Επιτύμβια στήλη της αρχαίας Παλαίρου σε αρχαιολογικό μουσείο της Τουρκίας
Σημαντική και άξια μελέτης είναι η επιτύμβια στήλη που εκτίθεται σε αρχαιολογικό μουσείο της Τουρκίας και προέρχεται από την αρχαία Πάλαιρο.
Η ανακοίνωση του Συλλόγου Έρευνας Ιστορίας “Αμφικτιονία Ακαρνάνων” αναφέρει:
Η πρώτη παρατήρηση της επιτύμβιας στήλης μας εντυπωσιάζει με τις δύο γυμνές φτερωτές κοπέλες οι οποίες όμως στα πέλματά τους έχουν δάκτυλα από όρνεο. Επίσης η καλλίτερη παρατήρηση (με μεγάλο ζούμ) μας παρουσιάζει ότι οι δύο κοπέλες δεν είναι αντίγραφο η μία της άλλης αλλά έχει η κάθε μία τα δικά της, διαφορετικά, χαρακτηριστικά. Τα πέλματα από δάκτυλα όρνεου, θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν σε Ἅρπυιες ή σε Σειρήνες. Όμως οι Αρπυιες δεν ήταν όμορφες, ενώ οι σειρήνες είχαν κεφαλή γυναίκας αλλά το σώμα πτηνού.
Επίσης στην κορυφή της στήλης υπάρχουν πέντε κεφαλές ταύρου των οποίων τα κέρατα στηρίζουν την μπορντούρα της στήλης.
Στο κέντρο της στήλης υπάρχει η λέξη ΣΑΣΑΜΑ με ανάγλυφη γραφή, ενώ ακριβώς από κάτω η λέξη ΧΑΙΡΕ με χάραξη σε βάθος.
Η λέξη ΣΑΣΑΜΑ δεν υπάρχει πουθενά στην βιβλιογραφία ως αρχαίο όνομα.
Με όλα αυτά τα δεδομένα απευθυνθήκαμε στους φίλους μας από τον σύλλογο της Νικιάνας «ΟΙ ΣΚΑΡΟΙ». Ο Τάσος Στάμος και η Ιωάννα Κόκλα είναι εκπαιδευτικοί, με πολύ καλή γνώση και μελέτες στα αρχαία κείμενα καθώς και στον τρόπο ζωής των αρχαίων Ελλήνων.
1)Για το όνομα ΣΑΣΑΜΑ της επιτύμβιας στήλης μας έδωσαν τα εξής στοιχεία:
Τὸ Λεξικὸν LIDDELL-SCOTT ἀναφέρει:
Σῶς, ὁ, ἡ, τὸ σῶν, ἐπίθετον ποὺ σημαίνει σῶος (Λατ. salvus)
Δωριστὶ τὸ θηλυκὸν εἶναι σᾶ
Τὰ ὀνόματα Σωσώ, Σωσίας, Σώστρατος, Σωκράτης, ἔχουν αὐτὴ τὴν ρίζα.
Ἑπὶ πραγμάτων σημαίνει ἀκέραιος, γερός.
Σᾶμα εἶναι δωριστὶ τὸ σῆμα, ποὺ σημαίνει σημεῖον καὶ τάφος.
Ὁπότε ἔχουμε τὶς ἑξῆς ἐκδοχές:
1)Εἶναι δύο λέξεις: ΣΑ + ΣΑΜΑ, ποὺ σημαίνει Σῶα στὸν Τάφο.
2)Εἶναι Ὄνομα Γυναικός, ὅπως τὸ Σωσώ, σὲ δωρικὴ διάλεκτο.
Ἡ ἐπιγραφὴ ἀναδεικνύει τὸ Ὄνομα, ἀφοῦ δὲν ἐμφανίζεται ἡ μορφὴ τῆς πεθαμένης γυναικός, ὅπως συνηθίζεται στὶς ἐπιτύμβιες στῆλες.
Τὸ ΧΑΙΡΕ ὑπῆρξε μᾶλλον ἐξ ἀρχῆς χαραγμένο (εἶναι ἴδιος ὁ τύπος τῶν γραμμάτων), ἁπλῶς δὲν χρειαζόταν νὰ εἶναι ἀνάγλυφο (χαράχθηκε ἁπλὰ στὸ μάρμαρο).
2)Για τις δύο θηλυκές μορφές:
Οἱ δύο φτερωτὲς γυναῖκες: Μοναδικό, πράγματι, νὰ βλέπουμε θηλυκοὺς Ἀγγέλους, γιατὶ μᾶλλον αὐτὸ δείχνουν οἱ ὡραῖες μορφὲς τους (δὲν εἶναι Ἅρπυιες-τέρατα). Τὸ ὅτι ἔχουν πόδια πτηνοῦ, παραπέμπει στὰ φτερωτὰ πόδια τοῦ Ἑρμῆ (τοῦ ἀρχ-αγγέλου). Δὲν θὰ μποροῦσαν νὰ εἶναι ἀκριβῶς ἴδιες (δὲν χρειάζεται ἄλλωστε).
3) Για τις πέντε κεφαλές ταύρου.
Πρόκειται μᾶλλον γιὰ ἔμβλημα φρατρίας, τοῦ γένους ποὺ ἀνῆκε ἡ ΣΑΣΑΜΑ, ὅπως ἀπεικονιζόταν καὶ σὲ ἀσπίδες. (βλέπε εικόνα)
Η επιτύμβια στήλη είναι μοναδική και η έρευνά μας συνεχίζεται….
Ευχαριστούμε το Ξηρόμερο News για την πληροφόρηση της ύπαρξης αυτής της επιτύμβιας στήλης, καθώς και τους εκπαιδευτικούς Α. Στάμο και Ι. Κόκλα για τις σημαντικές βοήθειες που μας έδωσαν στην έρευνα.
πηγή: http://agrinionews.gr
