Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) εισήγαγε μια σειρά από μέσα και μέτρα για την υποστήριξη της ανταλλαγής γνώσεων, συμβουλών και κατάρτισης σχετικά με την καινοτομία και την τεχνολογία, την πολλαπλή συμμόρφωση και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Αυτό περιλαμβάνει, για παράδειγμα, το Farm Advisory System, το Agricultural Knowledge and Information System (AKIS) και τη γεωργική ευρωπαϊκή εταιρική σχέση καινοτομίας ( EIP-AGRI).
Παρά την αξιοσημείωτη αύξηση, ωστόσο, οι στόχοι δεν επιτεύχθηκαν ακόμη πλήρως, τόσο ως προς την απορρόφηση όσο και στις δαπάνες. Η νέα ΚΑΠ σχεδιάζει να επικεντρώσει καλύτερα τις προσπάθειες σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο στην ανταλλαγή γνώσης και την καινοτομία για έξυπνη και βιώσιμη γεωργία με αποκλειστικό βασικό στόχο την «Προώθηση της γνώσης και της καινοτομίας».
Με βάση μια μελέτη εξωτερικής υποστήριξης και αντίστοιχη δημόσια διαβούλευση που καλύπτει τις χώρες της ΕΕ των 28 και την περίοδο 2014-2020, η αξιολόγηση παρέχει καθοδήγηση για τη μεγιστοποίηση των ευκαιριών για να γίνουν οι γεωργικές πρακτικές πιο βιώσιμες στο μέλλον, όπως απαιτείται από τη στρατηγική Farm to Fork.Το επίπεδο της βασικής κατάρτισης που έλαβαν οι αγρότες αυξήθηκε από 12% το 2010 σε 23% το 2016.
Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες συμβάλλουν στη διά βίου μάθηση των αγροτών, με 1,22 εκατομμύρια αγρότες να εκπαιδεύονται και ο αριθμός των αγροτών που λαμβάνουν συμβουλές αυξήθηκε από 178 500 το 2007-2013 σε 643 741 το 2014-2020. Μέχρι το τέλος του 2021, υπήρχαν περισσότερες από 2.200 επιχειρησιακές ομάδες της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας για τη Γεωργική Παραγωγικότητα και Αειφορία (EIP-AGRI). Περισσότερες επιχειρησιακές ομάδες βρίσκονται επί του παρόντος σε εξέλιξη και θα δημοσιεύσουν τα αποτελέσματά τους μόλις ολοκληρωθούν τα έργα. Η προσδοκία στα σχέδια της ΚΑΠ για την επόμενη περίοδο είναι ότι ο αριθμός των ομάδων μπορεί να τριπλασιαστεί. Την επόμενη περίοδο, θα γίνουν ορατά μόλις ξεκινήσει το έργο τους να αυξάνει τις συνέργειες με τα έργα του Horizon Europe.
Παρά τα ενθαρρυντικά αυτά στοιχεία, η πολιτική έφτασε μόνο το 10% περίπου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων της ΕΕ μέχρι στιγμής, δείχνοντας έτσι το περιθώριο προόδου για τη νέα ΚΑΠ.
Στην αξιολόγηση σημειώνεται ότι η εφαρμογή των μέτρων της ΚΑΠ για ανταλλαγή γνώσεων, συμβουλευτικές δραστηριότητες και καινοτομία υπέστη καθυστερήσεις και χαμηλές δαπάνες λόγω του διοικητικού φόρτου. Αυτό θα μειωθεί σημαντικά στη νέα ΚΑΠ. Το μέσο ποσοστό εκτέλεσης για όλα τα μέτρα συνδυαστικά ανήλθε σε 27% στο τέλος του 2020. Υπάρχει επίσης ανάγκη να βελτιωθεί η συνοχή και η συμπερίληψη των συμβουλών σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις συνολικά, καθώς και των συναφών μέτρων στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης, καθώς διαχειρίζονται διαφορετικά αρχές με δικαιοδοτικές εξουσίες και στόχους που κατά καιρούς διαφέρουν.
Η ανάγκη για περαιτέρω ανταλλαγή γνώσεων και κατάρτιση είναι ένας από τους δέκα στόχους της νέας ΚΑΠ για την περίοδο 2023-2027. Για παράδειγμα, θα γίνουν ιδιαίτερες προσπάθειες για την ενίσχυση των ροών γνώσης στο πλαίσιο του Γεωργικού Συστήματος Γνώσης και Πληροφοριών (AKIS). Αυτό θα περιλαμβάνει στοχευμένες συμβουλές στο αγρόκτημα, δημιουργία αποθετηρίου γνώσεων με έτοιμες πληροφορίες για πρακτική άσκηση, οργάνωση υποχρεωτικής εκπαίδευσης για συμβούλους και διασφάλιση της κατάρτισης των αγροτών που θα βασίζεται περισσότερο στη ζήτηση.
Στο πλαίσιο του δικτύου AKIS θα οργανωθούν επίσης συναντήσεις σε αγροκτήματα, ώστε αγρότες, σύμβουλοι και ερευνητές να μπορούν να αλληλεπιδρούν και να ανταλλάσσουν τις ανάγκες των αγροτών και τις σύγχρονες γνώσεις των επιστημόνων. Ο προϋπολογισμός της ΚΑΠ θα υποστηρίξει μεταξύ άλλων δραστηριότητες ομότιμης συνεργασίας και προγράμματα εκμάθησης κινητικότητας στο εξωτερικό για συμβούλους.
Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η πολιτική της ΚΑΠ για την ανταλλαγή γνώσεων και τις συμβουλευτικές δραστηριότητες παραμένει σχετική, καθώς παρέχει σαφή προστιθέμενη αξία στην ΕΕ και έχει σημαντικό ρόλο στη βοήθεια των αγροτών να πραγματοποιήσουν τη μετάβαση προς έναν πράσινο και βιώσιμο γεωργικό τομέα. Η γνώση και η καινοτομία θα αποτελέσουν προτεραιότητα στα στρατηγικά σχέδια της ΚΑΠ για την καλύτερη υποστήριξη της μετάβασης σε πιο βιώσιμα γεωργικά συστήματα.
