Σε κοντινές αποστάσεις υπάρχουν ωραίοι παραλιακοί προορισμοί από τους οποίους ξεχωρίζουν το Μοναστηράκι και το νησάκι Τριζόνια.
H πόλη της Ναυπάκτου
Ολοζώντανη, φιλική, με σπουδαία ιστορία, το επιβλητικό φρούριο και το πολυφωτογραφημένο Ενετικό λιμάνι, η Ναύπακτος, το Lepanto των Φράγκων, είναι ένας ωραιότατος προορισμός για σαββατοκύριακο και διακοπές, όλο το χρόνο. Η θέα από την πόλη προς την εντυπωσιακή γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου, ειδικά τα βράδια που φωτίζεται, είναι μοναδική. Γύρω από το Ενετικό λιμάνι και σε όλο το κέντρο της πόλης υπάρχουν καλόγουστα εστιατόρια και καφέ. Πολύ ωραίος είναι ο πεζόδρομος της παραλίας του Γριμπόβου για περπάτημα, καφέ και φαγητό κάτω από τα αιωνόβια πλατάνια. Η άλλη μεγάλη και οργανωμένη παραλία της πόλης είναι η Ψανή.
Στην κεντρική οδό Νότη Μπότσαρη και στον παράλληλο πεζόδρομο της Κανάβου, το Στενοπάζαρο, θα βρείτε καταστήματα, καφέ-μπαρ, πιτσαρίες, μεζεδοπωλεία, ταβέρνες. Στην Ιλάρχου Τζαβέλλα βρίσκεται ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Δημητρίου, πολιούχου της πόλης. Σε κοντινή απόσταση είναι το Δημαρχείο και απέναντι το σπίτι του λογοτέχνη Γεωργίου Αθανασιάδη-Νόβα με τους εντυπωσιακούς ανθόκηπους. Γεύση από τη παλιά Ναύπακτο προσφέρει η πλατεία Τζαβελλαίων, στην οδό Αφροδίτης, με τα τρεχούμενα νερά, τα πλατάνια και τις ταβέρνες.
Το κάστρο της Ναυπάκτου
Η πρώτη οχύρωση στον λόφο επάνω από τη Ναύπακτο θεωρείται πως έγινε για πρώτη φορά στην προϊστορία. Οι οχυρώσεις της αρχαιότητας έγιναν αρχικά στα μέσα του 5ου αι. π.Χ. καθώς αναφέρονται από τον Θουκιδίδη και ενισχύθηκαν στη μέση βυζαντινή περίοδο (10ος-11ος αι.). Οι Ενετοί έδωσαν στο φρούριο τη μορφή που βλέπουμε σήμερα, ενώ παρεμβάσεις έκαναν και οι Οθωμανοί στις περιόδους που το είχαν στην κατοχή τους (1499 -1687 -1699). Όταν οι Ενετοί κατέλαβαν την πόλη ύψωσαν τα επιβλητικά τείχη με αφετηρία την κορυφή του λόφου όπου βρισκόταν η αρχαία ακρόπολη. Τα αποτελούσαν πέντε αμυντικά διαζώματα κάθε ένα από τα οποία αποτελούσε ανεξάρτητο φρούριο και επικοινωνούσαν μεταξύ τους με πύλες.
Σε αυτά υπήρχαν συνολικά 25 πύργοι. Τα τείχη κατέληγαν στο μικρό λιμάνι της πόλης το οποίο προστάτευαν περικλείοντάς το. Το έργο θεωρήθηκε μοναδικό στην Ευρώπη εκείνη την εποχή. Το εσωτερικό του καλοδιατηρημένου κάστρου, στο οποίο έχουν γίνει αναστηλώσεις και έργα ανάδειξης, είναι ένα «σκηνικό» όπου κυριαρχεί η πέτρα. Υπάρχουν πολλά πεύκα, κυπαρίσσια και παγκάκια για ξεκούραση. Στον χώρο θα μπείτε από τη δυτική είσοδο, εκεί που είναι ο τρίτος περίβολος στον οποίο υπάρχουν υπόγειες δεξαμενές νερού και αποθήκες. Στον δεύτερο περίβολο βρίσκονταν διοικητικά οικοδομήματα και θρησκευτικά μνημεία. Θα δείτε το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία (19ος αι.) και θεμέλια μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής, αφιερωμένης στην Παναγία.
Στο ψηλότερο σημείο του κάστρου -που οι Τούρκοι αποκαλούσαν Ιτς Καλέ,- σχηματίζεται μια μικρή πλατεία απ’ όπου η θέα προς την πόλη, τον Κορινθιακό κόλπο και τα βουνά της Πελοποννήσου κόβει την ανάσα. Από τον Αύγουστο του 2024 στην ακρόπολη, στο ανώτερο διάζωμα του φρουρίου, λειτουργεί μουσείο. Τα εκθέματα, που είναι ανασκαφικά ευρήματα, καλύπτουν την ιστορία της Ναυπάκτου από την πρωτοβυζαντινή περίοδο μέχρι τον 19ο αιώνα. Είναι το πρώτο βυζαντινό μουσείο στην Αιτωλοακαρνανία, διαμορφωμένο με σύγχρονη μουσειακή αντίληψη και αποτελείται από 4 αίθουσες. Στο κτίριο της Οπλοθήκης υπάρχει χώρος πληροφόρησης και ψηφιακή εφαρμογή για την οχυρωματική αρχιτεκτονική γενικά στην Αιτωλοακαρνανία.
Ανοιχτό 8.30 – 15.00, Τρίτη κλειστό.
Στο κάστρο τα καλοκαίρια λειτουργεί και αναψυκτήριο.
Τip: Εάν θέλετε να ανέβετε στο φρούριο με τα πόδια μπορείτε να ξεκινήσετε από την Σιδερόπορτα, κοντά στον πύργο Μπότσαρη (υπάρχει σήμανση). Θα δείτε παλιές γειτονιές με λιθόστρωτα και σκαλιά, κρήνες, σπίτια όπου κατοικούσαν άλλοτε οι Σουλιώτες καπετάνιοι, το οθωμανικό λουτρό, το αναστηλωμένο σπίτι του Τζαβέλα. Στη συνέχεια θα φτάσετε στον ασφαλτόδρομο και στην πύλη της εισόδου.
Το Ενετικό λιμάνι
Τμήμα της συνολικής οχύρωσης του οικισμού με τα διαζώματα, προστάτευε το λιμάνι με τους δύο βραχίονες και είχε αντίστοιχους πύργους. Με άνοιγμα περίπου 35 μ. μεταξύ 1675-6 έκλεινε με μια χοντρή αλυσίδα για να αποτρέπονται τα μεγάλα εχθρικά πλοία. Στον δυτικό βραχίονα θα δείτε τους ανδριάντες του πυρπολητή Γιώργου Ανεμογιάννη και του Μιχαήλ Θερβάντες. Ο Ισπανός «πατέρας» του Δον Κιχώτη συμμετείχε στην περίφημη Ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571, χάνοντας, μάλιστα, το ένα του χέρι. Έξω από το τείχος απλώνεται η μεγάλη παραλία Ψανή, εξαιρετικό σημείο για μπάνιο και αναψυχή. Στην άκρη του ανατολικού βραχίονα βρίσκεται ο φάρος και κοντά του το Φετιχιέ Τζαμί, το πρώτο μουσουλμανικό τέμενος της πόλης, που κτίστηκε όταν την κατέλαβε ο σουλτάνος Βαγιαζήτ Β’ το 1499.
Στην Ενετοκρατία το χρησιμοποιούσαν ως αποθήκη αλατιού. Ανακαινίστηκε μεταξύ 1999-2001 και είναι επισκέψιμο. Το λιμάνι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της πόλης σε διάφορες ιστορικές περιόδους. Οι Ενετοί διακινούσαν από εκεί βαμβάκι, σιτάρι και άλλα προϊόντα. Οι Οθωμανοί κυρίως δέρματα, λάδι, ρύζι, καπνό και δημητριακά. Μετά την απελευθέρωση της Ναυπάκτου το 1829 το λιμάνι συνέχισε να είναι σημαντικό για τις συγκοινωνίες και το εμπόριο. Χάρη σε αυτό βιοπορίζονταν πολλοί από τους κατοίκους της και αυτό συνεχίστηκε ως το 1947 που δημιουργήθηκε το πορθμείο Ρίου – Αντιρρίου.
Η ναυμαχία της Ναυπάκτου
Το όνομα της πόλης πήρε μια από τις πιο σημαντικές, αλλά και τις πιο αιματηρές, ναυμαχίες στην παγκόσμια ναυτική ιστορία. Η ναυμαχία της Ναυπάκτου έγινε τον Οκτώβριο του 1571. Αντίπαλοι ήταν ο οθωμανικός στόλος του σουλτάνου Σελίμ Β’ με 300 πλοία, και ο στόλος της Lega Santa (της Ιερής Ένωσης Ισπανίας, Βενετίας και Παπικού κράτους) με 200 πλοία. Αρχηγός της σταυροφορίας ήταν ο Δον Χουάν ο Αυστριακός. Η επικράτηση των Ευρωπαίων είχε βαρύ τίμημα, καθώς οι νεκροί και από τις δυο πλευρές έφτασαν τους 30.000. Ωστόσο, ήταν μια κρίσιμη νίκη καθώς απέτρεψε την επεκτατική πολιτική της Οθωμανικής αυτοκρατορίας προς την Ευρώπη.
Αρχοντικό Μπότσαρη
Έχει κηρυχθεί Διατηρητέο Μνημείο και στεγάζει έκθεση με θέμα τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου. Το εντυπωσιακό συγκρότημα που έφτιαξαν Βενετοί και Φλωρεντιανοί τεχνίτες, αποτελείται από δύο κτίρια και κατασκευάστηκε σε δύο φάσεις (15ος και 16ος αι.). Αργότερα έγινε έδρα του Τούρκου διοικητή. Όταν η Ναύπακτος απελευθερώθηκε, εδώ εγκαταστάθηκε ο Αυγουστίνος Καποδίστριας και μετά το κτίριο παραχωρήθηκε στον σουλιώτη στρατηγό Νότη Μπότσαρη. Η έκθεση που θα δείτε περιλαμβάνει πρωτότυπους πίνακες και αντίγραφα, γκραβούρες, πανοπλίες, μινιατούρες πλοίων και άλλα.
Τηλ.: 26340 29779
Παπαχαραλάμπειος βιβλιοθήκη
Λειτουργεί από το 1960 σε διώροφο νεοκλασικό που κτίστηκε με δαπάνη του ευεργέτη της πόλης Δημητρίου Παπαχαραλάμπους. Είναι ιδιαίτερα δραστήρια, με λέσχη ανάγνωσης, ψηφιακή βιβλιοθήκη, αναγνωστήριο, δανειστικό τμήμα, πλούσια συλλογή παιδικών βιβλίων, παιχνιδιών και εκπαιδευτικών ταινιών. Η κινητή βιβλιοθήκη (βιβλιοαυτοκίνητο) ταξιδεύει μαζί με βιβλία και τα δανείζει σε σχολεία, δημοτικές βιβλιοθήκες και πολιτιστικούς συλλόγους πολλών απομακρυσμένων χωριών της περιοχής.
Τηλ.: 26340 27388
Το κάστρο του Αντιρρίου (Καστέλι της Ρούμελης)
Κτίστηκε το 1500 με εντολή του σουλτάνου Βαγιαζήτ του Β’ στο στενότερο σημείο του θαλάσσιου περάσματος μεταξύ Στερεάς Ελλάδας – Πελοποννήσου, σε στρατηγικό σημείο. Παράλληλα, κατασκευάστηκε το κάστρο του Ρίου στην απέναντι ακτή, ώστε οι βολές από τα κανόνια των δυο φρουρίων να εμποδίζουν τον διάπλου του περάσματος. Μετά την ανατίναξή του από τους ίδιους τους Οθωμανούς, ανακατασκευάστηκε το 1533 – κάτι που γινόταν και τα επόμενα χρόνια που το διεκδικούσαν μια οι Οθωμανοί και μια οι Ενετοί οι οποίοι και του έδωσαν τη μορφή που έχει σήμερα με έργα μεταξύ 1687-1715. Η μορφή του είναι εξαγωνική και ενισχύεται με πολυγωνικούς προμαχώνες.
Η κεντρική του πύλη είναι στα βορειοδυτικά και από επάνω διακρίνεται η καταχύστρα από όπου έριχναν καυτό λάδι στους επιτιθέμενους. Στη βορειοανατολική και νοτιοδυτική πλευρά προστατευόταν από τάφρο.
Η γέφυρα Ρίου – Αντίρριου
Χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να γίνει πραγματικότητα το όραμα του Πρωθυπουργού Χαρίλαου Τρικούπη, αλλά το αποτέλεσμα δεν χορταίνεις να το βλέπεις όσες φορές και αν περάσεις από εδώ.
Εμπνευσμένος από ένα σχετικό δημοσίευμα του Εμίλ Μπυρνούφ, ο οποίος είχε διατελέσει διευθυντής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής της Αθήνας, ο Χαρίλαος Τρικούπης αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα της γεφύρωσης του Στενού κατά τη διάρκεια μιας αγόρευσής του στη Βουλή, στις αρχές του 1889. Ο διαγωνισμός για την κατασκευή της προκηρύχτηκε έναν αιώνα μετά, το 1991. Η επταετής διάρκεια των εργασιών χωρίστηκε σε δύο φάσεις: την προπαρασκευαστική περίοδο (1998-1999) και το πενταετές έργο της κατασκευής (2000 – 2004).
Το αποτέλεσμα: Μια καλωδιωτή γέφυρα μήκους 2.252 μέτρων με τέσσερις πυλώνες. Έχει δύο γέφυρες πρόσβασης – μήκους 392 μέτρων στην πλευρά του Ρίου και 239 μέτρων στην πλευρά του Αντιρρίου -, κατάστρωμα πλάτους 27,2 μέτρων με δύο λωρίδες κυκλοφορίας, μια λωρίδα ασφαλείας και πεζόδρομο σε κάθε κατεύθυνση. Χάρη στους 4 πυλώνες της (αντί των 2 που αποτελούν την κοινή πρακτική στις κατασκευές), βρίσκεται στην πρώτη θέση στον κόσμο με κριτήριο το μεγαλύτερο σε μήκος συνολικό καλωδιωτό κατάστρωμα που φτάνει τα 2.252 μ.. Αντέχει σε πρόσκρουση δεξαμενόπλοιου 180 χιλιάδων τόνων, σε άνεμο 250 χιλιομέτρων την ώρα και σε σεισμό μεγαλύτερο των 7 Ρίχτερ.
Το Μοναστηράκι Φωκίδας
Πέτρινα κεραμοσκεπή σπίτια, πετρόκτιστα καλντερίμια να καταλήγουν στη θάλασσα, ψαροκάικα δεμένα στο μικρό λιμάνι που βρέχεται από τον Κορινθιακό, κουλουριασμένα δίχτυα στην προβλήτα, νοικοκυρές και ταβερνιάρηδες που αναζητούν τη φρέσκια ψαριά: Το Μοναστηράκι είναι είναι από τα ωραιότερα χωριά της Φωκίδας -έχει κηρυχθεί άλλωστε ως Περιοχή Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλους. Το μοναστηράκι που βάφτισε το χωριό δεν υπάρχει πια, στη θέση του έχει κτιστεί η εκκλησία του Ευαγγελιστή Μάρκου με το ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο και το καμπαναριό με το ρολόι.
Τα καλοκαίρια είναι φημισμένος προορισμός για μπάνιο και διασκέδαση στο Παραθάλασσο. Τα Σαββατοκύριακα και τα τριήμερα των άλλων εποχών γεμίζει με κόσμο που απολαμβάνει φρέσκα ψάρια και θαλασσινά στις ταβέρνες με θέα στη θάλασσα, ή περπατάει πλάι στο νερό στα δυτικά του οικισμού προς το Παραθάλασσο. Εκεί βρίσκεται η χαρακτηριστική χερσόνησος που σχηματίζει λιμνοθάλασσα, και η μεγάλη οργανωμένη παραλία με beach bar restaurant. Τα νερά της θάλασσας είναι πολύ κρύα, αλλά ιδιαίτερα αναζωογονητικά.
Το Μοναστηράκι απέχει 11 χλμ. από τη Ναύπακτο.
Η ακτογραμμή δυτικά της Ναυπάκτου
Απεριόριστη θέα στον Κορινθιακό κόλπο, κατάφυτα τοπία, παραθαλάσσιοι οικισμοί και ωραίες παραλίες με καθαρά και κρύα νερά σας περιμένουν κατά μήκος της παράκτιας διαδρομής, δυτικά της Ναυπάκτου. Από τη Ναύπακτο οδηγείτε προς Ιτέα. Μετά από 4,2 χλμ. περνάτε τη γέφυρα του Μόρνου και στα 7,5 χλμ. η δεξιά διακλάδωση οδηγεί μετά από 2 χλμ. στην δημοφιλή αμμώδη παραλία της Χιλιαδούς.
Επιστρέφετε στην εθνική οδό και μπορείτε να κάνετε παράκαμψη για το Μοναστηράκι και το Παραθάλασσο και μετά να βρείτε την παραλία Σκάλωμα που απέχει μόλις 1 χλμ. από την εθνική οδό. Είναι βοτσαλωτή και πολύ όμορφη. Μπορείτε να περπατήσετε στον πλακόστρωτο παραλιακό, να επισκεφθείτε το μικρό λιμανάκι, ή να κολυμπήσετε. Επιστρέφοντας στην εθνική οδό, μετά από 1 χλμ. βρίσκετε το δρόμο που οδηγεί δεξιά στη βοτσαλωτή παραλία του Μαραθιά.
Εδώ απλώνεται ένας σύγχρονος παραθαλάσσιος οικισμός, κτισμένος σε μια μικρή πεδιάδα με οπωροφόρα και πλατάνια. Βγαίνετε και πάλι στην εθνική οδό με κατεύθυνση την Ιτέα. Στα 4,7 χλμ. από τη διασταύρωση του Μαραθιά βλέπετε από ψηλά την παραλία Σεργούλας, που έχει ψιλό βότσαλο και πράσινα νερά. Στα 7,8 χλμ., κάνει την εμφάνισή του το νησάκι Τριζόνια, που απέχει ελάχιστα από τις ακτές της Φωκίδας. Σύντομα, θα δείτε τις εξόδους για Ελαία, Δαφνοχώρι, Σπηλιά και Χάνια. Στα Χάνια σας περιμένει το καΐκι που θα σας μεταφέρει στο νησί.
Τα Τριζόνια
Το καραβάκι που θα σας μεταφέρει από τα Χάνια στο κοντινό νησάκι Τριζόνια εκτελεί, δίχως αμφιβολία, χρέη χρονομηχανής. Σε λιγότερο από 10’ θα αποβιβαστείτε σε ένα μικρό καταφύγιο γαλήνης και ηρεμίας, όπου τα οχήματα απαγορεύονται. Διατηρεί την αύρα περασμένων δεκαετιών, έχει έναν μικρό κεραμοσκεπή οικισμό, είναι γεμάτο ελιές, αμπέλια και φραγκοσυκιές και κρύβει θαλασσινά τοπία που θα σας ξαφνιάσουν ευχάριστα. Τα 3.000 στρέμματα του νησιού πρωτοκατοικήθηκαν πριν από την Τουρκοκρατία.
Μπορείτε να περπατήσετε στο πευκόφυτο δασάκι κοντά στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, να εξερευνήσετε τους δασωμένους χωματόδρομους, ή να φάτε φρέσκο ψάρι στις ταβέρνες. Στην οργανωμένη πλαζ λειτουργούν all day εστιατόρια-καφέ. Το νησί διαθέτει ξενοδοχεία και σύγχρονη μαρίνα που αποτελεί προσφιλές καταφύγιο όσων ταξιδεύουν με τα σκάφη τους στην περιοχή. Οι παραλίες των Τριζονιών είναι τα Άσπρα Χαλίκια (20΄περπάτημα) με λευκά βότσαλα, η Πούντα ή Κόκκινη Παραλία (30’) με κόκκινα βότσαλα και πεντακάθαρα νερά και ο Μονόλιθος όπου είναι προτιμότερο να πάτε με βάρκα.
Η αρχαία Μακύνεια
Σε ένα δυσπρόσιτο βραχώδη όγκο (θέση Παλαιόκαστρο) με εκπληκτική θέα στον Κορινθιακό Κόλπο, την Αχαΐα και το στενό Ρίου-Αντιρρίου, η οχυρωμένη ακρόπολη της Μακύνειας κατείχε στρατηγική θέση για να έχει τον έλεγχο όλης της γύρω περιοχής. Όπως μαρτυρούν τα ευρήματα, η Λοκρική πόλη βρισκόταν κοντά στα σύνορα με τους Αιτωλούς και ήταν ιδιαίτερα σημαντική κατά τον 3ο αιώνα π.Χ. Ανασκαφές ανέδειξαν τα ερείπια της ακρόπολης με τους πύργους και τις πύλες, τα θεμέλια δημοσίων έργων, οικιών και ενός ναού άγνωστης θεότητας. Στο αρχαίο θέατρο γίνονται παραστάσεις τα καλοκαίρια.
Βάλυ Βαϊμάκη - travel.gr
