Κάθε χρόνο το τετραήμερο της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος, γιορτάζεται στο Μεσολόγγι το πανηγύρι του Άη – Συμιού, άρρηκτα συνδεδεμένο με το έπος της Εξόδου. Στο μοναστήρι του Άη-Συμιού ήπιαν το πρώτο νερό της λευτεριάς όσοι επέζησαν απ’ την μεγάλη σφαγή.
Το πανηγύρι του Αη Συμιού στο Μεσολόγγι είναι ένα από τα λίγα πανηγύρια της Ελλάδας, που χαρακτηρίζεται με ένα τόσο πολύ σύνθετο ιστορικό, κοινωνικό, θρησκευτικό και συμβολικό χαρακτήρα. Κάθε χρόνο, το ξημέρωμα της μεγάλης γιορτής της Πεντηκοστής, είναι συνυφασμένο με την έναρξη ενός τριημέρου, γραφικότατου λαϊκού πανηγυριού. Πήρε το όνομά του από το ομώνυμο μεταβυζαντινό μοναστήρι, που χτίστηκε το 1740 σε μια κατάφυτη λαγκαδιά του Ζυγού, οκτώ χιλιόμετρα Βόρειό – Ανατολικά του Μεσολογγίου. Ο εορτασμός αυτός συνηθιζόταν και επί Τουρκοκρατίας. Με την ανοχή των Τούρκων, που είχαν επιτρέψει στους ραγιάδες την ελεύθερη τέλεση των πανηγυριών, οι Μεσολογγίτες συγκεντρώνονταν την Κυριακή της Πεντηκοστής στο μοναστήρι, εκκλησιάζονταν σε αυτό την Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος, στην συνέχεια προετοίμαζαν και ακολουθούσαν γλέντια, χοροί και ξεφαντώματα, όπου όλοι ανεξαιρέτως ήταν καλεσμένοι και ομότιμοι. Ο ξεσηκωμός της επανάστασης του 1821 είχε αναστείλει τη συνήθεια αυτή. Λίγο μετά την απελευθέρωση όμως, το πανηγύρι επέστρεψε και με περισσότερη μάλιστα λαμπρότητα, γιατί ο χώρος του μοναστηριού είχε συνδεθεί στενά με την τοπική ιστορία και ειδικότερα με την Έξοδο του Μεσολογγίου το 1826.Χαρακτηριστικό στοιχείο του εορτασμού είναι οι «αρματωμένοι», Μεσολογγίτες ντυμένοι με την παλιά λαϊκή ενδυμασία, που αποτελείται από την πουκαμίσα, τον ντουλαμά, στολισμένη με πολλά άρματα, χρυσοποίκιλτα δηλαδή κοσμήματα και άλλα εξαρτήματα της ανδρικής φορεσιάς.
Κατά την διάρκεια του πανηγυριού οι αρματωμένοι, με την απαραίτητη μουσική συνοδεία «ζυγιάς»(δυο ζουρνάδες και ένα νταούλι) σχηματίζουν από το πρωί της Πεντηκοστής παρέες με ορισμένη οργάνωση και σύμφωνα με το καθιερωμένο εθιμικό τυπικό. Αφού γυρίζουν στους δρόμους του Μεσολογγίου, το απόγευμα, μαζί με έφιππους συνεορτάζοντές, ξεκινούν από το περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα για το μοναστήρι, κάνοντας μια στάση, στον κήπο των Ηρώων, όπου ψάλλεται τρισάγιο στην μνήμη των αγωνιστών της Εξόδου του 1826. Στο χώρο του μοναστηριού με τα πανύψηλα πλατάνια, κάθε παρέα έχει το δικό της προκαθορισμένο από χρόνια χώρο, όπου κρεμούν τα άρματα, αφού πρώτα προσκυνήσουν και προσευχηθούν στην εκκλησία. Ακολουθεί ολονύχτιο γλέντι με «άϊ -συμιώτικα» τραγούδια και με τοπικούς χορούς. Αργά το βράδυ της επόμενης ημέρας,όπου και αυτή περνά με χορούς και τραγούδια, γίνεται θεαματική επιστροφή στο Μεσολόγγι και υποδοχή των αρματωμένων από πλήθος κόσμου που τους περιμένει στην είσοδο της πόλης. Το γλέντι συνεχίζεται αμείωτο, με ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο το λεγόμενο «χορό του πεθαμένου», με θέμα το θάνατο και την ανάσταση ενός αρματωμένου, ένας τοπικός παραδοσιακός χορός που θυμίζει περισσότερο θεατρικό έργο, που όμως διαιωνίζεται από γενια σε γενιά αρματωμένων. Το πανηγύρι τελειώνει μεσάνυχτα της Τρίτης προς Τετάρτη με την ευχή όλων: «Καλό Αη–Συμιό να ΄χουμε».
www.discovermessolonghi.gr
