Η Αιτωλοακαρνανία είναι ένας από τους σημαντικότερους νομούς της χώρας για τον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας. Διαθέτει το 42% των λιμνοθαλάσσιων εκτάσεων της χώρας και το 25% των λιμνών. Ειδικά σε ότι αφορά την ιχθυοκαλλιέργεια η δραστηριότητα της περιοχής (συμπεριλαμβανομένων και των Εχινάδων Νήσων της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων οι οποίες εξυπηρετούνται από την ΠΔΕ) καλύπτει το 25% της Εθνικής παραγωγής, δηλαδή άνω του 12,5% της Ευρωπαϊκής παραγωγής της τσιπούρας και του λαυρακιού.
Στο σύμπλεγμα λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου Αιτωλικού καταγράφεται τόσο αλιευτική όσο και ιχθυοκαλλιεργητική δραστηριότητα, δραστηριότητες άρρηκτα συνδεδεμένες με την ταυτότητα της περιοχής. Η αλιεία στο σύμπλεγμα των λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου Αιτωλικού ασκείται είτε από μεμονωμένους αλιείς (ελεύθεροι αλιείς) είτε από ομάδες αλιέων με μορφή συνεταιρισμών που νοικιάζουν ή αλιευτικές θέσεις (διβάρια) ή ολόκληρες λιμνοθάλασσες στις οποίες έχουν το αποκλειστικό αλιευτικό δικαίωμα. H ετήσια παραγωγή της λιμνοθάλασσας κυμαίνεται μεταξύ των 150 και 230 τόνων ετησίως. Πέραν των αλιευμάτων, σημαντικό προϊόν της λιμνοθάλασσας είναι το αυγοτάραχο Μεσολογγίου η παραγωγή του οποίου εκτιμάται σε 600‐700 kg ανά έτος, ενώ από το 2013 το αυγοτάραχο που παράγεται στα δημόσια ιχθυοτροφεία της περιοχής έχει πιστοποιηθεί και μικρή ποσότητα αυτού κυκλοφορεί ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).
Ο στόλος των σκαφών που αλιεύουν αποκλειστικά στη Λ/Θ Μεσολογγίου ανέρχεται σε 88 σκάφη, ενώ στο σύνολο των ιχθυοτροφείων του συμπλέγματος εργάζονται περίπου 100 άτομα. Οι εργαζόμενοι στη δεκαετία του 1980 ήταν 128 άτομα ενώ το 2010 έπεσαν μέχρι και στους 70. Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ στις λιμνοθάλασσες το 66% των απασχολούμενων ήταν παιδιά ψαράδων, μόνο το 18% ακολουθούσαν ή είχαν την πρόθεση να ακολουθήσουν το επάγγελμα του πατέρα, ενώ το 82% δήλωνε ότι δεν επιθυμεί να ασχοληθεί με την αλιεία. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί σοβαρά προβλήματα ασυνέχειας για την αλιευτική εκμετάλλευση παραδοσιακής μορφής αλλά και για την προστασία της λιμνοθάλασσας.
Στο πλαίσιο της διαβούλευσης για την Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση στη λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου Αιτωλικού, το Τμήμα Αλιείας της Π.Ε Αιτωλοακαρνανίας εστιάζοντας στη μείωση του κόστους της αλιείας, στην άμεση ή έμμεση παραγωγή προστιθέμενης αξίας στα αλιευτικά προϊόντα, στην ενίσχυση της απασχόλησης των αλιέων και των μελών των οικογενειών τους και στην αειφορική διαχείριση της περιοχής με τη διατήρηση του αλιευτικού χαρακτήρα σε συνδυασμό με την προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος, κατέθεσε προτάσεις που θα μπορούσε να αποτελέσουν μέρος της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης
Αναλυτικά:
Η πρόταση αφορά στη χρήση των εγκαταστάσεων της Ιχθυόσκαλας Μεσολογγίου από τους αλιευτικούς συνεταιρισμούς‐μισθωτές των ιχθυοτροφείων για διάφορες δράσεις (π.χ. ιχνηλασιμότητα προϊόντων λιμνοθάλασσας: ψαριών, αυγοτάραχου, αλατιού αλυκών, μεταποίηση (παστά ψάρια ελαφριάς άλμης), συσκευασία και προώθηση αυτών καθώς και δράσεις αλιευτικού τουρισμού, δημιουργία τοπικής ιχθυαγοράς, εστιατορίου από τις γυναίκες των αλιέων, κλπ) σε μια μορφή κοινοπραξίας με κρατικούς ή άλλους φορείς. Η δομή αυτής της νέας λειτουργίας που θα πρέπει να είναι βασικά αυτοχρηματοδοτούμενη, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα μπορεί να περιλαμβάνει σε ένα εταιρικό σχήμα ενδεικτικά και όχι δεσμευτικά ή περιοριστικά τους ακόλουθους:
-την Περιφέρεια δυτικής Ελλάδας
-τον Φορέα Διαχείρισης της λιμνοθάλασσας,
-τον ενιαίο Δήμο της περιοχής
-Δεσμευτικά, η δομή αυτή θα περιλαμβάνει με καθοριστικό ρόλο τους Αλιευτικούς Συνεταιρισμούς ή και άλλους παραγωγούς, που θα χρησιμοποιούν και θα δεσμεύονται από τους όρους λειτουργίας και τους στόχους της.
Έτσι θα δοθεί μια προώθηση των ιχθυαγορών και της αλιευτικής κουλτούρας με την επανασύνδεση του ευρύτερου κοινού με την αλιευτική κληρονομιά της περιοχής. Επιπλέον έχει καταγραφεί η ανάγκη δημιουργίας αλιευτικού καταφυγίου στην περιοχή των εκβολών του Αχελώου. Πρόκειται για σημαντικό έργο υποδομής στήριξης της αλιευτικής δραστηριότητας στην περιφερειακή ενότητα. Η υποδομή αυτή έχει προβλεφθεί ως επιτρεπόμενη στις δραστηριότητες της ΚΥΑ για τη συγκεκριμένη ζώνη του Εθνικού Πάρκου. Υφίσταται στην περιοχή καθορισμένος αιγιαλός και απαιτούνται άμεσα να εκπονηθούν οι τεχνικές μελέτες ωρίμανσής του ώστε να είναι δυνατό να υποβληθεί στο επόμενο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα.
Επιπρόσθετα θα μπορούσαν να υιοθετηθούν μέτρα που αφορούν:
Ι. Ενίσχυση επιχειρηματικών προτάσεων στήριξης της αλιευτικής δραστηριότητας της περιοχής και ανάδειξης του φυσικού περιβάλλοντος
-Ενίσχυση του εκσυγχρονισμού βιοτεχνικών δραστηριοτήτων για την παραγωγή βελτιωμένου τύπου ιχθυοφραγμών και μηχανολογικού εξοπλισμού με προδιαγραφές προσαρμοσμένες στις ανάγκες και τις ειδικές απαιτήσεις της λιμνοθάλασσας.
-Ενίσχυση εξειδικευμένων φορέων παροχής υπηρεσιών στον τομέα της αλιείας και ιδιαίτερα του αλιευτικού τουρισμού υπό τη δεσμευτική προϋπόθεση της συνεργασίας με φορείς των αλιέων.
-Ενίσχυση αλιέων για εκσυγχρονισμό/ ναυπήγηση νέων αλιευτικών σκαφών της λιμνοθάλασσας με διατήρηση της τοπικής ναυπηγικής τέχνης και παραδοσιακής μορφής σκαριών για στήριξη οικοτουριστικών δραστηριοτήτων, μεταφορά αλιευμάτων και υποστήριξη των δραστηριοτήτων των αλιευτικών συνεταιρισμών.
-Εκσυγχρονισμός/ ανάπτυξη υπαρχόντων ναυπηγείων της περιοχής σε τομείς που θα ενισχύουν/ διευκολύνουν την παροχή υπηρεσίας στον τοπικό αλιευτικό στόλο με προνομιακούς όρους.
ΙΙ. Ενίσχυση επιχειρηματικών προτάσεων των συλλογικών αλιευτικών φορέων για αξιοποίηση των αλιευτικών προϊόντων της περιοχής και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος.
-Υποστήριξη των αλιευτικών συνεταιρισμών για την ανάπτυξη υποδομών και δράσεων ψυχαγωγικής αλιείας. Ο όρος ψυχαγωγική αλιεία δεν χρησιμοποιείται με την έννοια της εν γένει ερασιτεχνικής αλιείας αλλά με την έννοια της με αμοιβή οργανωμένης υπεύθυνης ψυχαγωγικής αλιείας που εφαρμόζεται σε πάρα πολλές χώρες και απευθύνεται σε ειδικό κοινό ερασιτεχνών αλιέων υψηλών απαιτήσεων.
-Ενίσχυση των μισθωτών συνεταιρισμών των δημοσίων και δημοτικών ιχθυοτροφείων του συμπλέγματος των λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου Αιτωλικού για την ανάπλαση των υφιστάμενων κτισμάτων με ιδιωτική τους επένδυση για τη στήριξη δραστηριοτήτων εναλλακτικού τουρισμού και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
-Ενίσχυση δημιουργίας πολύ μικρών βιοτεχνικών μεταποιητικών επιχειρήσεων αλιπάστων, αυγοτάραχου ΠΟΠ και ανεπεξέργαστου αλατιού από τις αλυκές Μεσολογγίου
ΙΙΙ. Αξιοποίηση των υποδομών και των δυνατοτήτων της ιχθυοκαλλιέργειας προς όφελος της αλιείας και των ιχθυαποθεμάτων της παράκτιας ζώνης και των εσωτερικών υδάτων
-Βελτίωση των υποδομών υποστήριξης που έχουν μισθωθεί σε μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας και προσαρμογή τους για συνδυασμένη χρήση τους προς όφελος και του ελλιμενισμού ή της sτάθμευσης μικρών παράκτιων επαγγελματικών σκαφών των αλιέων της περιοχής
-Λειτουργία υποδομών από αλιευτικούς συνεταιρισμούς για την αλιεία αγρίου γόνου κεφαλοειδών με σκοπό την αξιοποίησή του για εμπλουτισμό εσωτερικών νερών.
IV. Δημιουργία/ λειτουργία εξειδικευμένων υποδομών για τη διαλογή, συγκέντρωση και ασφαλή διαβίωση υπομεγεθών ψαριών που συλλαμβάνονται στις ιχθυοσυληπτικές εγκαταστάσεις με σκοπό τη διάθεση τους για εκτροφή ή για ενίσχυση φυσικών οικοσυστημάτων.
V. Κατασκευή έργων για τα οποία υπάρχουν εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι και με την τήρηση των προϋποθέσεων που θέτει η ΚΥΑ 2742/06 για το Εθνικό Πάρκο Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου‐ Αιτωλικού, εκβολών και κάτω ρου ποταμών Αχελώου και Ευήνου και Εχινάδων Νήσων:
-Βελτίωση βατότητας δρόμων πρόσβασης στα ιχθυοτροφεία Κλείσοβας, Θολής και Παλαιοποτάμου.
-Κατασκευές πρόσδεσης σκαφών παραδοσιακής μορφής και τοποθέτηση πλωτών εξεδρών εποχιακής χρήσης για την ασφάλεια ελλιμενισμού στις περιοχές Τουρλίδας, Αιτωλικού και λιμάνι Μεσολογγίου.
-Αποκατάσταση και ανάπλαση περιβάλλοντος χώρου δημοσίων ιχθυοτροφείων του συμπλέγματος των λιμνοθαλασσών.
-Τοποθέτηση δικτύων προστασίας από τα ψαροφάγα πουλιά στις τάφρους διαχείμασης στις κλειστές λιμνοθάλασσες του συμπλέγματος.
agrinioculture.gr
