Του Δημήτρη Παπαδάκη
Τον απολογισμό των μνημονίων αλλά και τις συστάσεις για να διασφαλισθεί η ανάπτυξη παραθέτει ο ESM μέσα από δύο εκθέσεις που εγκρίθηκαν κατά τη σύνοδό του Eurogroup την προηγούμενη εβδομάδα. Σε ειδική έκθεση που υπογράφει ο πρώην Επίτροπος Χοακίν Αλμούνια αξιολογεί τα μνημόνια και καταγράφει τα οφέλη αλλά και τους τριγμούς στο ΑΕΠ και στην κοινωνία που επέφεραν. Απαριθμεί τα λάθη στην υλοποίησή τους και τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν.
Στον… απολογισμό των Μνημονίων φυσικά και αξίζει να σταθούμε. Λέει λοιπόν ο πρώην Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Χοακίν Αλμούνια πως η στήριξη «που δόθηκε στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία βοήθησε την ελληνική οικονομία να σταθεροποιηθεί και να αναπτυχθεί», αλλά «ταυτόχρονα, η Ελλάδα και οι πολίτες της υπέστησαν τις συνέπειες οκτώ ετών οικονομικής προσαρμογής». Η Ελλάδα έκανε «τη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση του χρέους και μία άνευ προηγουμένου δημοσιονομική εξυγίανση, αλλά με την επακόλουθη απώλεια παραγωγής και με κοινωνικές συνέπειες», αναφέρεται στην έκθεση.
Στα “συν” των μνημονίων είναι η αποφυγή μίας «εξόδου» από την ευρωζώνη και η αποκατάσταση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας, αλλά «με σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό κόστος». Δεν κατέστη εφικτή η γρήγορη επιτάχυνση της οικονομικής δραστηριότητας με επαρκείς παρεμβάσεις στην αγορά προϊόντων, ενώ «τα μέτρα για την αντιμετώπιση προβλημάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα αποκατέστησαν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, αλλά το σύστημα εξακολουθεί να είναι εύθραυστο». Επίσης, «η εισοδηματική ανισότητα παραμένει πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης και τα συνολικά ποσοστά φτώχειας και ανεργίας παρέμειναν σχετικά υψηλά λόγω των αναποτελεσματικών πολιτικών ένταξης στην εργασία».
Στην ίδια έκθεση του κ. Αλμούνια γίνεται εκτενής αναφορά στα “λάθη” των προγραμμάτων. Για το χρέος αναφέρεται πως η βιωσιμότητα βελτιώθηκε, «αλλά δεν αποκαταστάθηκε πλήρως». «Η δημοσιονομική εξυγίανση υπονόμευσε τον ρυθμό ανάπτυξης που ήταν απαραίτητος για μία σημαντική μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ. Η μελλοντική συγκρατημένη ανάπτυξη, οι δημοσιονομικές ανισορροπίες και οι αυξήσεις των επιτοκίων θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνδυνο για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της Ελλάδας», επισημαίνεται. Ως εκ τούτου, το Eurogroup «δεσμεύτηκε να επανεξετάσει την κατάσταση το 2032 για να εκτιμήσει εάν αυτοί οι κίνδυνοι έχουν υλοποιηθεί και απαιτούν περαιτέρω προσαρμογή δανείων του EFSF ή του ESM».
Αναφέρεται και ότι «το πρόγραμμα ESM χαρακτηρίστηκε από ανοιχτή διαφωνία σχετικά με τη βιωσιμότητα του χρέους μεταξύ των θεσμικών οργάνων, η οποία αποκάλυψε την εγγενή σύγκρουση μεταξύ βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων προοπτικών επίλυσης κρίσεων» αλλά και πως τα θεσμικά όργανα απέτυχαν να κατανοήσουν πλήρως τις βασικές αιτίες της αδύναμης ιδιοκτησίας. Επίσης, επισημαίνεται πως «το σκεπτικό για τις μεταρρυθμίσεις και τα μακροπρόθεσμα οφέλη τους δεν εξηγήθηκαν καλά» στο ελληνικό κοινό. Επίσης «το πρόγραμμα ESM απέτυχε να επιδιώξει συστηματικά και σθεναρά τον στόχο της μακροπρόθεσμης μακροοικονομικής βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας», αναφέρεται.
Η έκθεση μπορεί να καταγράφει μερικές πράγματι σωστές παρατηρήσεις, αλλά δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις οι παρατηρήσεις αυτές εμπεριέχουν μισές αλήθειες. Πράγματι κάποια πράγματα δεν εξηγήθηκαν στο λαό στο βαθμό που θα έπρεπε. Στην Ελλάδα εξάλλου βλέπουμε στο τέλος της ημέρας το… ταμείο και η κοινωνία έβλεπε συνεχώς τα εισοδήματά της να μειώνονται. Δεν το έχουμε με την μακροπρόθεσμη σκέψη στην Ελλάδα. Όμως σε σχέση με τις μεταρρυθμίσεις το «παιχνίδι» παίχτηκε αλλού… Στο γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι από ένα σημείο και έπειτα αντιμετώπισαν το ελληνικό πρόβλημα ως λογιστικό πρόβλημα και δεν επέμειναν στις μεταρρυθμίσεις όσο θα έπρεπε. Οι αντιδράσεις στις μεταρρυθμίσεις ήταν δεδομένες, αφού θα ξεβόλευαν πολλούς… Εκείνο που δεν ήταν δεδομένο, ενώ θα έπρεπε, ήταν η αταλάντευτη πολιτική βούληση να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις.
agrinioculture.gr
