Αρκετές φορές ανά τα χρόνια η στρατιωτική θητεία στον στρατό ξηράς έχει παρουσιάσει διακυμάνσεις, αναλόγως την ιστορική περίοδο και τις φάσεις τις οποίες διερχόταν το σύγχρονο ελληνικό κράτος.
Η ιστορία της στρατιωτικής θητείας ξεκινάει ήδη από τα πρώτα επαναστατικά χρόνια. Σύμφωνα με την ιστορία του Πεζικού του ΓΕΣ, νόμος της Προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδας του 1825 προέβλεπε απογραφή και στρατολόγηση σε όλη την τότε επικράτεια.
Μετά την απογραφή θα κληρώνονταν για κατάταξη, από τον δήμαρχο κάθε Δήμου σε συγκέντρωση των απογραφέντων νέων, 1 ανά 100 νέους, 18-30 ετών με υποχρέωση 3ετούς θητείας.
Το 1828 η θητεία ορίστηκε 3ετής. Ανά έτος, το 1/3 των οπλιτών απαλλασσόταν με κλήρο και έπαιρνε τη θέση τους ίσος αριθμός νέων οπλιτών, ώστε στα τρία χρόνια να ανανεώνεται εντελώς το στράτευμα.
Οι στρατεύσιμοι κληρώνονταν από αυτούς που ήταν ηλικίας 18-30 ετών, με εξαίρεση τους σωματικά ανίκανους και τα μονήρη άρρενα τέκνα.
Από αυτή τη διαδικασία επικράτησε και ο όρος «κληρωτός» να αναφέρεται σε οπλίτες που κατατάσσονταν στο στρατό για να εκπληρώσουν θητεία συγκεκριμένης διάρκειας.
Η στρατιωτική θητεία μετά την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους
Επιπλέον, το 1833 με βασιλικό διάταγμα δόθηκε δυνατότητα κατάταξης στο στρατό εθελοντών με 4ετή θητεία, εφόσον πληρούσαν τα καθοριζόμενα κριτήρια.
Το 1837 η στρατιωτική θητεία των κληρωτών αυξήθηκε από 3 σε 4 χρόνια, με τον Νόμο «περί Απογραφής και Στρατολογίας των Πολιτών»
Το 1859 με τον Νόμο ΦΞΕ΄ της 29ης Μαΐου 185976, η στρατιωτική θητεία μειώθηκε από τέσσερα σε 3 χρόνια. Το 1909 ψηφίστηκε η στρατιωτική προ-εκπαίδευση.
Το 1925 η θητεία των οπλιτών στο στρατό ορίσθηκε στους 18 μήνες, ενώ το 1926 καθορίστηκε η δυνατότητα λήψης 2μήνου αδείας μετά τη συμπλήρωση 16 μηνών πραγματικής υπηρεσίας. Το 1927 η διάρκεια της αδείας αυξήθηκε σε 3 μήνες οπότε η θητεία περιορίστηκε στους 15 μήνες.
Το έτος 1930 η θητεία περιορίστηκε στους 14 μήνες και 4 μήνες υποχρεωτική άδεια. Το 1932 η θητεία καθορίστηκε σε 14 μήνες συμπεριλαμβανομένης και της υποχρεωτικής άδειας που ήταν δύο δίμηνες, περιοριζόμενης έτσι της πραγματικής θητείας σε 12 μήνες.
Το 1933 καταργήθηκαν οι άδειες και η θητεία ορίστηκε στους 12 μήνες. Όταν η διάρκεια της θητείας μειώθηκε σε κάτω από 24 μήνες, ήταν αδύνατο να καλούνται ταυτόχρονα όλοι οι στρατεύσιμοι μιας κλάσεως υπό τα όπλα, καθόσον πριν ολοκληρωθεί η εκπαίδευσή της, είχε απολυθεί η προηγούμενη.
Οπότε καθορίστηκε η πρόσκληση κάθε κλάσεως σε 2 τμήματα. Όταν η θητεία περιορίστηκε στους 12 μήνες η πρόσκληση της κλάσεως γινόταν σε τρία τμήματα για τους ίδιους λόγους.
Το 1935 η θητεία των στρατευσίμων αυξήθηκε στους 24 μήνες είχε δε δικαίωμα ο υπουργός Στρατιωτικών να χορηγεί άδεια μέχρι 6 μήνες.
Το έτος 1936 αυξήθηκε η πραγματική παραμονή των στρατευσίμων από 18 μήνες σε 21. Με νεώτερη διάταξη η θητεία αυξήθηκε τελικά για όλους σε 24 μήνες πραγματικής υπηρεσίας.
Πρόσφατες εξελίξεις
Έως το τέλος του 1952, η θητεία των στρατευσίμων ανέρχονταν σε 24 μήνες για το πεζικό και 27 για τα άλλα σώματα. Το 1953 η θητεία μειώθηκε στους 18 και 21 μήνες αντίστοιχα.
Το 1955 ο χρόνος θητείας των στρατευσίμων ήταν 20 μήνες για το πεζικό και 24 μήνες για τα άλλα σώματα. Το 1957 αυξήθηκε ο χρόνος της θητείας σε 21 μήνες.
Στα τέλη του 20ού αιώνα η στρατιωτική θητεία ήταν περίπου 2 χρόνια ή και περισσότερο μέχρι την περίοδο 2000 – 2004, οπότε καταγράφεται μεγάλη μείωση από 24 σε 18 μήνες και τελικά 12. Το 2009 η θητεία έφτασε τους 9 μήνες.
Νόμος του 2005 διατήρησε ως αρχική διάρκεια πλήρους θητείας τους 24 μήνες (της μειωμένης 9 και 6 αντίστοιχα), ενώ έδωσε τη δυνατότητα στον εκάστοτε υπουργό Εθνικής Άμυνας να μεταβάλει τον χρόνο αυτό, με ελάχιστο όριο τους 6 μήνες πλήρους θητείας και τους 3 μήνες μειωμένης.
Τι ισχύει με τη θητεία σήμερα
Η στρατιωτική θητεία διακρίνεται σήμερα σε πλήρη και μειωμένη. Η διάρκεια της πλήρους θητείας είναι 24μηνη, ενώ της μειωμένης εννεάμηνη ή εξάμηνη.
Ωστόσο δύναται ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας να αποφασίζει περαιτέρω μείωση της διάρκειας αυτών. Σήμερα. με την κοινή υπουργική απόφαση Φ.421.4/1/322490/Σ.1493/26 Φεβ 21/ΚΥΑ (Β ́853) καθορίζονται τα εξής:
Από την 2021 Γ ́ ΕΣΣΟ και μεταγενέστερα οι οπλίτες – πρότακτοι οπλίτες και Δόκιμοι Έφεδροι Αξιωματικοί – Έφεδροι Ανθυπολοχαγοί απολύονται οριστικά από τις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων μετά τη συμπλήρωση του παρακάτω χρόνου πραγματικής στρατεύσιμης στρατιωτικής υποχρέωσης 9 μηνών ή 14 μηνών αντίστοιχα.
Από την 2021 Γ ́ ΕΣΣΟ και μεταγενέστερα οι οπλίτες – πρότακτοι οπλίτες και Δόκιμοι Έφεδροι Αξιωματικοί – Έφεδροι Ανθυπολοχαγοί απολύονται οριστικά από τις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων μετά τη συμπλήρωση χρόνου πραγματικής στρατεύσιμης στρατιωτικής υποχρέωσης 12 ή 17 μηνών αντίστοιχα.
Επιπλέον, μεταφέρονται στους υπόχρεους μειωμένης θητείας, εφόσον επιθυμούν οι παρακάτω κατηγορίες οπλιτών:
Εξάμηνης διάρκειας:
Όλοι οι αδελφοί από τέσσερα (4) ή περισσότερα ζώντα αδέλφια
Ο μόνος ή μεγαλύτερος γιος του οποίου και οι δύο γονείς είναι ανίκανοι για κάθε εργασία ή έχουν πεθάνει.
Ο πατέρας δύο ζώντων τέκνων.
Όσοι έχουν σύζυγο ανίκανη για κάθε εργασία.
Οι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού.
Όσοι υπηρέτησαν ενόπλως με στρατιωτική ιδιότητα σε τακτικές ένοπλες δυνάμεις άλλου κράτους, πλην συμμαχικού ή μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για χρονικό διάστημα τουλάχιστον έξι μηνών.
Όσοι, μετά τη συμπλήρωση του τριακοστού πέμπτου έτους της ηλικίας τους, αποκτούν την Ελληνική Ιθαγένεια με πολιτογράφηση ή εγγράφονται σε μητρώα αρρένων ως αδήλωτοι, επειδή απέκτησαν την Ελληνική Ιθαγένεια λόγω γέννησής τους στο έδαφος της Ελληνικής Επικράτειας, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 1 του Ν. 3284/2004 (ΦΕΚ Α’ 217).
Εννεάμηνης διάρκειας:
Όλοι οι αδελφοί από τρία (3) ζώντα αδέλφια
Ο μόνος ή μεγαλύτερος γιος γονέα που είναι ανίκανος για κάθε εργασία ή έχει συμπληρώσει το εβδομηκοστό έτος της ηλικίας του ή διατελεί σε χηρεία.
Ο μόνος ή μεγαλύτερος γιος θανόντος γονέα ή άγαμης μητέρας.
Ο πατέρας ενός ζώντος τέκνου.
Από την 2021 Γ ́ ΕΣΣΟ και μεταγενέστερα, οι υπόχρεοι μειωμένης στρατεύσιμης στρατιωτικής υποχρέωσης εννεάμηνης διάρκειας, απολύονται οριστικά από τις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων μετά τη συμπλήρωση χρόνου πραγματικής στρατεύσιμης στρατιωτικής υποχρέωσης 8 μηνών.
agrinionews.gr
