Μόνο οι ασφαλισμένοι που δεν έχουν δημιουργήσει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΟΑΕΕ θα μπορούν να καρπωθούν τυχόν προσωρινή σύνταξη.
Σε εγκύκλιο του Οργανισμού ξεκαθαρίζεται ότι η προσωρινή σύνταξη θα χορηγείται σε υποψήφιους συνταξιούχους όλων των κατηγοριών (γήρατος – αναπηρίας – θανάτου) οι οποίοι όμως, κατά την υποβολή της σχετικής αίτησης, καλύπτουν τις εξής προϋποθέσεις:
α) Δεν έχουν καμία ληξιπρόθεσμη οφειλή από ασφαλιστικές εισφορές.
β) Είχαν μεν ληξιπρόθεσμη οφειλή, αλλά στη συνέχεια την εξόφλησαν.
γ) Έχουν οφειλή μόνο από αναγνώριση πλασματικών ετών.
Τα ποσά της προσωρινής σύνταξης κυμαίνονται από 384 έως 768 ευρώ, μειωμένα σε σχέση με το παρελθόν. Ουσιαστικά, η εγκύκλιος εφαρμόζει την σχετική διάταξη νόμου, σύμφωνα με την οποία η προσωρινή σύνταξη δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί στην εθνική σύνταξη με 20 έτη ασφάλισης (δηλαδή 384 ευρώ), αλλά ούτε και να υπερβαίνει το διπλάσιο αυτής (δηλαδή 768 ευρώ). Στο εξής τίθεται το όριο του 50% του μισθού τους 12 μήνες πριν από την υποβολή της αίτησης, από 80% που ήταν μέχρι πρότινος. Ειδικά για περιπτώσεις αναπηρίας η προσωρινή σύνταξη μπορεί να υποχωρήσει στα 192 ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση στην εγκύκλιο αναφέρονται οι όροι χορήγησης της νέας προσωρινής σύνταξης και αφορά περιπτώσεις χορήγησης σύνταξης βάσει του νέου ασφαλιστικού νόμου (ν.4387/2016). Η προσωρινή σύνταξη θα πρέπει να εκδίδεται εντός δύο μηνών από την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης. Το ίδιο χρονικό διάστημα δίνεται ως περιθώριο και για περιπτώσεις συνταξιοδότησης, με διαδοχική ασφάλιση, σε φορείς που εντάσσονται στον ΕΦΚΑ. Ο υπολογισμός της για τους ελεύθερους επαγγελματίες προκύπτει ως το 50% του μέσου μηνιαίου εισοδήματος των 12 τελευταίων μηνών ασφάλισης, πριν από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. Το ανώτερο όριο χορήγησης της προσωρινής σύνταξης είναι τα 768 ευρώ, ακόμα και αν από τον παραπάνω υπολογισμό προκύπτει υψηλότερο ποσό.
Το ποσό για περιπτώσεις χορήγησης μειωμένης προσωρινής σύνταξης γήρατος υποχωρεί κατά 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται από τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας που προβλέπεται για την πλήρη σύνταξη. Ειδικά για τον ΟΑΕΕ η περίπτωση αυτή αφορά νέους ασφαλισμένους με τη μείωση να φτάνει στο 60/200 το πολύ. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, εάν υπολείπονται 60 μήνες η προσωρινή σύνταξη υποχωρεί και διαμορφώνεται από 268,80 ευρώ έως 537,60 ευρώ. Σε περίπτωση μειωμένης σύνταξης λόγω αναπηρίας, αν η αναπηρία είναι για παράδειγμα 70%, τότε το ποσό της προσωρινής σύνταξης θα κυμαίνεται από 288 έως 576 ευρώ.
Παράδειγμα πλήρους προσωρινής σύνταξης λόγω γήρατος
Έστω ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ διέκοψε την ασφάλιση στον φορέα τον Μάρτιο του 2013 και υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης τον Ιούλιο του 2016 με θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Για τον υπολογισμό της προσωρινής του σύνταξης (εύρεση μέσου μηνιαίου εισοδήματος) λαμβάνονται υπόψη οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβλήθηκαν ή έπρεπε να καταβληθούν από τον Μάρτιο του 2012 έως και τον Φεβρουάριο του 2013.
Συγκεκριμένα για το διάστημα από 1.3.2012 ως 28.2.2013 (12 μήνες), καταβλήθηκαν εισφορές στην Π06. Ο κλάδος σύνταξης της Π06 είναι 315,59 €
Επομένως 315,59 € χ 12 = 3.787,08 €
Εν συνεχεία 3.787,08 €:20% : 12=1.577,95 €
Τα 1.577, 95 € αποτελούν το μέσο μηνιαίο εισόδημα
Εν συνεχεία 1.577,95 € χ 50%= 788,97 € .
Επειδή όμως το ποσό αυτό υπερβαίνει το όριο των 768,00 €, που όπως αναλύεται στην ενότητα (ΣΤ) είναι το ανώτερο όριο προσωρινής σύνταξης, χορηγείται προσωρινή σύνταξη 768,00 ευρώ.
Για περιπτώσεις αναπηρίας με ποσοστό 80% και άνω, το ύψος της προσωρινής σύνταξης θα ισούται με το ποσό της Εθνικής σύνταξης (384 ευρώ). Για συνταξιούχους με ποσοστό αναπηρίας 67% έως 79,99%, επειδή χορηγείται το 75% της Εθνικής σύνταξης, θα προκύπτει και το 75% της προσωρινής σύνταξης. Για συνταξιούχους με ποσοστό αναπηρίας από 50% έως 66,99%, θα χορηγείται το 50% της Εθνικής σύνταξης, συνεπώς θα λαμβάνουν επίσης το 50% και στην προσωρινή σύνταξη.
Η προσωρινή σύνταξη λόγω θανάτου, χορηγείται σε ποσοστό 50%, το οποίο επιμερίζεται μεταξύ των δικαιοδόχων μελών.
Δικαιούχοι προσωρινής σύνταξης είναι οι εξής περιπτώσεις ασφαλισμένων:
α) Οι υποψήφιοι συνταξιούχοι που υποβάλλουν αίτημα απονομής σύνταξης γήρατος.
β) Οι υποψήφιοι συνταξιούχοι που υποβάλλουν αίτημα απονομής σύνταξης αναπηρίας.
γ) Τα μέλη οικογένειας που υποβάλλουν αίτημα απονομής σύνταξης θανάτου ασφαλισμένου (ή συνταξιούχου που λαμβάνει προσωρινή σύνταξη βάσει του νέου νόμου).
Για να δικαιούνται όλοι οι ασφαλισμένοι που εμπίπτουν στις παραπάνω περιπτώσεις, προσωρινή σύνταξη, πρέπει να πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης (πχ όρια ηλικίας, απαιτούμενες κατά περίπτωση χρονικές προϋποθέσεις, ποσοστό αναπηρίας).
Ειδικά για ασφαλισμένους που πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν με διατάξεις περί αναπηρίας, η εγκύκλιος προχωρά στη διάκριση ανάμεσα σε περιπτώσεις που το συνταξιοδοτικό αίτημα έπεται της οριστικής κρίσης της αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής ή σε περιπτώσεις που θα ακολουθήσει του αιτήματος η σχετική παραπομπή. Όπως τονίζεται η δίμηνη προθεσμία, ξεκινάει στην πρώτη περίπτωση από την ημερομηνία υποβολής του συνταξιοδοτικού αιτήματος, ενώ στη δεύτερη περίπτωση από την κοινοποίηση στο φορέα ή από την υποβολή από τον ενδιαφερόμενο, της οριστικής γνωμάτευσης της υγειονομικής επιτροπής. Το ίδιο ισχύει και για περιπτώσεις συνταξιοδοτικών αιτημάτων λόγω γήρατος ή θανάτου, όταν για την κρίση του δικαιώματος απαιτείται γνωμάτευση υγειονομικής επιτροπής.
Έτσι και αλλιώς, η προσωρινή σύνταξη χορηγείται κατά προτεραιότητα σε δικαιούχους που είναι άτομα με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις και στους γονείς και στους νόμιμους κηδεμόνες που προστατεύουν άτομα με αναπηρία ή για όσους συνταξιοδοτούνται σύμφωνα με διατάξεις νόμου (ν.612/77 πχ παραπληγικοί, τετραπληγικοί). Για να εφαρμοστεί η διάταξη περί προσωρινής σύνταξης θα πρέπει να αποδεικνύεται αναπηρία σε ποσοστό 50% τουλάχιστον, με γνωμάτευση ΚΕΠΑ.
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει μαζί με την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης να συνυποβάλλουν και σχετική υπεύθυνη δήλωση για τη χορήγηση προσωρινής σύνταξης. Εάν υπάρχει διαδοχική ασφάλιση, οι ασφαλισμένοι πρέπει να προσδιορίζουν τα Ταμεία που έχουν είτε διαδοχική, είτε παράλληλη ασφάλιση. Επίσης, πρέπει να προσδιορίζουν τα Ταμεία που έχουν δημιουργήσει οφειλές, όπως και το ύψος τους. Για αιτήσεις που θα υποβληθούν έως 31.12.2016 και αφορούν προσωρινή σύνταξη με διαδοχική ασφάλιση, ο έλεγχος, η επεξεργασία και η απονομή της σύνταξης αυτής, θα πραγματοποιείται από τον τελευταίο φορέα που υπάγεται ο ασφαλισμένος, κατά την τελευταία χρονική περίοδο πριν από την αίτησή του. Για αιτήσεις από 1.1.2017 και μετά, ο έλεγχος για την απονομή της προσωρινής σύνταξης θα γίνεται από τον ΕΦΚΑ.
Παράδειγμα υπολογισμού με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης
Μισθωτός 5 μήνες με μηνιαίες αποδοχές 900 € και αυτοαπασχολούμενος 7 μήνες με μέσο μηνιαίο εισόδημα 800 €.
Ο υπολογισμός γίνεται ως εξής:
— 900 € χ 50%=450 € χ 5 μήνες = 2.250 €/ 12= 187,50 €
-— 800 € χ 50%= 400€ χ 7 μήνες = 2.800€ /12= 233,33 €
Σύνολο: 420,83 €
Στην εγκύκλιο διευκρινίζεται επίσης ότι μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης συνταξιοδότησης, τα ποσά της προσωρινής σύνταξης που έχουν καταβληθεί συμψηφίζονται με τις διαφορές που τυχόν έχουν δημιουργηθεί. Όμως εάν διαπιστωθεί ότι δεν πληρούνται οι όροι χορήγησης της σύνταξης, τότε τα ποσά προσωρινής σύνταξης που εισπράχθηκαν αναζητούνται από τον ΟΑΕΕ ως αχρεωστήτως καταβληθέντα, χωρίς προσαύξηση εάν δεν προκύψει υπαιτιότητα του ασφαλισμένου και με επιτόκιο 3% σε αντίθετη περίπτωση.
Οι ασφαλισμένοι πρέπει να προσέξουν τα εξής:
Η προσωρινή σύνταξη δεν χορηγείται όταν οι ίδιοι οι ενδιαφερόμενοι δηλώσουν ότι δεν το επιθυμούν, υποβάλλοντας σχετική υπεύθυνη δήλωση. Το ίδιο ισχύει και όταν λαμβάνεται ταυτόχρονα και άλλη κύρια σύνταξη για την ίδια αιτία, οριστική ή προσωρινή. Επίσης, η προσωρινή σύνταξη δεν χορηγείται όταν δεν έχει διακοπεί η οποιαδήποτε εργασία κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοοδότησης. Επισημαίνεται ότι εάν το ποσό της προσωρινής σύνταξης ανέρχεται στα 750 ευρώ και ο ενδιαφερόμενος καταβάλλει ταυτόχρονα για την αναγνώριση χρόνου ασφάλισης, ποσό 300 ευρώ το μήνα, τότε η προσωρινή σύνταξη που θα χορηγείται υποχωρεί στα 450 ευρώ. Σε καμία περίπτωση το ποσό της προσωρινής σύνταξης δεν μπορεί να υπολείπεται, ακόμη και μετά την αφαίρεση του ποσού της εξαγοράς του μισού που προκύπτει. Δηλαδή, εάν το ποσό της προσωρινής σύνταξης είναι 750 ευρώ και το ποσό της εξαγοράς για χρόνο ασφάλισης είναι 450 ευρώ το μήνα, τότε θα χορηγείται προσωρινή σύνταξη στα 375 ευρώ το μήνα, δηλαδή ακριβώς το μισό.
dikaiologitika.gr
