Βαθμονόμηση, είναι η διαδικασία κατά την οποία υπολογίζεται με ακρίβεια  η πραγματική ποσότητα του φαρμάκου που θα εφαρμοστεί στην καλλιέργεια- στόχο.

Κατά τη βαθμονόμηση ρυθμίζεται  και προσαρμόζεται το ψεκαστικό σε δεδομένη καλλιέργεια. Ακόμα και ένα καινούργιο ή μόλις επιθεωρημένο ψεκαστικό δεν μπορεί να κάνει αποτελεσματικό ψεκασμό χωρίς βαθμονόμηση.

Ποιος κάνει τη βαθμονόμηση

Η βαθμονόμηση διενεργείται από τον χρήστη του ψεκαστικού μηχανήματος, σε αντίθεση με την τακτική επιθεώρηση του ψεκαστικού που γίνεται από εξουσιοδοτημένο σταθμό. Βαθμονόμηση και Επιθεώρηση, αποτελούν τα δύο βασικά βήματα  για έναν πετυχημένο ψεκασμό.

Για τη βαθμονόμηση λαμβάνονται υπόψη η ταχύτητα του ελκυστήρα, η πίεση ψεκασμού, το ύψος ψεκασμού, η παροχή των ακροφυσίων και η προτεινόμενη αραίωση του φαρμάκου.

Κάθε πότε γίνεται βαθμονόμηση

Η βαθμονόμηση του ψεκαστικού μηχανήματος είναι αναγκαία όταν:

• το ψεκαστικό είναι καινούριο
• πριν την έναρξη της καλλιεργητικής περιόδου
• μετά από μια εβδομάδα χειρισμού κάτω από τις ίδιες συνθήκες και
• κάθε φορά που αλλάζουν τα ακροφύσια, το φάρμακο, η ταχύτητα του ελκυστήρα, η πίεση ψεκασμού ή οποιοδήποτε στοιχείο ή προδιαγραφές του εξοπλισμού, ώστε το ψεκαστικό να αποδίδει το φάρμακο στην καλλιέργεια στόχο, με ομοιόμορφο τρόπο, ακριβώς στην ποσότητα που απαιτείται.

Κάθε φορά που ένας ψεκαστήρας βαθμονομείται δημιουργούνται αρχεία τα οποία μπορούμε να κρατάμε για μελλοντική χρήση σε πανομοιότυπες συνθήκες.

Γιατί Πρέπει να κάνω Βαθμονόμηση

Προσαρμόζοντας το ψεκαστικό στα δεδομένα της καλλιέργειας κάθε φορά, εξοικονομώ χρόνο καθώς δεν χρειάζεται επαναληπτική επέμβαση, σε τυχόν εφαρμογή μικρότερης ποσότητας φαρμάκου από την αναγκαία. Εξοικονομώ χρήματα, καθώς δεν πληρώνω παραπάνω φάρμακο από αυτό που ακριβώς χρειάζεται η καλλιέργειά μου τη δεδομένη στιγμή.

Αποφεύγω τον κίνδυνο των υπολειμμάτων στα παραγόμενα προϊόντα, σε διπλανές καλλιέργειες, στο έδαφος, στο επιφανειακό ή υπόγειο νερό, από εφαρμογή επιπλέον φαρμάκου από το αναγκαίο.

Αποφεύγω την περίπτωση να περισσέψει μεγάλη ποσότητα ψεκαστικού υγρού μέσα στη δεξαμενή, που μετά θα έπρεπε να διατεθεί με ειδικό χειρισμό, χωρίς να προκληθεί περιβαλλοντική ρύπανση.
Ένα ψεκαστικό που είναι καλά συντηρημένο και έχει περάσει επιτυχώς την επιθεώρηση, είναι εύκολο να ρυθμιστεί για μία συγκεκριμένη καλλιέργεια (βαθμονομηθεί).

Πως κάνω Bαθμονόμηση

Η βαθμονόμηση γίνεται στα εξής στάδια:

1. Οπτικός έλεγχος και επιδιόρθωση ψεκαστικού
2. Μέτρηση της ταχύτητας του  ελκυστήρα
3. Μέτρηση παροχής ακροφυσίων
4. Υπολογισμός όγκου ψεκασμού ανά μονάδα επιφανείας
5. Ρύθμιση όγκου ψεκασμού αν απαιτείται
6. Προσαρμογή ψεκαστικού στην καλλιέργεια
7. Προετοιμασία  ψεκαστικού διαλύματος
8. Αρχεία βαθμονόμησης

1. Οπτικός έλεγχος και επιδιόρθωση ψεκαστικού

Πριν να ξεκινήσουμε τη βαθμονόμηση και οπωσδήποτε πριν την έναρξη της καλλιεργητικής περιόδου, πρέπει να ελέγξουμε τον ψεκαστήρα ώστε να λειτουργεί σωστά, χωρίς διαρροές, χωρίς φραγμένα ακροφύσια. Πρέπει να μην εμφανίζονται φθορές στα μηχανικά μέρη και τις σωληνώσεις και το βυτίο να είναι καθαρό.

Χρησιμοποιούμε καθαρό νερό και ελέγχουμε την ανάδευση, τη λειτουργία της αντλίας και των βαλβίδων και συμπληρώνουμε ή αλλάζουμε λάδια για τη λίπανση της αντλίας. Ψεκάζουμε με πίεση τουλάχιστον 8 μπαρ, για να ελέγξουμε το σύστημα υγρών για τυχόν διαρροές. Καθαρίζονται ή αντικαθίστανται φίλτρα και ακροφύσια.

Όταν το ψεκαστικό έχει μπάρες θα πρέπει να βρίσκονται σε οριζόντια θέση. Τα ακροφύσια να έχουν ίσες αποστάσεις μεταξύ τους και ομοιόμορφο προσανατολισμό.

Ελέγχουμε προσεκτικά την εκτέλεση του ψεκασμού. Αν τα ακροφύσια παρουσιάζουν "λωρίδες" στο σχήμα του ψεκασμού, είναι μερικώς φραγμένα ή έχουν φθορά, καθαρίζουμε με βουρτσάκι ή με αέρα υπό πίεση ή τα αντικαθιστούμε.

2. Μέτρηση της ταχύτητας του  ελκυστήρα (χιλιόμετρα/ώρα)

Για να ξεκινήσουμε τη βαθμονόμηση πρέπει να γνωρίζουμε την πραγματική ταχύτητα που επιτυγχάνει ο ελκυστήρας σε συγκεκριμένες στροφές, έχοντας επιλέξει συγκεκριμένη σχέση στο κιβώτιο:

1. Μετράμε 100 μέτρα σε κάποια θέση στο χωράφι. Μπορεί να είναι χρήσιμο να υπάρχουν κάποιοι «μόνιμοι» δείκτες, π.χ. πάσσαλοι , σε μια βολική θέση.

2. Επιλέγουμε την εμπλεκόμενη ταχύτητα και τις στροφές του ελκυστήρα με τις οποίες θα κινηθεί, για την εκτέλεση του ψεκασμού.

3. Γεμίζουμε μέχρι τη μέση το ψεκαστικό δοχείο με νερό.

4. Οδηγούμε από τον ένα πάσσαλο μέχρι τον άλλο 2 φορές, χρονομετρώντας κάθε διαδρομή. Προσέχουμε ώστε να έχουμε φτάσει στην επιθυμητή ταχύτητα πριν να προσεγγίσουμε τον πρώτο πάσσαλο.

5. Βρίσκουμε τον μέσο όρο του χρόνου των 2 διαδρομών (t= (χρόνος πρώτης διαδρομής +χρόνος δεύτερης διαδρομής)/2)

6.Υπολογίζουμε την ταχύτητα του ελκυστήρα με βάση τον τύπο:

3. Μέτρηση  παροχής ακροφυσίων

Υπάρχουν δύο μέθοδοι για τον προσδιορισμό της παροχής του ακροφύσιου :

i. Με ακρίβεια: Μέτρηση ροής όλων των ακροφυσίων για 1 λεπτό.

ii. Με προσέγγιση: Μέτρηση του όγκου του βυτίου που αδειάζει κατά τη διάρκεια 2 λεπτών ψεκασμού (5 λεπτά για νεφελοψεκαστήρα).

i. Με ακρίβεια:

1. Ακινητοποιείται ο ελκυστήρας με το δυναμοδότη σε κίνηση (κομπλαρισμένο) και επιλέγουμε τις ίδιες στροφές του κινητήρα που χρησιμοποιήσαμε για τη μέτρηση της ταχύτητας.

2. Ρυθμίζεται το ψεκαστικό στην επιθυμητή πίεση λειτουργίας και ανοίγουμε τη βαλβίδα του βραχίονα για να ξεκινήσει ο ψεκασμός.

3. Συλλέγουμε το νερό από κάθε ακροφύσιο (κατά προτίμηση μέσω ενός εύκαμπτου σωλήνα) σε ογκομετρικά δοχεία, για 1 λεπτό.

4. Καταγράφουμε τον όγκο του νερού από κάθε ακροφύσιο.

5. Υπολογίζουμε τη μέση παροχή ανά ακροφύσιο (αθροίζουμε όλους τους όγκους που συλλέξαμε από τα ακροφύσια και διαιρούμε με τον αριθμό ακροφυσίων) (λίτρα/λεπτό).

ii. Με προσέγγιση (στη μέθοδο αυτή το ψεκαστικό πρέπει να παραμείνει στην ίδια θέση σε όλη τη διάρκεια της μέτρησης):

1. Γεμίζουμε το βυτίο με νερό μέχρι ένα σαφώς καθορισμένο σημείο.

2. Αφήνουμε τον ελκυστήρα σε λειτουργία καθ‘ όλη τη διαδικασία βαθμονόμησης.

3. Ψεκάζουμε για 2 λεπτά (5 λεπτά για νεφελοψεκαστήρες). Οι στροφές είναι αυτές που χρησιμοποιήσαμε στην μέτρηση της ταχύτητας. Η πίεση είναι αυτή που θα χρησιμοποιήσουμε στον ψεκασμό σύμφωνα με τις οδηγίες εφαρμογής του γεωργικού φαρμάκου.

4. Ξαναγεμίζουμε το βυτίο μέχρι το καθορισμένο σημείο με το οποίο ξεκινήσαμε, μετρώντας την ποσότητα του νερού που προσθέτουμε (νερό αναπλήρωσης).

5. Υπολογίζουμε την παροχή ανά ακροφύσιο, με τον τύπο:

Σχόλιο: οι αποκλίσεις κάθε ακροφυσίου από τον μέσο όρο παροχής πρέπει να είναι μικρότερες από 10%. Αν κάποιο ακροφύσιο παρουσιάζει μεγαλύτερη απόκλιση, τότε το καθαρίζουμε με βουρτσάκι ή αέρα υπό πίεση και αν δεν διορθωθεί το αντικαθιστούμε.

4. Υπολογισμός όγκου ψεκασμού ανά μονάδα επιφανείας (λίτρα/στρέμματα)

Για να υπολογίσουμε πόσα λίτρα ψεκαστικού υγρού ανά στρέμμα (R) εφαρμόζουμε στην καλλιέργεια με τις ρυθμίσεις που διαλέξαμε παραπάνω (ταχύτητα ελκυστήρα, πίεση ψεκασμού, τύπο ακροφυσίων) αντικαθιστούμε στον τύπο τα δικά μας στοιχεία:

α) Ψεκαστικά μεγάλων καλλιεργειών

*με αυτόν τον τρόπο υπολογίζουμε και το μήκος έξω από την μπάρα στο οποίο ψεκάζουν τα δύο ακριανά ακροφύσια.

Η μέση παροχή των ακροφυσίων είναι αυτή που βρήκαμε από την παράγραφο 3 και η ταχύτητα αυτή που μετρήσαμε στην παράγραφο 2. Το αποτέλεσμα είναι τα πραγματικά λίτρα υγρού που εφαρμόζονται ανά στρέμμα.

β)Νεφελοψεκαστήρες

Για τους νεφελοψεκαστήρες χρησιμοποιούμε σχεδόν τον ίδιο τύπο με τους ψεκαστήρες αγρού.

Η διαφορά βρίσκεται στο μήκος της μπάρας ψεκασμού που σε αυτήν την περίπτωση δεν υπάρχει και αντικαθίσταται από την απόσταση των σειρών των δέντρων.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα λίτρα/στρέμμα (όγκος ψεκασμού ανά μονάδα επιφανείας) που βρίσκουμε με τους παραπάνω τρόπους ότι πραγματικά εφαρμόζονται στο χωράφι μας, δεν είναι αυτά που μας συστήνουν οι οδηγίες του φαρμάκου και ο γεωπόνος.

Υπάρχουν τρόποι για να αλλάξουμε τον όγκο ψεκασμού:

5. Ρύθμιση όγκου ψεκασμού αν απαιτείται

5.α Ρύθμιση όγκου ψεκασμού με αλλαγή στην πίεση ψεκασμού

Προτείνεται για μικρές διαφορές πραγματικού με επιθυμητό όγκο ψεκασμού. Η επιλεγόμενη πίεση πρέπει να παραμένει πάντα εντός της βέλτιστης περιοχής που δίδεται από τον κατασκευαστή. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή γιατί οι αλλαγές στην πίεση μπορεί να αλλάξουν το μέγεθος των σταγονιδίων και μπορεί να προκαλέσουν αερομεταφορά ή απορροή του ψεκαστικού υγρού. Πρέπει να επιδιώκεται ο κατάλληλος συνδυασμός της πίεσης του ακροφυσίου με το μέγεθος του ακροφυσίου, ώστε να επιτευχθεί η σωστή εκροή για τον απαιτούμενο όγκο εφαρμογής.

 Παράδειγμα:

Σχόλιο: Για αυτό είναι σημαντικό το μανόμετρο που μας δείχνει την πίεση ψεκασμού, να λειτουργεί σωστά και σε ένα εύρος τιμών που να παρέχει την ευκρίνεια που χρειάζεται.

5.β Ρύθμιση όγκου ψεκασμού με αλλαγή της ταχύτητας του ελκυστήρα

Προτείνεται για μέτριες διαφορές πραγματικού με επιθυμητό όγκο ψεκασμού. Οι όγκοι εφαρμογής μπορεί να ρυθμιστούν μεταβάλλοντας την ταχύτητα του τρακτέρ στον αντίστοιχο τύπο της παραγράφου 4.

Μικρότερες ταχύτητες αυξάνουν τον όγκο ψεκασμού (λίτρα/στρέμμα) και μεγαλύτερες ταχύτητες τον μειώνουν. Μεγάλες ταχύτητες ελκυστήρα συμβάλλουν στην αύξηση της διασποράς του ψεκαστικού νέφους και επηρεάζουν τη σταθερότητα του βραχίονα ψεκασμού.

Παράδειγμα:

5.γ Ρύθμιση όγκου ψεκασμού με αλλαγή ακροφυσίου

Προτείνεται για μεγάλες διαφορές πραγματικού με επιθυμητό όγκο ψεκασμού.

Αλλάζουμε το μέγεθος των ακροφυσίων είτε

α) με τη βοήθεια των πινάκων που χορηγούν οι κατασκευαστές είτε

β) αντιστρέφοντας τον τύπο της παραγράφου 4 :

Το αποτέλεσμα παροχής μας καθοδηγεί για το μέγεθος του ακροφυσίου που θα επιλέξουμε.

Με όποιον από τους δύο τρόπους και αν επιλέξουμε τα νέα ακροφύσια, επιστρέφουμε στην παράγραφο 3 για να μετρήσουμε την πραγματική ροή των ακροφυσίων, στο δικό μας ψεκαστικό.

Υπολογίζουμε και τον όγκο ψεκασμού όπως φαίνεται στην παράγραφο 4, κρατώντας όλες τις υπόλοιπες τιμές ίδιες.

6. Προσαρμογή ψεκαστικού στην καλλιέργεια

α) Ψεκαστικά μεγάλων καλλιεργειών

Η μπάρα ψεκασμού πρέπει να είναι οριζόντια και προσαρμόζουμε το ύψος της ανάλογα με το ύψος της καλλιέργειας και τη γωνία ψεκασμού του ακροφυσίου, ώστε να πετύχουμε ομοιόμορφη κάλυψη, χωρίς τον κίνδυνο διασποράς του ψεκαστικού υγρού.

β) ΝΕΦΕΛΟΨΕΚΑΣΤΗΡΕΣ

Ανάλογα με την ανάπτυξη και την μορφή των δέντρων προσαρμόζουμε τον αριθμό των ανοιχτών ακροφυσίων, την πίεση ψεκασμού, τους ανακλαστήρες που τυχόν υπάρχουν, ώστε να πετύχουμε ομοιόμορφη κάλυψη, χωρίς τον κίνδυνο διασποράς του ψεκαστικού υγρού πάνω ή κάτω από τα δέντρα.

7. Προετοιμασία  ψεκαστικού διαλύματος

α) Ένδειξη ετικέτας: Χρησιμοποιήστε xxx λίτρα /στρέμμα

 Παράδειγμα:

1) Ένδειξη ετικέτας γεωργικού φαρμάκου: χρήση προϊόντος 0,3 λίτρα/στρέμμα

2) Περιεκτικότητα βυτίου ψεκαστήρα: 800 λίτρα νερού. Ο βαθμονομημένος όγκος ψεκασμού είναι 30 λίτρα/στρέμμα

3) Με 800 λίτρα νερού μπορούν να ψεκαστούν 26 στρέμματα (800 λίτρα / 30 λίτρα/στρέμμα = 26 στρέμματα)

4) Γεωργικό φάρμακο που απαιτείται στο βυτίο είναι: 0,3 λίτρα/στρέμμα x 26 = 8 λίτρα

β) Ένδειξη ετικέτας: Χρησιμοποιήστε ποσότητα δραστικής ουσίας δ g/m2 ή αλλιώς δ x 1000 g/στρέμμα. Το φάρμακο περιέχει c % δραστική ουσία.

 Δεδομένα:

Η ποσότητα του φαρμάκου που θα διαλυθεί στο δοχείο δίνεται από τη σχέση

Στον τύπο αυτό, τα δ και c είναι δεδομένα του φαρμάκου και η Επιφάνεια ψεκασμού υπολογίζεται ως εξής:

Ο όγκος ψεκασμού/ μονάδα επιφανείας (R) βρίσκεται όπως περιγράφηκε στην παράγραφο 4.

 Παράδειγμα:

Ας υποτεθεί, ότι διατίθεται ψεκαστήρας μεγάλων καλλιεργειών χωρητικότητας βυτίου V=1000 λίτρα που φέρει a=24 ακροφύσια, σε αποστάσεις l=0,50 μέτρα μεταξύ τους. Ζητείται να βρεθεί η ποσότητα φαρμάκου δραστικής ουσίας 75%, που πρέπει να διαλυθεί στο δοχείο, ώστε με ταχύτητα U=6 χιλιόμετρα/ώρα να ψεκασθούν 150 g δραστικής ουσίας/στρέμμα:

Μετράται και βρίσκεται η μέση παροχή του κάθε ακροφυσίου, σύμφωνα με την παράγραφο 3, στη συγκεκριμένη πίεση που θα γίνει ο ψεκασμός. Έστω στο παράδειγμά μας ότι βρέθηκε q=0,6 λίτρα/λεπτό.

Υπολογίζεται ο όγκος ψεκασμού ανά μονάδα επιφανείας σύμφωνα με την παράγραφο 4

Το μήκος της μπάρας μετράται ή υπολογίζεται:

L = a x l = 24 x 0,5 m = 12 m.

Η επιφάνεια που θα ψεκάσει το δοχείο είναι

Η ποσότητα του φαρμάκου που θα διαλυθεί στο δοχείο είναι

8. Αρχεία βαθμονόμησης

Καταγράφουμε τα στοιχεία σε κάθε βαθμονόμηση και μπορούμε να τα χρησιμοποιούμε σε παρόμοιους ψεκασμούς.

 Παράδειγμα: