Ορεινή Ναυπακτία δεν είναι μόνο τα γνωστά θέρετρα της Ανω Χώρας ή της Ελατούς, μα και ένα πλήθος χωριών κρυμμένων στα απρόσιτα βουνά των Κραβάρων, που φωλιάζουν μέσα σε χαράδρες και δάση ή αγναντεύουν τη νεότευκτη λίμνη του Εύηνου. Ανακαλύψτε τα!

Βρισκόμαστε στα όρια των Νομών Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας. Το φθινοπωρινό τοπίο προδιαθέτει από τη μια για παρεούλα γύρω απ” το φουντωμένο τζάκι, με τα κάστανα να ψήνονται στην πυροστιά και το ντόπιο τσίπουρο να ρέει άφθονο στα ποτήρια.

Η μυρωδιά της βρεγμένης γης όμως και τα κόκκινα-κίτρινα φυλλώματα στα δέντρα που ζωγραφίζουν τον φορτωμένο με σύννεφα ορίζοντα, προκαλούν απ” την άλλη για απίθανες βόλτες και περιηγήσεις στην ορεινή ενδοχώρα, στην ακρολιμνιά και στις όχθες των ποταμών που ζωντάνεψαν ξανά με τις πρώτες βροχές.

Ούτως ή άλλως, εδώ ψηλά στην αγκαλιά των βουνών οι ακτές του Κορινθιακού κόλπου, οι αμμουδιές και τα ψαρολίμανα φαντάζουν τόσο μακρινά και ας απέχουν μόλις 50-60 χιλιόμετρα από τον Πλάτανο και τα υπόλοιπα ορεσίβια χωριά της Αιτωλοακαρνανίας.

Αν οι εικόνες που έχετε από την Ορεινή Ναυπακτία είναι τα θέρετρα Ανω Χώρα και Ελατού, αναμφίβολα εδώ στον Πλάτανο, στον Αγιο Δημήτριο, στην Αράχοβα, στα Κλεπά και στο Νιοχώρι θα βρείτε χαμηλούς τόνους και λιγότερο κόσμο. Τα υπέροχα δασωμένα τοπία περισσεύουν, ενώ ξαφνιάζει ευχάριστα η παρουσία της λίμνης που γεννήθηκε πρόσφατα από ανθρώπινο χέρι και πασχίζει να ενσωματωθεί στην ορεινή τοπιογραφία.

Τα Ροντηραίικα στον Πλάτανο. Στο αρχοντικό αυτό είχε στήσει το στρατηγείο του ο Καραϊσκάκης

Η ευρύτερη αυτή περιοχή που απλώνεται βόρεια της Ναυπάκτου ήταν γνωστή μέχρι πρόσφατα με την ονομασία Κράβαρα (λέξη που πιθανόν να σημαίνει στα Σλάβικα «λιβάδι που βοσκούν βόδια»). Για τους περισσότερους Ελληνες ήταν ένας δυσπρόσιτος, τραχύς και απόμερος τόπος, ταυτισμένος με τη φτώχεια, που τον κατοικούσαν σκληροτράχηλοι ορεσίβιοι. Μάλιστα η φήμη τους ως «επαγγελματίες της επαιτείας» δεν ήταν η καλύτερη, ένα θέμα με το οποίο καταπιάστηκε και ο Ανδρέας Καρκαβίτσας στο βιβλίο του «Ο Ζητιάνος».

Ο Πλάτανος (48 χλμ. από Ναύπακτο) είναι αδιαμφισβήτητα το κεφαλοχώρι των βουνών που βρίσκονται βόρεια και ανατολικά της Ναυπάκτου. Υπήρξε για λίγο έδρα του πολέμαρχου της Ρούμελης Καραϊσκάκη, μα και των αντιστασιακών οργανώσεων κατά τη διάρκεια της γερμανοϊταλικής κατοχής. Το χωριό αναπτύσσει τις δύο γειτονιές του σε ύψος 700 και 850 μέτρων αντίστοιχα, στις πλαγιές του δασωμένου βουνού «Αλωνάκι».

Οι πρώτοι οικιστικοί πυρήνες δημιουργήθηκαν στα μέσα του 17ου αιώνα. Με την πάροδο του χρόνου το χωριό μεγάλωσε κι έγινε το κεφαλοχώρι της περιοχής. Σήμερα διακρίνονται αρκετά μεγάλα πέτρινα σπίτια με ηπειρώτικες επιρροές, αλλά και ενσωματωμένα αρκετά στοιχεία τοπικής αρχιτεκτονικής.

Στο κέντρο του Πλάτανου ξεχωρίζει η μεγαλόπρεπη εκκλησία του Αγ. Νικολάου

Τα πιο καλοδιατηρημένα από αυτά είναι των οικογενειών Κολέττα (1840), Ροντήρη (1847), Μαργαρίτη (1850) και του Αγγελάκη (1850). Πολύ ευχάριστη είναι η κεντρική πλατεία του Αγίου Νικολάου, όπου δεσπόζει ο ομώνυμος ναός, κτισμένος σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής, το 1845. Αξίζει να παρατηρήσετε τα λιθανάγλυφα που είναι ευδιάκριτα στο νότιο τμήμα του. Εδώ βρίσκονται το άγαλμα του Καραϊσκάκη και το πέτρινο κτίριο του 1883 που στέγαζε το μονοπώλιο άλατος, πετρελαίου και σπίρτων.

Η άγρια ομορφιά των ψηλών βουνών
Ξεκινώντας από Ναύπακτο θα διανύσουμε λίγα χιλιόμετρα πλάι στην πλατιά κοίτη του ποταμού Μόρνου. Σύντομα όμως οι ευθείες σταματούν και ο δρόμος με αλλεπάλληλες φουρκέτες κερδίζει συνεχώς υψόμετρο. Ετσι βρισκόμαστε να ακροβατούμε στα 1.000 μέτρα σε οδόστρωμα στενό σε αρκετά σημεία. Περνάμε διαδοχικά τα χωριά Σίμος και Πόκιτσα. Ανεμοδαρμένα τοπία, έλατα, ομίχλες που χώνονται στις μασχάλες των βουνών, μοναχικά χωριά και λιγοστές καμινάδες που καπνίζουν είναι οι πρώτες εικόνες που μας καλωσορίσουν σε αυτό το κομμάτι της ορεινής Ναυπακτίας.

Πλάτανος, το αρχοντοχώρι της ορεινής Ναυπακτίας

Μετά την Πόκιτσα αρχίζει η ανελέητη κατάβαση ως τις όχθες του Κότσαλου ποταμού που κυλά τ” απότομα νερά του με δύναμη και ορμή ανάμεσα σε βράχια και πλατάνια. Συναντάμε πρώτα τον Κάτω Πλάτανο και μετά τον Πλάτανο έχοντας διανύσει συνολικά από Ναύπακτο 50 χλμ.

Από τον Πλάτανο ο δρόμος συνεχίζει πάντα με ορεινές διαθέσεις και χάνεται όλο και πιο βαθιά στην αγκαλιά των βουνών. Σε αυτό το σημείο, σχεδόν πάντα τον χειμώνα, θα συναντήσετε χιόνι ή πάγο και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Αφήνουμε πίσω το Χάνι Λιόλιου (υψ. 1250), το πυκνό ελατόδασος και κατηφορίζουμε έως τον οικισμό του Αγίου Δημητρίου και τις όχθες της νεότευκτης λίμνης που σχηματίστηκε εδώ, σε ύψος 700 μέτρων, από τα νερά του Εύηνου ποταμού μετά την ανύψωση φράγματος.

Οι τοπικοί φορείς στηρίζουν πολλά στην ανάπτυξη της Ευηνολίμνης. Θα πρέπει όμως πρώτα να αποκαταστήσουν το τοπίο από τα κάθε λογής «υπολείμματα» που άφησαν πίσω τους τα εργοτάξια τα οποία δούλεψαν για την κατασκευή του φράγματος.

Πανοραμική άποψη της τεχνητής λίμνης από τα Ναυπακτιακά βουνά. Αριστερά της εικόνας ξεχωρίζει το χωμάτινο φράγμα

Από τον Αγιο Δημήτριο ξεκινούν διάφορες ασφάλτινες διαδρομές που θα σας φέρουν τόσο στα βορειότερα χωριά της Ορεινής Ναυπακτίας, όπως είναι το Νεοχώρι, η Αράχοβα και τα Κλεπά (θα τα δείτε αντίκρυ από τη λίμνη σκαρφαλωμένα στη ράχη των βουνών), όσο και ακόμη βορειότερα στα χώματα της Ευρυτανίας. Μια προτεινόμενη διαδρομή είναι αυτή που φεύγει ανατολικά, παράλληλα με την κοίτη του Εύηνου και οδηγεί στην Περδικόβρυση.

Το φράγμα του Εύηνου
Η έναρξη των εργασιών στην περιοχή ξεκίνησε το 1992, σε μια εποχή όπου κυρίως η νότια Ελλάδα μαστιζόταν από ξηρασία και τα αποθέματα νερού για την ύδρευση του λεκανοπεδίου της Αττικής στους ταμιευτήρες του Μαραθώνα, της Υλίκης και του γειτονικού στον Εύηνο, Μόρνου είχαν φτάσει στα κατώτατα επίπεδα. Η κατασκευή του χωμάτινου φράγματος (ύψους 127 μέτρων και μήκους 610 μέτρων) αποπερατώθηκε τον Ιούνιο του 2001, οπότε και ξεκίνησε η διαδικασία της πλήρωσης του ταμιευτήρα η οποία ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2002.

Ο Ανω Πλάτανος βρίσκεται σε υψόμετρο 850 μέτρων

Με το πέρας των εργασιών και την πλήρωση του ταμιευτήρια δημιουργήθηκε μια τεχνητή λίμνη με μέγιστη χωρητικότητα 138 εκατ. κ.μ. νερού. Μέσω μιας σήραγγας συνολικού μήκους 29.393 μ., που ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1992 και ολοκληρώθηκε το 1994, τα νερά του ταμιευτήρα του Εύηνου μεταφέρονται και διοχετεύονται στον ταμιευτήρα του Μόρνου προς ενίσχυση των αποθεμάτων του. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του έργου αυτού μεταφέρονταν περίπου 100 εκατ. κ.μ. νερού τον χρόνο, απευθείας από τον ποταμό Εύηνο στον ταμιευτήρα του Μόρνου www.eydap.gr

http://www.thetravelbook.gr/