Γνωρίσαμε τον κο Αλέξιο Κατεφίδη από την εξαιρετική δουλειά που κάνει στην ομάδα στο F/B «Αιτωλία & Ακαρνανία στο πέρασμα του χρόνου» (https://www.facebook.com/groups/aitoliaakarnaniatempus/παρουσιάζοντας άγνωστα στους πολλούς ιστορικά στοιχεία κι πληροφορίες αλλά και πολλές φωτογραφίες από διάφορες περιοχές του Νομού μας που είναι εξαιρετικές. Γνωρίζοντας ότι βρίσκεται στο Αγρίνιο τις ημέρες του Πάσχα κρίναμε σκόπιμο να βρεθούμε και να κάνουμε μια συζήτηση μαζί του σχετικά με τα θέματα που αναδεικνύει στην ομάδα αυτή. Τελικά η συζήτηση με την Χρύσα Σπαή εξελίχθηκε σε μια πολύ ενδιαφέρουσα  πηγή ιστορικών πληροφοριών χρήσιμη σε όλους εμάς όσους κατοικούμε στην Αιτωλοακαρνανία.  Είναι σίγουρο ότι το άρθρο αυτό θα σας καθηλώσει και θα σας ταξιδέψει.   

Κύριε Κατεφίδη που αναφέρετε το έργο σας και πως καταφέρατε να το καταγράψετε;

Δημοσιευμένη  υπάρχει μόνο μια ερευνητική εργασία μου η οποία είχε ανακοινωθεί στο 1^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Τοπικής Ιστορίας και Πολιτισμού που διοργάνωσε η Αρχαιολογική Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία Θεστιέων στο Βλοχό, 9,10,11 Ιουνίου 2012. Η μονογραφία αυτή έχει να κάνει με την συμβολή της περιοχής μας στον Ενετοτουρκικό πόλεμο  στα τέλη του 17^ου αιώνα. Το θέμα της εργασίας αυτής, «Ιστορικές πηγές της μάχης των Ενετών κατά των Οθωμανών το Σεπτέμβριο του 1684 στη θέση Στουρμύλους στην περιοχή Οχθίων στο Δ.Δ. Στράτου του Δήμου Αγρινίου». Την εργασία αυτή μπορεί κάποιος να την διαβάσει ελεύθερα στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

Πότε αρχίσατε αυτή την έρευνα

Με την έρευνα αυτή  έχω αρχίσει από το 2008. Η έρευνα δεν έμεινε μόνο εκεί, ψάχνοντας μέσα από βιβλιοθήκες, τεκμήρια, χάρτες εποχής, και  την ανάλογη βιβλιογραφία– μια δυνατότητα που παρέχει πλέον εύχρηστα το ιντερνέτ και οι μηχανές αναζήτησης – ανακαλύπτω συνέχεια  για τον Νομό μας και για το Αγρίνιο σημαντικά στοιχεία τα οποία αρχειοθετώ. Η τελευταία μου εργασία που παρουσιάστηκε στο 2^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Τοπικής Ιστορίας και Πολιτισμού που διοργάνωσε η Αρχαιολογική Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία Θεστιέων στο Βλοχό στις 15,16 Μαΐου 2016, έχει δε να κάνει με τις, «Οικιστικές θέσεις από το Αγγελόκαστρο έως το Βλοχό κατά τον ύστερο Μεσαίωνα και την Οθωμανική περίοδο (13^ο-18^ο μ.Χ. αιώνα)».

Τι είναι αυτό που σας έσπρωξε να προχωρήσετε την έρευνα;

Τα ερεθίσματα είναι παλιά, από την παιδική  ηλικία. Υπαίτιος είναι ο θείος, Θωμάς Μποκώρος (πατέρας του γνωστού ζωγράφου Χρήστου Μποκώρου). Ήταν  ιδρυτής της Αρχαιολογικής Ιστορικής Εταιρείας Αγρινίου & Δυτικής Ελλάδας. Θυμάμαι οικογενειακές εκδρομές που ο θείος μας εξηγούσε για τα «Παλιόκαστρα» και τις ερειπωμένες Βυζαντινές Εκκλησίες, αναφέροντας την ιστορία τους. Από εκεί δόθηκε  το ερέθισμα. Διαβάζοντας παράλληλα, την τριλογία  του θείου για την Αιτωλία και Ακαρνανία (Αιτωλία και Ακαρνανία, Μνημεία Ήρωες Θρύλοι, Αγρίνιο, 1968,1969), «αγάπησα»  και συνεχίζω να ερευνώ την ένδοξη ιστορία του τόπου μας. Θεωρητικές συναφείς σπουδές δεν έχω - αντίθετα ακολούθησα θετικές σπουδές – λειτουργώ όμως πάντα με γνώμονα την αγάπη για το τόπο που γεννήθηκα και μεγάλωσα.

Όλο αυτό πως σας γεμίζει σαν προσωπικότητα; Τι αισθάνεστε;

Σίγουρα η έρευνα είναι μεγάλο πράγμα, γιατί τα συναισθήματα που νοιώθεις μόλις ανακαλύπτεις κάτι, κάτι το οποίο το ψάχνεις για χρόνια, είναι υπέροχα, ειλικρινά δέος. Αναφέρω χαρακτηριστικά το συναίσθημα που ένιωσα,  πριν τέσσερα χρόνια, όταν ανακάλυψα και «αποδελτίωσα» ένα χειρόγραφο του 1436 μ.Χ. που έχει σχέση με την περιοχή μας.  Γνώριζα από την βιβλιογραφία ότι υπάρχει  το συγκεκριμένο χειρόγραφο ημερολόγιο ενός Ιταλού περιηγητή του Κυριάκου του Αγκωνίτη (δηλ. του Κυριάκου από την Αγκώνα) και αναφέρεται στον τόπο μας. Ο Κυριάκος ο Αγκωνίτης  είναι ο πρώτος επιγραφολόγος-περιηγητής,  που ήρθε από την Δύση εδώ στον Ελλαδικό χώρο και κατέγραψε μέσα από τα έργα του την άγνωστη ιστορία της περιοχής μας εκείνη την εποχή δηλ. τον 15^ο μ.Χ. αιώνα λίγο πριν έρθουν οι Οθωμανοί. Κάποια χειρόγραφα που μας άφησε υπάρχουν σε κώδικες, στην βιβλιοθήκη του Βατικανού και  στην Πρωσική βιβλιοθήκη του Βερολίνου. Το συγκεκριμένο χειρόγραφο ημερολόγιο δημοσιοποιήθηκε τότε(2015) στο ψηφιοποιημένο αρχείο της Πρωσικής βιβλιοθήκης του Βερολίνου. Είναι ένα χειρόγραφο με 33 σελίδες γραμμένες με μελάνι, όπου αποτυπώνεται η πορεία του περιηγητή στον τόπο μας, από το Αμφιλοχικό Άργος μέχρι την Πάτρα. Διερχόμενος από τον Αετό Ξηρομέρου, μας περιγράφει τον εικονογραφημένο διάκοσμο ενός Μοναστηριού το οποίο αναζητούμε. Κατόπιν φτάνει στο  Γεροβίλλα(Σουροβίλι),  δηλ. στα ερείπια της Αρχαίας Στράτου. Ίσως λοιπόν  ταυτίζεται με την μεσαιωνική πόλη Γεροβίλλα η μεσαιωνική πόλη που αναζητούσε και ο αείμνηστος καθηγητής  Αθανάσιος Παλιούρας που λέγεται Αχελώος. Μετά διέρχεται ακριβώς απέναντι του Αχελώου ποταμού που είναι τα ερείπια του αρχαίου Αγρινίου στην Μποζίκιστα, μια  περιοχή η οποία ονομάζεται έτσι  ακόμη και σήμερα στην περιοχή Ζαπαντίου. Από εκεί διεκπεραιώνεται στο Αγγελόκαστρο, Τρίγκαρδο(κάστρο των Οινιάδων) και ακόλουθα μέσω Ναυπάκτου στη Πάτρα. Είναι σημαντικό λοιπόν να συναντάς ακόμη και σήμερα τα ίδια μέρη, τα μέρη που ζούμε περπατάμε καθημερινά, με σχεδόν την ίδια ονομασία, αλώβητη από τους Οθωμανούς, μέσα σε ένα χειρόγραφο του 1436 μ.Χ. στη βιβλιοθήκη του Βερολίνου.  

Η ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι χρέος όλων μας;

Πρώτα από όλα όταν λέμε ιστορία και κληρονομιά έχει να κάνει και με την τοπική ιστορία και κληρονομιά, γιατί η ιστορία του καθένα μας αρχίζει από τον τόπο που έζησε και τον τόπο που μεγάλωσε. Το πιο απλό είναι να προβληματίζουμε τα παιδιά μας από πού είναι η γιαγιά τους και ο παππούς τους, η καταγωγή τους δηλαδή. Μπορούμε λ.χ. στα παιδιά μας να εξηγήσουμε  το επώνυμο, τι σημαίνει, από που προέρχεται, είναι το πραγματικό ή είναι  παρατσούκλι, ανατρέχοντας έτσι στην γενεαλογική καταγωγή. Υπάρχουν εφαρμογές ακόμα και στο κινητό που σου δείχνουν που απαντάται στην επικράτεια  το επώνυμο του καθένα, όπως και εφαρμογές με το γενεαλογικό δένδρο. Τα  απλά αυτά ερεθίσματα και η αναζήτηση της οικογενειακής ιστορίας μας είναι ικανά να δώσουν το έναυσμα για να δημιουργηθεί μια πολιτιστική ταυτότητα. Έτσι η «οικογενειακή» ιστορία  συνθέτει την τοπική ιστορία και συνέχεια η τοπική ιστορία  την Ιστορία σε επίπεδο Έθνους. Οι  δε Εθνικές Ιστορίες φτιάχνουν την Παγκόσμια Ιστορία. Βέβαια μάρτυρες σε όλα αυτά είναι τα μνημεία του τόπου μας, αυτή είναι η πολιτιστική μας κληρονομιά και η ταυτότητά μας. Σεβασμός και ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς από όλους μας.

Τα ήθη τα έθιμα οι παραδόσεις πως μπορούν από γενιά σε γενιά να μείνουν αναλλοίωτα;

Αυτό έχει να κάνει βασικά  με την οικογένεια. Τα παιδιά πρέπει καθοδηγούμενα από τους γονείς να εγγράφονται και να συμμετέχουν  σε τοπικούς συλλόγους. Έτσι συλλογικά  τα ήθη και τα έθιμα καλλιεργούνται στα παιδιά και τα εξοπλίζουμε για να αντιμετωπίσουν τις απειλές του μέλλοντος. Απειλές του μέλλοντος είναι να ισοπεδώσουμε τις παραδόσεις μας και την ιστορία μας. Γιατί γνωρίζοντας και κατανοώντας την ιστορία μας, διατηρώντας τις παραδόσεις μας, τα ήθη και τα έθιμα, φροντίζουμε  να μην επαναλάβουμε τα λάθη μας.

Πως μπορεί κάποιος να επικοινωνήσει μαζί σας; Είστε σε κάποια ομάδα;

Υπάρχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου η επικοινωνία είναι άμεση. Ενδεικτικά αναφέρω το messager, Alexios Katefidis, αλλά και το email, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..

Ναι βέβαια. Συμμετέχοντας αρχικά στα blog των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τις διαδικτυακές ομάδες, όπου μέσα από εκεί μπορούσε κάποιος   να συζητήσει θέματα που πρόβαλε το κάθε blog συγκεκριμένα για τον τόπο μας. Oι συζητήσεις αυτές ήταν αρκετά εποικοδομητικές και έδιναν ερεθίσματα σε πολύ κόσμο να ασχοληθεί με τα του τόπου και όχι μόνο να τα διαβάζει απλά. Ένα από αυτά  είναι και το «Αγρίνιο, γλυκές μνήμες» της κυρίας Γίτσας Πανταζή-Ναστούλη,  ένα blog καθαρά για την πόλη μας το Αγρίνιο, όπου η κα Γίτσα έχει κάνει σημαντικό έργο διαθέτοντας πολύτιμο υλικό για την πόλη μας. Τον Νοέμβριο του 2015 δημιουργήθηκε και η ομάδα στο facebook, "Αιτωλία και Ακαρνανία στο πέρασμα του χρόνου", εδώ και ο διαδικτυακός σύνδεσμος, https://www.facebook.com/groups/aitoliaakarnaniatempus/, που διαχειρίζομαι σε καθημερινή βάση με δημοσιεύσεις μέχρι σήμερα.  Η ομάδα αυτή δημιουργήθηκε, κατά κύριο λόγο για εκπαιδευτικούς σκοπούς, είναι ανοιχτή (δημόσια) στον καθένα, προβάλλοντας  έτσι σε όλους, μέσα από τις αναρτήσεις, αφενός μεν την διαχρονική ομορφιά  του τόπου μας, της Αιτωλίας και Ακαρνανίας, αλλά και την ιστορική διαδρομή του, στη ροή του χρόνου. Έτσι μέσα από τις αναρτήσεις δίνουμε τα ερεθίσματα σε όλον τον κόσμο να μπορεί από κάθε γωνιά του κόσμου, 24 ώρες το εικοσιτετράωρο να  θαυμάζει πρώτα  από όλα τις ομορφιές του τόπου μας και σιγά σιγά να ανακαλύπτει  όπως και εμείς την άγνωστη ιστορία μας. Κάθε μέρα ανακαλύπτουμε καινούργια πράγματα. Η Αιτωλοακαρνανία είναι ακόμη μια «Terra incognita», μια «άγνωστη χώρα» και  με «λίγη» εξωστρέφεια μπορεί να γίνει γνωστή παντού. Για μένα όμως σπουδαίο είναι  να γνωρίσουν τα παιδιά μας, οι νέοι άνθρωποι, τις ομορφιές του τόπου μας και να μάθουν την ιστορία του.

Πως βλέπετε την οδική επικοινωνία στην Αιτωλοακαρνανία και το Αγρίνιο ειδικά;

Ο Νομός Αιτωλοακαρνανίας τα τελευταία χρόνια ως αναφορά την οδική επικοινωνία έχει εν μέρει  σύγχρονες υποδομές(Γέφυρα «Χαρίλαος Τρικούπης», Ιόνια Οδός). Ο Δήμος όμως Αγρινίου έχει δύσκολη πρόσβαση με τις εν λόγω υποδομές μιας και η κυκλοφοριακή σύνδεση με τον  πλησιέστερο κόμβο της Ιόνιας Οδού απέχει περίπου 20 χλμ. Ο μοναδικός  τρόπος   για να έρθει στο Αγρίνιο ένας επισκέπτης είναι οδικώς με το  αυτοκίνητο ή με τα λεωφορεία του ΚΤΕΛ όπου τα δρομολόγια είναι συγκεκριμένα. Κύρια πύλη επικοινωνίας είναι πάντα η Αθήνα και το  αεροδρόμιο της για όλη τη διάρκεια του έτους σε μια απόσταση όμως τριών και παραπάνω ωρών από το Αγρίνιο . Βέβαια ο νομός Αιτωλοακαρνανίας έχει  αεροδρόμιο, το αεροδρόμιο του Άκτιου(θα το συναντήσουμε στην διεθνή ορολογία ως Preveza/Lefkada),  λειτουργεί δε κατά κύριο λόγο τους θερινούς μήνες. Στην ουσία όμως δεν υπάρχει συγκοινωνιακή σύνδεση με Δημόσια μέσα μεταφοράς από το αεροδρόμιο του  Άκτιου  προς τις υπόλοιπες  πόλεις του νομού. Ή υπαρκτή συγκοινωνία γίνεται με ελάχιστα καθημερινά δρομολόγια του ΚΤΕΛ τα οποία δεν έχουν συνοχή με τις αφίξεις, αναχωρήσεις αεροσκαφών.

Γιατί έμεινε πίσω συγκοινωνιακά ο Νομός μας;

Ας δούμε την συγκοινωνιακή ανάπτυξη του Νομού ιστορικά. Το πρώτο βήμα έγινε επί Τρικούπη με την ίδρυση των Σιδηροδρόμων της Βορειοδυτικής Ελλάδος και προφανώς αυτή η γραμμή αν και μικρή σε μήκος από το Κεφαλόβρυσο, Μεσολόγγι, Αιτωλικό, Αγρίνιο με μια διακλάδωση στα Καλύβια, ήταν όχι μόνο ο συγκοινωνιακός σταθμός αλλά και ο εμπορικός σταθμός για την περιοχή μας. Παραθέτω ένα ιστορικό τεκμήριο το οποίο  αναφέρει η  Γιαννακοπούλου η οποία μας λέει ότι ο Αχελώος την εποχή εκείνη δηλ. αρχές του 20^ου αιώνα ήταν πλωτός από τον ορεινό Βάλτο μέχρι τις εκβολές του. Με αυτόν τον τρόπο εκμεταλλεύονταν την ξυλεία από τον ορεινό Βάλτο μέχρι τα Άγραφα. Πως; Με έναν έξυπνο και απλό τρόπο. Μεταφέροντας  τους κορμούς από τα δέντρα στον Αχελώο ποταμό, όπου με την ροή του ποταμού τα συγκέντρωναν στην πεδιάδα της περιοχής των Οχθίων και από εκεί στην απέναντι όχθη στα Καλύβια. Τα φόρτωναν έτσι στο τραίνο της γραμμής, όπου υπήρχε σταθμός μεταφόρτωσης στην Βαριά στα Καλύβια. Οι έμποροι αυτή την ξυλεία την μετέφεραν σιδηροδρομικά μέχρι το Κρυονέρι και μετά με πλοίο στην Πάτρα. Εκεί τότε ευδοκιμούσε η εξαγωγή της σταφίδας και χρησιμοποιούσαν αυτή την μοναδική ξυλεία του Βάλτου και των Αγράφων για την δημιουργία κιβωτίων για την μεταφορά της σταφίδας στο εξωτερικό. Μάλιστα η εταιρεία «Παπαστράτος- Αυγερινός»  ξεκίνησε με αυτές τις δραστηριότητες στην περιοχή των Καλυβίων. Θέλω να δείξω την σπουδαιότητα της σιδηροδρομικής γραμμής από τότε. Δυστυχώς όμω, δεν διατηρήσαμε τον σιδηρόδρομο μέχρι σήμερα πιστεύω λόγω μικροπολιτικών συμφερόντων.  Ας ανατρέξουμε να δούμε πόσοι Υπουργοί Συγκοινωνιών υπηρέτησαν στην κυβέρνηση από την Αιτωλοακαρνανία,  αρκετοί. Παρόλα αυτά   δεν εφαρμόστηκε σωστή πολιτική  στο συγκοινωνιακό έργο στη περιοχή μας σε σχέση με το μοντέλο της  Ανατολικής Ελλάδας, Θεσσαλίας και Βόρειας Ελλάδας  όπου η μαζική μεταφορά εμπορευμάτων αλλά και επιβατών γίνονταν(γίνεται;) με τον σιδηρόδρομο.

Ας πάμε και στις θαλάσσιες συγκοινωνίες  και τα λιμάνια. Ένα από αυτά ήταν το λιμάνι του Αστακού, όπου για εκεί έχουμε γραπτές πηγές, ότι χρησιμοποιούνταν ήδη από τον 16^ο αιώνα για την μεταφορά του βελανιδιού. Το συγκεκριμένο  βελανίδι του Ξηρομέρου ήταν άριστης ποιότητας και χρησιμοποιούνταν στην βυρσοδεψία. Από τον Αστακό γινόταν οι εξαγωγές προς την Βενετία. Εκεί στην περιοχή του Αστακού υπάρχει και το Πλατυγιάλι, σήμερα  είναι ένα σύγχρονο  λιμάνι. Γνωρίζουμε από την ιστορία ότι το Πλατυγιάλι χρησιμοποιήθηκε από τους Ενετούς ως βάση διαχείμασης του Ενετικού στόλου  στα 1687 για ένα χρόνο. Ο Φραντζέσκο Μοροζίνι προτού φθάσει στον Μωριά και αργότερα  στην Αθήνα τον χειμώνα του 1687, όπου εκεί  καταστράφηκε εν μέρει  ο Παρθενώνας διαχείμασε στο Πλατυγιάλι του Αστακού. Πέρα από αυτά το Πλατυγιάλι(Platea το συναντάμε στην τότε χαρτογραφία), το χρησιμοποίησαν οι Άγγλοι στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο αλλά και στο διάστημα του μεσοπολέμου σαν Ναυτική βάση, κινούμενοι στα χνάρια των Ενετών από τους ναυτικούς χάρτες. Με λίγα λόγια η περιοχή ήταν και είναι γεωγραφικά η πύλη εισόδου για την Ευρώπη για την Ιταλία. Μην ξεχνάτε ότι έχουμε ένα μοναδικό δείγμα δυτικού λιμανιού αλλά και με υποδοχές για το δέσιμο των πλοίων, στο Νεώριο στις Οινιάδες που ήταν η τελευταία πόλη στον Ελλαδικό χώρο από όπου οι Αρχαίοι Έλληνες ξεκινούσαν και  πήγαιναν στον Μεγάλη Ελλάδα στην Κάτω Ιταλία.

Αργότερα την περίοδο που υπήρχε η Αυστροουγγαρία τέλη 19^ου αρχές 20^ου μ.Χ. αιώνα υπήρχε τακτικό  δρομολόγιο  πλοίου «Ποστάλι»  των  Αυστριακών Λόιντ που συνέδεε το λιμάνι του Αστακού με την Κέρκυρα, το Ντουμπρόβνικ(Ραγγούσα)   και την Τεργέστη. Με αυτό τον τρόπο γινόταν και η εξαγωγή  και μεταφορά του καπνού της περιοχής μας.

Ας περάσουμε και στις οδικές συγκοινωνίες πάντα με μια γρήγορη ιστορική ματιά Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο βλέπουμε ότι δειλά- δειλά γίνονται χαράξεις οδών και χρησιμοποιούνται οχήματα που έχουν παραμείνει από τους συμμάχους, για τις μεταφορές εμπορευμάτων και προσώπων. Αργότερα σε αντιπαράθεση με τον σιδηρόδρομο, δόθηκαν σε χρήση για την διεκπεραίωση του μεταφορικού έργου    αρκετές  άδειες δημοσίας χρήσεως φορτηγών, λεωφορείων και ταξί. Αν και αυτή η μικροπολιτική τακτική δημιουργούσε θέσεις εργασίας δεν ήταν ορθολογιστική με αποτέλεσμα να έχουμε μικρότερη ανάπτυξη στο συγκοινωνιακό έργο σε σχέση με την Ανατολική Ελλάδα, Θεσσαλία και Βόρεια Ελλάδα.  Σήμερα  φθάσαμε σε μια πόλη σταθμό το Αγρίνιο όπου δεν έχει σιδηροδρομικό σταθμό, δεν έχει άμεση σύνδεση με την κεντρική αρτηρία δηλ. την Ιόνια οδό, δεν έχει Αεροδρόμιο. Ούτε καν άμεση συγκοινωνία με το κοντινότερο αεροδρόμιο του Ακτίου. Κάτι που επιβαρύνει τον επισκέπτη με περισσότερα έξοδα για την μετακίνησή του εδώ, με ότι αρνητικό σημαίνει αυτό στην όλη τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.

Το Αγρίνιο μπορεί να χαρακτηριστεί μαρτυρική πόλη;

Τώρα βέβαια μιλάτε για την περίοδο της Ιταλικής -Γερμανικής Κατοχής   1941-1944. Όντως η πόλη του  Αγρινίου  έχοντας πολλά θύματα την περίοδο αυτή αν μπορεί να χαρακτηρισθεί σαν μαρτυρική πόλη;  Πρώτα από όλα για να γίνει κάτι τέτοιο υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις και έχουν να κάνουν με τα θεσμικά και τους λόγους που χαρακτηρίζουν μια πόλη μαρτυρική όπως π.χ. τα Καλάβρυτα , το Δίστομο, το Κομμένο της  Άρτας. Αυτό βέβαια δεν είναι δική μας υπόθεση αλλά είναι υπόθεση καθαρά της  τοπικής αυτοδιοίκησης. Βασιζόμενοι στα ιστορικά στοιχεία που  θα προτείνουν ακαδημαϊκοί ιστορικοί και  ερευνητές  στην τοπική αυτοδιοίκηση ούτως ώστε  να μπορέσει μέσα από τους αρμόδιους  φορείς να ανακηρύξει την πόλη τουλάχιστον ιστορική, αν όχι μαρτυρική.

Είναι γεγονός πάντως ότι το Αγρίνιο επιλέχθηκε από τους κατακτητές σαν στρατηγικό κέντρο με την τοποθέτηση  της Ιταλικής Μεραρχίας Καζάλε  και αργότερα, από τον Ιούλιο του 1943 της 104ης Γερμανικής Μεραρχίας Κυνηγών. Οι συγκεκριμένη Γερμανική Μεραρχία ήταν ένα ευέλικτο σχήμα ημιορεινών στρατιωτικών δυνάμεων που ήρθε έμπειρο από την Σερβία όπου εκεί είχε ασχοληθεί με την εκκαθάριση των ημιορεινών περιοχών της Σερβίας νότια του Βελιγραδίου, στο Ποζάροβατς και στο Βλαντένοβατς ενάντια στους αντάρτες του Τίτο και του Ντράγκαν Μιχαήλοβιτς τους Τσέτνικς. Αυτές οι δυνάμεις ήρθαν εδώ  τότε που άνθισε το πρώτο κύμα εθνικής αντίστασης στον Ελλαδικό χώρο, από την μια πλευρά οι δυνάμεις του ΕΑΜ στην περιοχή της Αιτωλίας και Ορεινής Τριχωνίδας και από την άλλη πλευρά στην περιοχή του Ξηρομέρου και του Βάλτου οι δυνάμεις του ΕΔΕΣ. Αυτά τα διαβάζουμε στους Γερμανικούς επιτελικούς χάρτες της εποχής και στα αρχεία των στρατιωτικών μονάδων. Η διοικητική έδρα λοιπόν της 104ης Μεραρχίας Κυνηγών που ήρθε τον Ιούλιο του 1943 ήταν το Αγρίνιο με διοικητή τον Αντιστράτηγο Χάρτβιχ φον Λούντβιγκερ του οποίου η τύχη ήταν να συλληφθεί κατά την υποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων στην Λιουμπλιάνα το 1944 και το 1947 να κρεμαστεί από τους ίδιους τους Σέρβους στο Βελιγράδι. Η μεραρχία αυτή είχε ακτίνα δράσης μέχρι την Αλβανία και τα Ιόνια νησιά.  Μέχρι τον Σεπτέμβρη του 1943  η Ιταλία αποσπάται από τον άξονα και μόνη πλέον κυρίαρχη δύναμη ήταν η Γερμανία. Έτσι αποφασίζουν και διατάσουν να φύγει ένα τάγμα της 104^ης Μεραρχίας Κυνηγών από την περιοχή μας και να πάει στην Κεφαλονιά. Ήταν αυτό το τάγμα που συνέβαλλε στον αφανισμό της Ιταλικής μεραρχίας Αqui στην οποία υπηρετούσε και ο λοχαγός Κορέλη (γνωστός από την κινηματογραφική ταινία).  Οι δράσεις των Γερμανών εδώ ήταν εκκαθαριστικές    ενάντια των ανταρτών και του ντόπιου πληθυσμού. Τον Νοέμβριο του 1943 έχουμε την εκκαθαριστική επιχείρηση της 104ης Μεραρχίας Κυνηγών με την κωδική ονομασία «Hubertus» όπου γίνεται συντονισμένη εκκαθάριση ανταρτών στους όγκους της Ορεινής Τριχωνίδας, Ναυπακτίας, Ευρυτανίας με απώτερο σημείο το Καρπενήσι το οποίο πυρπολήθηκε. Αργότερα το 1944 και συγκεκριμένα τον Απρίλιο μετά το σαμποτάζ που έγινε στην περιοχή της Σταμνάς σε  τραίνο με καύσιμα έχουμε αντίποινα με 120 θύματα στο Αγρίνιο αλλά και αργότερα τον Ιούλιο του 1944 στα Καλύβια. Πριν αναχωρήσουν οι Γερμανοί υποχωρώντας, τον Σεπτέμβρη του 1944 έχουμε κατά την διάρκεια του Αυγούστου (από 5 έως  22) μια τεράστια συντονισμένη εκκαθαριστική επιχείρηση πάλι στον χώρο της ορεινής Τριχωνίδας, της Μακρυνείας, Ναυπακτίας και Ευρυτανίας  με τελικό σταθμό για 2^η φορά το Καρπενήσι όπου συμμετείχαν και δυνάμεις των ΕΣ-ΕΣ. Το αποκορύφωμα τελείωσε στις 22 Αυγούστου και ο απολογισμός είναι 186 νεκροί στην ευρύτερη αυτή περιοχή . Οι Γερμανοί αποχώρησαν και ήρθε απελευθερωτής ο Ε.Λ.Α.Σ. τον Σεπτέμβρη του 1944 στο Αγρίνιο.

Κε Κατεφίδη ευχαριστούμε πολύ για τα τόσο ενδιαφέροντα πράγματα που μας είπατε. Ευελπιστούμε στο επόμενο ταξίδι σας να έχουν δρομολογηθεί κάποια πράγματα που θα άρουν τον συγκοινωνιακό αποκλεισμό της Αιτωλ/νιας και θα ευτυχίσουμε να έχουμε προοπτικές ανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα.

Και εγώ σας ευχαριστώ κα Σπαή για την ευκαιρία που μου δώσατε να «μοιραστώ» με όλους σας κάποιες ελάχιστες «σκόρπιες» ιστορικές αναφορές στο πέρασμα του χρόνου για τον όμορφο τόπο μας.

Ελπίζουμε λοιπόν για το καλύτερο μέλλον αυτού του «χιλιοβασανισμένου» τόπου!

Τμήμα Παραγωγής Ειδήσεων και Ενημέρωσης του AgrinioBestOf.gr