Η κλιματική κρίση είναι μάλλον η μεγαλύτερη ασύμμετρη απειλή του σύγχρονου κόσμου.
Τι είναι η Διάσκεψη αυτή, το COP;
Η σύντομη απάντηση είναι πως πρόκειται για διάσκεψη σχετικά με το κλίμα.
Το COP (Conference of the Parties) προέκυψε μετά από τη Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή που υπεγράφη το 1992-1993 και αποτελεί το επίσημο διακρατικό συνέδριο για τις αποφάσεις γύρω από την κλιματική δράση. Ουσιαστικά, εκεί καθορίζονται οι δεσμεύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης με γνώμονα την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων και την προσαρμογή μας στις ήδη υφιστάμενες. Φέτος θα γίνει η 26η διάσκεψη, εξού και το όνομα COP26 (Γλασκώβη, 31 Οκτωβρίου-12 Νοεμβρίου 2021).
Γιατί είναι τόσο σημαντική;
Καθώς η κλιματική κρίση καλπάζει, οι αποφάσεις του COP – ανάλογα με το πόσο φιλόδοξες είναι – μπορούν να αποβούν καθοριστικές για τη ζωή όπως τη γνωρίζουμε. Το χρονοδιάγραμμα που θα ακολουθηθεί στην υλοποίησή τους είναι εξίσου σημαντικό και για αυτόν τον λόγο το COP λειτουργεί και ως εργαλείο αξιολόγησης και παρακολούθησης της δράσης των χωρών. Μάλιστα, το 2020 ήταν χρονιά παρουσίασης εθνικών σχεδίων μείωσης εκπομπών ρύπων, αλλά καθώς το COP26 αναβλήθηκε λόγω κορωνοϊού και μεταφέρθηκε στο τρέχον φθινόπωρο, υπάρχει μεγάλη αγωνία να ενημερωθούμε για τα πλάνα των κρατών.
Τι έχει συμβεί μέχρι τώρα στα προηγούμενα COP;
Δεδομένου ότι το COP συμβαίνει 26 χρόνια τώρα, δεν έχει πετύχει πολλά. Η καίρια ανατροπή στην κλιματική πολιτική ήρθε στο COP του 2015 με την Συμφωνία του Παρισιού, η οποία υπεγράφη από 200 κράτη. Με αυτήν, οι χώρες δεσμεύτηκαν σε δράση με στόχο τη συγκράτηση της αύξησης της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας αρκετά κάτω από τους 2°C, ιδανικά μέχρι τον 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, με εκμηδενισμό των εκπομπών. Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνήθηκε η ανάπτυξη των προαναφερθέντων εθνικών σχεδίων μείωσης εκπομπών ρύπων σε βάθος 5ετίας. Στην ίδια διάσκεψη παραγγέλθηκε από την Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος μία ειδική έκθεση για τον 1,5°C και η πρώτη δημοσίευσή της ήρθε τον Οκτώβριο του 2018**. Είναι ίσως το πιο σημαντικό επιστημονικό έργο που αφορά στο τι πρέπει να γίνει για να πετύχουμε τους κλιματικούς στόχους μας.
Τι πρέπει να συμβεί σε αυτό, το COP26;
Όπως κάθε χρόνο, οι εκπρόσωποι των κρατών θα εξαγγείλουν μέτρα ή θα ανακοινώσουν αποφάσεις που στοχεύουν στην κλιματική ουδετερότητα. Δυστυχώς, αυτά δεν κρίνονται πάντα επαρκή ή στη σωστή κατεύθυνση. Φέτος, με την παρουσίαση κιόλας των εθνικών πλάνων, ευελπιστούμε στα εξής:
- Φιλόδοξους στόχους μείωσης εκπομπών αερίων
- Γρήγορο αποκλεισμό των ορυκτών καυσίμων, όλων ανεξαιρέτως, χωρίς μεταβατικά ρυπογόνα καύσιμα
- Ανακοινώσεις ακύρωσης όλων των εξορύξεων ορυκτών καυσίμων (και του αερίου!)
- Βήματα για την εξοικονόμηση ενέργειας, κυρίως μέσω της αύξησης της απόδοσης και της ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων
- Πλάνο ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με κοινωνικούς και δίκαιους όρους
- Απόρριψη των αντισταθμιστικών δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα
- Μέριμνα οικονομικής ενίσχυσης των ασθενέστερων κρατών για την υλοποίηση των κλιματικών τους σχεδίων και τη θωράκισή τους από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης
Αν το COP δεν φέρει τα αποτελέσματα που πρέπει, τι κάνουμε μετά;
Κλαίμε σε εμβρυική στάση
Όχι, δεν ισχύει! Θα είναι μεν απογοήτευση, αλλά εμείς δεν σταματάμε! Η κλιματική κρίση είναι μάλλον η μεγαλύτερη ασύμμετρη απειλή του σύγχρονου κόσμου. Αν τα κράτη δεν σταθούν στο ύψος της περίστασης, τότε οφείλουμε ως πολίτες να συνεχίσουμε να πιέζουμε σε εθνικό επίπεδο για ουσιαστικές πρακτικές που θα προστατεύσουν το περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία από τις συνέπειες της απορρύθμισης του κλίματος. Από το 2017 μέχρι το 2020 έχουν γίνει πάνω από 1.800 νομικές προσφυγές παγκοσμίως εναντίον κρατών και εταιρειών για καταστροφή του κλίματος ή αδράνεια απέναντι στην αντιμετώπιση του προβλήματος, με το 58% των υποθέσεων να έχει κερδηθεί από τους ενάγοντες (32% υπέρ κατηγορουμένων και 10% χωρίς σημαντικό αποτέλεσμα). Αυτό σημαίνει ότι πλέον αναγνωρίζεται ο σχεδόν εγκληματικός χαρακτήρας που έχει η τροφοδότηση της κλιματικής κρίσης και ανοίγει ο δρόμος για επίσημες διαδικασίες άσκησης πίεσης.
Εγώ μπορώ να κάνω κάτι για να προστατέψω το κλίμα;
Μπορείς! Κάνε συνειδητές επιλογές στις αγορές και την καθημερινότητά σου. Συνέχισε να ενημερώνεσαι και να είσαι ενεργός πολίτης. Απαίτησε από κράτη και εταιρείες να αξιοποιήσουν τις δυνάμεις τους για ένα πιο βιώσιμο μέλλον χωρίς ορυκτά.
Ένωσε τη φωνή σου μαζί μας και βοήθησέ μας να σταματήσουμε το πράσινο ξέπλυμα των εταιρειών ορυκτών καυσίμων! Υπόγραψε το επίσημο αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να απαγορευτούν οι διαφημίσεις και χορηγίες, που παραπλανούν την κοινή γνώμη και καθυστερούν την κλιματική δράση. Με 1 εκατομμύριο υπογραφές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι νομικά υποχρεωμένη να εξετάσει το αίτημα και την πιθανότητα μετατροπής του σε νόμο.
**Η τελευταία, ανανεωμένη με νέα επιστημονικά στοιχεία έκθεση της Επιτροπής, δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο που μας πέρασε.
Σάντυ Φαμελιάρη
Greenpeace
