ιστορικές  επιφυλλίδες

ΧΑΣΑΠΑΙΟΙ

Αγώνες και θυσίες στα 1821 

200 Χρόνια από την επανάσταση του 1821

Μόλις κυκλοφόρησε το βιβλίο, του συμπατριώτη μας Νικολάου Θεοδ. Μήτση , από τις εκδόσεις ΑΠΕΙΡΟΣ ΧΩΡΑ, το οποίο  αναφέρεται λεπτομερώς και με αδιάσειστα στοιχεία για την προσφορά της ιστορικής οικογένειας των Χασαπαίων, οι οποίοι ως γνωστόν κατάγονταν από το Δραγαμέστο (Αστακός) Ξηρομέρου Αιτωλοακαρνανίας και οι οποίοι διαδραμάτισαν σημαντικότατο ρόλο στα τεκταινόμενα του αγώνα της εθνικής Παλιγγενεσίας κι όχι μόνον .

Οι Χασαπαίοι υπήρξαν πολεμικοί άνδρες με αρετές, που διέδραμον ευρύτατο κύκλο αγωνιστικής δραστηριότητας κατά την διάρκεια της επανάστασης του 1821. Θερμοί πατριώτες αλλά και σκληροτράχηλοι πολεμιστές , είχαν ζυμωθεί με το ιδεώδες της ελευθερίας από την εποχή του Κατσαντώνη και το εγερτήριο σάλπισμα τους βρήκε πανέτοιμους δια το μακροχρόνιο και επικό αγώνα. Οι αδελφοί Χασαπαίοι, με το όνομα αυτό έχουν περάσει στην ιστορία,  ως γνωστόν ήρθαν από τον ορεινό Βάρνακα Ξηρομέρου  και εγκαταστάθηκαν πολύ πριν της επαναστάσεως του ΄21 στο Δραγαμέστο (Αστακός). Ήταν μεγάλη οικογένεια του Ξηρομέρου και το « Χασαπαίϊκη » φάρα λέγεται και σήμερα στον Αστακό σαν παριμοιώδης φράση.

 Ήταν οχτώ έως δέκα αδέλφια και επέκεινα από  σαράντα πέντε πρωτεξάδελφα. Είχαν  επανδρωμένο δικό τους στρατιωτικό σώμα αποτελούμενο πάνω από 120 άνδρες και προς διάκριση των οικογενειών μεταξύ των, είχαν λάβει και διάφορες προσωνυμίες όπως: Τζοβολαίοι, Μουστρουφαίοι , Κωσταρελαίοι, Κουντουραίοι, Τσομπαίοι, Μπελοκαίοι κλπ ονομασίες.

Για τους Χασαπαίους, από τον Αστακό Ξηρομέρου, κατά την επαναστατική περίοδο του 1821 ελάχιστα είναι γνωστά αν και φυλάσσονται αρκετά στοιχεία από την οικογένεια, τα οποία μπορούν να ρίψουν φως επί του ρόλου που διαδραμάτισαν τότε στον αγώνα της Παλιγγενεσίας.

Η δράση της οικογένειας, επαναστατικά , είχε επεκταθεί σε ολόκληρη την περιφέρεια του Κάρλελι (Αιτωλοακαρνανία) φθάνοντας μέχρι και την Αγία Λαύρα της Αχαΐας, την Πάτρα, τη Γαστούνη, αλλά και την Ηλεία. Ο Ιωάννης Φιλήμων, εξιστορώντας τα της εξόδου των Τούρκων εκ του πολιορκούμενου υπό των Ελλήνων φρουρίου των Πατρών και τα της καταστροφής της πόλεως δια πυρός και σιδήρου,τονίζει : « οι μείναντες εις Αγίαν Παρασκευήν Χασαπαίοι εκ της Ακαρνανίας έδειξαν ανδρείαν απαράμιλλον προξενήσαντες τρόμον εις τους εχθρούς ».

Η οικογένεια των Χασαπαίων στην επανάσταση του ’21 αλλά και μετέπειτα διαδραμάτισε σημαντικότατο ρόλο στα τεκταινόμενα του Αγώνα, αναδεικνύοντας άνδρες με πολεμικές αρετές, σκληροτράχηλους οπλαρχηγούς, αλλά και ανδρείους αγωνιστές. Προσέφεραν οι Χασαπαίοι στην πατρίδα μέγιστες υπηρεσίες και με θύματα σε κάθε εθνικό προσκλητήριο.

 Έξι Χασαπαίοι στις 2 Απριλίου 1823 δολοφονήθηκαν στυγερά από τον απάνθρωπο Θοδωράκη Γρίβα και την συντροφιά του , δίχως οι θύτες του ειδεχθούς αυτού και πρωτόγνωρου εγκλήματος να λογοδοτήσουν πουθενά.

Οι Χασαπαίοι καταφρόνησαν δόξα, πλούτη και όλα τα έδωσαν στον βωμό της υπηρεσίας προσφέροντας συνολικά στον αγώνα του 1821 οχτώ θύματα!!!

Έχασαν κατά τη διάρκεια του αγώνα κινητή και σημαντικότατη ακίνητη περιουσία, αλλά άφησαν συγχρόνως και θύματα στον αγώνα της Παλιγγενεσίας. Στον ξεσηκωμό του Γένους η παρουσία τους ήταν καταλυτική και στήριξαν τον αγώνα. Με την αρωγή τους τον στήριξαν όχι μόνο ενεργά αλλά και στην πράξη και συμμετείχαν σε αρκετές μάχες που διεξήχθησαν στα 1821–1828 όπως στο  Βραχώρι, στο Πέτα , στον Αετό Ξηρομέρου, στην Πάτρα, στην Αγία Λαύρα, στο Μεσολόγγι (1826), καθώς και στο πλευρό του Καραϊσκάκη, αλλά και του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη όταν αυτός είχε επισκεφθεί το 1823 το Δραγαμέστο Ξηρομέρου, αλλά και μετέπειτα στη Βόνιτσα (1828), στο Λεσίνι (1828) και ξανά στο Μεσολόγγι (1829).

Σε αυτή λοιπόν την πολεμική οικογένεια της εθνοφελούς προσφοράς , την οικογένεια των Χασαπαίων από τον Αστακό Ξηρομέρου Ακαρνανίας , που η υπέρ του Γένους προσφορά τους εγκαινιάζεται από χρόνους μακρινούς , αρκετά οφείλει ο τόπος μας.

Αναντίρρητα λοιπόν η οικογένεια  των Χασαπαίων εντάχθηκε στις ιστορικές οικογένειες του Έθνους και τα μέλη της δεν δίστασαν να προσφέρουν πάντοτε εξαιρετικές υπηρεσίες, ώστε να αποτελούν το σέμνωμα της περιοχής όχι μόνο του Αστακού, αλλά και ολόκληρης της Επαρχίας Βονίτσης και Ξηρομέρου, από την οποία και κατάγονται και τα συμφέροντα της οποίας πολλές φορές και με διάφορους τρόπους με θέρμη και μέγιστο πατριωτισμό υπηρέτησαν.

Αυτά και άλλα πολλά άγνωστα μέχρι στιγμής στοιχεία θα έχει τη δυνατότητα να δει ο αναγνώστης του παρόντος πονήματος, τα με επιμονή και υπομονή ανέκδοτα μέχρι στιγμής ιστορικά στοιχεία που με πολυετή έρευνα και κόπο συλλέχτηκαν, καταγράφηκαν και παρουσιάζονται στο παρόν πόνημα από τον εξ Αρχοντοχωρίου (Ζάβιτσα) Ξηρομέρου, καταγόμενο, Νικόλαο Θεοδ. Μήτση.

Η προαγωγή του Βασίλη Χασάπη σε Χιλίαρχο στις 8 Μαΐου 1824

Στο από πάσης μορφής καλαίσθητο ιστορικό  πόνημα που αναφέρεται για τους Χασαπαίους  του Αστακού, ο αναγνώστης θα έχει τη δυνατότητα να διαβάσει, μέσα από αδιάσειστα στοιχεία και , μετά από κοπιώδη έρευνα του συγγραφέα , τα ακόλουθα :

- Για τη δράση των 12 Χασαπαίων οπλαρχηγών με προεξάρχουσα αυτή του στρατηγού Βασίλη Χασάπη, του οποίου  για τη δράση και μέσα από πρωτογενή ιστορικά στοιχεία , εμφανίζονται στη δημοσιότητα για πρώτη φορά : οι προαγωγές του , η συμμετοχή του σε μάχες , η παρουσία του ως Σωματάρχη στη Β΄ πολιορκία του Μεσολογγίου κλπ  ιστορικά γεγονότα τα οποία αναπτύσσονται  λεπτομερώς στις σελ. 55 ως και 119  , στο σύνολο των 205 σελίδων του βιβλίου.

- Για τη δολοφονία των έξι Χασαπαίων από τον Θεόδωρο Γρίβα μέσα στο σπίτι του Τάτζη Κ. Μαγγίνα στον συνοικισμό του Αη Αντρέα στον Αστακό.

- Για τον ονομαστικό ιερό κατάλογο των πεσόντων μέχρι το έτος 1833 στα πεδία των μαχών και στον οποίο συμπεριλαμβάνεται και ο Βασίλης Χασάπης.

- Κατατοπιστικές μικρές βιογραφίες για τους :  Γεώργιο Νικολού Βαρνακιώτη , Τάτζη Μαγγίνα , Ρίχαρντ Τσώρς , Αποστολάκη Κουσουρή , Κωνσταντή Βέρρη , Κωνσταντή Γριβογιώργο , Κων/νο Μαυρομιχάλη , Παλιογιάννη Δημήτριο , Γεώργιο Πραΐδη , Γεώργιο Σισίνη.

- Για την Συνέλευση στο Αιτωλικό το 1824 και την συμμετοχή σαυτή και του Βασίλη Χασάπη.

- Για το Σώμα των Ξηρομεριτών στην Α΄ και Β΄ πολιορκία του Μεσολογγίου  και τους  Ξηρομερίτες Σωματάρχες μέσα στο Μεσολόγγι (1822,1826) όπως και αυτής του Βασίλη Χασάπη

- Για τις Επιτροπές Στρατιωτικών εκδουλεύσεων στα 1845 και 1865.

- Για τον Εμφύλιο του 1824 -5 στην Πελοπόννησο και τη συμμετοχή σαυτόν πολλών Ρουμελιωτών.

- Για την Εταιρεία Φιλοδικαίων στο Μεσολόγγι  στην οποία συμμετείχαν και οι Χασαπαίοι.

- Για τον πρώτο Δάσκαλο στον Αστακό το 1842,  Δημήτριο Ν. Ζανέτο.

- Για το πρώτο Ειρηνοδικείο στο Ξηρόμερο 1836 με έδρα την Μπαμπίνη , την μεταφορά του το 1839 στον Αστακό & στον Μύτικα και τους υπηρετούντες Ειρονοδίκες στο Ξηρόμερο ως το 1858.

- Για την επίσκεψη αρχές του 1823 του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη στο Δραγαμέστο (Αστακό) , το στρατόπεδο των Μανιατών και Ξηρομεριτών στον Μαχαλά, καθώς και οι μάχες στην Κατοχή, Λεπενού και Αχελώο που συμμετείχαν σαυτές και οι Μανιάτες του Πετρόμπεη μαζί με τους Χασαπαίους , Δήμο Τσέλιο , Γεώργιο Τσόγκα , Γιαννάκη Ράγκο, Θοδωρή Μαγγίνα , Αλέξη Γρίβα.

- Για τις δύο ανεπιτυχείς απόπειρες συνάντησης του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη  με τον Γεώργιο Βαρνακιώτη, τις επιστολές του με τις οποίες του ζητούσε την επιστροφή στο ελληνικό στράτευμα, καθώς και την προαγωγή του Βαρνακιώτη σε στρατηγό το 1822 από το Εκτελεστικό Σώμα, όπως και την απολογία του προς την υπερτάτη αρχή , αρχές του 1823.

-Για το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας των Χασαπαίων μέχρι και σήμερα και των οποίων απόγονοι με την αρωγή τους , συνέβαλαν να αναδειχθεί και καταγραφεί η συμβολή της οικογένειας στα χρόνια της Παλιγγενεσίας, με αφορμή δε και τον εορτασμό των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821.

Αυτά και άλλα πολλά άγνωστα μέχρι στιγμής στοιχεία, έγγραφα με  πρωτότυπες αλληλογραφίες της οικογένειας, προαγωγές των Χασαπαίων σε αξιώματα όπως: επί περιόδου Παλιγγενεσίας, επί Καποδίστρια και επί  Όθωνα, πιστοποιητικά στρατιωτικών εκδουλεύσεων του 1835, 1845, 1865  αλλά και πολλά άλλα έγγραφα προερχόμενα από πρωτογενείς αρχειακές πηγές, θα έχει την δυνατότητα να δει ο αναγνώστης αυτού του βιβλίου, τα με επιμονή και υπομονή ανέκδοτα μέχρι στιγμής ιστορικά στοιχεία, που με πολυετή έρευνα και κόπο συλλέχθηκαν, καταγράφηκαν και παρουσιάζονται στο παρόν πόνημα , απ΄ τον εξ Αρχοντοχωρίου (Ζάβιτσα) Ξηρομέρου της Αιτωλοακαρνανίας καταγόμενο Νικόλαο Θεοδ. Μήτση. Πρόκειται για το δέκατο , μέχρι στιγμής, ιστορικό βιβλίο του Νικολάου Θεοδ. Μήτση, με θέματα που αφορούν την Εθνική Παλιγγενεσία και το οποίο δεν πρέπει να λείψει από καμία βιβλιοθήκη των Ξηρομεριτών κι όχι μόνον.

Η παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει σε χρόνο επιτρεπτό -λόγω covid - , τόσον στον Αστακό όσο και στην Αθήνα και  επ΄αυτού δε , θα γίνει ενημέρωση προς το κοινό από τα ΜΜΕ

Νίκος Θεοδ. Μήτσης