Η οικονομική ανάπτυξη κάθε χώρας στηρίζεται στους δυναμικούς τομείς της, τα συγκριτικά πλεονεκτήματά της, καθώς και στο μοντέλο που έχει επιλέξει για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του μέλλοντος. Ο τουρισμός αποτελεί για την Ελλάδα ένα μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα. Όμως, σήμερα, το τουριστικό περιβάλλον έχει αλλάξει.

Και κάποιος κάνει τον κόπο να δει τις παγκόσμιες τάσεις, θα διαπιστώσει ότι το μοντέλο τύπου «Ζορμπά», που δεν συγκινεί πλέον τον σύγχρονο τουρίστα, τουλάχιστον όχι εκείνον που η χώρα μας θέλει να προσελκύσει, στο πλαίσιο της επιχειρούμενης μετάβασης απ’ τον μαζικό στον ποιοτικό τουρισμό.

Ο ανταγωνισμός σήμερα στον τομέα του τουρισμού δεν έχει την παραμικρή σχέση με αυτόν των προηγούμενων δεκαετιών. Το γεγονός αυτό δε μπορούμε να το παραβλέψουμε και να το προσπεράσουμε. Οι συνθήκες έχουν αλλάξει, τα δεδομένα έχουν αλλάξει, οι απαιτήσεις των τουριστών έχουν αλλάξει.

Ο σύγχρονος και απαιτητικός τουρίστας θα ενδιαφερθεί, πριν κλείσει το «πακέτο» του, για το αν τα προσφερόμενα προϊόντα είναι με φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο παραχθέντα, θα εξετάσει αν το ξενοδοχείο του καλύπτει με ανανεώσιμες πηγές τις ενεργειακές του ανάγκες. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι τα μεγάλα ταξιδιωτικά γραφεία προβάλλουν πλέον αυτή τη διάσταση. Όπως καθόλου τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι μεγάλοι τουριστικοί οδηγοί, αυτοί που ουσιαστικά κρατάνε τα ηνία του παγκόσμιου τουρισμού, προβάλλουν εικόνες…. αιολικών και φωτοβολταϊκών έργων, τα οποία και αρμονικά συνδυάζουν με τα παράλληλα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε προορισμού.

Φράγματα χιονοστιβάδων με φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις στην περιοχή σκι κοντά στο Bellwald. Στην αριστερή πλευρά, τα πάνελ τοποθετούνται μεμονωμένα. στη δεξιά πλευρά, που φαίνεται επίσης στο ένθετο, τα πάνελ είναι συνδεδεμένα.

Όταν, λοιπόν, στο Αλπικό τοπίο και μάλιστα στη   χιονοδρομική περιοχή του Bellwald, στις διάσημες ελβετικές Άλπεις, μελέτησαν την κοινωνική αποδοχή και, με τις ευλογίες των τουριστών, προχώρησαν εκεί σε φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις, πως μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι φωτοβολταϊκά και τουρισμός δεν μπορούν να συνυπάρξουν;

Φυσικά, το παράδειγμα των Άλπεων, δεν είναι το μόνο. Υπήρξε μεγάλη έρευνα και μελέτη για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των φωτοβολταϊκών συστημάτων και τη συμβολή τους στη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη των νησιών της Μεσογείου.

Μελετήθηκαν οι βέλτιστες πρακτικές και εξετάστηκαν οι παράγοντες που επηρεάζουν τη μεταφορά αυτών των πρακτικών σε άλλες γεωγραφικές περιοχές. Η μελέτη έλαβε υπόψη την ευαισθησία πολλών νησιωτικών περιοχών της Μεσογείου σε σχέση με τις κλιματικές αλλαγές και την προοπτική οικονομικής ανάπτυξής τους μέσω θεματικών μορφών τουρισμού και διαφοροποιημένων τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών. Το κεντρικό συμπέρασμα ήταν ότι  Συμπεραίνουμε ότι τα φωτοβολταϊκά πάρκα όχι μόνο δεν  έρχονται σε αντίθεση με τον τουρισμό, αλλά μπορούν να αποτελέσουν μοχλό για συγκεκριμένα είδη τουριστικής ανάπτυξης και κατά συνέπεια τοπικής οικονομικής ανάπτυξης.

Ο ίδιος ο Διεθνής Οργανισμός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA), έχοντας επί σειρά ετών μελετήσει κάθε σχετική παράμετρο, έχει με ασφάλεια καταλήξει στο συμπέρασμα ότι «εκτός από τα οικονομικά οφέλη που προκύπτουν από το μειωμένο ενεργειακό κόστος, η μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορεί να ενισχύσει τις στρατηγικές μάρκετινγκ βιώσιμου τουρισμού, οι οποίες μπορούν να αυξήσουν τις αφίξεις τουριστών και να επιτρέψουν υψηλότερες τιμές δωματίων». 

Επίσης, ο Διεθνής Οργανισμός υποστηρίζει και με στοιχεία αποδεικνύει ότι « η ταχεία ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας βελτιώνει την ευημερία των κοινοτήτων, μειώνοντας τη ρύπανση του αέρα και των υδάτων από την καύση και τις διαρροές ορυκτών καυσίμων, παράλληλα με τη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης».

Σε μελέτη του Οργανισμού, μάλιστα, περιγράφονται οι διεθνείς βέλτιστες πρακτικές και μεμονωμένα παραδείγματα που παρουσιάζουν επιτυχημένα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον τουρισμό, προκειμένου με τη μελέτη αυτή να ενημερώσουν τις αλυσίδες ξενοδοχείων, τους διευθυντές ξενοδοχείων και άλλους τουριστικούς φορείς για τον τρόπο ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών πάρκων και το πως αυτά μπορούν θαυμάσια να συνδυαστούν και να ενισχύσουν τον τουρισμό.  «Ο τουριστικός τομέας μπορεί να ενισχύσει τις στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης και μάρκετινγκ, να μειώσει το λειτουργικό του κόστος και να μειώσει το αποτύπωμά του μέσω της μειωμένης εισαγωγής ορυκτών καυσίμων», εξηγεί ο Διεθνής Οργανισμός.

Μια ανάλογη διαδικασία, έλαβε χώρα πριν από τρία χρόνια σε ένα άλλο Δημοτικό Συμβούλιο, στο Benidorm της Ισπανίας, χώρα ανταγωνίστρια στον τουρισμό. Τόσο ο δήμαρχος, Toni Pérez, όσο και σύσσωμο το Δημοτικό Συμβούλιο, ακούγοντας και τις απόψεις των ανθρώπων του τουρισμού που ήταν προσκεκλημένοι, εξέφρασαν την απόλυτη υποστήριξή τους, υπογράφοντας μάλιστα συμφωνία-πλαίσιο, δια της οποίας και ο ίδιος ο δήμος θα συμμετείχε, ώστε να καλύψει τις δικές του ενεργειακές ανάγκες.

• Δεκάδες τα ανάλογα παραδείγματα, σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, την Ευρώπη και την οικουμένη. Απ’ την Καμπότζη μέχρι την Καλιφόρνια και απ’ την Ιαπωνία μέχρι τον νότιο Ειρηνικό και την Αυστραλία.

Σε όλο τον κόσμο, τα φωτοβολταϊκά ενισχύουν τον τουρισμό. Απ’ τις μεγάλες μονάδες μέχρι τις μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις. Μέχρι και θεματικά πάρκα ΑΠΕ έχουν δημιουργηθεί, που λειτουργούν αυτά καθ’ εαυτά ως «τουριστική ατραξιόν», με παράλληλη εκπαιδευτική πολυλειτουργική χρήση.

Είναι λάθος να βλέπει κανείς σαν εχθρό τα φωτοβολταϊκά. Φίλος και σύμμαχος είναι. Και αν έτσι τα προσεγγίσουμε, τα οφέλη θα είναι πολλαπλάσια και δεν θα αφορούν μόνο τις τουριστικές επιχειρήσεις που θα ενισχύσουν το προφίλ τους, δεν θα αφορούν μόνο το περιβάλλον και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Θα αφορούν συνολικά την τοπική κοινωνία, την τοπική και εθνική οικονομία.