Κατόπιν της συμφωνίας με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περασμένο Μάρτιο, το Συμβούλιο εξέδωσε οδηγία που θα εκσυγχρονίσει τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία των καταναλωτών και θα διευκολύνει την επιβολή των δικαιωμάτων των καταναλωτών.

Η οδηγία προβλέπει:

• βελτιωμένη εναρμόνιση και ενσωμάτωση ορισμένων από τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό του επιπέδου κυρώσεων για τις παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου για τους καταναλωτές·
• δικαίωμα σε ατομικά μέσα έννομης προστασίας για τους καταναλωτές όταν βλάπτονται από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, όπως το επιθετικό μάρκετινγκ·
• βελτιωμένη διαφάνεια σε επιγραμμικές συναλλαγές, ιδίως όσον αφορά τη χρήση διαδικτυακών αξιολογήσεων, εξατομικευμένες τεχνικές τιμολόγησης βάσει αλγορίθμων ή την υψηλότερη κατάταξη προϊόντων λόγω «τοποθετήσεων επί πληρωμή»·
• την υποχρέωση των επιγραμμικών αγορών να ενημερώνουν τους καταναλωτές σχετικά με το αν ο έμπορος που φέρει ευθύνη σε μία συναλλαγή είναι ο πωλητής και/ή η ίδια η επιγραμμική αγορά·
• την προστασία των καταναλωτών όσον αφορά «δωρεάν» ψηφιακές υπηρεσίες, δηλαδή εκείνες για τις οποίες οι καταναλωτές δεν καταβάλλουν χρήματα αλλά παρέχουν προσωπικά δεδομένα, όπως: αποθήκευση στο νέφος, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο·
• σαφείς πληροφορίες για τους καταναλωτές σε περίπτωση μείωσης τιμών·
• την αφαίρεση δυσανάλογων επιβαρύνσεων, όπως η υποχρέωση χρήσης παρωχημένων μέσων επικοινωνίας, οι οποίες επιβάλλονται στις επιχειρήσεις από την υφιστάμενη νομοθεσία·
• διευκρινίσεις ως προς την ελευθερία των κρατών μελών να θεσπίζουν κανόνες για να προστατεύουν τα έννομα συμφέροντα των καταναλωτών όσον αφορά ορισμένες ιδιαιτέρως επιθετικές ή παραπλανητικές πρακτικές μάρκετινγκ ή πώλησης στο πλαίσιο πωλήσεων εκτός εμπορικού καταστήματος·
• διευκρινίσεις ως προς τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη θα πρέπει να αντιμετωπίζουν παραπλανητικές πρακτικές μάρκετινγκ προϊόντων «δύο ποιοτήτων».

Η οδηγία τροποποιεί την οδηγία 2005/29/ΕΚ για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, την οδηγία 2011/83/ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών, την οδηγία 93/13/ΕΟΚ σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων και την οδηγία 98/6/ΕΚ όσον αφορά την αναγραφή των τιμών.

Επόμενα βήματα

Μετά την έγκριση της οδηγίας, τα κράτη μέλη θα διαθέτουν 24 μήνες για να θεσπίσουν τα απαραίτητα μέτρα για την εφαρμογή της. Τα μέτρα αυτά θα αρχίσουν να ισχύουν 6 μήνες αργότερα.

Ιστορικό

Μαζί με μία προτεινόμενη οδηγία σχετικά με τις αντιπροσωπευτικές αγωγές για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών, η παρούσα οδηγία αποτελεί τμήμα της «νέας συμφωνίας για τους καταναλωτές» που δρομολόγησε η Επιτροπή το 2017.

Η προστασία των καταναλωτών αποτελεί σημαντικό τμήμα της εσωτερικής αγοράς. Η οδηγία εξασφαλίζει υψηλότερα πρότυπα προστασίας των καταναλωτών της ΕΕ όταν πραγματοποιούν επιγραμμικές αγορές προϊόντων ή υπηρεσιών. Προβλέπει επίσης ισχυρότερα μέτρα ενάντια στις αθέμιτες ή παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές σε ολόκληρη την ΕΕ.

Anna-Maja Henriksson, Υπουργός Δικαιοσύνης της Φινλανδίας