Το ΕΚ θέλει η Πράσινη Συμφωνία να βρίσκεται στον πυρήνα του πακέτου ανάκαμψης της ΕΕ από τις συνέπειες του COVID-19. Ανακαλύψτε τον χάρτη πορείας για τη μετάβαση σε μια πιο πράσινη κοινωνία.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού, η οικονομική δραστηριότητα παρουσίασε αισθητή κάμψη, επιφέροντας μείωση των εκπομπών άνθρακα αλλά βυθίζοντας, ταυτόχρονα, την ΕΕ σε ύφεση. Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε στις 15 Μαΐου 2020, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε την υιοθέτηση ενός φιλόδοξου σχεδίου ανάκαμψης με την Πράσινη Συμφωνία στον πυρήνα του.
Σε απάντηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε το σχέδιο ανάκαμψης "Next Generation EU", ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ. Σε συνδυασμό με τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, ο οποίος πρέπει ακόμα να εγκριθεί από τα κράτη μέλη και το Κοινοβούλιο, το σχέδιο ανάκαμψης στοχεύει στην οικοδόμηση μιας πιο πράσινης, ψηφιακής, βιώσιμης Ευρώπης χωρίς αποκλεισμούς και στην αύξηση της ανθεκτικότητας σε μελλοντικές κρίσεις όπως η κλιματική κρίση.
Τον Νοέμβριο του 2019, το ΕΚ κήρυξε κατάσταση κλιματικής έκτακτης ανάγκης, καλώντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσαρμόσει όλες τις προτάσεις της σύμφωνα με τον στόχο των 1,5 °C για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη και να διασφαλίσει τη σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Σε απάντηση, η νέα Επιτροπή παρουσίασε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, έναν χάρτη πορείας για την μετάβαση σε μια κλιματική ουδέτερη Ευρώπη έως το 2050.
Τα πρώτα βήματα στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας
Χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης
Τον Ιανουάριο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το επενδυτικό σχέδιο για μια βιώσιμη Ευρώπη, τη στρατηγική για τη χρηματοδότηση της Πράσινης Συμφωνίας μέσω της προσέλκυσης τουλάχιστον 1 τρισ. ευρώ ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων την επόμενη δεκαετία. Τα μισά χρήματα θα προέλθουν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και 25 δισ. ευρώ αναμένεται να προέλθουν από το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ.
Ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης θα κινητοποιήσει τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027 για να παράσχει προσαρμοσμένη στήριξη στους εργαζομένους και στις κοινότητες που επηρεάζονται περισσότερα από τη μετάβαση αυτή. Τον Μάιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε έναν μηχανισμό δανειοδότησης του δημόσιου τομέα για τη στήριξη των πράσινων επενδύσεων σε περιοχές που εξαρτώνται από ορυκτά καύσιμα. Πρέπει ακόμη να εγκριθεί από το ΕΚ.
Για να ενθαρρύνει τις επενδύσεις σε περιβαλλοντικά βιώσιμες δραστηριότητες και να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της προβολής ψευδοπράσινης ταυτότητας ("greenwashing"), το Κοινοβούλιο ενέκρινε νέα νομοθεσία για τις βιώσιμες επενδύσεις στις 18 Ιουνίου.
Νόμος της ΕΕ για το κλίμα
Τον Μάρτιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα, ένα νομικό πλαίσιο για την επίτευξη του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Τον Ιανουάριο, το EK είχε ζητήσει την υιοθέτηση πιο φιλόδοξων στόχων μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από εκείνους που είχε αρχικά προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αργότερα μέσα στο 2020, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ αναμένεται να προτείνει έναν αναθεωρημένο ενδιάμεσο στόχο για το 2030.
Ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και των ΜΜΕ
Τον Μάρτιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια νέα βιομηχανική στρατηγική για να διασφαλίσει ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις μπορούν να μεταβούν προς ένα κλιματικά ουδέτερο και ψηφιακό μέλλον.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι το 99% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων είναι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), που αντιπροσωπεύουν το 50% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος και είναι υπεύθυνες για δύο από τις τρεις θέσεις εργασίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε επίσης μια νέα στρατηγική για τις ΜμΕ, ενθαρρύνοντας την καινοτομία, τη μείωση της γραφειοκρατίας και την καλύτερη πρόσβαση στη χρηματοδότηση.
Ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας
Επιπλέον, τον Μάρτιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κυκλική οικονομία, το οποίο περιλαμβάνει μέτρα που προωθούν την κυκλικότητα στις μεθόδους παραγωγής, τη βιώσιμη κατανάλωση και τη μείωση των αποβλήτων για προϊόντα στα διάφορα στάδια του κύκλου ζωής τους. Θα επικεντρωθεί στα εξής:
- ηλεκτρονικά προϊόντα και ΤΠΕ
- μπαταρίες και οχήματα
- συσκευασίες και πλαστικά
- υφάσματα
- κατασκευές και κτίρια
- τροφική αλυσίδα
Δημιουργία ενός βιώσιμου συστήματος τροφίμων
Ο τομέας των τροφίμων αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες της κλιματικής αλλαγής. Παρ'όλο που η γεωργία της ΕΕ είναι ο μόνος μείζων γεωργικός τομέας παγκοσμίως που έχει μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (κατά 20% από το 1990), εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει περίπου το 10% των εκπομπών (εκ των οποίων το 70% οφείλεται σε ζώα).
Η στρατηγική ''Farm to Fork' (Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο) που παρουσίασε η Επιτροπή τον Μάιο του 2020, πρέπει να εγγυηθεί ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα διατροφής, διασφαλίζοντας παράλληλα τα μέσα διαβίωσης των αγροτών. Καλύπτει ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, περιορίζοντας τη χρήση φυτοφαρμάκων και τις πωλήσεις αντιμικροβιακών ουσιών κατά το ήμισυ, μειώνοντας τη χρήση λιπασμάτων, και αυξάνοντας τις εκτάσεις βιολογικής γεωργίας.
Διατήρηση της βιοποικιλότητας
Παράλληλα, η ΕΕ στοχεύει να αντιμετωπίσει την απώλεια της βιοποικιλότητας,συμπεριλαμβανομένης της πιθανής εξαφάνισης ενός εκατομμυρίου ειδών. Η στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα για το 2030, που παρουσιάστηκε τον Μάιο, στοχεύει στην προστασία της φύσης, στην αναστροφή της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων και στην ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας.
Βασικοί της στόχοι είναι οι εξής:
- αύξηση των προστατευόμενων περιοχών
- διακοπή και αναστροφή της μείωσης των επικονιαστών
- φύτευση τριών δισ. δένδρων έως το 2030
- διάθεση 20 δισ. ευρώ ετησίως για την προστασία της βιοποικιλότητας
