Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διεύρυνε το πεδίο εφαρμογής του νέου Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ) - Γνώμονας για την παροχή στήριξης από το ΤΔΜ η κοινωνική συνοχή.

Το ΕΚ έτοιμο για διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο για τη σύσταση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης με στόχο να μετριαστούν οι κοινωνικές επιπτώσεις του οικολογικού προσανατολισμού της οικονομίας

Την Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου, οι ευρωβουλευτές ενέκριναν τη θέση του Κοινοβουλίου σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για το ΤΔΜ με 417 ψήφους υπέρ, 141 κατά και 138 αποχές.

Το Κοινοβούλιο επέμεινε στη θέση του για ουσιαστική αύξηση των πόρων του ΤΔΜ που προβλέπονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 (25 δισ. ευρώ σε τιμές 2018, σε σύγκριση με τα 11 δισ. ευρώ που πρότεινε η Επιτροπή και τη μείωση στα 7,5 δισ. ευρώ που συμφωνήθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο). Το ποσό αυτό θα πρέπει να συμπληρωθεί με 32 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές, όπως προτείνεται στο πλαίσιο του Μέσου Ανάκαμψης της ΕΕ.

Επιπλέον, οι ευρωβουλευτές επιβεβαίωσαν τις βασικές αρχές που περιλαμβάνονται στο σχέδιο συστάσεων της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης:

• Στήριξη στους πολίτες, την οικονομία και το περιβάλλον
• Δημιουργία ενός Μηχανισμού Οικολογικής Επιβράβευσης, που θα επιτρέπει τη διάθεση του 18% των συνολικών πόρων του ταμείου στα κράτη μέλη που μειώνουν ταχύτερα τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου
• Από το συνολικό ποσό, 1% θα διατεθεί στα νησιά και 1% στις εξόχως απόκεντρες περιοχές
• Ποσοστό συγχρηματοδότησης έως και 85% του κόστους για επιλέξιμα έργα σε ολόκληρη την ΕΕ
• Δυνατότητα προαιρετικής μεταφοράς πόρων από άλλα ταμεία συνοχής
• Διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής, ώστε να συμπεριλαμβάνονται οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, ο βιώσιμος τουρισμός, οι κοινωνικές υποδομές, τα πανεπιστήμια και τα δημόσια ερευνητικά ιδρύματα, οι τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας, η τηλεθέρμανση χαμηλών εκπομπών, η έξυπνη και βιώσιμη κινητικότητα, η ψηφιακή καινοτομία, συμπεριλαμβανομένης της ψηφιακής γεωργίας ακριβείας, τα έργα για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, καθώς και ο πολιτισμός, η εκπαίδευση και η ενίσχυση των κοινοτικών δεσμών
• Ειδική εξαίρεση για επενδύσεις σε δραστηριότητες που σχετίζονται με το φυσικό αέριο, για περιοχές που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την εξόρυξη και την καύση άνθρακα, λιγνίτη, πετρελαιούχου σχιστόλιθου ή τύρφης, εφόσον χαρακτηρίζονται ως «περιβαλλοντικά βιώσιμες» σύμφωνα με τον κανονισμό περί ταξινόμησης και πληρούν έξι πρόσθετες σωρευτικές προϋποθέσεις

Σημειώνεται ότι μόλις 50% του ποσού που προορίζεται για κάθε χώρα θα είναι διαθέσιμο σε περίπτωση που δεν έχει καθοριστεί δεσμευτικός εθνικός στόχος για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας το αργότερο μέχρι το 2050 και μέχρι να αναληφθεί τέτοιου είδους δέσμευση από το κράτος μέλος.

Δηλώσεις

Σε δήλωσή του ο εισηγητής Μανώλης Κεφαλογιάννης (ΕΛΚ, Ελλάδα) ανέφερε: «Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η ΕΕ στοχεύει στον κοινωνικοοικονομικό μετασχηματισμό των περιφερειών που εξαρτώνται από τα ορυκτά καύσιμα και τις βιομηχανίες υψηλής έντασης άνθρακα. Στις 6 Ιουλίου, η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης ενέκρινε στο σύνολό του το σχέδιο έκθεσης για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης. Το ταμείο θα αποτελέσει βασική συνιστώσα της πολιτικής συνοχής της ΕΕ. Είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε τις διαπραγματεύσεις με τα άλλα θεσμικά όργανα. Ταυτόχρονα, το ΤΔΜ θα διασυνδεθεί οργανικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2012-2027 καθώς και το νέο Μέσο Ανάκαμψης (Next Generation EU)».

Επόμενα βήματα

Οι διοργανικές διαπραγματεύσεις αναμένεται να ξεκινήσουν το συντομότερο δυνατό και θα αφορούν όλα τα επιμέρους ζητήματα, με εξαίρεση τη χρηματοδότηση. Αυτή θα αποφασιστεί σε παράλληλες διαπραγματεύσεις για το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ).

Σχετικές πληροφορίες

Τον Ιανουάριο, η Επιτροπή δημοσίευσε νομοθετική πρόταση σχετικά με το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ), την πρώτη νομοθετική πρόταση για την εφαρμογή των προτεραιοτήτων που καθορίζονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Τον Μάιο, υπέβαλε νέα τροποποιημένη πρόταση που περιλαμβάνει αύξηση των πόρων του Ταμείου.

Για να διασφαλιστεί ότι οι διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο θα ξεκινήσουν το συντομότερο δυνατό, η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης ζήτησε τόσο το σχέδιο έκθεσης όσο και η εντολή για τις διαπραγματεύσεις να τεθούν απευθείας σε ψηφοφορία στην ολομέλεια του ΕΚ. Σύμφωνα με το άρθρο 71 του Κανονισμού, αν το Κοινοβούλιο στο σύνολό του απορρίψει την απόφαση μίας εκ των επιτροπών του να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις, η ψηφοφορία επί του σχεδίου έκθεσης μετατίθεται για την επόμενη σύνοδο ολομέλειας, κάτι που θα καθυστερούσε τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Κοινοβουλίου, Συμβουλίου και Ευρωπαϊκής Επιτροπής.