Το περιεχόμενο, οι τροποποιήσεις, οι διορθώσεις. Τί ισχύει με τις περιπτώσεις ανωτέρας βίας και τί για τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά.
Oι βασικές διατάξεις για την υποβολή των δηλώσεων ΟΣΔΕ περιγράφονται στον εφαρμοστικό νόμο του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ 2023 - 2027.
Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, ισχύουν τα εξής:
Περιεχόμενο της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης
Ο Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. διασφαλίζει ότι η ΕΑΕ περιέχει όλες τις αναγκαίες πληροφορίες για τη διαπίστωση της επιλεξιμότητας του δικαιούχου για την ενίσχυση ή/και τη στήριξη που αιτείται, και ειδικότερα:
α) τα στοιχεία ταυτότητας του δικαιούχου,
β) τις λεπτομέρειες των σχετικών καθεστώτων άμεσων ενισχύσεων ή/και παρεμβάσεων αγροτικής ανάπτυξης,
γ) τον προσδιορισμό των δικαιωμάτων ενίσχυσης σύμφωνα με το σύστημα προσδιορισμού και καταγραφής για τους σκοπούς του καθεστώτος βασικής εισοδηματικής στήριξης,
δ) τα γεωχωρικά στοιχεία που επιτρέπουν τη σαφή αναγνώριση όλων των αγροτεμαχίων της εκμετάλλευσης, την έκτασή τους εκπεφρασμένη σε εκτάρια με ακρίβεια δύο δεκαδικών ψηφίων, τη θέση τους και, εφόσον απαιτείται, περαιτέρω διευκρινίσεις σχετικά με τη χρήση των αγροτεμαχίων. Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας εντοπίζεται χωρικά η θέση του αγροτεμαχίου και αναγράφεται το αντίστοιχο ποσοστό νόμιμης κατοχής για κάθε αιτούντα. Στις μισθωμένες εκτάσεις τηρούνται οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα (ΑΚ),
ε) κατά περίπτωση, τα στοιχεία που επιτρέπουν τη σαφή αναγνώριση των μη γεωργικών εκτάσεων για τις οποίες ζητείται στήριξη στο πλαίσιο των παρεμβάσεων αγροτικής ανάπτυξης,
στ) κατά περίπτωση, τα δικαιολογητικά έγγραφα που απαιτούνται για τη διαπίστωση της επιλεξιμότητας των αιτούμενων ενισχύσεων,
ζ) δήλωση του δικαιούχου ότι γνωρίζει τους όρους συμμετοχής στο συγκεκριμένο καθεστώς άμεσων ενισχύσεων,
η)τις κατηγορίες και τους τύπους των βοσκοτοπικών εκτάσεων που κατέχουν,
θ) πληροφορίες σχετικές με την αιρεσιμότητα.
Ο Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. διασφαλίζει ότι η ΕΑΕ περιέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την εξαγωγή δεδομένων που είναι συναφή για την ορθή υποβολή εκθέσεων σχετικά με τους δείκτες εκροών και αποτελεσμάτων που αναφέρονται στο άρθρο 66 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116 όσον αφορά τις παρεμβάσεις που καλύπτονται από την ΕΑΕ.
Για τους σκοπούς της ενεργοποίησης των δικαιωμάτων ενίσχυσης, ο γεωργός δηλώνει τα αγροτεμάχια που αντιστοιχούν στα επιλέξιμα εκτάρια τα οποία συνδέονται με δικαίωμα ενίσχυσης. Με εγκύκλιο του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. καθορίζεται η καταληκτική ημερομηνία νομιμης κατοχής των αγροτεμαχίων.
Εάν η ίδια έκταση χρησιμεύει ως βάση για αίτηση ενίσχυσης και/ή αίτηση πληρωμής στο πλαίσιο περισσότερων του ενός καθεστώτων στρεμματικής ενίσχυσης ή μέτρων στήριξης βάσει της έκτασης, η έκταση αυτή λαμβάνεται υπόψη χωριστά για καθένα από τα εν λόγω καθεστώτα ενίσχυσης ή μέτρα στήριξης.
Τροποποιήσεις της Ενιαίας Αίτησης
Μετά το πέρας της καταληκτικής ημερομηνίας για την υποβολή της ΕΑΕ, μπορούν να προστεθούν ή να προσαρμοστούν στην ΕΑΕ μεμονωμένα αγροτεμάχια ή μεμονωμένα δικαιώματα ενίσχυσης, υπό τον όρο ότι τηρούνται οι απαιτήσεις που προβλέπονται στα συγκεκριμένα καθεστώτα άμεσων ενισχύσεων ή παρεμβάσεων αγροτικής ανάπτυξης.
Υπό τους ίδιους όρους μπορούν να γίνουν τροποποιήσεις σχετικά με τη χρήση ή το καθεστώς άμεσων ενισχύσεων ή την παρέμβαση αγροτικής ανάπτυξης για μεμονωμένα αγροτεμάχια ή σχετικά με τα δικαιώματα ενίσχυσης που έχουν ήδη δηλωθεί στην ΕΑΕ. Εάν οι τροποποιήσεις που αναφέρονται στο πρώτο και το δεύτερο εδάφιο έχουν επίπτωση στα δικαιολογητικά έγγραφα ή σε συμβάσεις που πρέπει ενδεχομένως να υποβληθούν, τα εν λόγω έγγραφα ή συμβάσεις μπορούν να τροποποιηθούν αναλόγως.
Οι ανωτέρω τροποποιήσεις κοινοποιούνται στον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. έως την ημερομηνία που ανακοινώνει ο Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής των τροποποιήσεων ανακοινώνεται από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. τουλάχιστον ένα (1) μήνα πριν την παρέλευση αυτής.
Σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, ο ενεργός γεωργός επιτρέπεται να τροποποιεί τη δήλωσή του, με την προϋπόθεση ότι διατηρεί τουλάχιστον τον αριθμό των εκταρίων που αντιστοιχούν στα δικαιώματα ενίσχυσης του και τηρεί τους όρους χορήγησης της ενίσχυσης στο πλαίσιο του καθεστώτος βασικής εισοδηματικής στήριξης για τη συγκεκριμένη έκταση.
Εάν η αρμόδια αρχή έχει ήδη ενημερώσει τον δικαιούχο για περιπτώσεις μη συμμόρφωσης στην ΕΑΕ ή στην αίτηση πληρωμής ή εάν έχει ειδοποιήσει τον δικαιούχο για την πρόθεσή της να διενεργήσει επιτόπιο έλεγχο ή εάν ο επιτόπιος έλεγχος αποκαλύψει τυχόν περιπτώσεις μη συμμόρφωσης, δεν επιτρέπονται τροποποιήσεις σύμφωνα με την παράγραφο 1 για τα αγροτεμάχια που αφορούν οι περιπτώσεις μη συμμόρφωσης.
Δεδομένου ότι το ολοκληρωμένο σύστημα παρέχει τη δυνατότητα επεξεργασίας των χωρικών δεδομένων των δηλούμενων εκτάσεων (γεωχωρική αίτηση), έχει θεσπιστεί σύστημα προκαταρκτικών ελέγχων διασταύρωσης («προκαταρκτικοί έλεγχοι»), το οποίο περιλαμβάνει διασταυρωτικούς ελέγχους:
α) των δηλούμενων δικαιωμάτων ενίσχυσης και των δηλούμενων αγροτεμαχίων,
β) των δικαιωμάτων ενίσχυσης ώστε να επαληθεύεται η ύπαρξή τους και η επιλεξιμότητά τους για ενίσχυση,
γ) μεταξύ των ψηφιοποιημένων εκτάσεων των αγροτεμαχίων που δηλώνονται στην ΕΑΕ γεωχωρικά ώστε να επαληθεύεται η επιλεξιμότητα των εκτάσεων και να αποφεύγεται η διπλή υποβολή αιτήσεων για την ίδια έκταση,
δ) μέσω του συστήματος αναγνώρισης και καταγραφής ζώων (Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Κτηνιατρικής), ώστε να επαληθεύεται η επιλεξιμότητα για ενίσχυση.
Οι προθεσμίες υποβολής τροποποίησης είναι σύμφωνες με τις ρυθμίσεις της παραγράφου 1 του άρθρου 7 του κανονισμού (ΕΕ) 2022/1173.
Διορθώσεις και αναπροσαρμογές προφανών σφαλμάτων
Η ΕΑΕ και τυχόν δικαιολογητικά έγγραφα που παρέχει ο δικαιούχος μπορούν να διορθώνονται και να προσαρμόζονται ανά πάσα στιγμή μετά την υποβολή τους σε περιπτώσεις προφανών σφαλμάτων και υπό την προϋπόθεση ότι ο δικαιούχος ενήργησε καλή τη πίστη.
Οι κατηγορίες τέτοιων λαθών περιγράφονται κάθε χρόνο σε σχετική εγκύκλιο του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.
Δεν επιτρέπονται οι ανακλήσεις αιτήσεων πληρωμής στο σύνολό τους ή εν μέρει, εφόσον διαπιστωθεί ότι οι εν λόγω ανακλήσεις δημιουργούν τεχνητά προϋποθέσεις για την απόκτηση πλεονεκτημάτων που προβλέπονται δυνάμει της τομεακής γεωργικής νομοθεσίας, αντίθετα με τους σκοπούς της νομοθεσίας αυτής.
Απόσυρση των αιτήσεων ενίσχυσης
Οι προθεσμίες και οι προϋποθέσεις απόσυρσης της ΕΑΕ είναι σύμφωνες με τις ρυθμίσεις της παραγράφου 1 του άρθρου 7 του κανονισμού (ΕΕ) 2022/1173.
Ανωτέρα βία και έκτακτες ή εξαιρετικές περιστάσεις
Ως «ανωτέρα βία» και «εξαιρετικές περιστάσεις» δύνανται να θεωρηθούν οι ακόλουθες ιδίως περιπτώσεις:
α) θάνατος του δικαιούχου,
β) μακροχρόνια ανικανότητα του δικαιούχου προς εργασία,
γ) σοβαρή φυσική καταστροφή που προκαλεί σημαντική ζημιά στην εκμετάλλευση,
δ) καταστροφή, λόγω ατυχήματος, κτιρίων της εκμετάλλευσης που χρησιμοποιούνται για την εκτροφή ζώων,
ε) επιζωοτία, εκδήλωση φυτικών ασθενειών ή παρουσία επιβλαβούς για τα φυτά οργανισμού που πλήττει αντιστοίχως ένα μέρος ή το σύνολο των ζώων ή των καλλιεργειών του δικαιούχου, για το τρέχον έτος ενίσχυσης,
στ) απαλλοτρίωση του συνόλου ή σημαντικού τμήματος της εκμετάλλευσης, εφόσον δεν ήταν προβλέψιμη κατά την ημέρα υποβολής της αίτησης.
Εάν ο δικαιούχος δεν κατέστη δυνατόν να συμμορφωθεί με τα κριτήρια επιλεξιμότητας ή τις λοιπές υποχρεώσεις λόγω ανωτέρας βίας ή εξαιρετικών περιστάσεων διατηρεί το δικαίωμά του να λάβει ενίσχυση για την έκταση ή τα ζώα που ήταν επιλέξιμα κατά τον χρόνο που προέκυψαν οι λόγοι ανωτέρας βίας ή οι εξαιρετικές περιστάσεις.
Όταν η μη συμμόρφωση οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας ή σε εξαιρετικές περιστάσεις και αφορά στην αιρεσιμότητα, δεν επιβάλλεται διοικητική κύρωση σύμφωνα με το άρθρο 84 παράγραφος 2 του Καν. (ΕΕ) αριθ. 2021/2116.
Οι περιπτώσεις ανωτέρας βίας και οι εξαιρετικές περιστάσεις κοινοποιούνται εγγράφως στην αρμόδια αρχή, μαζί με τα σχετικά αποδεικτικά στοιχεία που κρίνονται ικανοποιητικά από την εν λόγω αρχή, εντός δεκαπέντε εργάσιμων ημερών από την ημέρα που ο δικαιούχος ή ο έλκων εξ αυτού δικαιώματα είναι σε θέση να το πράξει.
Η έννοια της ανωτέρας βίας όσον αφορά στην αδυναμία τήρησης προθεσμιών, δεν περιορίζεται μόνον στην απόλυτη αδυναμία, αλλά πρέπει να επεκτείνεται και σε ασυνήθη περιστατικά, ανεξάρτητα από τη βούληση του δικαιούχου των οποίων οι συνέπειες δεν θα μπορούσαν να αποφευχθούν - μολονότι έχει επιδειχθεί κάθε δυνατή επιμέλεια παρά μόνο με υπέρμετρες θυσίες.
Ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών
Σε περίπτωση αχρεωστήτως καταβληθείσας πληρωμής, ο δικαιούχος επιστρέφει το σχετικό ποσό, προσαυξημένο, με τόκους. Οι τόκοι υπολογίζονται για το χρονικό διάστημα από την προθεσμία πληρωμής για τον δικαιούχο, που αναφέρεται στην ειδοποίηση για την επιστροφή, η οποία καθορίζεται σε 30 ημέρες το πολύ, έως την επιστροφή ή την αφαίρεση των οφειλόμενων ποσών. Το εφαρμοστέο επιτόκιο υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του εθνικού δικαίου, και είναι ίσο προς το μισό του επιτοκίου των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου ετήσιας διάρκειας, το οποίο ισχύει κατά την έκδοση της απόφασης για την επιστροφή.
Δεν ισχύει η υποχρέωση επιστροφής εάν η πληρωμή οφείλεται σε σφάλμα της αρμόδιας ή άλλης αρχής, το οποίο δεν ήταν εύλογα δυνατόν να εντοπιστεί από τον δικαιούχο. Εντούτοις, εάν το σφάλμα συνδέεται με πραγματικά στοιχεία που υπεισέρχονται στον υπολογισμό της σχετικής ενίσχυσης, το πρώτο εδάφιο εφαρμόζεται μόνο εάν η απόφαση ανάκτησης δεν κοινοποιήθηκε εντός δωδεκαμήνου από την πληρωμή.
