Η αποτελεσματική εφαρμογή και επιβολή των εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ και των διεθνών εμπορικών κανόνων προσέθεσαν 5,4 δισ. ευρώ στις εξαγωγές της ΕΕ το 2020.

Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει ότι οι προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποδίδουν καρπούς. Τα απτά αποτελέσματα κυμαίνονται από την εξάλειψη των εμπορικών φραγμών έως την αντιμετώπιση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών και την ανάληψη δράσης για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Επίσης, τον προηγούμενο χρόνο η Επιτροπή ανέπτυξε περαιτέρω νομικά μέσα για την ενίσχυση της ικανότητας της ΕΕ να υπερασπίζεται τα βασικά συμφέροντά της και να προστατεύει την ανοικτή στρατηγική αυτονομία της.

Η πρώτη ολοκληρωμένη ετήσια έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή και την επιβολή, περιγράφει τις δράσεις της Επιτροπής σε στενή συνεργασία με τις επιχειρήσεις της ΕΕ, τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη, με στόχο να διατηρηθούν οι αγορές ανοικτές και να διασφαλιστεί ότι οι εμπορικοί εταίροι της ΕΕ συμμορφώνονται με τις δεσμεύσεις τους. Η έκθεση καλύπτει τέσσερις τομείς προτεραιότητας: 1) την πλήρη αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρουν οι εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ· 2) τη στήριξη της αξιοποίησης των εμπορικών συμφωνιών από μικρές επιχειρήσεις· 3) την αντιμετώπιση των εμπορικών φραγμών· 4) την επιβολή των εμπορικών δεσμεύσεων μέσω της επίλυσης διαφορών.

Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Επιτροπής και επίτροπος Εμπορίου, κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, δήλωσε: «Μια δυναμική εμπορική πολιτική συνίσταται στο να διασφαλίζουμε ότι οι εταίροι μας τηρούν τις διεθνείς δεσμεύσεις τους και, κατά τη διαδικασία αυτή, στο να στηρίζουμε άμεσα τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και θέσεις εργασίας. Όπως προκύπτει από την παρούσα έκθεση, έχουμε σημειώσει πραγματική πρόοδο και στα δύο μέτωπα. Διαθέτουμε πλέον έναν επικεφαλής για την επιβολή των εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ, ο οποίος επικεντρώνεται πλήρως στην επιβολή και την εφαρμογή των εμπορικών συμφωνιών και διασφαλίζει ότι οι ΜΜΕ μας —οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής οικονομίας— αποκομίζουν τη μέγιστη δυνατή αξία από τις εμπορικές μας συμφωνίες. Σύντομα θα παρουσιάσουμε προτάσεις για την περαιτέρω υπεράσπιση των εμπορικών μας συμφερόντων με ένα νέο εργαλείο κατά των μέτρων εξαναγκασμού».

Η ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων από την Επιτροπή κατά το περασμένο έτος εξακολούθησε να διευκολύνει τις εξαγωγές της ΕΕ και να υπερασπίζεται τα βασικά συμφέροντα της ΕΕ.

Ειδικότερα:

• Η Επιτροπή ήρε 33 εμπορικούς φραγμούς σε 22 χώρες-εταίρους.
• Οι ευρωπαϊκές εταιρείες εξήγαγαν το 2020 4 δισ. ευρώ επιπλέον σε σύγκριση με το πόσο θα είχαν εξάγει χωρίς την εξάλειψη των φραγμών τα τελευταία 5 χρόνια.
• Η Επιτροπή εγκαινίασε τη βραβευμένη διαδικτυακή πλατφόρμα πρόσβασης στις αγορές, η οποία παρέχει ουσιαστική στήριξη σε 584.000 ΜΜΕ, ώστε να μπορούν να εξάγουν ευκολότερα και ταχύτερα. Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, οι εταιρείες έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον να αποκτήσουν σαφείς και πρακτικές πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο διεξαγωγής εμπορικών συναλλαγών πέραν των συνόρων της ΕΕ, με περισσότερους από 1,5 εκατ. επισκέπτες να χρησιμοποιούν την πλατφόρμα σε έναν μόλις χρόνο.
• Το ενιαίο σημείο για την υποβολή καταγγελιών που θεσπίστηκε τον Νοέμβριο του 2020 μετασχημάτισε τον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες και τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν να επισημαίνουν στην Επιτροπή εμπορικούς φραγμούς ή παραβιάσεις των εμπορικών δεσμεύσεων και των δεσμεύσεων για βιώσιμη ανάπτυξη από τις χώρες-εταίρους. Αυτό έχει οδηγήσει ήδη σε 29 επίσημες καταγγελίες τις οποίες διερευνά η Επιτροπή.
• Η Επιτροπή σημείωσε πρόοδο όσον αφορά διάφορες δράσεις για την επίλυση διαφορών, μεταξύ άλλων σχετικά με τα εργασιακά δικαιώματα, είτε στον ΠΟΕ είτε στο πλαίσιο εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ. Οι σχετικοί εμπορικοί εταίροι και τομείς περιλαμβάνουν την Τουρκία και τα φαρμακευτικά προϊόντα, την Ινδονησία και τις πρώτες ύλες, καθώς και την Ουκρανία και την ξυλεία. Τον Ιανουάριο του 2021 η Επιτροπή επικράτησε στην πρώτη διμερή διαφορά της σχετικά με ζητήματα εργασιακών δικαιωμάτων στο πλαίσιο της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-Νότιας Κορέας, με αποτέλεσμα η Νότια Κορέα να αναλάβει δράση για την κύρωση και την εφαρμογή σημαντικών συμβάσεων της ΔΟΕ για την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Επίσης, το περασμένο έτος η Επιτροπή πήρε αποφασιστικά μέτρα για την επιβολή των δικαιωμάτων της και την πιο σθεναρή προάσπιση των αξιών της, προκειμένου να υπερασπιστεί καλύτερα τα συμφέροντά της.

Επιπλέον, οριστικοποιεί σημαντική νομοθεσία για την περαιτέρω ενίσχυση της επιβολής και της εφαρμογής:

• Ο νέος μηχανισμός ελέγχου των άμεσων ξένων επενδύσεων που έχει τεθεί σε ισχύ από τον Οκτώβριο του 2020 επιτρέπει στα κράτη μέλη της ΕΕ και στην Επιτροπή να ενημερώνονται για συναλλαγές, καθώς και να συνεργάζονται και να συντονίζουν τις δράσεις τους σχετικά με τις εν λόγω ξένες επενδύσεις. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να ανταλλάσσουν απόψεις σχετικά με τον αντίκτυπο που ενδέχεται να έχουν στην ασφάλεια και/ή τη δημόσια τάξη στην επικράτειά τους επενδύσεις οι οποίες πραγματοποιούνται σε άλλο κράτος μέλος. Το ίδιο ισχύει και για την Επιτροπή, σε περίπτωση που θεωρεί ότι μεμονωμένες επενδύσεις είναι πιθανόν να θίξουν την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη περισσότερων του ενός κρατών μελών, ή να επηρεάσουν έργα ή προγράμματα ενωσιακού ενδιαφέροντος όσον αφορά την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη.
• Τον Σεπτέμβριο του 2021 τέθηκαν σε ισχύ οι επικαιροποιημένοι κανόνες της ΕΕ για τον έλεγχο των εξαγωγών. Το νέο πλαίσιο ενισχύει την ικανότητά μας να ελέγχουμε τις εξαγωγές τεχνολογιών διπλής χρήσης και παρέχει στην Ένωση μεγαλύτερη αυτονομία στον τομέα αυτό.
• Η Επιτροπή ετοιμάζει νομοθετική πρόταση για μια νέα πράξη κατά των μέτρων εξαναγκασμού που θα επιτρέψει στην ΕΕ να απαντήσει στις προσπάθειες άλλων χωρών να αναγκάσουν την ίδια ή τα κράτη μέλη της να επιφέρουν αλλαγές πολιτικής.
• Η Επιτροπή πρότεινε ένα μέσο για τις διεθνείς δημόσιες συμβάσεις, το οποίο θα συμβάλει στη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού στην παγκόσμια αγορά δημόσιων συμβάσεων. Η εν λόγω πρόταση βρίσκεται επί του παρόντος στα χέρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
• Ομοίως, ένα νέο εργαλείο βρίσκεται στα σκαριά για την αντιμετώπιση των δυνητικών στρεβλωτικών επιπτώσεων των ξένων επιδοτήσεων στην ενιαία αγορά. Το νέο εργαλείο έχει σχεδιαστεί για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των ξένων επιδοτήσεων που προκαλούν στρεβλώσεις και καταστρατηγούν τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά σε οποιαδήποτε κατάσταση της αγοράς.