Κείμενο και φωτογραφίες:  Απόστολος Κων. Καρακώστας

Στην πόλη του Αγρινίου και στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου, βρίσκονται πλέον από τριάντα σημεία όπου τα τελευταία εκατό χρόνια, στήθηκαν μνημεία και προτομές Ηρώων που έδωσαν ότι πολυτιμότερο είχαν-την ζωή τους-υπερασπιζόμενοι την Πατρίδα.

Αλλά και προτομές αξιόλογων ανθρώπων που με τον τρόπο τους συνέβαλαν στα κοινά του τόπου.

Το κάθε μνημείο-προτομή και γλυπτό που κοσμούν κεντρικά σημεία του Δήμου έχει να διηγηθεί μια μικρή ή μεγάλη ιστορία. Ατομικής ή συλλογικής αυτοθυσίας στους αγώνες των Ελλήνων για την Ελευθερία και τα Δημοκρατικά ιδεώδη. Αλλά και για τα Θρησκευτικά, μορφωτικά, κοινωνικά, επιστημονικά επιτεύγματα τα οποία έταξαν σκοπό της ζωής τους πολίτες του τόπου, αλλά και άλλων περιοχών και εποχών, που η πόλη του Αγρινίου τους τιμά.

Κάποια από τα μνημεία είχαν στο πέρασμα των δεκαετιών και την «προσωπική» τους περιπέτεια.

Όπως το Ηρώο που αναγέρθηκε το 1927 επί  Δημαρχίας  Ανδρέα Παναγοπούλου. Η αρχική του θέση ήταν εκεί που σήμερα είναι η προτομή του Λαμπράκη, στην γωνία Παπαστράτου και Μπότσαρη. Κτίστηκε μπροστά στο «Κατσιμπιναίϊκο» και ήταν υπερυψωμένο διαθέτοντας περιστύλιο γύρω του. Μετά από λίγες δεκαετίες μεταφέρθηκε εκεί που είναι η Παπαστράτειος Βιβλιοθήκη και πιο μετά στο προαύλιο του Γυμνασίου Αρρένων. Η τωρινή του θέση είναι μπροστά στο 5^ο Δημοτικό-στα Παπαστράτεια εκπαιδευτήρια.

Κάτι ανάλογο έγινε και με την μαρμάρινη προτομή του Ποιητή-πεζογράφου και μεταφραστή Κώστα Χατζόπουλου. Στην ομώνυμη πλατεία Χατζοπούλου στις 30 Σεπτέμβρη το 1956 έγιναν τα αποκαλυπτήρια προτομής που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Κλέαρχος Λουκόπουλος από το Θέρμο. Σε λίγα χρόνια όμως ο Δήμος κατασκεύασε υπόγειες τουαλέτες για το κοινό ακριβώς δίπλα…Βαθιά απογοητεύτηκαν οι κάτοικοι της πλατείας και η κόρη του ποιητή για την «προσβολή»…

Πολλά Δημοτικά Συμβούλια έγιναν τα επόμενα χρόνια για να παρθεί απόφαση για την μεταφορά της προτομής στο Πάρκο. Ο τελευταίος των Παπαστραταίων ο Ευάγγελος συμφώνησε για την μεταφορά. Όταν ξεκίνησαν οι εργασίες κάπου στην διαδρομή χάθηκε η προτομή…

Πολύ πιθανόν να έσπασε στην μεταφορά…Οι δεκαετίες περνούσαν, οι τουαλέτες έκλεισαν στην πλατεία, ήρθε πάλι το θέμα της ανέγερσης νέας προτομής στην επιφάνεια. Ο Δήμος Αγρινίου επί Δημαρχίας Παύλου Μοσχολιού στις 24 Μάη του 2008 έστησε την νέα προτομή του Κώστα Χατζόπουλου στην ομώνυμη πλατεία. Γλύπτης ο γνωστός Αγρινιώτης Βασίλης Παπασάϊκας. Στην τελετή των αποκαλυπτηρίων τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο Αγρινιώτης Ιστορικός πολυγραφότατος συγγραφέας και πρόεδρος του Λογοτεχνικού Ομίλου «Κώστας Χατζόπουλος» Θόδωρος Μ. Πολίτης.

Δυστυχώς τραγική κατάληξη είχαν οι προτομές της Χαρίκλειας και του Ευάγγελου  Παπαστράτου που κοσμούσαν την είσοδο του Πάρκου Αγρινίου…Πρώτα άγνωστοι «κυνηγοί μετάλλων» έκλεψαν την προτομή της Χαρίκλειας Παπαστράτου τον Ιούνιο του 2015, τρείς μήνες αργότερα στις 9 του Σεπτέμβρη και η προτομή του Ευάγγελου έκανε «φτερά»…

Οι υπόλοιπες τρεις προτομές μεταφέρθηκαν για φύλαξη από τον Δήμο σε ασφαλές καταφύγιο…

Πολλά «δεινά» βρίσκουν τα στολίδια της πόλης, το συνηθισμένο είναι η αναγραφή συνθημάτων με σπρέι. Είναι καθήκον όλων μας να τα προστατέψομε το κατά δύναμη, ώστε να στέκουν σε όποια γωνιά κι αν βρίσκονται, παραδείγματα και φύλακες των ανθρώπινων αξιών. Και να θυμίζουν τις θυσίες που έκαναν οι πρόγονοί μας  για αυτές τις αξίες.

(Στον κατάλογο που ακολουθεί υπάρχουν ελλείψεις, κυρίως για μνημεία και προτομές που βρίσκονται εκτός της πόλεως του Αγρινίου. Ζητώ συγνώμη από τους κατοίκους αυτών των περιοχών. Όταν με το καλό ξεπεράσομε την πανδημία, ο κατάλογος θα εμπλουτιστεί με όσα έχουν παραλειφθεί.)

• 1.  Ηρώα και μνημεία

  1.  Ηρώο του Αγρινίου, βρίσκεται στα Παπαστράτεια εκπαιδευτήρια, (5ο Δημοτικό σχολείο)

  Αγρίνιο. Κατασκευάστηκε το 1927 επί δημαρχίας Ανδρέα Α. Παναγοπούλου και άλλαξε θέση

  πολλές φορές. Η αρχική του θέση ήταν στην γωνία Παπαστράτου και Μπότσαρη.

  2.  Μνημείο των 120 εκτελεσμένων κατά την κατοχή, στην Αγία Τριάδα Αγρινίου.

  3.  Μνημείο των 59 εκτελεσμένων κατά την κατοχή, στα Καλύβια Αγρινίου.

  4.  Μνημείο των τριών απαγχονισμένων κατά την κατοχή, του γλύπτη Θ. Πανουργιά, στην πλατεία

  Δημοκρατίας στο Αγρίνιο.

  5.  Μνημείο πεσόντων στους πολέμους, Γλύπτης Θ. Πανουργιάς, στην πλατεία Δημάδη στο

  Αγρίνιο.

  6.  Μνημείο προσφύγων, του Θ. Πανουργιά, στον Άγιο Κωνσταντίνο Αγρινίου.

  7.  Μνημείο της 11ης Ιουνίου, στην οδό Λουριώτου Αγρίνιο, (έναντι ΙΚΑ-ΕΟΠΥ)

  8.  Μνημείο Αθανασόπουλου Γεωργίου, πιλότου, Νότια από το Νεκροταφείο του Αγίου Γεωργίου,

  πίσω από την φαρμακαποθήκη (ΣΕΦΑΡ ΣΠΕ), Αγρίνιο. Πρόσφατα εθελοντές το καθάρισαν από

  τους πυκνούς θάμνους που το έκρυβαν…

• Ανδριάντες

1. Ανδριάντας του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, στο Καινούργιο Αγρινίου. Έργο του γλύπτη Βασίλη Παπασάϊκα
2. Ανδριάντας του ποδοσφαιριστή Γεωργίου Παπαδοπούλου (Γάλλου) από τον γλύπτη

Θύμιο Πανουργιά, μπροστά στο γήπεδο του Παναιτωλικού στο Αγρίνιο.

• Προτομές

1. Προτομές των ευεργετών της πόλης του Αγρινίου Αδελφών Παπαστράτου και της μητέρας τους, έργα του γλύπτη Χρήστου Καπράλου, στο Πάρκο Αγρινίου.

Δυστυχώς κλάπηκαν 2 (Χαρίκλειας & Ευαγγέλου Παπαστράτου). Οι υπόλοιπες 3 φυλάσσονται σε ασφαλή χώρο του Δήμου.

2. Παναγόπουλος Ανδρέας, Δήμαρχος, πλατεία Παναγοπούλου, (σιντριβάνι) Αγρίνιο.
3. Παναγόπουλος Βασίλειος, Αντιπτέραρχος, οδός Μακρή, διασταύρωση με Χαρ.Τρικούπη, Αγρίνιο.

4. Παναγιώτου Νικόλαος, Μακεδονομάχος, Πλατεία Ν. Παναγιώτου ή “Κουμπούρα”-συμβολή οδών  Δαγκλή- Μακρή &  Δεληγιώργη, Αγρίνιο.
5. Φλέμινγκ Αλέξανδρος, Επιστήμων, Γλυπτό του πλατεία Φλέμινγκ, συμβολή οδών Παπαστράτου & Καραπαπά, Αγρίνιο.
6. Λαμπράκης Γρηγόρης, Βουλευτής, Δημοκράτης και Αγωνιστής για την Ειρήνη, έργο του γλύπτη Άγγελου Βλάσση, στην οδό Παπαστράτου και Μπότσαρη, Αγρίνιο.
7. Χαντζόπουλος Κώστας, Ποιητής, του γλύπτη Βασίλη Παπασάϊκα, στην πλατεία Χαντζοπούλου, Αγρίνιο.
8. Φαφούτης Απόστολος, Ιερέας, Νέος ναός Αγίου Χριστοφόρου, (οδός Αγίου Χριστοφόρου) Αγρίνιο.

9. Κακαβούλας Κωνσταντίνος, Ιερέας, προαύλιο Ι.Ν. Αγίας Τριάδος, Αγρίνιο.

Στην βάση της προτομής είναι χαραγμένοι στίχοι του Λογοτέχνη-Δημοσιογράφου Κωστή Τσιάκαλου

12. Παπαθανάσης Αθανάσιος, Υπουργός-Βουλευτής, Σπολάιτα Αγρινίου.
13. Παπαθανασίου Γεώργιος, Υποσμηναγός, συμβολή οδών Στάικου- Καραπαπά & Μπουκογιάννη, Αγρίνιο.
14. Τσίγκας Ανδρέας, Ανθυπολοχαγός, έπεσε ηρωικά στο Καλπάκι τον Νοέμβρη του 1940, Δαγκλή & Αναστασιάδη, Αγρίνιο.
15. Πλάτων, Φιλόσοφος, του Τάκη Παρλαβάνζα, πλατεία Ελευθερίας, οδός Πανεπιστημίου, (κοντά στο Πανεπιστήμιο). Αγρίνιο.
16. Γεώργιος Ανδριτσόπουλος, αποκαλυπτήρια έγιναν στις 15 Μάρτη το 2014 στον Δαφνιά Μακρυνείας, Αγρίνιο.

• Γλυπτά

1. Μάνα, γλυπτό του Χρήστου Καπράλου, στο προαύλιο της Βιβλιοθήκης Αγρινίου.
2. Πολύτεκνη μάνα, γλυπτό του Θεόδωρου Βασιλόπουλου, στην Μητρόπολη Αγρινίου.
3. Σκεπτόμενη γυναίκα, γλυπτό του Βασίλη Παπασάϊκα, πλατεία Ειρήνης, μπροστά στο ταχυδρομείο Αγρινίου.
4. Στήλη στην Σπολάιτα με γλυπτό του Παπασάϊκα Βασίλη, Χοροστάσι Σπολάιτας, Αγρινίου.

Το γλυπτό-του Βασίλη Παπασάϊκα-αναπαριστά την πάλη του Ηρακλή με τον Αχελώο και στην μαρμάρινη στήλη είναι χαραγμένοι οι στίχοι του ποιήματος του Λογοτέχνη- Δημοσιογράφου Κωστή Τσιάκαλου «Αγναντεύοντας τον Αχελώο».

5. Η Μάνα, Γυναικεία φιγούρα στο Παναιτώλιο, γλυπτό του Χρήστου Καπράλου, σε πλατεία στον κεντρικό δρόμο του Παναιτωλίου.

Απόστολος Κων. Καρακώστας

AGRINIONEWS.GR