Η νέα νομοθεσία ανοίγει τον δρόμο για μια ΚΓΠ πιο δίκαιη, πιο πράσινη και βασισμένη περισσότερο στις επιδόσεις, η οποία επιδιώκει να εξασφαλίσει ένα βιώσιμο μέλλον για τους ευρωπαίους γεωργούς, να παρέχει πιο στοχευμένη στήριξη σε μικρότερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις και να προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη μέλη ώστε τα ίδια να προσαρμόσουν τα μέτρα στις τοπικές συνθήκες.

Μετά από περισσότερα από τρία χρόνια σκληρής δουλειάς, φτάσαμε επιτέλους στη γραμμή του τερματισμού. Η νέα ΚΓΠ που εγκρίθηκε σήμερα αποτελεί ορόσημο στη γεωργική πολιτική της ΕΕ, καθώς δημιουργεί τις συνθήκες για ένα πιο δίκαιο και βιώσιμο μέλλον για τους ευρωπαίους γεωργούς.

Jože Podgoršek, Υπουργός Γεωργίας της Σλοβενίας

Η διαδικασία μεταρρύθμισης της ΚΓΠ ξεκίνησε το 2018, όταν η Επιτροπή δημοσίευσε την αρχική της πρόταση. Τον Οκτώβριο του 2020 το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθόρισαν τις διαπραγματευτικές τους θέσεις, δρομολογώντας εννέα μήνες διαπραγματεύσεων που κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία τον Ιούνιο του 2021.

Βασικό στοιχείο της νέας πολιτικής είναι η εισαγωγή στρατηγικών σχεδίων σε επίπεδο κρατών μελών, τα οποία επιτρέπουν στις εθνικές κυβερνήσεις να προσαρμόζουν τις διατάξεις της ΚΓΠ στις ανάγκες των γεωργικών κοινοτήτων τους σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές και τους ενδιαφερόμενους φορείς. Η νέα πολιτική είναι επίσης η πλέον φιλόδοξη από περιβαλλοντική άποψη μέχρι σήμερα, δεδομένου ότι το ένα τέταρτο των άμεσων ενισχύσεων προορίζεται για πρακτικές πράσινης γεωργίας. Επιπλέον, είναι η πρώτη ΚΓΠ που περιλαμβάνει μια κοινωνική διάσταση η οποία αποσκοπεί στην εξασφάλιση κατάλληλων συνθηκών απασχόλησης για τους εργαζόμενους σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις.

Επόμενα στάδια

Οι τρεις κανονισμοί που απαρτίζουν τη δέσμη μέτρων για τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ θα υπογραφούν τόσο από το Συμβούλιο όσο και από το Κοινοβούλιο και θα δημοσιευθούν στην Επίσημη Εφημερίδα. Τα κράτη μέλη έχουν προθεσμία έως την 1η Ιανουαρίου 2022 για να υποβάλουν τα στρατηγικά προσχέδιά τους και στη συνέχεια η Επιτροπή θα ξεκινήσει τη διαδικασία αξιολόγησής τους και διατύπωσης παρατηρήσεων. Η νέα ΚΓΠ θα αρχίσει να ισχύει από το 2023 και θα εφαρμοστεί έως το 2027.

Ιστορικό

Η Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της ΕΕ. Σκοπός της είναι:

• να παρέχει ασφαλή τρόφιμα σε προσιτές τιμές στους πολίτες της ΕΕ
• να εξασφαλίζει στους γεωργούς δίκαιο βιοτικό επίπεδο
• να διαφυλάσσει τους φυσικούς πόρους και να προστατεύει το περιβάλλον

Την 1η Ιουνίου 2018 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε τρεις νομοθετικές προτάσεις με στόχο να καταστεί η ΚΓΠ κατάλληλη για το μέλλον:

• Πρόταση κανονισμού για τα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ
• Πρόταση κανονισμού σχετικά με την τροποποίηση των κανονισμών για την κοινή οργάνωση των αγορών (ΚΟΑ) γεωργικών προϊόντων, τα συστήματα ποιότητας και τα μέτρα για τις απόκεντρες περιοχές
• Πρόταση οριζόντιου κανονισμού σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της ΚΓΠ

Οι κυριότερες πτυχές των προτάσεων ήταν οι εξής:

πιο στοχευμένες άμεσες ενισχύσεις και παρεμβάσεις υπέρ της αγροτικής ανάπτυξης, υποκείμενες αμφότερες σε στρατηγικό σχεδιασμό

νέα «πράσινη» αρχιτεκτονική βασιζόμενη σε περιβαλλοντικά πρότυπα που πρέπει να τηρούν οι γεωργοί και πρόσθετα εθελοντικά μέτρα υπό αμφότερους τους πυλώνες

προσέγγιση με βάση τις επιδόσεις («νέο μοντέλο λειτουργίας»), σύμφωνα με την οποία τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλλουν ετήσιες εκθέσεις για τις επιδόσεις τους

Μεταβατικός κανονισμός για την ΚΓΠ (2021-2022)

Στα τέλη του 2020 εκδόθηκε ο μεταβατικός κανονισμός για την ΚΓΠ, στόχος του οποίου είναι να διασφαλιστεί η συνέχεια της νομικής και οικονομικής στήριξης της ΚΓΠ προς τους γεωργούς και άλλους δικαιούχους, προτού τεθούν σε ισχύ οι νέοι αναθεωρημένοι κανόνες το 2023. Ο κανονισμός διασφαλίζει ότι οι ενισχύσεις δεν θα διακόπτονται, ενώ παράλληλα παρέχεται στα κράτη μέλη χρόνος για να προετοιμάσουν τα εθνικά στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΓΠ.