Η Αγία Τριάδα υπήρξε μετόχι της Μονής Τατάρνας σύμφωνα με μαρτυρίες από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.
Η μονή διατηρούσε μετόχια στη Σιβίστα, στο Αιτωλικό, στο Ξηρόμερο, στο Βραχώρι και αλλού.
Συγκεκριμένα στο Βραχώρι είχε κάποιο κτήμα και ένα οικόπεδο στα όρια των μαχαλάδων Τούρκων και Βραχωριτών. (Ο Τούρκικος συνοικισμός είχε επίκεντρο την Ντούτσαγα).
H Αγία Τριάδα το 1930
Το οικόπεδο αυτό που είχε δωριστεί στην μονή από το 1801 βρισκόταν στο χώρο της σημερινής Αγίας Τριάδας και εκεί υπήρχαν «…. ίχνη και σημεία παλαιάς εκκλησίας..».
 |
| Έγγραφο από το ΓΑΚ που μαρτυρεί «…ίχνη και σημεία παλαιάς εκκλησίας…» |
Δωρητής ήταν ο Πάνος Γαλάνης που ήταν πανίσχυρος προεστός από το Μαχαλά Ξηρομέρου. Για την μεγάλη δύναμη και επιρροή που είχε στην περιοχή επονομάστηκε «Μεγαπάνος».
Το 1814 δώρισε στο Μοναστήρι του Λιγοβιτσίου ένα Ευαγγέλιο με χρυσές παραστάσεις βάρους «..600 δραμίων, αργυρόθυρον, περίτεχνον…» , που άξιζε τότε 3457 γρόσια. Σαν όρο ο Γαλάνης θέτει την ανέγερση εκκλησίας και οι πατέρες της Μονής δεσμεύονται.
Το 1819 ο ηγούμενος Κυπριανός για να επεκτείνει τον περίβολο του ναΐσκου που υπήρχε μέχρι τότε, αγόρασε ένα γειτονικό οικόπεδο-χωράφι από την Οθωμανή «Ντζέκω Πασόνυφη..».
 |
| Το πωλητήριο του οικοπέδου από την Ντζέκω Πασόνυφη. |
Έτσι το 1819 λοιπόν χτίστηκε ο ναός της Αγίας Τριάδας στο γνωστό σημείο με έξοδα της Μονής και με τις συνεισφορές των κατοίκων.
Σε δύο χρόνια όμως ξέσπασε η Επανάσταση και επειδή η Αγία Τριάδα βρισκόταν σε ύψωμα σε σχέση με την άλλη επίπεδη πόλη , χρησίμευσε σαν κανονοστάσιο και μετά την Άλωση του Βραχωριού, τον Ιούνιο του 1821, γκρεμίστηκε.
Σε δύο χρόνια όμως ξέσπασε η Επανάσταση και επειδή η Αγία Τριάδα βρισκόταν σε ύψωμα σε σχέση με την άλλη επίπεδη πόλη , χρησίμευσε σαν κανονοστάσιο και μετά την Άλωση του Βραχωριού, τον Ιούνιο του 1821, γκρεμίστηκε.
 |
| Σχέδιο Ναού Αγίας Τριάδας το 1897 |
Μετά την απελευθέρωση, στα μπαρουτοκαπνισμένα λείψανα του ναού χτίζεται νέος ναός.
Πρώτος ιερέας του ναού ήταν ο μοναχός Ανανίας Ταταρνιώτης, πολύ αγαπητός στους Βραχωρίτες που τον είχαν και πνευματικό.
Το παλιό εκκλησάκι που χτίστηκε τότε δεν υπάρχει.
Στη θέση του υψώθηκε από το 1906 ο νέος ναός της Αγίας Τριάδας.
Στη θέση του υψώθηκε από το 1906 ο νέος ναός της Αγίας Τριάδας.
Πηγή: Αγία Τριάδα 1906-2006
Έκδοση με την ευκαιρία των εκδηλώσεων της εκατονταετηρίδας.
πηγή: http://agriniopress.gr
