Πολλοί είναι οι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στο χωρισμό ενός ζευγαριού, με τους ειδικούς να επισημαίνουν ότι ο σημαντικότερος είναι η περιφρονητική συμπεριφορά.
Ο John Gottman, έπειτα από έρευνα 40 ετών σε ζευγάρια και παρακολούθηση της εξέλιξης των σχέσεών τους, μπορεί με βεβαιότητα να πει πως η περιφρονητική συμπεριφορά είναι εκείνη που αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει ένα παντρεμένο ζευγάρι στο διαζύγιο.
Η περιφρόνηση στέλνει το μήνυμα της ανωτερότητας, που για τις σχέσεις δεν αποτελεί καλό σημάδι. «Είμαι καλύτερος/η από εσένα. Δε σε σέβομαι». Αυτό, ισχυρίζεται, ο Dr. John Gottman, πως δίνεις στον άλλο να καταλάβει όταν τον περιφρονείς. Το να σχολιάζεις ειρωνικά τον άλλο, να κάνεις συνεχώς αστεία, να αντιδράς στο παραμικρό που λέει -ακόμα και με γκριμάτσες – ή να τον αγνοείς, όλα συγκαταλέγονται στην περιφρονητική συμπεριφορά, η οποία προκαλεί μεγάλο στρες στη σχέση και τελικά επιφέρει τη διάλυσή της.
Στο βιβλίο του με τίτλο «Why Marriages Succeed or Fail» («Γιατί οι γάμοι πετυχαίνουν ή αποτυγχάνουν»), ο Dr. Gottman σημειώνει: «Όταν η περιφρόνηση αρχίζει να κατακλύζει τη σχέση, τα μέλη της τείνουν να ξεχνούν εντελώς τις θετικές ιδιότητες του συντρόφου τους. Δυσκολεύονται να θυμηθούν γιατί θαύμαζαν κάποτε αυτόν τον άνθρωπο ή ακόμα και ένα θετικό χαρακτηριστικό του. Αυτή η ικανότητα της περιφρόνησης – το να διαλύει, δηλαδή, τα θετικά συναισθήματα στη σχέση- είναι και ο λόγος που πρέπει να αντιμετωπίζεται αμέσως μόλις εντοπιστεί». Η περιφρόνηση καταστρέφει τη σχέση από τα θεμέλια και διαλύει ό,τι κρατούσε το ζευγάρι δεμένο.
«Όταν η έλλειψη σεβασμού επικρατεί σε μία σχέση είναι αδύνατο αυτή να συνεχίσει να υπάρχει», τονίζει ο ειδικός.
Πώς μοιάζει η περιφρονητική συμπεριφορά
Μιλάμε για παντελή έλλειψη σεβασμού, η οποία είτε εκφράζεται λεκτικά είτε μέσω της συμπεριφοράς έχει στόχο να κάνει ένα άτομο να νιώσει υποδεέστερο από το άλλο, γεγονός που δεν μπορεί να θεωρηθεί υγιές για οποιαδήποτε σχέση. Ειρωνικά σχόλια, εκφράσεις αποδοκιμασίας, ακόμα και φωνές μπορεί να ενέχουν το στοιχείο της περιφρόνησης. Σε ένα απλό παράδειγμα: Όταν ένα ζευγάρι συζητά και ο ένας σύντροφος αντί να ακούσει και να επεξεργαστεί όσα λέγονται, γυρίζει απλώς τα μάτια, κοιτάζει με ειρωνεία το ταίρι του και αρνείται όσα ακούει.
Σύμφωνα με τον Dr. Gottman, το αντίδοτο σε αυτή την καταστροφική συμπεριφορά είναι η καλλιέργεια θαυμασμού και τρυφερότητας στη σχέση. Ο καλύτερος τρόπος για να «ξυπνήσεις» σε μία σχέση τον θαυμασμό και την αγάπη είναι να γυρίσεις στο παρελθόν. Πώς γνωρίστηκε το ζευγάρι; Τι ένιωσαν όταν πρωτοσυναντήθηκαν ή όταν φιλήθηκαν για πρώτη φορά; Γιατί ξεκίνησαν τη σχέση τους;
Αν ένα ζευγάρι διέρχεται μία κρίση είναι απίθανο να λύσει τα προβλήματα αν συζητά διαρκώς με ένταση τα ίδια και τα ίδια. Αντίθετα, αν θυμηθεί τις όμορφες, κοινές στιγμές του είναι πολύ πιθανό να ξεπεράσει τον σκόπελο και η σχέση του να μην διακοπεί. Αν καταφέρουν να αναπτύξουν τον θαυμασμό και τη στοργή ανάμεσά τους είναι πολύ πιθανό να προσεγγίσουν τις διαφορές τους ως ομάδα και αυτή η αίσθηση θα τους βοηθήσει να μείνουν ενωμένοι απέναντι στα δύσκολα.
