Η υπερθέρμανση του πλανήτη και η κλιματική αλλαγή πλήττουν σκληρά τις ευρωπαϊκές περιφέρειες.

Οι τοπικοί πληθυσμοί και οι οικονομίες υποφέρουν όλο και περισσότερο από τις επιπτώσεις των ανατρεπτικών κυμάτων καύσωνα, της ξηρασίας, των αιφνίδιων πλημμυρών και των δασικών πυρκαγιών.

Ενώ οι τοπικές και περιφερειακές κυβερνήσεις είναι ήδη πρωτοπόροι στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, πρέπει όλο και περισσότερο να εντείνουν τα μέτρα για να διασφαλίσουν την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και την ανθεκτικότητα των κοινοτήτων τους, για την προστασία της ζωής, των υποδομών και των επιχειρήσεων. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της ετήσιας έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών για την κλιματική αλλαγή.

Σύμφωνα με αυτή, η Ευρώπη χρειάζεται επενδύσεις για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή με εκτιμώμενο ρυθμό 40 δισ. ευρώ ετησίως, προκειμένου να προσαρμοστεί στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,5° πάνω από τα επίπεδα του 1990. Αυτό θα αυξηθεί σε 120 δισεκατομμύρια ευρώ και 200 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για να προσαρμοστεί σε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2° ή 3-4° αντίστοιχα.91 Ποιες ευρωπαϊκές περιφέρειες είναι πιο ευάλωτες στους κλιματικούς κινδύνους; Ποιες είναι οι ανάγκες προσαρμογής σε τοπικό επίπεδο; Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τις περιφέρειες να αντιμετωπίσουν αυτή τη διττή μετάβαση, στην κλιματική ουδετερότητα αλλά και στην ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή;

Το έτος 2023 μεγεθύνει τη συνάφεια αυτών των ερωτημάτων. Μετά τον θερμότερο Ιούνιο που έχει καταγραφεί και μια σειρά ακραίων καιρικών φαινομένων, συμπεριλαμβανομένων των καύσωνων και των δασικών πυρκαγιών στη Νότια Ευρώπη, η Υπηρεσία για την Κλιματική Αλλαγή του Copernicus επιβεβαίωσε ότι η παγκόσμια μέση θερμοκρασία για τον Ιούλιο του 2023 ήταν η υψηλότερη που έχει καταγραφεί για κάθε μήνα. Τα κρίσιμα γεγονότα το 2023 περιλαμβάνουν την ξηρασία στη λεκάνη απορροής του ποταμού Sado στο Alentejo (Πορτογαλία) και τη λεκάνη Sau στην Καταλονία (Ισπανία), καθώς και τις καταστροφικές πλημμύρες στην Emilia Romagna και το Le Marche (Ιταλία). Στην τελευταία περίπτωση, οι βροχοπτώσεις οδήγησαν στην υπερχείλιση είκοσι τριών ποταμών σε όλη την περιοχή, προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές και εκτοπίζοντας περισσότερους από 30.000 κατοίκους. Αυτό το καταστροφικό γεγονός στοίχισε 14 ζωές, επηρέασε σημαντικά σχεδόν ένα εκατομμύριο ανθρώπους και οδήγησε σε ζημιές ύψους 5 δισ. ευρώ. Οι καταστροφικές πλημμύρες κατέστρεψαν επίσης αρκετούς δήμους στα δύο τρίτα της επικράτειας της Σλοβενίας, προκαλώντας επτά απώλειες και σοβαρές υλικές ζημιές. Μια άλλη κλιματική καταστροφή που καταγράφηκε το καλοκαίρι του 2023 ήταν η εμφάνιση περίπου 60 δασικών πυρκαγιών που σημειώθηκαν ταυτόχρονα στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, στο νησί της Κέρκυρας, περισσότεροι από 19.000 πολίτες εκκενώθηκαν — η μεγαλύτερη τέτοια εκκένωση στην ιστορία της χώρας.

Το 2022, αναφέρθηκαν πάνω από 16.000 θάνατοι λόγω υψηλών καιρικών και κλιματικών φαινομένων, με το 99,6 % αυτών να αποδίδονται σε καύσωνες. Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων για τα συμβάντα έκτακτης ανάγκης, το 202297 υπήρχαν 40 μετεωρολογικοί, υδρολογικοί και κλιματικοί κίνδυνοι στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα 16.365 θανάτους που αναφέρθηκαν και επηρέασαν άμεσα 156.000 ανθρώπους. Περίπου το 67 % αυτών των γεγονότων σχετίζονται με πλημμύρες και καταιγίδες. Όπως προαναφέρθηκε, ωστόσο, οι καύσωνες ευθύνονται για τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων — με τις πυρκαγιές να επηρεάζουν επίσης τα αναπνευστικά συστήματα και τη βιοποικιλότητα — και μια πρόσφατη μελέτη που δημοσίευσε η Nature επισημαίνει την ευπάθεια της περιοχής στη θνησιμότητα που σχετίζεται με τη θερμότητα, με αξιοσημείωτες κορυφές στις περιφέρειες της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Ρουμανίας, καθώς και στη νότια Γαλλία και σε αρκετές περιοχές της Γερμανίας.98 Για να αναγνωρίσει αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα και να υπογραμμίσει τη δέσμευσή της να αναλάβει δράση κατά της κλιματικής αλλαγής, η ΕΕ εγκαινίασε πρόσφατα την 15η Ιουλίου ως ετήσια ημέρα της ΕΕ για τα θύματα της παγκόσμιας κλιματικής κρίσης.

Επιπλέον, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, οι εκπομπές ατμοσφαιρικών ρύπων εκτιμάται ήδη ότι προκαλούν πρόωρο θάνατο 315.000 ατόμων ετησίως, το ισοδύναμο μιας ολόκληρης μεσαίας πόλης όπως η Νάντη (Γαλλία), η Τιμισοάρα (Ρουμανία), η Βόννη (Γερμανία) ή το Μπάρι (Ιταλία). Εκτός από τα αέρια του θερμοκηπίου από μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι κόστισε στην κοινωνία μεταξύ 277 και 433 δισ. ευρώ το 2017. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 2-3 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕγχΠ) της ΕΕ, υπερβαίνοντας τη συνολική οικονομική παραγωγή πολλών μεμονωμένων κρατών μελών.

ΗEurostat υπολογίζει ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν προκαλέσει οικονομικές απώλειες άνω των 145 δισ. ευρώ στην ΕΕ κατά την τελευταία δεκαετία.102 Επιπλέον, ο 30ετής κινητός μέσος όρος των οικονομικών απωλειών που σχετίζονται με το κλίμα δείχνει μια σαφή τάση, που αυξάνεται σχεδόν κατά 2 % ετησίως κατά την τελευταία δεκαετία.

Οι καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα βλάπτουν επίσης όλο και περισσότερο τις υποδομές ζωτικής σημασίας, όπως τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, το δίκτυο μεταφορών και τα συστήματα πληροφοριών και επικοινωνιών. Οι αναμενόμενες ετήσιες ζημιές στη Νότια Ευρώπη και σε μεγάλα τμήματα της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης θα είναι καταστροφικές και οικονομικά αφόρητες. Το παρακάτω γράφημα δείχνει τις τάσεις που αφορούν την αλλαγή του κλίματος εάν δεν αντιστραφεί η αλλαγή του κλίματος. Η επιδείνωση αυτή θα επιδεινώσει τις εδαφικές ανισότητες μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ, γεγονός που θα αποτελέσει σημαντική πρόκληση για τη βιωσιμότητα των υποδομών ζωτικής σημασίας και τη συνολική κοινωνική ευημερία. Οι παράκτιες περιοχές, βάσει σεναρίων υψηλών εκπομπών (αύξηση κατά 3,2 έως 5,4 βαθμούς Κελσίου έως το 2100), ενδέχεται να υποστούν οικονομικές απώλειες ύψους περίπου 39 δισ. ευρώ ετησίως έως το 2050 και έως 960 δισ. ευρώ ετησίως προς το τέλος του αιώνα.

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι κλιματικές καταστροφές μειώνουν επίσης τη βιωσιμότητα και την παραγωγικότητα πολλών τοπικών οικονομικών δραστηριοτήτων. Οι περιφέρειες με υψηλά επίπεδα απασχόλησης στη γεωργία, ή στον κατασκευαστικό τομέα, πλήττονται σημαντικά από τους μεγαλύτερους και εντονότερους καύσωνες. Η παραγωγικότητα της εργασίας θα μειωθεί, ιδίως στις περιοχές της Μεσογείου. Τα κύματα καύσωνα θα κάνουν την υπαίθρια εργασία σκληρή και δυνητικά θανατηφόρα. Για να δοθεί μια αίσθηση κλίμακας, έχει εκτιμηθεί ότι οι καλοκαιρινοί καύσωνες του 2023 κοστίζουν τα εδάφη της Ισπανίας, όπου οι τοπικοί εργαζόμενοι ήταν περισσότερο εκτεθειμένοι σε καυτές θερμοκρασίες, 1% του ΑΕΠ· και η γεωργία υπέφερε από παρατεταμένες ξηρασίες. Όσον αφορά την απώλεια παραγωγικότητας, μια ημέρα ακραίας ζέστης (άνω των 32 βαθμών) ισοδυναμεί με μισή ημέρα απεργίας.

Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής κινδυνεύουν επίσης να διαταράξουν σημαντικά την τοπική τουριστική βιομηχανία, όχι μόνο όσον αφορά τους προορισμούς αλλά και την εποχικότητα. Ο τουρισμός αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για τις νότιες περιοχές της Ευρώπης, ιδίως λόγω της ελκυστικότητας της Μεσογείου. Ωστόσο, η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας προβλέπεται να έχει καταστροφικές επιπτώσεις σε αυτή την οικονομική δραστηριότητα, η οποία είναι θεμελιώδης σε πολλά μικρά χωριά, πόλεις και περιφέρειες της Κύπρου, της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Κροατίας, της Πορτογαλίας και της Μάλτας. Το παρακάτω γράφημα δείχνει πιθανά σενάρια όσον αφορά την τουριστική ζήτηση στην Ευρώπη, εάν δεν ληφθούν κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Η κλιματική αλλαγή θα εμβαθύνει τις υφιστάμενες ανισότητες. Η Νότια Ευρώπη, οι ευρωπαϊκές πόλεις και οι παράκτιες περιοχές προβλέπεται να επηρεαστούν περισσότερο από πολλαπλούς κινδύνους. Διακυβεύονται τόσο η συνοχή όσο και η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών περιφερειών. Οι φυσικές καταστροφές επηρεάζουν αρνητικά την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή στην ΕΕ, παρεμποδίζοντας την εφαρμογή της πολιτικής συνοχής της Ένωσης.110 Πρόσφατα στοιχεία από το έργο ESPON CLIMATE, το111οποίο συνδύαζε τους κινδύνους που συνδέονται με το κλίμα με την περιφερειακή έκθεση και την ευπάθεια, αποκαλύπτουν ότι, ακόμη και αν επιτευχθούν οι στόχοι της συμφωνίας του Παρισιού, οι ευρωπαϊκές περιφέρειες θα εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν πολλούς κινδύνους σε διαφορετικούς βαθμούς. Λαμβάνει υπόψη τη θερμική πίεση στους πληθυσμούς· παράκτιες πλημμύρες στους τομείς των υποδομών, της βιομηχανίας και των υπηρεσιών· πλημμύρες ποταμών σε πληθυσμούς, υποδομές, βιομηχανία και τομείς υπηρεσιών· αιφνίδιες πλημμύρες σε πολιτιστικούς τομείς· πυρκαγιές στο περιβάλλον· ξηρασία στον πρωτογενή τομέα (ενώ επηρεάζει άμεσα τις τοπικές κοινότητες και τη βιοποικιλότητα). Ως εκ τούτου, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα των τουριστικών περιοχών, επενδύοντας παράλληλα στην ανθεκτικότητά τους έναντι των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.

Η Διακυβερνητική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή113 αναφέρει ότι αυτοί οι κλιματικοί κίνδυνοι είναι όλο και πιο εμφανείς και οξύτεροι. Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες, οι ταχέως μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες, οι συχνές και εντατικές φυσικές καταστροφές και τα ακραία καιρικά φαινόμενα επηρεάζουν άμεσα και δυναμικά την κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον, με αποτέλεσμα θανάτους, καταστροφή περιουσιακών στοιχείων, καταστροφή φυσικών οικοτόπων και απώλεια βιοποικιλότητας.

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι αντίστοιχες συνέπειές τους στην Ευρώπη τα τελευταία 5 χρόνια τόνισαν την επείγουσα ανάγκη να αναληφθεί δράση κατά της κλιματικής αλλαγής (μετριασμός) και, παράλληλα, να εφαρμοστούν μέτρα για την προστασία από τις επιβλαβείς επιπτώσεις της (προσαρμογή). Η προσαρμογή, ειδικότερα, διαδραματίζει καίριο ρόλο σε τοπικό επίπεδο, καθώς εκεί είναι πιο έντονα τα τρωτά σημεία που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή. Είναι σε τοπικό επίπεδο όπου οι κλιματικές καταστροφές έχουν βαθύ αντίκτυπο, γεγονός που απαιτεί συγκεντρωμένες προσπάθειες για την προληπτική αντιμετώπιση των κινδύνων ή, όταν συμβεί μια φυσική καταστροφή, για την ταχεία και αποφασιστική δράση για την πρόληψη της απώλειας ανθρώπινων ζωών, τη διασφάλιση των μέσων διαβίωσης και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

Οι περιφέρειες και οι πόλεις διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο σε ένα ευρύ φάσμα μέτρων προσαρμογής: από την αναβάθμιση των υποδομών ζωτικής σημασίας ώστε να αντισταθούν στις πλημμύρες, έως την προσαρμογή των τοπικών σχολείων, νοσοκομείων και κέντρων φροντίδας στους καύσωνες· από την προστασία των παράκτιων περιοχών από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας έως τις επενδύσεις στην αποτελεσματική διαχείριση των υδάτων για την αντιμετώπιση της ξηρασίας, καθώς και την ανακαίνιση δημόσιων χώρων εν γένει για την παροχή περιοχών σκιάς και ψύξης και πολλών άλλων παραδειγμάτων. Στην πραγματικότητα, περίπου οι μισοί από τους ερωτηθέντες (51 %) στην έρευνα του περιφερειακού και τοπικού βαρόμετρου της ΕτΠ που διεξήγαγε η Ipsos European Public Affairs τόνισαν την «κλιματική κρίση και το περιβάλλον» ως έναν από τους κύριους τομείς στους οποίους οι περιφέρειες και οι πόλεις θα πρέπει να έχουν μεγαλύτερο ρόλο στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ.

Ωστόσο, υπάρχει πραγματικό έλλειμμα χρηματοδότησης της προσαρμογής, το οποίο εκτιμάται σε περίπου 40 δισ. ευρώ ετησίως, το116 οποίο είναι ιδιαίτερα εμφανές για τα χαμηλότερα επίπεδα διακυβέρνησης, όπως αναγνωρίζεται από την ίδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή.117 Στην έρευνα που διεξήγαγε το δίκτυο περιφερειακών κόμβων (RegHub), στο πλαίσιο της Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ), με θέμα «Το μέλλον της Πράσινης Συμφωνίας: αξιολογώντας και κοιτάζοντας μπροστά το 40 % των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι εφαρμόζουν ενεργά τις πολιτικές προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στις περιφέρειες ή τις πόλεις τους. Ωστόσο, η έρευνα ρίχνει επίσης φως στα εμπόδια που αντιμετωπίζει ένα σημαντικό μέρος των συμμετεχόντων, με το 35 % να παραδέχεται δυσκολίες στην αποτελεσματική εφαρμογή των πολιτικών προσαρμογής. Τα κύρια εμπόδια που προσδιόρισαν οι εν λόγω ερωτηθέντες περιλαμβάνουν την έλλειψη ειδικών μηχανισμών χρηματοδότησης, την οποία το 75 % επισήμανε ως μείζονα ανησυχία. Επιπλέον, το 65 % των συμμετεχόντων τόνισε την καίρια ανάγκη για μεγαλύτερη στήριξη της καινοτομίας και ειδικούς στόχους για την ενίσχυση της επιτυχίας των στρατηγικών τους για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.

Η εύρεση των κατάλληλων δεδομένων, μετρήσεων, δεικτών και μεθοδολογιών για την παρακολούθηση της προόδου όσον αφορά την προσαρμογή εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό εμπόδιο. Πρέπει να αναπτυχθεί και να υποστηριχθεί η γνώση των τοπικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, προκειμένου να βοηθηθούν οι περιφέρειες και οι πόλεις να σχεδιάσουν και να διαχειριστούν τους κλιματικούς κινδύνους, καθώς και γνώσεις σχετικά με τις λύσεις, την κινητοποίηση και την πρόσβαση σε επαρκείς οικονομικούς και τεχνικούς πόρους, τη χαρτογράφηση και τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών.

Προκειμένου να καλυφθεί αυτό το κενό ικανοτήτων, η ΕτΠ έχει αναπτύξει ένα εγχειρίδιο της Πράσινης Συμφωνίας και της τοπικής προσαρμογής για την προσαρμογή, ώστε να καταστεί δυνατή η ανταλλαγή γνώσεων και η δημιουργία δικτύων στα οποία οι τοπικοί ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να βρίσκουν εταίρους του έργου, να ελαχιστοποιούν τα εσωτερικά κενά γνώσεων τους και να αναζητούν ενεργά στήριξη για τις δικές τους πρωτοβουλίες από ειδικούς εμπειρογνώμονες. Για παράδειγμα, ένα ελπιδοφόρο πεδίο προσαρμογής έγκειται σε λύσεις που βασίζονται στη φύση και προσφέρουν καινοτόμες δράσεις με γρήγορο και ισχυρό αντίκτυπο. Μια νέα μελέτη δείχνει ότι η αύξηση της κάλυψης των δέντρων στο 30 % θα μείωνε τις θερμοκρασίες κατά μέσο όρο 0,4 °C, αποφεύγοντας σχεδόν το 40 % των θανάτων που οφείλονται στις επιπτώσεις της αστικής θερμικής νησίδας στις ευρωπαϊκές πόλεις.

Επιπλέον, η ανθεκτικότητα έναντι των κλιματικών καταστροφών αποτελεί βασικό ζήτημα για τις περιφέρειες και τις πόλεις, καθώς 1 EUR που δαπανάται για την πρόληψη καταστροφών και την ετοιμότητα μπορεί να εξοικονομήσει έως και 10 EUR για την αντιμετώπιση καταστροφών, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Για τον λόγο αυτό, η ΕτΠ συνεργάζεται με το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής για την ανάπτυξη περιφερειακών «πίνακων ανθεκτικότητας», καθορίζοντας τις ικανότητες και τα τρωτά σημεία που σχετίζονται με τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕτΠ θεωρεί ότι η ανάπτυξη ενός πίνακα αποτελεσμάτων δείκτη και εδαφικής ευπάθειας είναι ζωτικής σημασίας για την έναρξη συζήτησης προσανατολισμού σχετικά με τον τρόπο χρήσης της μελλοντικής πολιτικής συνοχής για την αντιμετώπιση των εν λόγω τρωτών σημείων.

Κατά την περίοδο 2021-27, η πολιτική συνοχής επενδύει 12,5 δισ. ευρώ στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και στην πρόληψη των κινδύνων. Αυτό αντιστοιχεί στο 3 % του συνολικού προϋπολογισμού του για 7 έτη, ενώ το σύνολο των επενδύσεων στην πράσινη μετάβαση αντιστοιχεί σε περίπου 30 %. Δεδομένου ότι η κλιματική αλλαγή και οι καταστροφές θα έχουν όλο και πιο άνισο αντίκτυπο στις ευρωπαϊκές περιφέρειες, με τα ευάλωτα εδάφη, τα φτωχά νοικοκυριά και τις περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες να είναι τα πλέον εκτεθειμένα, καθίσταται ολοένα και πιο επείγουσα η αντιμετώπιση αυτών των νέων ανισοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό, είναι αναγκαίο να αρχίσει να εξετάζεται μια σειρά λύσεων, από τη δυνατότητα «να επεκταθεί ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης για την αντιμετώπιση του κοινωνικού κόστους του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογήςσε αυτήν», όπως αναφέρεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή,125 έως τη σύσταση ειδικού Ταμείου Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, όπως αναφέρεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Η δημιουργία του Ταμείου Προσαρμογής στο πλαίσιο της Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή θα μπορούσε να αποτελέσει πηγήέμπνευσης για τη στήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών, οι οποίες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Σε αυτό το παγκόσμιο επίπεδο, η ΕτΠ έχει επίσης συμμετάσχει ενεργά σε διαπραγματεύσεις για το κλίμα σχετικά με το θέμα της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Σε πρόσφατες γνωμοδοτήσεις της, έχει ταχθεί υπέρ της θέσπισης ενός πλαισίου για τον Παγκόσμιο Στόχο για την Προσαρμογή, το οποίο θα ενσωματώνει τις γνώσεις και την εμπειρογνωμοσύνη των περιφερειών και των πόλεων. Η ΕτΠ έχει επίσης ζητήσει ένα τέτοιο πλαίσιο για να δοθεί προτεραιότητα στις προσπάθειες προσαρμογής σε τοπικό επίπεδο και να μετριαστούν αποτελεσματικά οι κίνδυνοι και οι συνέπειες της «κακής προσαρμογής», ιδίως μεταξύ των γυναικών και των πλέον ευάλωτων ατόμων, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία.

Στο πλαίσιο αυτό, η αναγνώριση και η αντιμετώπιση των έμφυλων διαστάσεων της κλιματικής αλλαγής είναι επίσης ουσιαστικής σημασίας, καθώς η ικανότητα των γυναικών να προσαρμόζονται και να καταπολεμούν την κλιματική αλλαγή συχνά περιορίζεται λόγω του ρόλου τους στα νοικοκυριά και την κοινωνία, των θεσμικών φραγμών και των κοινωνικών κανόνων. Για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης, η ΕτΠ τάσσεται σταθερά υπέρ της αλλαγής της προοπτικής, προτρέποντας τις γυναίκες να μην θεωρούνται απλώς ως ευάλωτοι δικαιούχοι, αλλά ως αποτελεσματικοί παράγοντες για τον μετριασμό και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, η ΕτΠ τάσσεται υπέρ της ίσης εκπροσώπησης των γυναικών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, αναγνωρίζοντας την ανάγκη να συμπεριληφθούν οι φωνές και η εμπειρογνωσία τους στη διαμόρφωση αποτελεσματικών πολιτικών για το κλίμα.

Ενώ η επιστήμη συνεχίζει να βοηθά στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο παγκόσμιος βρασμός έχει αλυσιδωτή επίδραση στο κλιματικό σύστημα της Γης, οι περιφέρειες και οι πόλεις της ΕΕ αντιμετωπίζουν δύο μεταβάσεις που σχετίζονται με το κλίμα. Συνοψίζοντας, αφενός, επενδύουν στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και συμβάλλουν στην αναστροφή της τάσης της κλιματικής αλλαγής. Από την άλλη πλευρά, πρέπει επίσης να επενδύσουν στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και στην ανθεκτικότητα για την αντιμετώπιση εντονότερων και συχνότερων κλιματικών καταστροφών και την προσαρμογή των τοπικών κοινωνιών και οικονομιών στα νέα τοπικά κλιματικά πρότυπα.