Του Λίνου Υφαντή,

Το 1916 η φιλοβασιλική κυβέρνηση της Ελλάδας επέλεξε να μην εισέλθει στον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Ουσιαστικά τηρούσε στάση παθητικής ουδετερότητας υπέρ της Γερμανίας και των Κεντρικών Δυνάμεων. Όμως οι συνέπειες ήταν καταστροφικές για το μέτωπο των Βαλκανίων, καθώς οι Βούλγαροι είχαν εισέλθει στην Ανατολική Μακεδονία και απειλούσαν με αφελληνισμό τα ελληνικά εδάφη που μόλις είχαν απελευθερωθεί 4 χρόνια πριν στους Βαλκανικούς πολέμους.

Μπροστά στο κίνδυνο αυτό ο Ελευθέριος Βενιζέλος πήρε την κατάσταση στα χέρια του και το  1916 μαζί με μερίδα στρατού που μάχονταν στο Μακεδονικό μέτωπο σύστησε δική του κυβέρνηση με έδρα τη Θεσσαλονίκη γνωστή ως “Κυβέρνηση Εθνικής Αμύνης”. Στόχος της η είσοδος της Ελλάδας στον Α΄Παγκόσμιο πόλεμο με το πλευρό των Αγγλογάλλων (Entente) και η εκδίωξη μεταξύ άλλων των Βουλγάρων από τη Μακεδονία.

Ο Βενιζέλος όμως και η μερίδα του στρατού που είχε ταχθεί με το μέρος του έλεγχαν μόνο τη Μακεδονία, την Κρήτη και τα νησιά. Η Ηπειρωτική Ελλάδα ελέχονταν από την κυβέρνηση των Αθηνών και του Βασιλιά Κωνσταντίνου. Έτσι λοιπον ο Βενιζέλος σχεδίαζε εισβολή στην Αθήνα μέσω Θεσσαλίας . Δεν μελετούσε όμως την απευθείας προέλαση στην Αθήνα αλλά την προώθηση του πρώτα στην Αιτωλοακαρνανία.

Αυτό οφείλονταν σε δύο λόγους. Ο πρώτος ήταν ότι ο Βενιζέλος ήθελε να ελέγξει τις δύο κορυφαίες σε αγροτική παραγωγή περιοχές και κατά συνέπεια την τροφοδοσία του τότε Ελληνικού κράτους. Ο δεύτερος ήταν ότι η Αιτωλοακαρνανία τότε ήταν κοιτίδα Βασιλοφρόνων. Εργατική τάξη και συνείδηση ακόμα δεν υπήρχε και αυτό έγινε την επόμενη δεκαετία στην πόλη του Αγρινίου από τις επενδύσεις στη μεταποίηση του καπνού και την έλευση των προσφύγων.

Ο βασικός του συνεργάτης Παναγιώτης Δαγκλής σουλιώτικης καταγωγής κατάγονταν από το Αγρίνιο, οι υποστηρικτές του Κωνσταντίνου όμως ήταν τόσο φανατισμένοι, που τον διέγραψαν από τα δημοτολόγια του Δήμου Αγρινίου και έστησαν ανάθεμα στην τότε Άνω Πλατεία ( μετέπειτα Στράτου και Ειρήνης), όπου πετούσαν πέτρες για να καταραστούν αυτόν και τον Βενιζέλο. Ο τελευταίος θεωρούσε ότι η κατάληψη της Αιτωλοακαρνανίας θα έφερνε την εξουδετέρωση ισχυρού πυρήνα βασιλοφρόνων.

Το σχέδιο όμως έμεινε στα χαρτιά. Οι Άγγλοι και οι Γάλλοι τον απέτρεψαν από κάθε ενέργεια που θα μετέβαλλε τον δικό τους σχεδιασμό. Πράγματι λίγους μήνες αργότερα αποβιβάστηκαν στην Αθήνα και ανέτρεψαν τη κυβέρνηση του βασιλιά. Έτσι η Ελλάδα εισήλθε στο πλευρό της Entete και έκλεισε για την ώρα η μελανή αυτή σελίδα εμφυλίου σπαραγμού στην Ελληνική Ιστορία.

Με πληροφορίες από:

Μούρελος Ιωάννης, Η προσωρινή κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης και οι σχέσεις της με τους συμμάχους  (Σεπτέμβριος 1916 – Ιούνιος 1917). Περιοδικό Μνήμων, τομ. 8. 1982.
https://doi.org/10.12681/mnimon.23

Πηγή εικόνας:

Διαφάνεια 21.

agrinionews.gr