Γράφει ο  Κώστας Κούστας*

Νιώθω την ανάγκη ΄΄εκ συνειδήσεως΄΄ να τοποθετηθώ για άλλη μια φορά (πλην αυτής της επιτροπής) ως εκπρόσωπος της  περιφερειακής παράταξης ΄΄Αντίστασης πολιτών Δυτικής Ελλάδας΄΄ στην επιτροπή Περιβάλλοντος Ενέργειας κ΄ Φ. Πόρων του περιφερειακού συμβουλίου για ένα μείζον θέμα.

Είναι αυτό της έγκρισης της  Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) «Varko Bay Resort» στην περιοχή της Παλαίρου Αιτωλοακαρνανίας.

Οι δηλώσεις στον τύπο  της Αιτωλ/νιας του Αντιπεριφερειάρχη Ενέργειας, Περιβάλλοντος, Φυσικών Πόρων και Χωροταξίας, κου Λάμπρου Δημητρογιάννη περί σχεδιασμού στη συγκεκριμένη περιοχή της «επένδυσης» όπως περιγράφει δεν είναι τίποτε άλλο από ένα μήνυμα σε επίδοξους «επενδυτές» να προχωρήσουν σε ανάλογες «επενδύσεις» εκμεταλλευόμενοι το ΕΣΧΑΣΕ (Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων).Είναι ένα σχέδιο βασισμένο σε  Ν. 3894/2010 που υπερβαίνει τον πολεοδομικό κανονισμό  αφού αφορά  κατασκευή και λειτουργία μεγάλης ξενοδοχειακής μονάδας 580  αντί 121 κλινών στην περιοχή ΄΄Βαρκό΄΄της Παλαίρου όπως  προβλέπει ο  πολεοδομικός κανονισμός για τις υπόλοιπες κατασκευές, καθώς ξεπερνά  περιοχές υπαγόμενες στο εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών του ν. 3937/201»(Ν.4179,2013).

Οι περιφερειακές παρατάξεις ΄΄Αντίσταση Πολιτών Δ. Ελλάδας΄΄ και η παράταξη ΄΄Λαϊκή Συσπείρωση΄΄ καταψήφισαν στην επιτροπή Περιβάλλοντος την εισήγηση του αντιπεριφερειάρχη για διαφορετικούς η κάθε μια  αλλά τεκμηριωμένους λόγους που θα αναφέρω παρακάτω.

Έτσι η έγκριση είναι κατά πλειοψηφία και προέκυψε από τις ψήφους των μελών της επιτροπής που πρόσκειται στην πλειοψηφία τη περιφερειακής αρχής Νεκτ. Φαρμάκη. 

Η επένδυση θα γίνει, όπως επικαλείται ο αντιπεριφερειάρχης

1. Με γνώμονα την αποφυγή πιέσεων στο περιβάλλον (ατμόσφαιρα και κλιματική αλλαγή, νερά, έδαφος, βιοποικιλότητα, τοπίο και παράκτια ζώνη).και
2. Την αποφυγή πιθανόν περιβαλλοντικών επιπτώσεων, μεταξύ άλλων την εφαρμογή ειδικού προγράμματος περιβαλλοντικής παρακολούθησης.

Η ΄΄Αντίσταση Πολιτών Δ. Ελλάδας΄΄ στάθηκε στην εισήγηση σημείο προς σημείο της ΣΜΠΕ της «επένδυσης» τεκμηρίωσε την αρνητική της ψήφο με τα παρακάτω:

Τουριστική εγκατάσταση στο Βαρκό

Ο σχεδιασμός αφορά ξενοδοχείο δυναμικότητας 121 κλινών και 43 Τουριστικές Επιπλωμένες Κατοικίες (580 κλίνες σύνολο), spa, λιμάνι-μαρίνα (έως 60 σκάφη), εστιατόρια, καταστήματα, αθλητικές εγκαταστάσεις, ελικοδρόμιο, κλπ. (σε 11 γειτονικά οικόπεδα).

1η Παρατήρηση: Διαφωνήσαμε με το σχεδιασμό διότι επιλέχθηκε, αν και δεν το δικαιολογεί το μέγεθος του έργου(όχι ιδιαίτερα μεγάλο), να γίνει μέσω Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικής Επένδυσης (ΕΣΧΑΣΕ) και υποβολής ΣΜΠΕ και όχι με υποβολή μια απλής  ΜΠΕ, μόνο και μόνο για να πάρει με αυτό τον τρόπο ειδικούς όρους, δηλαδή μεγαλύτερους συντελεστές δόμησης, κάλυψης, μικρότερη απόσταση κτιρίων από τον αιγιαλό, κλπ, από αυτά  εκτός σχεδίου.  Συμπέρασμα, Αν προωθούνται με τον τρόπο αυτό οι επενδύσεις, θα γεμίσουμε δυστυχώς με τέτοιες μελέτες (ΕΣΧΑΣΕ)τις εκτός σχεδίου περιοχές για να μπορούν να υαλοποιηθούν έργα με υπερβάσεις στις πολεοδομικές διατάξεις μόνο και μόνο για να εξυπηρετηθούν συγκεκριμένοι επιχειρηματικοί κύκλοι δημιουργώντας σε περιοχές ειδικού κάλους κατασκευαστικά εκτρώματα που θα αλοιώνουν την  ήπια φυσιογνωμία και αισθητική του τοπίου. Αξίζει να πει κανείς ότι η «επενδυτές» είναι ξένοι!                                       

Δες το σενάριο Ι (εκτός σχεδίου δόμηση για τουριστική επένδυση  και το ΙΙ (αυτό που προτείνεται με ΕΣΧΑΣΕ).

2^η Παρατήρηση: Η θέση του έργου, ειδικά πάνω στην χερσόνησο Βαρκό, είναι προβληματική σε σχέση με τις δασικές εκτάσεις. Αριστερά η έκταση του έργου (από την μελέτη), Δεξιά ο αναρτημένος δασικός χάρτης (όπου η χερσόνησος φαίνεται δασική). Φ. πρόσφατες!

Στη μελέτη υποστηρίζεται πως δεν είναι δασική η χερσόνησος, ότι έχουν υποβάλει ένσταση που έχει γίνει αποδεκτή από τις δασικές υπηρεσίες. Και να ισχύει ο “αποχαρακτηρισμός”, είναι προβληματική η ανάπτυξη των κτιρίων/εγκαταστάσεων του ξενοδοχείου στην χερσόνησο, όπου θα περιβάλλονται από δασικές εκτάσεις (σε σχέση και με τον ρόλο και την λειτουργία των δασών, την άμεση γειτνίαση και την ασφάλεια, κλπ και αυτό το γνωρίσαμε πολύ πρόσφατα  με τις πυρκαγιές  εφέτος το κα

Η μελέτη προβλέπει την παρακάτω δόμηση του χώρου.

3^η Παρατήρηση: Η δημιουργία λιμανιού – μαρίνας για σκάφη στην ενδεικτική θέση αλλά και γύρω από όλη την χερσόνησο είναι περιβαλλοντικά απαράδεκτη, γιατί -όπως προκύπτει από την ίδια την μελέτη- γύρω από την χερσόνησο αναπτύσσονται πυκνά λιβάδια Ποσειδωνίας (δες κάτω τις αναφορές από την μελέτη).

Τα λιβάδια ποσειδωνίας αποτελούν οικότοπους προτεραιότητας, που διατρέχουν τον κίνδυνο να εξαφανιστούν και για τους οποίους ισχύουν αυστηροί ειδικοί κανόνες, που δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που τους επηρεάζουν ή μειώνουν την έκτασή τους. Τα προστατευόμενα λιβάδια Ποσειδωνίας είναι τεράστιας σημασίας, λειτουργούν σαν τα δάση στην στεριά, έχουν θεμελιώδη ρόλο στη διατήρηση της υγείας και παραγωγικότητας των θαλασσίων οικοσυστημάτων (περισσότερα από 300 είδη φυκών και πάνω από 1000 είδη θαλάσσιων ζώων ζουν στα λιβάδια Ποσειδωνίας, συμπεριλαμβανομένου και ενός μεγάλου αριθμού ειδών εμπορικής σημασίας) και η υποβάθμιση / καταστροφή τους προκαλεί σημαντικές επιπτώσεις στην αλιεία (καθώς μειώνεται η παραγωγικότητα των αλιευμάτων), στον τουρισμό (προκαλούνται φαινόμενα διάβρωσης ακτών/παραλιών), αλλά στερεί και από τις πολύτιμες υπηρεσίες που προσφέρουν αυτά τα οικοσυστήματα στον περιορισμό των αποτελεσμάτων της κλιματικής αλλαγής. Στην Ελλάδα τα λιβάδια Ποσειδωνίας μειώνονται σημαντικά, λόγω υποβάθμισης/καταστροφής τους. Η αξιολόγηση της καταστροφής των λιβαδιών Ποσειδωνίας με την εγκατάσταση του λιμανιού – μαρίνας, δεν αντιμετωπίζεται στην ΣΜΠΕ, αλλά αποτελεί απλή αναφορά .

4^η Παρατήρηση: Η ΣΠΜΕ αντιμετωπίζει αποσπασματικά/πρόχειρα το θέμα ύδρευσης / αποχέτευσης της τουριστικής μονάδας, που αποτελούν σοβαρά περιβαλλοντικά θέματα προς αξιολόγηση και επίλυση.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, τα 260m 3 των λυμάτων κάθε ημέρα που παράγονται θα καταλήγουν: (α) Θα γίνετε μεταφορά και παραλαβή από τον Βιολογικό Καθαρισμό Βόνιτσας, με βυτιοφόρα, σελ. 274. Δηλαδή τα παραγόμενα 260m3 των λυμάτων θα χρειαστεί να μετακινούνται καθημερινά με 15 !! βυτιοφόρα τουλάχιστον κάθε ημέρα), ή τελικά  (β) Θα εξεταστεί η δυνατότητα της κατασκευής Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων, με επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων, με τελικό αποδέκτη την θάλασσα !!, σελ. 275.                                                                                                                                                            

Έτσι θα είναι πυκνοδομημένη η Χερσόνησος ΄΄Βαρκό¨

5^η Παρατήρηση: Αναφορικά με την ύδρευση/άρδευση, επειδή η ποσότητα νερού (από τον οικείο Δήμο) δεν επαρκεί, αναφέρεται συνοπτικά η εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης, για ποσότητα 100m 3 νερού ανά ημέρα, με ταυτόχρονη απόρριψη στην θάλασσα 186m 3 άλμης ανά ημέρα, σελ. 270. Αυτό σημαίνει ολική καταστροφή με δεδομένη την μεγάλη ευαισθησία των λιβαδιών Ποσειδωνίας στην αλατότητα (όπως αναφέρεται και στη ΣΠΜΕ σελ. 411-12), η επιλογή αυτή θα ήταν καταστροφική για τα λιβάδια ποσειδωνίας , πράγμα που επίσης δεν αξιολογείται στη ΣΜΠΕ

Μετά την τεκμηρίωση ο αντιπεριφερειάρχης περιβάλλοντος συνεχίζει να πιστεύει ότι με τόσες παραλείψεις και καταστροφικές επεμβάσεις που προβλέπεται να  προκύπτουν με την ΣΜΠΕ –ΕΣΧΑΣΕ στην ευαίσθητη αυτή περιοχή, συνεχίζει να επιμένει ότι οι αποφάσεις τις περιφερειακής αρχής γίνονται με γνώμονα όπως δήλωσε για το συγκεκριμένο έργο:                                                                                                                          

1. την αποφυγή πιέσεων στο περιβάλλον (ατμόσφαιρα και κλιματική αλλαγή, νερά, έδαφος, βιοποικιλότητα, τοπίο και παράκτια ζώνη ). Και                                                                                                                                             

2^ο :Από πού προκύπτει ότι οι πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις θα αντιμετωπισθούν μεταξύ των άλλων με  την εφαρμογή ειδικού προγράμματος περιβαλλοντικής παρακολούθησης ‘όταν εκ των προτέρων γνωρίζουμε επιστημονικά τις επιπτώσεις που θα προκύψουν;

Τα συμπεράσματα συμπολίτες δικά σας!.

Εμείς ως ΄΄Αντίσταση πολιτών΄΄συνεχίζουμε να αναδείχνουμε όλη την αλήθεια ,ότι δηλ. η συνολική μελέτη ΣΜΠΕ-ΕΣΧΑΣΕ ΄΄Βαρκό΄΄, αντιμετωπίζει τις κρίσιμες παραμέτρους υπεράσπισης του περιβάλλοντος αλλά και Βιωσιμότητας της ευρύτερης περιοχής του έργου εντελώς επιφανειακά και αποσπασματικά για αυτό εκφράσαμε και συνεχίζουμε να εκφράζουμε την αντίθεσή μας συνολικά για την συγκεκριμένη επένδυση.

*Κώστας Κούστας, εκπαιδευτικός

Περιφερειακός σύμβουλος Αιτω/νιας με την ΄΄Αντίσταση Πολιτών’’ μέλος της επιτροπής Ενέργειας περιβάλλοντος κ΄Φ. πόρων της Π.Δ.Ε

agrinionews.gr