Του Λίνου Υφαντή,
Η σημερινή Αιτωλοακαρνανία πέρασε πολλές διακυμάνσεις ανά ιστορικές περιόδους για το πού εντάσσεται διοικητικά ως γεωγραφικός χώρος. Κατά την αρχαία εποχή η Αιτωλική Συμπολιτεία έφτανε ως τη Θεσσαλία. Κατά τη Ρωμαϊκή και Βυζαντινή περίοδο εντασσόταν de facto στην Ήπειρο ( Θέμα Νικοπόλεως και Δεσποτάτο της Ηπείρου αργότερα). Κατά την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης η Αιτωλοακαρνανία θεωρούταν ως Δυτική Στερεά μαζί με την Ευρυτανία ( Γερουσία Δυτικής Χέρσου Ελλάδος). Σήμερα -από το 1986 ουσιαστικά- η Αιτωλοακαρνανία εντάσσεται στη βορειοδυτική Πελοπόννησο και την Πάτρα.
Στους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας όμως η προσέγγιση ήταν τελείως διαφορετική ιδίως για την ορεινή Αιτωλοακαρνανία. Οι Οθωμανοί βλέποντας ίσως την Ελλάδα “ερχόμενοι από βόρεια προς νότια” αντιλαμβάνονταν την ορεινή Αιτωλοακαρνανία ως προέκταση του Θεσσαλικού κάμπου. Για το λόγο αυτό ενέταξαν όλες τις επαρχίες της Ορεινής Τριχωνίδας και Ναυπακτίας στο Σαντζάκι των Τρικάλων. Οι επαρχίες ονομάζονταν “Ναχιγιέ” και αυτές ήταν του Σοβολάκου (σημερινά Παρακαμπύλια), Απόκουρου ( Ορεινό Θέρμο) και Κραβάρων ( Ορεινή Ναυπακτία). Οι Ναχιγιέδες υπάγονταν στο Σαντζάκι που ως όρος ταυτίζεται με την Υπερπεριφέρεια.
Η αντίληψη για την ορεινή Αιτωλοακαρνανία δεν ανήκε μόνο στην Οθωμανική εξουσία αλλά και στην εκκλησία. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η επισκοπή Λίτζας και Αγράφων η οποία ανήκε στη Μητρόπολη Λαρίσσης. Σε αυτή εντάσσονταν τα σημερινά ορεινά Παρακαμπύλια από την Επισκοπή και τον Άγιο Βλάση μέχρι δυτικά τα όρια του Αχελώου. Η αντίληψη αυτή υπήρχε από το μεσαίωνα και ίσως επηρέασε εν μέρει την Οθωμανική διοικητική αντίληψη, η οποία διαμορφώνονταν σταδιακά επειδή οι Οθωμανοί κατακτούσαν τη Δυτική Στερεά και Αιτωλοακαρνανία.
Με πληροφορίες από:
T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı
Yayın Nu: Osmanlı Yer Adları: I. Ankara 2013.
Γεώργιος Σοφρώνης, «Η Επισκοπή Λιτζάς και Αγράφων και η εκκλησιαστική ζωγραφική κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο», Μεταπτυχιακή Εργασία, τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού, Μεταπτυχιακό πρόγραμμα ΕΚΠΑ, 2020-2021.
agrinionews.gr
