και ο Ποσειδώνας δεν διακρίνονται με γυμνό μάτι, χρειάζεται τηλεσκόπιο. Οπότε πάμε στους επόμενους δυο πλανήτες της «ευθυγράμμισης».
Σε αρκετή απόσταση από την Αφροδίτη, ανατολικά πλέον, βλέπουμε τον φωτεινό Δία. Jupiter στα Αγγλικά. Αυτόν τον καιρό η φωτεινότητά του είναι -2,56 και η μεγαλύτερη που φθάνει είναι -2,95.
Ο Δίας είναι το τρίτο κατά σειρά φωτεινότητας ουράνιο σώμα μετά το Φεγγάρι και την Αφροδίτη. Αυτή την περίοδο βρίσκεται στον αστερισμό του Ταύρου.
Δηλαδή βρίσκεται ανατολικά της Αφροδίτης 77ο 30’ μοίρες και με διαφορά κλίσης περίπου 24ο μοίρες βορειότερά της.
Είναι δίπλα στον απλανή αστέρα Aldebaran (του αστερισμού του Ταύρου) και μόλις 8ο μοίρες βορειότερά του.
Τέταρτος πλανήτης που διακρίνεται με τα μάτια στον νυχτερινό ουρανό είναι ο Άρης.
Βρίσκεται ανατολικότερα του Δία 45ο μοίρες και 4ο μοίρες πιο βόρεια του. Είναι στον αστερισμό των Διδύμων. Είναι δίπλα στον απλανή Pollux, μόλις 3ο μοίρες πιο «κάτω».
Έχει αυτή την περίοδο φωτεινότητα -1,27 (η ανώτερή του είναι −2,94 και η μικρότερη +1,86)
Τώρα περί ευθυγράμμισης. Ευθυγράμμιση θα γινόταν αν όλοι ή έστω μερικοί από τους πλανήτες θα ήταν ο ένας «πίσω από τον άλλο» κοιτάζοντας από τον ήλιο, ή από θέση παρατηρητή έξω από το πλανητικό μας σύστημα. Πράγμα που δεν μπορεί να συμβεί καθώς οι πλανήτες περιστρέφονται γύρω από τον ήλιο από 88 ημέρες ο Ερμής έως 165 χρόνια ο Ποσειδώνας…Και φυσικά και οι κλίσεις τους έχουν μέχρι 28ο μοίρες Βόρεια και Νότια από τον γήινο ισημερινό.
Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος για την ευθυγράμμιση των πλανητών.
Αυτό που αποκαλούμε ευθυγράμμιση είναι ότι στον ουράνιο θόλο, όταν δεν έχει σύννεφα, μπορούμε να δούμε πολλούς πλανήτες συγχρόνως. Φυσικά διάσπαρτους πάνω και κάτω από την εκλειπτική.
Αυτές τις μέρες βλέπουμε συνολικά έξι πλανήτες. 4 με γυμνό οφθαλμό και ακόμα 2 με τηλεσκόπιο.
Στις 28 Φεβρουαρίου μπορούμε να δούμε 7 πλανήτες. Τους προηγούμενους 6 συν τον Ερμή.
Και φυσικά ο Ερμής εκείνες ειδικά τις μέρες θα είναι μόλις λίγες μοίρες μακριά από τον ήλιο. Θα ξέρουμε ότι είναι εκεί αλλά δεν θα μπορούμε να τον δούμε. Ο Ερμής θα είναι ορατός στις 15 Μαρτίου, στις 15 Απριλίου, 20 Αυγούστου και τέλος Οκτωβρίου-αρχές Νοεμβρίου. (λίγες ημέρες πριν και λίγες ημέρες μετά από τις παραπάνω ημερομηνίες).
Αυτό γίνεται γιατί ο Ερμής σαν ο εσωτερικότερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος δεν απομακρύνεται ποτέ πάνω από 28ο μοίρες από τον ήλιο. (παρατηρούμενος από την γη). Και όταν «ταξιδεύει» και περνά πάνω από τον ηλιακό δίσκο και το ηλιακό στέμμα, ή λαμπρότητα του ήλιου δεν μας επιτρέπει να τον διακρίνουμε. Και φυσικά το ίδιο συμβαίνει και όταν περνάει πίσω του και μέσα στην ηλιακή κορώνα.
Καλή αστρο-παρατήρηση σας εύχομαι!
Ευχαριστώ τους εκδότες του Nautical Almanac 2025 για την παραχώρηση άδειας για εκτύπωση και διάδοση των πολύτιμων πληροφοριών του.
«Copyright 2025 TheNauticalAlmanac.com You are free to copy and distribute this document in its entirety …freely ye received, freely give…»
(Μετάφραση: Πνευματικά δικαιώματα του: 2025 Τhe Nautical Almanac.com Είστε ελεύθεροι να αντιγράψετε και να διανείμετε αυτό το έγγραφο στο σύνολό του…δωρεάν λάβατε, δωρεάν δώστε…)
Α.Κ.Κ. Navigation Officer
agrinionews.gr
