Μόνο σε μία, στην Παλαιομάνινα, από τις τρεις ισχυρές αρχαίες πόλεις στον Κάτω Ρου του Αχελώου, δεν έχει εντοπιστεί αρχαίο θέατρο, χωρίς ακόμα να έχει προκαλέσει το ανάλογο ενδιαφέρον των αρχαιολόγων και ιστορικών για επιστημονική έρευνα.

Έτσι δεν έχει δοθεί ακόμη απάντηση στο εύλογο ερώτημα: Οι 5.000 κάτοικοι της αρχαίας αυτής πόλης με την επιβλητική ακρόπολη, τους εμβληματικούς πύργους και πύλες δεν συναθροίζονταν για ενημέρωση από τους άρχοντες, δεν διασκέδαζαν όπως οι άλλοι γείτονες;

Του Γιώργου Π. Μπαμπάνη

Ο χώρος του θεάτρου από μόνος του είναι ιερός με κύρια χαρακτηριστικά του ένα είναι ο κοίλος, η ορχήστρα, τα ειδώλια, οι κερκίδες και τα διαζώματα. Είναι ένας χώρος, όπου διδάχτηκε η αττική τραγωδία, ένα ευγενικό προϊόν που δημιούργησε ο άνθρωπος στον πλανήτη σ’ όλη τη διάρκειά της ιστορίας του. Διότι εκεί ειπώθηκε το λογικό και ενάρετο «φαίνεσθαι», το οποίο δυστυχώς σήμερα δεν φαίνεται, δεν είναι υπαρκτό μέσα από τις εικόνες που δημιουργούμε και ζούμε.

Κι όμως, η αρχαιολογική – ερευνητική – επιστημονική σκαπάνη μέχρι στιγμής δεν ακούγεται σ΄όλη την περιοχή της Ακαρνανίας και μάλιστα σε ένα σημείο της Παραχελωίτιδας που κρύβει υπό την γη απαντήσεις αιώνων για την πραγματική ιστορία της Παραχελωίτιδας. Και τέτοιες απαντήσεις δίνουν τα επιχωματισμένα από τους αιώνες αρχαία θέατρα! Και δεν μιλάμε για τα επιβλητικά αρχαία τείχη, τους πύργους και τις ακροπόλεις, που δεν χρειάζονται σκαπάνη, αλλά αναστηλώσεις, ανάδειξη, αξιοποίηση και καθαρισμούς από δέντρα και πουρνάρια…

Δεν είχε θέατρο η αρχαία πόλη της Παλαιομάνινας;

Είναι αλήθεια ότι τα περισσότερα σχεδόν αρχαία θέατρα εντοπίστηκαν τυχαία ή δεν “κρύφτηκαν” από το μάτι έμπειρων αρχαιολόγων μολονότι ήταν καταχωνιασμένα σε μεγάλο βάθος. Δυστυχώς, αυτό δεν έγινε για τις αρχαίες πόλεις της Ακαρνανίας, καθώς από τις 21 που είναι καταγεγραμμένες μόνο σε δύο, δηλαδή σε εκείνες των αρχαίων Οινιάδων και της Στράτου έχουν εντοπιστεί αρχαία θέατρα! Και προκύπτει εντόνως το εύλογο ερώτημα προς τους αρχαιολόγους και ιστορικούς: Πέρα από την άγνωστη ακόμα ονομασία της, δεν είχε θέατρο η αρχαία πόλη στην Παλαιομάνινα; Τότε, πού γίνονταν οι συνελεύσεις και οι άλλες εκδηλώσεις; Δηλαδή, έχει επιβλητική ακρόπολη, εμβληματικούς πύργους, θαυμαστή από ξένους περιηγητές “Αυλόπορτα” και κυκλώπεια τείχη μήκους 1.700 μέτρων και δεν είχε θέατρο;

Το ερώτημα αυτό γίνεται ακόμα εκκωφαντικότερο, καθώς οι αρχαιολόγοι και οι ιστορικοί γνωρίζουν ότι το θέατρο στην αρχαία Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ μόνο ένας απλός χώρος για ψυχαγωγικά δρώμενα. Διαμόρφωνε συνειδήσεις και την ίδια στιγμή διαμορφωνόταν και η συλλογική συνείδηση. Όπως διαβάζω, συνδυάζοντας τη θρησκεία, την κοινωνική και πολιτική κριτική με την εκπαίδευση, έγινε κόμβος, ένα σημαντικό σταυροδρόμι για τις συνιστώσες που παράγουν συνήθως πολιτισμική δράση. Από αυτή την άποψη ενσωμάτωσε τους κανόνες της πόλης και την ίδια στιγμή έγινε ένα μεγάλο λαϊκό δικαστήριο για την κρίση της κοινωνικής της διαχείρισης. Και όλα αυτά, κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του Διόνυσου, του επαναστάτη θεού.

Ακόμα, από πολλές μελέτες προκύπτει ότι τελικά το θέατρο αποτελούσε ένα τέλειο μέσο προπαγάνδας για μία κοινωνία που απαρτιζόταν από πολλά ταξικά επίπεδα και μάλιστα με σημαντικές εσωτερικές διαφοροποιήσεις. Δηλαδή, στο θέατρο συγκεντρώνονταν κόσμος κάθε τάξης, κάθε μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου. Αποτελούσε ένα μέσο συνάθροισης όλων των μελών της κοινότητας και άρα ένα πρόσφορο μέσο να περνάνε ιδέες και πολιτικές αξίες των συγγραφέων. Έτσι σύντομα έγινε το σημαντικότερο μέσο παίδευσης των Ελλήνων.

Και το ίδιο ερώτημα επαναλαμβάνεται προκλητικότερα για τους αρχαιολόγους, το ελληνικό κράτος, το υπουργείο Πολιτισμού, την αρμόδια περιφερειακή του Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος: Αυτοί οι άρχοντες , που θα ήταν υπερήφανοι για τη δύναμη και το κύρος που προσέδιδαν στην πόλη τους η ακρόπολη, η κεντρική πύλη, οι πύργοι, δεν γνώριζαν αυτόν τον πολλαπλό ρόλο του θεάτρου ή δεν είχαν ζηλώσει τις δραστηριότητες των ομολόγων τους στις Οινιάδες και στη Στράτο;

Αλλά, πώς να εντοπιστεί τυχαία ή με γυμνό μάτι το (με βεβαιότητα ότι υπάρχει) αρχαίο θέατρο στην αρχαία πόλη της Παλαιομάνινας ότι ολόκληρος ο εσωτερικός χώρος που περικλείεται από επιβλητικά κυκλώπεια τείχη μήκους 1.700 μέτρων, καλύπτεται από πανύψηλες βελανιδιές, πουρνάρια, ασφάκες κι άλλους θάμνους;

Ακόμα, ο αρχαίος λιθόστρωτος δρόμος που ένωνε την ακρόπολη με την «Αυλόπορτα» των τειχών στη δεξιά όχθη του Αχελώου και που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι της Παλαιομάνινας ήδη από το 1860 για να κατεβαίνουν με τα άλογα και τα γαϊδούρια στον Αχελώο για να γεμίζουν τα βαρέλια με νερό, κι εκείνος έχει ήδη «εξαφανιστεί» από τη ζούγκλα, μολονότι το 1998 η Εταιρεία Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας, την οποία ίδρυσε ο παππούς μου δημοσιογράφος και συγγραφέας Δημήτρης Στεργίου, με δικές της δαπάνες έχει αποτυπώσει σε σχέδια τον δρόμο αυτό και έχει καταρτίσει και τεχνική και οικονομικοτεχνική μελέτη, υπογεγραμμένη από τον πολιτικό μηχανικό Μάκο Κατσαρό και την έχει καταθέσει στους … αρμοδίους, αλλά, φευ!).

Σημειώνεται ότι η αρχαία αυτή πόλη έχει χτιστεί σε ένα σημείο, το οποίο εκτός από στρατηγικούς λόγους, η γεωμορφολογία του χώρου είναι έτσι που η οποιαδήποτε πλαγιά του λόφου, όπου εκτείνεται, θα επέτρεπε να χτιστεί ένα τέτοιο μνημείο.

Ύστερα από όλα αυτά διατρανώνεται η ταπεινή μου πεποίθηση ότι, αν οι αρχαιολόγοι και ιστορικοί. έκαναν τον κόπο (αφού πρώτα θα καθαριζόταν!) να περιηγηθούν τον τεράστιο εσωτερικό χώρος της αρχαίας πόλης, με τις πλαγιές, τα βαθουλώματα και τα περίεργα γυμνά από δέντρα και χόρτα σημεία της, κάτι θα καταλάβαιναν. Διότι, δεν μπορεί να γνωρίζουν περισσότερα από εκείνους οι αρχαιοκάπηλοι και οι τυμβωρύχοι…

Το 1998 η Εταιρεία Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας, την οποία ίδρυσε ο παππούς μου δημοσιογράφος και συγγραφέας Δημήτρης Στεργίου, με δικές της δαπάνες έχει αποτυπώσει σε σχέδια τον δρόμο αυτό και έχει καταρτίσει και τεχνική και οικονομικοτεχνική μελέτη, υπογεγραμμένη από τον πολιτικό μηχανικό Μάκο Κατσαρό και την έχει καταθέσει στους … αρμοδίους, αλλά, φευ!). Σημειώνεται ότι η αρχαία αυτή πόλη έχει χτιστεί σε ένα σημείο, το οποίο εκτός από στρατηγικούς λόγους, η γεωμορφολογία του χώρου είναι έτσι που η οποιαδήποτε πλαγιά του λόφου, όπου εκτείνεται, θα επέτρεπε να χτιστεί ένα τέτοιο μνημείο.

Διαβάστε το άρθρο ΕΔΩ

Πηγή φωτο: Basilis Galatas

agriniopress.gr