Του Ευθύμη Μαραμή από το eleytheriagora.gr

Ο κόσμος εκτιμά το κοινωνικό κράτος, επειδή υποθέτει ότι δεν έχει κόστος ενώ προσφέρει πολλά οφέλη. Εάν ο κόσμος γνώριζε πως η παρούσα κατανάλωση κοινωνικών παροχών, συνεπάγεται λιγότερη ευημερία στο μέλλον, ο πληθυσμός θα είχε αποκτήσει κριτική στάση απέναντι στο κοινωνικό κράτος και οι πολιτικοί θα είχαν δυσκολότερο έργο να πουλήσουν τα μαντζούνια τους.

Κοντόφθαλμες πολιτικές με οδυνηρές μακροπρόθεσμες συνέπειες

Η Ελληνική κοινωνία, έχοντας βιώσει πολύ έντονα τις καταστροφικές συνέπειες του κοινωνικού κρατισμού, θα έπρεπε να είναι σχετικά ώριμη ώστε να δώσει την δέουσα προσοχή στην υγιή οικονομική θεωρία του ανεμπόδιστου καπιταλισμού. Μια κοινωνία που κατατάσσει την ασφάλεια υψηλότερα της ελευθερίας, χάνει τελικά και την ασφάλεια και την ελευθερία της. Ανάλογα, μια κοινωνία που αποδίδει μεγαλύτερη αξία στα προνόμια του κοινωνικού κρατισμού παρά στη δημιουργία πλούτου, χάνει και τον πλούτο και τα κοινωνικά προνόμια.

Μια γενικευμένη κοντόφθαλμη οπτική, είναι εγγενής στη σύγχρονη δημοκρατία. Αυτή η οπτική δεν επιβάλλεται από τον λαό, αλλά από την πλειοψηφία των πολιτικών κομμάτων. Αυτό το πολιτικό σύστημα, προωθεί την αναδιανομή της πίτας και αγνοεί επιδεικτικά ότι τα αγαθά πρέπει πρώτα να παραχθούν πριν καταναλωθούν. Χωρίς παραγωγή, ωστόσο, δεν μπορεί να υπάρξει διανομή. Η ψευδαίσθηση που είναι ευρέως διαδεδομένη και προπαγανδίζεται από την πλειοψηφία του πολιτικού μηχανισμού, υποστηρίζει ότι η παραγωγή είναι ανεξάρτητη από τη διανομή και, ως εκ τούτου, μπορεί κανείς να αναδιανείμει τον πλούτο χωρίς να εξασθενεί την παραγωγή. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο διανέμεται ένα προϊόν, επηρεάζει τη μελλοντική του παραγωγή.

Διεστραμμένη αντίληψη δικαιοσύνης

Μια έννοια δικαιοσύνης που εξετάζει μόνο τη διανεμητική «κοινωνική δικαιοσύνη», είναι εξ ορισμού αντιφατική. Η έννοια της διανεμητικής δικαιοσύνης, έχει ως αντίθετη πλευρά τη δικαιοσύνη που αφορά τις προσπάθειες παραγωγής των αγαθών. Μια σωστά αντιληπτή δικαιοσύνη, έχει διανεμητική και αντιμεταθετική πτυχή. Η παράβλεψη της αντιμεταθετικής πτυχής της δικαιοσύνης προς όφελος της διανεμητικής δικαιοσύνης, είναι άδικη. Μια τέτοια προσέγγιση είναι επίσης παράλογη, αφού η διανομή είναι δυνατή μόνο όταν υπάρχει κάτι που μπορεί να διανεμηθεί.

Η αναδιανομή είναι άδικη και οικονομικά παράλογη όταν τιμωρεί εκείνους που παράγουν. Αν η αναδιανομή εισοδήματος και πλούτου καταστεί υπερβολική, το ενεργό μέρος του πληθυσμού θα αποσυρθεί από την παραγωγή και θα αντικατασταθεί από τον παρασιτισμό. Τότε, η οικονομική πρόοδος θα αποσαθρωθεί και τελικά θα εκλείψει. Με αυτόν τον τρόπο, η κοινωνία θα φτωχοποιηθεί και, τελικά, οι ίδιοι οι φτωχοί θα πληρώσουν το πιο σκληρό τίμημα αυτής της πολιτικής, επειδή θα πληγούν περισσότερο όταν η ανάπτυξη μειωθεί και αυξηθεί η ανέχεια.

Η επιδίωξη της ισότητας δεν είναι μόνο ανήθικη και άδικη αλλά έχει και οικονομικό κόστος που υπερβαίνει τα οφέλη της. Αρχικά, οι αρνητικές επιπτώσεις του εισοδηματικού εξισωτισμού δεν είναι ορατές στην οικονομική ανάπτυξη. Για κάποιο χρονικό διάστημα, η κατανάλωση κεφαλαίου μπορεί να αντισταθμίσει την υποτονική οικονομική ανάπτυξη. Αυτή η διάβρωση δεν εμφανίζεται αμέσως στα στατιστικά στοιχεία του εθνικού εισοδήματος, καθώς η κατανάλωση υπολογίζεται στο ΑΕΠ ως μέρος του εθνικού προϊόντος.

Οι καταστροφικές συνέπειες του δημόσιου χρέους

Αυτή η ύπουλη μορφή κατανάλωσης κεφαλαίου, λαμβάνει χώρα μέσω της συσσώρευσης δημόσιου χρέους. Ένα έλλειμμα στον προϋπολογισμό σημαίνει ότι ο συνολικός όγκος των εθνικών αποταμιεύσεων μειώνεται. Λιγότερες αποταμιεύσεις σημαίνει ότι οι δυνητικές επενδύσεις καθίστανται ελάχιστες. Στις οικονομικές στατιστικές, οι δαπάνες – είτε προέρχονται από το κράτος είτε από την ιδιωτική πλευρά – υπολογίζονται εξίσου ως συνεισφορά στο εθνικό προϊόν. Ωστόσο, ενώ οι κρατικές δαπάνες ωφελούν τους αποδέκτες τους τη στιγμή που τις λαμβάνουν, ο χαμηλότερος σχηματισμός κεφαλαίου που θα προκύψει αργότερα, θα προκαλέσει ασθενέστερη οικονομική ανάπτυξη και θα βλάψει τους πάντες. Ακόμα χειρότερα είναι τα δημοσιονομικά πλεονάσματα τα οποία στραγγίζουν τη διαθέσιμη ρευστότητα από τις παραγωγικές επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους.

Το δημόσιο χρέος, εκτός από εχθρός της οικονομικής ανάπτυξης, είναι επίσης εχθρός της δημιουργίας πλούτου. Τα προνόμια που διανέμει βραχυπρόθεσμα η κυβέρνηση και τα οποία χρηματοδοτούνται από το υψηλότερο δημόσιο χρέος, θα μειώσουν την οικονομική ανάπτυξη και θα προκαλέσουν παρατεταμένη και επίμονη φτώχεια μακροπρόθεσμα.

Το δημόσιο χρέος αποδυναμώνει την οικονομική ανάπτυξη και η ασθενής οικονομική ανάπτυξη οδηγεί σε περισσότερες κρατικές δαπάνες και συνεπώς σε αυξανόμενο χρέος. Η μικρότερη οικονομική ανάπτυξη προκαλεί μεγαλύτερη ζήτηση για κοινωνικό προστατευτικό κράτος και η μεγαλύτερη αναδιανομή οδηγεί και πάλι σε ακόμη μικρότερη ανάπτυξη. Πολλές χώρες έχουν πέσει στην παγίδα όπου οι δαπάνες του κοινωνικού κρατισμού αποδυναμώνουν την οικονομία και όπου αυτή η αδυναμία απαιτεί περισσότερες κρατικές δαπάνες, γεγονός που με τη σειρά του αποδυναμώνει την οικονομία.

Η επέκταση του κοινωνικού κράτους οδηγεί σε αύξηση του δημόσιου χρέους, γεγονός που αποδυναμώνει την οικονομική απόδοση. Η αποδυνάμωση της οικονομίας συνεπάγεται μεγαλύτερες δαπάνες κοινωνικού κρατισμού και οδηγεί σε περαιτέρω άνοδο του δημόσιου χρέους, γεγονός που, με τη σειρά του, οδηγεί σε περισσότερες κοινωνικές δαπάνες. Μια επικίνδυνη παρενέργεια αυτής της καθοδικής σπειροειδούς πορείας, είναι ότι αυξάνεται η αντικαπιταλιστική τάση μεταξύ του πληθυσμού, καθώς για τους περισσότερους πολίτες είναι δύσκολο να αναγνωριστούν οι αιτιώδεις δεσμοί.

Απόδραση από την παγίδα του κοινωνικού κρατισμού

Αυτός ο φαύλος κύκλος εντοπίζεται στη μείωση του ρυθμού αύξησης της παραγωγικότητας των βιομηχανικών χωρών από τη δεκαετία του 1970, η οποία συμπίπτει χρονικά με την αλματώδη επέκταση του κοινωνικού κρατισμού και την άνοδο του δημόσιου χρέους. Το κοινωνικό κράτος και το δημόσιο χρέος είναι οι κύριες αιτίες της μείωσης των ποσοστών παραγωγικότητας. Τις τελευταίες δεκαετίες, τα ποσοστά της ετήσιας αύξησης της παραγωγικότητας των μεγάλων βιομηχανικών χωρών μειώθηκαν από 5% κατά μέσο όρο στη δεκαετία του 1960 σε περίπου 2% τη δεκαετία του 1990 και συνεχίζουν να μειώνονται.

Η απόδραση από την παγίδα του κοινωνικού κρατισμού αποτελεί τη μεγαλύτερη οικονομική πρόκληση της εποχής μας. Η μικρότερη αύξηση της παραγωγικότητας σημαίνει μικρότερη οικονομική ανάπτυξη και λιγότερη οικονομική ανάπτυξη σημαίνει χαμηλότερο εισόδημα. Όσο περισσότερο παραμένει μια χώρα στην παγίδα του κοινωνικού κρατισμού, τόσο πιο δύσκολο είναι να αποδράσει. Για να πάψει ο φαύλος κύκλος, πρέπει να επικρατήσει η υγιής οικονομική θεωρία που εξηγεί ότι ένα διογκωμένο κοινωνικό κράτος μειώνει σταθερά την παραγωγικότητα.

Χωρίς κέρδη παραγωγικότητας, δεν υπάρχει αύξηση του πραγματικού κατά κεφαλήν εισοδήματος. Η παραγωγικότητα της εργασίας μιας χώρας, καθορίζει το επίπεδο εισοδήματός της. Οι Ελληνικές κυβερνήσεις πρέπει να σταματήσουν να δαπανούν ασύστολα στον κοινωνικό κρατισμό, πρέπει να σταματήσουν την αύξηση του δημόσιου χρέους και να επιτρέψουν την οικονομική ανάπτυξη. Η αύξηση της αγοραστικής δύναμης των μισθών απαιτεί υψηλότερη παραγωγικότητα. Ο τρόπος για υψηλότερη παραγωγικότητα δεν είναι ο περισσότερος κρατικός έλεγχος, αλλά οι χαμηλότεροι φόροι και εισφορές, οι σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις, οι λιγότερες κανονιστικές ρυθμίσεις, η λιγότερη παρεμβατικότητα και η λιγότερη αναδιανομή.