Η Γεωργία Τριανταφύλλου γεννήθηκε στην Αθήνα, μεγάλωσε στην Φθιώτιδα και έχει από την μητέρα της καταγωγή από τα Τρίκαλα. Κατέχει πάρα πολλούς τίτλους μουσικών σπουδών, που θα αναφερθούν στην συνέχεια του άρθρου. Σημερα ζεί στην πόλη του Αγρινίου με την οικογενειά της και εργάζεται στο «Ωδείο Σύγχρονης Τέχνης» της κας Κατερίνας Παπαδημητρίου. Σε μια πολύ ωραία φιλική συνέντευξη με την Χρύσα Σπαή ξετυλίγει το κουβάρι των εμπειριών της και μιλάει για την όπερα την εκπαίδευση και το θέαμα στην Ελλάδα του σήμερα, για τους αναγνώστες του AgrinioBestOf.gr

Αρχικά πείτε μας τι σπουδές έχετε κάνει;

Έχω τελειώσει το τμήμα Μουσικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, το μεταπτυχιακό «Κουλτούρα και Επικοινωνία» του ιδίου φορέα το οποίο διήρκεσε τρία χρόνια και είμαι υποψήφια διδάκτωρ στην ίδια σχολή στο τμήμα Μουσικών Σπουδών με θέμα την «Φωνητική Τεχνική και την Ακουστική Ανάλυση της Φωνής». Ήταν κάτι που επέλεξα και μου άρεσε πάρα πολύ γιατί σχετιζόταν ήδη πάρα πολύ με την δουλειά μου. Στο ωδείο είχα πάρει το δίπλωμα μου με άριστα παμψηφεί.

Είστε εκπαιδευτικός σε κάποιο δημόσιο σχολείο;

Κατ’ αρχήν ήμουν για ένδεκα χρόνια στην Δημόσια Εκπαίδευση (Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο) όσον αφορά το ΠΕ16 που ήταν και η Πανεπιστημιακή μου κατάρτιση. Απλώς κάποια στιγμή όταν ήμουν νεώτερη μπορούσα να δουλεύω και στο Θέατρο και στο Σχολείο και στο Ωδείο και να βοηθώ τους ανθρώπους. Όμως κάποια στιγμή ήρθε ο γάμος και το παιδάκι, μετά έφυγα και στην Αμερική για σπουδές για ένα χρόνο οπότε όταν επέστρεψα αποφάσισα να έλθω σε ένα πολύ σημαντικό Ωδείο εδώ στο Αγρίνιο, το Ωδείο «Σύγχρονης Τέχνης» της κας Κατερίνας Παπαδημητρίου. Ο λόγος είναι ότι πολλοί συνάδελφοι στο Ωδείο αυτό ήταν και συμφοιτητές μου στο Πανεπιστήμιο. Έτσι θεώρησα ότι το επίπεδο ήταν αρκετά υψηλό και ταίριαζε σε αυτό που είχα και εγώ στο μυαλό μου να κάνω και να διδάξω. Μιλάω για τον τρόπο ή την «αυστηρότητα» αν θέλετε. Θεωρώ ότι όταν ένας άνθρωπος αυτές τις εποχές επενδύει κάποια χρήματα στην εκπαίδευση του, πρέπει πραγματικά να μαθαίνει πολύ συγκεκριμένα πράγματα και να ανοίγουν οι ορίζοντές του και όχι να εκπαιδεύεται στα περί ανέμων και υδάτων. Ξέρω ότι το επάγγελμα μας πάσχει, διότι κάποια χαρτιά δίνονται δίχως ουσία και δίχως ανταπόκριση. Όμως υπάρχουν πάρα πολλοί άξιοι συνάδελφοι που είναι η πλειοψηφία και θεωρώ ότι θα πρέπει αυτή η σοβαρότητα να διατηρείται σε κάποια σοβαρά ιδρύματα όπως είναι αυτό που είμαι τώρα.

Μιλησέ μας για το ταξίδι σου στην Αμερική;

Η Αμερική ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία. Βέβαια υπήρξε διαμάχη με τους γονείς μου για την δουλειά μου γενικότερα, καθότι δουλεύω από δεκαπεντέμιση ετών σε διάφορες παιδικές χορωδίες επαγγελματικού τύπου βέβαια. Υπέγραφαν οι γονείς μας κάποτε για να πάμε να δουλέψουμε. Μετά μια φωτισμένη γυναίκα που συνάντησα στην ζωή μου σε αυτούς τους Πανελλήνιους Μαθητικούς Διαγωνισμούς ονόματι Μαρίνα Κριλοβίτσι, μια πολύ διάσημη σοπράνο, φτασμένη καλλιτέχνης και όταν λέω καλλιτέχνης εννοώ βαθύτατα καλλιτέχνης, με την έννοια σεμνή και πολύ καλή γυναίκα. Δυστυχώς δεν είχα την ευκαιρία να έχω επαφές μέχρι σήμερα μαζί της, αλλά την εκτιμώ και την ευγνωμονώ για τις συμβουλές που μου έδωσε σαν παιδί. Με παρότρυνε να ξεκινήσω μαθήματα φωνητικής, βέβαια εγώ ήμουν μαθήτρια ακόμη, αλλά εκείνη την χρονιά για καλή μου τύχη, επειδή μέναμε στην Λαμία και συγκεκριμένα στην Σπερχειάδα Φθιώτιδας, καθότι ο πατέρας μου ήταν εκεί διορισμένος, είχα δασκάλα την Μάτα την Κατσούλη. Ξεκίνησα μαθήματα φωνητικής στο εκεί Δημοτικό Ωδείο το οποίο έχει εξαιρετική φήμη, παράλληλα με το σχολείο. Αυτή η γυναίκα πραγματικά είναι ένα φοβερό ταλέντο η οποία έγινε αρχιμουσικός μετά στην παιδική χορωδία της Λυρικής. Τραγούδησε σχεδόν σε όλο τον κόσμο, είχε φοβερή μεταδοτικότητα παρόλο που τα μαθήματα ήταν ομαδικά. Αυτό βεβαίως για ένα τόπο σαν την Λαμία ήταν σωτήριο και για ένα Ωδείο σαν το Δημοτικό Ωδείο Λαμίας που άρχισε να φέρνει φοβερούς καθηγητές εξαιρετικής εμβέλειας, θεωρώ ότι ήταν μια ανάσα. Κατά καιρούς είχα διάφορους καθηγητές, οι άνθρωποι που με έμαθαν τεχνική ήταν η Κρίστα Λούντβιχ, μια σημαντικότατη μεντζοσοπράνο, συνέχισα με την κα Τζένη Δριβάλα, μια εξαιρετική καλλιτέχνη και ένα άκρως ενδιαφέρων άνθρωπο. Μάθαινες και όταν μιλούσες μαζί της, είναι και φίλη μου τώρα και χαίρομαι. Ξέρετε αυτές οι σχέσεις σε βοηθάνε πάρα πολύ. Η συνεργασία με τέτοιους ανθρώπους είναι εκατό μαθήματα. Μια πρόβα επί σκηνής ισούται με εκατό μαθήματα πόσο μάλλον μια παράσταση όταν πρωτοξεκινήσαμε. Έτσι θεωρώ ότι όταν έχεις πολύπλευρες απόψεις περί τεχνικής, παρακολουθείς σεμινάρια, είσαι ζωντανός με το επαγγελμά σου, όσο είσαι σε ηλικία και θέση να το κάνεις, σε βοηθά σαν άνθρωπο, δεν αρκεί η φωνή. Η φωνή μπορεί να είναι μέτρια, έως καλή έως τέλεια. Εξαρτάται από το αισθητικό κριτήριο του καθενός. Εδώ την Μαρία Κάλλας οι μισοί την λάτρευαν και οι άλλοι μισοί κάτι θα εύρισκαν να πουν εναντίον της. Το θέμα είναι να είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου, να ξέρεις ότι πατάς στα πόδια σου και να είσαι αξιοπρεπής στην δουλειά σου. Να μελετάς όσο πρέπει, το πόσο θα μελετάς εξαρτάται από τον κάθε άνθρωπο τον κάθε καλλιτέχνη, δεν ξέρω, ο κόσμος θα το κρίνει αυτό με τον καιρό. Ούτος η άλλως εκεί κρινόμαστε όλοι. Ο καιρός είναι ο κριτής μας και σίγουρα δεν θέλουμε να είμαστε άνθρωποι που θα σβήσουν από την μια στιγμή στην άλλη. Είτε τραγουδάς σε πέντε άτομα είτε τραγουδάς σε πέντε χιλιάδες άτομα, είναι το ίδιο πράγμα, πρέπει να είσαι αξιοπρεπής, δεν υπάρχει σχετικό και άσχετο κοινό. Το ότι έχει ακούσει δυο πράγματα κάποιος, δεν σημαίνει ότι το αισθητικό του κριτήριο πιθανότατα διαφέρει. Ίσως να εντυπωσιάζεται με διαφορετικά πράγματα, αλλά δεν είναι πάντοτε ο εντυπωσιασμός. Το θέμα είναι η ερμηνεία και το πόσο θα κάνεις να ξεφύγει το κοινό σου από την καθημερινοτητά του και από την ρουτίνα του. Και εκεί είναι που λέμε αξίζει τον κόπο κάποιος να παρακολουθεί Θέατρο, Μελόδραμα, Καλλιτεχνικό Τύπο, Εκθέσεις, Ποίηση, οτιδήποτε εκφράζει τον καθένα. Για να βρει τι τον εκφράζει όπως πρέπει να παρακολουθήσει τα πάντα.

Πότε και πως θα ανακαλύψει ένας γονέας ότι το παιδί του έχει ταλέντο σε ένα μουσικό όργανο στην φωνή ή σε κάτι άλλο;

Όταν το δοκιμάσει. Επειδή είμαι και εγώ μητέρα, σκέφτομαι αν το παιδί δεν το δοκιμάσεις, δεν το στείλεις στα αθληματά του, δεν το στείλεις στην μουσική του ή σε διάφορα άλλα πράγματα δεν πρόκειται να το μάθεις ποτέ. Όταν όμως όπου βλέπεις ότι το παιδί έρχεται ευτυχισμένο και έχει έμπνευση, όχι όρεξη κατ’ ανάγκη να διαβάσει, έμπνευση να κάνει δικά του πράγματα, να πάρει την κιθάρα του για παράδειγμα και να την γρατσουνήσει σε άσχετο χρόνο μέσα στην ημέρα και με αυθόρμητο τρόπο να κάνει κάτι δημιουργικό, τότε θα καταλάβεις ότι το παιδί κάτι έχει, αυτό το ηρεμεί. Τα παιδιά πιέζονται πάρα πολύ, αυτό το καταλαβαίνω γιατί θυμάμαι και την δική μου παιδική ηλικία, μετά το Σχολείο πήγαινα στο Ωδείο, είχαμε Φροντιστήρια κλπ. Έμεινα πολύ λίγες ώρες σπίτι σαν παιδί, γιατί το Ωδείο ήτανε στην Λαμία, ήταν είκοσι χιλιόμετρα απόσταση, πολλές φορές πήγαινα με το λεωφορείο, είχε κακοκαιρία κλπ δεν μπορώ να πω ότι έζησα σαν τα άλλα παιδιά της ηλικίας μου αλλά δεν έχασα κιόλας.

Πως βλέπετε την καλλιτεχνική δράση στην περιοχή μας;

Έχω να πω ότι το Αγρίνιο το επισκέπτομαι τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια λόγω του συζύγου μου που είμαστε από φοιτητές μαζί. Θεωρώ ότι έχει κάνει ένα άλμα τεράστιο. Έχουν επιστρέψει πάρα πολλά νέα παιδιά τα οποία έχουν δημιουργηθεί, έχουν λάβει το μικρόβιο της παρατήρησης, της μεθόδου, έχουν αναπτύξει την επιστήμη τους και έχουν γυρίσει πίσω. Μιλώ για γιατρούς, μιλώ για μουσικούς, μιλώ για κάθε είδους επαγγελματία, που έχει επιλέξει να γυρίσει πίσω, θέλετε εξαιτίας της αναμπουμπούλας που υπάρχει στα οικονομικά; θέλετε γιατί είναι πιο εύκολα σε μια μικρή πόλη; είναι πιο ήρεμα; είναι πιο οικογενειακά; Καλώς η κακώς η ζωή συνεχίζεται και πρέπει να δεις και το άλλο τομέα, τον τομέα της οικογένειας. Οπότε θεωρώ ότι τα καλλιτεχνικά δρώμενα έχουν ανέβει σε μεγάλο βαθμό. Υπάρχει η επιλογή στον κόσμο και δεν σας κρύβω ότι εγώ ανησυχούσα όταν ήρθα εδώ για το πώς θα εξελιχθεί το θέμα Όπερα και Κλασική μουσική. Για καλή μου τύχη ήρθε ένας φωτισμένος άνθρωπος και διευθυντής του Θεάτρου στο ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου. Μιλώ για τον κο Νίκο Καραγιώργο. Ένα εκπληκτικό σκηνοθέτη, μια φλογερή προσωπικότητα και ανήσυχη. Με βοήθησε πάρα πολύ και εμένα, μου έδωσε ένα ρεσιτάλ αναγνωριστικό για την περιοχή. Γιατί όπως έβλεπα και από το Ωδείο, μου ζητούσανε, όχι παραδοσιακά , και αυτό είναι κάτι που με προβλημάτισε, τα ανατολικογυφτοακούσαματα. Για να μην παρεξηγηθώ, οι ανατολίτες έχουν μια εξαιρετική κουλτούρα στο τραγούδι, αλλά αυτή η ποπ μίξη που έχει συνδεθεί με το δωδεκάποντο τακούνι, με το μαγιώ επι σκηνής κτλ εμένα με ενοχλεί. Μπορεί ένας άνθρωπος να έχει μια θαυμάσια φωνή μια αξιοπρεπή εμφάνιση, δεν χρειάζεται η γυναίκα να εξευτελίζεται για να δουλέψει. Μια γυναίκα που έχει μια φωνή που έχει ένα ταλέντο, μπορεί να αναπτύξει το ταλέντο της καθαρά. Είναι εξευτελιστικό εν έτη 2018 να βλέπω τέτοια πράγματα. Θέλετε να με πείτε πουριτανή σε ορισμένα πράγματα; απλώς με ενοχλεί. Το γυμνό στον καλλιτεχνικό χώρο είναι κάτι πανέμορφο, είναι άσχημο να διαστρεβλώνεται κατά αυτόν τον τρόπο και να βγαίνουν εκφράσεις τις πίστας που όλοι ξέρουμε. Οι άνθρωποι που έχουν έστω και τόσο δα καλλιτεχνική αντίληψη, έχουν κάτι διαφορετικό να προσφέρουν, ας το προσφέρουν αυτούσιο, δεν χρειάζεται αυτή η κουλτούρα, είναι καθαρά marketing. Και το marketing χρειάζεται. Kαι η δουλειά μας είναι marketing και οι άνθρωποι που όταν δουλεύαμε και εμείς με μια βαλίτσα στο χέρι στο θέατρο, προϊόντα είμασταν. Αλλά διατηρούσαμε ένα είδος, το οποίο προσπαθεί τώρα με την μοντέρνα ενδυμασία, να ενσωματωθεί στην εποχή πολύ σωστά. Κρατιέται το παραδοσιακό με τις παραδοσιακές στολές, μιλώ για την Οπερα, πολύ σωστά, αυτά είναι θεμιτά, είναι δοκιμές και μίξεις πολύ θεμιτές, ναι είναι ωραία η ποπ να συνδεθεί με τα 9/8 ή με το ρεμπέτικο γιατί δεν έχει να προσβάλλει τίποτα. Όμως κάπου ξεφεύγει. Παρατηρώ εδώ στο Αγρίνιο, ότι υπάρχει ένας βομβαρδισμός από το λεγόμενο σκυλάδικο. Δεν χρειάζεται. Ο κόσμος είναι ανοικτός παντού. Στο ρεσιτάλ μου που ήταν αμιγώς κλασική μουσική, το θέμα του 1ου ρεσιτάλ ήταν η «Αρια Αντίκα» στο δημοτικό τραγούδι, που πιθανώς κάποιος να μην ήξερε τι σημαίνει «Αρια Αντίκα», «παλιό τραγούδι» ότι λέει η λέξη ουσιαστικά. Υπήρξε συμμετοχή του κόσμου μεγάλη, το θέατρο ήταν γεμάτο, κάτι που δεν το περιμέναμε. Αυτό σημαίνει ότι ο κόσμος θέλει να ακούσει κάτι διαφορετικό. Μετά τζαζ, πχ Kurt Vile. Δεν σας λέω εγώ καλώς η κακώς εκτελεσμένο, ένα σωρό παραδοσιακή μουσική με μια ωραία κυρία που τα συνοδεύει την κυρία Παπαχρυσάνθου, που ήμασταν και συμφοιτήτριες κιόλας. Πολύ ωραία πράγματα κάνει. Νέοι, παιδιά, μαμάδες που έχουν οικογένειες πίσω. Που είναι δύσκολο. Και όχι επειδή έχουμε διαπροσωπικές σχέσεις. Εμένα με κατηγορούνε ότι κάνω δημόσιες σχέσεις. Μα μου αρέσει να μιλάω στον κόσμο. Αν σου μιλήσει κάποιος στον δρόμο είναι πάρα πολύ ωραίο να του μιλήσεις. Τζαζ μουσική, ένα εξαιρετικό παιδί, Μερεντζής, εξαιρετικός Σαξοφωνίστας, μουσικοί που πιστεύουν αυτό που κάνουν, παίζουν απλά μουσική. Έχουν απίστευτο κοινό εδώ στο Αγρίνιο, φανατικό θα έλεγα. Επίσης η Ανδρομέδα. Πάλι μουσική. Ο φτασμένος καλλιτέχνης είναι αυτός που εκτίθεται στο γυαλί, στα ΜΜΕ. Κάποιοι από επιλογή τους δεν εκτίθενται, κάποιοι θέλουν την δισκογραφία τους και τίποτα άλλο. Είναι ωραίο να τα κάνεις όλα. Απλώς το θέμα είναι πως τα κάνεις. Το κάνεις για να βγάλεις λεφτά μόνο; Σίγουρα πρέπει να πληρώσουμε και το ρεύμα. Δεν τραγουδάμε ή αναλαμβάνουμε εργασίες γα την ψυχή της γιαγιάς μας. Πρέπει και εμείς να ζήσουμε κάπως. Είναι μια δουλειά πολύ απαιτητική με πάρα πολύ άγχος, με πάρα πολύ διάβασμα εφ΄όρου ζωής. Και με πολλές ώρες πρόβα. Δεν πληρώνεται αυτό το πράγμα. Ναι είμαστε σε ένα αξιοπρεπές πλαίσιο, αν αφιερωθείς και στηριχθείς μόνο σε αυτό θα χάσεις την οικογενειά σου, δεν είναι ωραίο, η ζωή είναι πολύ μικρή. Το θέμα είναι και να προσφέρουμε στον κόσμο και να καλύπτουμε τις δικές μας ανάγκες γιατί αυτό γνωρίζουμε να κάνουμε. Έτσι προσφέρουμε στην κοινωνία. Ο καθένας είναι ένας υπερήρωας όπως είπα σε μια συναυλία προσφάτως που ήταν για τα παιδιά της ΕΛΕΠΑΠ. Αν όλοι στον τόπο μας κάνουν αυτό που ξέρουν χωρίς γκρίνια, δεν θα υπάρξει κανένα πρόβλημα ποτέ. Ούτε κανένας θα εμποδίσει κάποιον με πορείες, με διαμαρτυρίες, με οχλαγωγίες και με τεμπελιά θα μου επιτρέψετε να πώ. Τίποτα δεν πήγε έτσι μπροστά, μόνο με δουλειά πήγε.

Πιστεύετε ότι η φωνή ενός καλλιτέχνη είναι θείο χάρισμα ή θέλει καλλιέργεια;

Τα πάντα. Αν είναι θείο χάρισμα και καλλιεργηθεί κιόλας θα είναι το πιο καλό. Αν είναι μόνο ταλέντο και μείνει ταλέντο θα είναι πάντα μέτριο. Γιατί κάποια στιγμή το ταλέντο πρέπει να μάθεις να το διαχειρίζεσαι υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Και αν δεν μάθεις να το διαχειρίζεσαι υπάρχουν διάφορες κακώσεις, αυτές οι κακώσεις μεταφράζονται από τους Ωτορινολαρυγγολόγους σε πολύ ωραίους άλγους, πολυποδάκια κλπ και πρέπει να μπείς στην διαδικασία της αποκατάστασης, το οποίο είναι ένα κομμάτι της δουλειάς μου λόγω του διδακτορικού μου και του μεταπτυχιακού μου. Δυστυχώς ακούω κάποιους ανθρώπους που κάνουν αποκατάσταση και προσπαθώ να τους πώ ότι το παρελθών πέρασε αλλά εάν στο τόσο είχαν ασχοληθεί με την φωνητική τεχνική δεν θα είχαν να αντιμετωπίσουν οτιδήποτε τέτοιο ακόμα και σε μη καλλιτέχνες. Το θείο χάρισμα ναι, αν κάποιος έχει καθαρή και μεταλλική φωνή σίγουρα είναι θείο χάρισμα, αλλά πρέπει να μάθει να το διατηρεί από κάποιο σημείο και μετά. Δυστυχώς η ηλικία είναι ένας παράγων φθοράς. Έτσι πρέπει να μάθουμε να το διατηρούμε με κάποιο τρόπο, όπως κάνουμε γυμναστική για να κρατάμε το σώμα μας υγιές έτσι πρέπει και το φωνητικό μας σύστημα να το κρατάμε ακμαίο.

Τι είναι η όπερα για εσάς;

Ιστορία ζωής, άλλοτε αλληγορικές και άλλοτε πραγματικές δυστυχώς. Η καλλιτεχνική έμπνευση γεννάτε στους ανθρώπους ως επί το πλείστον μετά από τραγικές εμπειρίες. Σπάνια δηλαδή θα έχει καλλιτεχνική έπνευση και έκφραση κάποιος μέσα από φοβερή διαύγεια και χαρά. Ισως γιατί όταν έχουμε αδιέξοδο μπορεί και ξεσπάει ο νους. Συνήθως γράφουν σε φοβερή θλίψη τα μουσικά έργα. Θεωρώ ότι πάντα όταν γράφει κάποιος, υπάρχει ένα ποσοστό φωτιάς, απόγνωσης ένα ποσοστό αδήλωτης καταπίεσης. Γράφω και εγώ τώρα τελευταία και μπορώ να σας πω ότι γράφω σε στυλ Ρομαντικής Γερμανικής ποίησης. Τι χαρακτηριστικά έχει; το ότι ποτέ δεν λές ποτέ την λέξη αγάπη αν θες να μιλήσεις για αυτή. Αναφέρεις όλα τα παραπλήσια. Μιλάς μέσα από συμβολισμούς. Μα θα’ ναι νεράιδες, θα’ναι τέρατα, θα’ναι λίμνες, θα’ναι ποτάμια. Όλα αυτά έχουν μια συμβολική σημασία. Μου αρέσει να γράφω έτσι. Γιατί ίσως κατά βάθος να έχω καταπιεστεί και εγώ λίγο αυτά τα χρόνια. Να ήθελα να ζήσω λίγο περισσότερο σαν παιδί.

Από Έλληνες και ξένους ποιούς καλλιτέχνες θαυμάζουμε πιο πολύ;

Όσον αφορά την Όπερα λατρεύω την Αννα Νετρέπκο. Αυτή η γυναίκα μου αρέσει πάρα πολύ. Από Έλληνες θα αναφέρω και καλλιτέχνες φανταστικούς και ανθρώπους φανταστικούς που μπορεί και να μην είναι πολύ γνωστοί. Ένα πολύ μεγάλο ταλέντο που έτυχε να δουλέψουμε και μαζί είναι ο Μαρόπουλος. Μετά ο Γιώργος ο Ζωγράφος, ο Σαμπασόπουλος, Ευδοκία Μουσίδου. Από παλιότερους, η Μαρία Δριβάλα, η Ζανέτ Πηλού, η Μαρίνα Τριλοβίτσι, Κώστας Πασχάλης, Τζων Μοδινός, Μοσχονάς, Ελενα Νικολαϊδη. Τωρινούς κα Καραγιάννη, κα Σια Κοσκινά στο μιούσικαλ, κα Παπούλια στο μιούσικαλ. Η Μαρία η Βουλίτση. Είναι άνθρωποι με αντίληψη. Δεν σας λέω για την φωνή , εμένα μπορεί να μου αρέσει η να μην μου αρέσει κάποιος. Το τι αρέσει η τι δεν αρέσει σε μένα έχει να κάνει με το αν ο κάθε καλλιτέχνης κάνει σωστά την δουλειά του. Σε κάθε παράσταση πρέπει να υπάρχει μια διαδραστικότητα του καλλιτέχνη με το κοινό. Αν σε μια παράσταση ο καλλιτέχνης είναι κλεισμένος στον εαυτό του και δεν είναι διαδραστική τότε είναι καταδικασμένη να αποτύχει.

Μιλήστε μας για την όπερα στην Ελλάδα;

Πολλοί Έλληνες καλλιτέχνες διαπρέπουν στο εξωτερικό. Και στην Αμερική που ήμουν εγώ. Και εκεί έχουν ένα εξαιρετικό επίπεδο. Και τι είναι η Αμερική; είναι μια παλέτα από όλο τον κόσμο, κυρίως Ευρωπαίων. Οι Έλληνες υπάρχουν σε μεγάλο ποσοστό. Εκεί που κατοικούσαμε εμείς ήταν στο Λουισβιλλ στο Κεντάκυ, πολύ κοντά και από το Σικάγο. Δουλεύαμε πάρα πολλές φορές, εγώ εργαζόμουν και με την ομογένεια, με το θέατρο και με όλα. Βρήκα μια βιβλιογραφία στο πανεπιστήμιο του Uol εκει ήταν και ο άντρας μου με άλλη ειδικότητα βέβαια – είναι οδοντίατρος. Εκεί μπορούσες να ακούσεις όλα τα είδη μουσικής, Κινέζικη, Ινδική, Τζαζ, Εθνικ. Είχε πάρα πολύ ανεπτυγμένη Εθνικ. Έλληνες πάρα πολλοί που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από το επίπεδο των Ελλήνων της Ελλάδος. Υπάρχει η «Οπερα της Βαλίτσας» για παράδειγμα. Υπάρχει μια ανάπτυξη στα περιφερειακά θέατρα, είχαμε κάνει Τραβιάτα στο περιφερειακό της Καλαμάτας κάποτε με επιτυχία με την κα Δριβάλα. Έχει μπει η όπερα σε χώρους άσχετους πχ στο Club22 που παίχθηκε Batterfly, στην Θεσσαλονίκη που κάποια νεα παιδιά κάνανε ένα Όπερα Στούντιο. Υπάρχει μια μεγάλη ανάπτυξη. Υπάρχει το Ιντερνετ που έχει δώσει ένα άλλο έναυσμα στον κόσμο. Έχουν ευκαιρία τα νέα παιδιά να επιλέξουν, να μην είναι εγκλωβισμένα στα γυφτοσκυλάδικα. Να ακούσουν γύφτικα, να ακούσουν κλαρίνα, να ακούσουν πίστα. Να μη τα ανακατεύουμε όμως και βγαίνει αυτό το χυδαίο. Μπορεί ο άλλος να ακούσει τζαζ, μπορεί να ακούσει ρεμπέτικο, μπορεί να ακούσει έντεχνο, η έντεχνη μουσική έχει συνδεθεί με την δυτικότροπη τεχνική, με τον Χαντζηδάκη, με τον Θεοδωράκη. Υπάρχουν τόσο ωραία πράγματα που ο κόσμος έχει επιλογές να ακούσει. Άρα άμα δεν έχει να επιλέξει σημαίνει ότι δεν ψάχνει αρκετά. Εγώ θα τους παρότρυνα να ψάχνουν αρκετά. Όπως περιποιούμαστε τον εαυτό μας εξωτερικά να τον περιποιούμαστε και εσωτερικά. Δεν είναι κακό να πάει να μιλήσει κάποιος για την ζωή του. Ο φίλος και ο συγγενής δεν είναι αρκετοί. Είναι καλό άμα τον αποσχολεί κάποιον κάτι να πάει σε έναν ειδικό να τα πει. Δεν είναι κακό, εδώ το έχουμε για κακό. Αυτό σχετίζεται με κάθε είδους πεδίο και όχι με την μουσική στην Ελλάδα. Η όπερα στην Ελλάδα έχει εξελιχθεί πάρα πολύ. Αλλά έχει εξελιχθεί ο κόσμος και έχει εξελιχθεί η όπερα και παροτρύνω και τις μικρότερες πόλεις όπως είναι εδώ να εξελιχθούμε σε τέτοιο επίπεδο.

Τι είναι η φωνητική τεχνική;

Κατ’ αρχήν υπάρχουν τρείς ειδικότητες που συνεργάζονται για αυτή. Υπάρχει ο Ωτορινολαρυγγολόγος που είναι ο γιατρός, ο επιστήμων, αυτός που ασχολείται με την φυσιολογία του σώματος. Μετά υπάρχει ο λογοθεραπευτής, η θεραπεία του λόγου και μετά υπάρχουμε και εμείς οι μουσικοί, που έχουμε πάρει το διπλωμά μας, που ασχολούμαστε με την φωνητική τεχνική και με την ορθοφωνία. Αυτή είναι η δουλειά μας. Αλλά με διαφορετική προσέγγιση, δηλ. μέσα από τις συχνότητες τις μουσικές. Τι εννοώ με αυτό; Ο ασθενής που έχει πρόβλημα με την φωνή του, αυτός που δυσκολεύεται να διαχειριστεί την φωνή του. Πρέπει να βάλει σε σειρά κάποια όργανα του σωματός του έτσι ώστε να μην κουράζεται στην παραγωγή του ήχου του. Είτε αυτός είναι στην ομιλία σε πολύ συγκεκριμένα χαμηλά hz, είτε αυτός είναι στο τραγούδι που είναι σε πιο απαιτητικά συχνότητες. Μιλάμε για τις αναπνοές και την εκφορά. Η αναπνοή είναι σαν ένα τρίγωνο, είναι μια εισπνοή, μια εκφορά, και μια εκπνοή. Στην εισπνοή προετοιμάζεσαι στην εκφορά έχεις τον καθαρό σου λόγο, διατηρώντας τα χαρακτηριστικά της εισπνοής και η εκφορά σου είναι η ηρεμία του συστήματος. Αυτό το πράγμα πρέπει κάποιος να το κάνει τρόπο ζωής. Υπάρχει πολύ συγκεκριμένη μέθοδος δική μου στο κομμάτι της φωνητικής τεχνικής, λόγω των σπουδών που έχω. Τι τεχνάσματα έχει ο λογοθεραπευτής για τα παιδιά, το τι θα χρησιμοποιήσει, τους μορφασμούς, τις αναπνοές τους τρόπους αναπνοής, θα είναι πρόσθια; θα είναι πλάγια; υπάρχουν διάφοροι τρόποι αναπνοής. Και ο γιατρός που βλέπει αν το σύστημα είναι υγιές η όχι και τι πρέπει να κάνει και παραπέρα. Αυτό δεν συγχέεται από κανένα και οι τρείς ειδικότητες βοηθούν για το καλύτερο αποτέλεσμα. Είτε κάποιος είναι μουσικός , τραγουδιστής, αυτοί αντιμετωπίζουν τα περισσότερα προβλήματα και οι κλασικοί ακόμα. Μπορεί κάπου να ξεφύγεις μπορεί κάτι να κάνεις και να ερεθίσει. Πρέπει να προσέξεις απλά συνήθως αυτός που είναι της όπερας, της κλασικής παιδείας να το πούμε, γνωρίζει πώς να το διαχειριστεί λίγο καλύτερα, όχι ότι δεν χρειάζεται βοήθεια και παρακολούθηση κάποιες φορές. Από εκεί και πέρα καμία ειδικότητα δεν ανακατεύεται με την άλλη, όλοι βοηθούν για το καλύτερο αποτέλεσμα ο καθένας από την δική του οπτική. Όλη η διαδικασία είναι ρομποτική, φυσική ακουστική και αφού πατήσεις γερά σε μια τεχνική τότε βάζεις και το λεγόμενο συναίσθημα. Είμαι κατά σε έναν καθηγητή φωνητικής να λέει, “πες το με συναίσθημα”. Δεν υπάρχει αυτό. Αυτό υπάρχει σε δεύτερη φάση. Σε πρώτη φάση πρέπει να μάθει να αναπνέει για να μπορεί να εκφραστεί.

Μιλήστε μας για τα έργα σας;

Λοιπόν εγώ τελευταίως, έχω αρχίσει να γράφω. Μου αρέσει πάρα πολύ. Αισθάνθηκα την ανάγκη να το κάνω. Μου αρέσουν τα καινούργια πράγματα. Ένας λόγος που μου αρέσουν οι συναυλίες είναι η αμεσότητα με το κοινό. Αυτό πρέπει να συμμετέχει. Και συμμετέχει. Μπορείς να κάτσεις αναμεσά τους μπορείς να έρθεις σε επαφή μαζί τους, ότι κομμάτι και αν είναι και δεν εννοώ να τραγουδήσεις ένα κομμάτι Μεξικάνικο, το Τσιντολίνο που είναι ένα γνωστό αλλά Χαντζηδάκι ο οποίος έχει σχέση με την Όπερα. Είναι παραπλήσιος με έντεχνη μουσική. Λέμε δεν υπάρχει έντεχνη και άτεχνη μουσική. Όλες έχουν μια μέθοδο. Όμως επαναλαμβάνω, είναι καθαρά ένας μουσικολογικός όρος το έντεχνη μουσική και σχετίζεται με την δυτική τεχνοτροπία. Μην μπερδευόμαστε, γιατί έχουμε κάνει την Μελίνα Κανά, την Ελευθερία Αρβανιτάκη, έντεχνη μουσική. Ναι, όχι όμως για να την διαχωρίσουμε από την «άτεχνη» που είναι τα σκυλάδικα. Αυτό είναι λάθος. Η έντεχνη έχει πολύ συγκεκριμένο χαρακτήρα. Κάθε μουσική έχει την ποιοτητά της, την ώρα της και την χρήση της. Όλες χρειάζονται για να κινηθεί η Γή και να πάει γύρω γύρω. Όσον αφορά τα έργα μου. Έχω γράψει τώρα έναν κύκλο τραγουδιών το οποίο το ονομάζω «Soul’s Spectrum» θα ήθελα να εκδοθεί και το έχω δρομολογήσει. Να παρουσιαστεί κατ αρχήν. Θα παρουσιαστούν στον Αρχαίο Στράτο τώρα τον Ιούλιο δυο κομμάτια από αυτόν τον δεκάλογο. Ευελπιστώ, έχω στο μυαλό μου και κάποια άλλα πράγματα, μόλις ολοκληρώσω αυτό το έργο. Μου αρέσουν πάρα πολύ τα παιδιά και για αυτό γράφω μουσικά παραμύθια, μουσικά δρώμενα. Έχω την ανάγκη να το κάνω. Στο άλλο κομμάτι τώρα για την φετεινή χρονιά, επειδή και η συνεργάτης μου η κα Χριστίνα Κορκοντζέλου, που είναι ένα πολύ δημιουργικό άτομο έχει γράψει ένα πολύ δυνατό έργο, το «Holly Cantus Week» είναι αναφορά στην Μεγάλη Εβδομάδα και ο Δήμος Αγρινίου το έχει αγκαλιάσει αυτό και ελπίζω να το παρουσιάσουμε επιτυχώς και εδώ στο Αγρίνιο. Έχει παρουσιαστεί μια φορά στην Ευρυτανία, έχει λάβει δυτικότροπες μελωδίες. Όπως του Αλμπινόνι, του Μπαχ, του Σούμπερτ και έχει προσαρμόσει το νόημα των βυζαντινων ύμνων της Μεγάλης Εβδομάδας, επάνω σε αυτές τις μελωδίες. Το έργο παρουσιάστηκε ενώπιον του Δεσπότη ο οποίος ήταν απόλυτα θετικός και έβγαλε έναν εξαιρετικό λόγο μετά. Είχαμε και μια παιδική χορωδία πολύ καλή, τώρα δεν ξέρω αν το προσαρμόσουμε και με μια χορωδία μικτή δηλ μεγάλων. Θεωρώ ότι είναι πολύ ωραίο να υπάρχουν καινούργιες απόπειρες καινούργια πράγματα, καινούργιες συνθέσεις. Γιατί το θέλει ο κόσμος. Έχει κορεστεί πλέον η κατάσταση. Δεν μπορεί να βάζει σε κάθε συναυλία, Θεοδωράκη και Χαντζηδάκι, θέλουν και καινούργια πράγματα. Υπάρχουν νέοι συνθέτες απίστευτοι με απίστευτα έργα. Ένας από αυτούς είναι ο κος Πίτος Καζιάνης, γράφει μουσική Φρεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Φανταστική μουσική είναι μια φανταστική οκταλογία. Και αυτό πρέπει να παιχθεί εδώ στο Αγρίνιο, για Τσέλο, Πιάνο και Φωνή. Φανταστική μουσική. Μακάρι να έρθει η ορχήστρα της ΕΡΤ με τον εκπληκτικό άνθρωπο τον Τάσο Συμεωνίδη. Είναι απίστευτοι άνθρωποι με ανοικτό μυαλό που κάνουν έργα υπέροχα. Εύχομαι να πάνε όλα καλά και να καταφέρουμε να κάνουμε αυτά τα πράγματα. Μέσα στην καινούργια χρονιά έχουμε καινούργιες ιδέες, θα αναφέρω μόνο αυτές που είναι κλεισμένες τώρα. Το «Holly Cantus Week» μια απόπειρα με ROK Οπερα που θα κάνουμε και ελπίζω να αγκαλιαστεί. Και η Αρχαία Στράτος που θα κάνουμε θα έχει ένα ποτ-πουρί. Θα περάσει από την Δυτική Σκηνή στην Ελληνική Σκηνή. Από τα ακούσματα του Δυτικού Κόσμου στα δικά μας ακούσματα τα οποία δεν υστερούν σε τίποτα. και θεωρώ ότι θα είναι μια ωραία εμπειρία για όλους μας. Δεν είναι ανάγκη να δουλεύουμε μόνο στις μεγάλες πόλεις. Δουλεύουμε και εκεί. Είναι πάρα πολύ ωραία. Αλλά εκεί καλώς η κακώς υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες. Θα πρέπει, επιβάλλεται, σε μια πόλη όπως το Αγρινιο, σε μια πόλη όπως η Πάτρα, η Κομοτηνή, η Λαμία, που θεωρούνται περιφέρεια. Καθόλου περιφέρεια δεν είναι όταν δουλεύει τόσος κόσμος και κινείται και ζεί και έχει παιδιά. Τα παιδιά έχουν δικαιώματα. Δεν είναι ανάγκη τον υιό μου πχ να τον πηγαίνω Αθήνα συνέχεια, Τον πήγα και τώρα είδε πράγματα, είναι τριών χρονών. Να τα δεί και εδώ. Πρέπει, επιβάλλεται, προτείνω στις νέες μαμάδες να μην αφήνουν τα παιδιά στους παππούδες και τις γιαγιάδες. Να τα παίρνουν μαζί τους, τα Σαββατοκύριακα , στις διακοπές παντού, για να έχουν παραστάσεις. Έτσι θα αποκτήσουν ολοκληρωμένη προσωπικότητα.

Μιλήστε για τις εκδηλώσεις που θα λάβετε μέρος φέτος το καλοκαίρι εδώ και γενικότερα στην υπόλοιπη Ελλάδα;

Κατ’ αρχήν θα σας κάνω μια αναδρομή και θα σας πώ, πως αποφάσισα να εισέλθω σε αυτόν τον χώρο τον συναυλιακό. Γιατί η δουλειά μας δεν ήταν με συναυλίες κατά κύριο λόγο αλλά με θέατρο. Κατ΄αρχήν μου άρεσε πάρα πολύ η όπερα, είχε πάρα πολύ συγκεκριμένα έργα, άπειρα έργα βέβαια, υπάρχει φαχ (ρεπερτόριο) στην φωνή μπορεί να τραγουδήσεις κάποια πράγματα. Κάποια άλλα πράγματα κάποια άλλη πιο βαριά φωνή. Κάποια μια άλλη πιο ελαφριά φωνή. Υπάρχει μια κατηγοριοποίηση που θα ήθελα να τα πούμε και αυτά γιατί άπτεται του δεύτερου τμήματος της εργασίας μου και θα ήθελα να τα γνωρίζει ο κόσμος. Εγώ τραγουδούσα La Traviata και Batterfly αυτά ήταν τα δυο βασικά μου έργα, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν κάνει τα πάντα. Που έχουν αφοσιωθεί σε αυτό, που έχουν μάθει τα πάντα. Εμένα μου άρεσε πάρα πολύ να αρκεστώ σε αυτά και να γίνω εξαιρετική αν θέλετε σε αυτά. Να τα γνωρίζω απ’εξω και ανακατωτά να τα τραγουδάω και στον ύπνο μου. Μου άρεσε το θέατρο πάρα πολύ μέχρι κάποια στιγμή, ήταν πάρα πολύ ωραία όλα. Με την κα Δριβάλα συνεργαστήκαμε πολλές φορές με την κα Μαρ. Μαρκέττου, με τον κο Κων. Παλιατσιάρα, από Ελληνες. Με τον Ρομπέρτο Κόστιν έναν φοβερό Ιταλό που κάνει φοβερή καριέρα αυτή την στιγμή, με πολλούς ανθρώπους ξεχνώ να τους αναφέρω και ας συγχωρεθώ για αυτό, είναι πάρα πολλοί. Τους ευγνωμονώ όλους είναι εξαιρετικοί συνεργάτες, νέα παιδιά μεγάλοι άνθρωποι, πάρα πολλοί. Σε Ελλάδα, σε Κύπρο με έναν πολύ καλό Αγρινιώτη Συνθέτη τον Ανδρέα Χαραλάμπους. Φέρθηκε εξαιρετικά και σε μένα και σε νέους καλλιτέχνες, όπως είναι η Μαριλίνα Τσελέπη που κάνει τώρα καριέρα σαν συνοδός πιανίστρια, ο κος Φρίξος Μόρτζος, έχω να αναφέρω πάρα πολλούς. Για μένα κάθε συνεργασία ήταν και μια φιλία για μένα. Με πολύ λίγους δεν έχω κρατήσει επαφή. Αυτό που μου άρεσε και ήταν συναρπαστικό ήταν όταν ξεκινήσαμε να κάνουμε συναυλίες θεματικών τύπων. Αρχίσαμε να φτιάχνουμε Έλληνες συνθέτες επτανησιακής σχολής πχ ο Σουσαμάρας, μου αρέσει πάρα πολύ. Λίντερ γερμανικά. Υπάρχει βέβαια μια αντίδραση προς την Γερμανία αλλά εγώ θεωρώ ότι σε καλλιτεχνικό και πολιτιστικό επίπεδο δεν πρέπει να υπάρχει έχθρα. Επειδή η Ελλάδα ήταν μια χώρα που έδωσε τα φώτα στον κόσμο, από την Ελλάδα ξεκίνησε η Όπερα. Ηταν μια αντιγραφή του αρχαίου δράματος, από την Φλωρεντιανή καμεράτα. Η καμεράτα ήταν μια παρέα ουσιαστικά νέων από την Φλωρεντία. Η Φλωρεντία είναι μια πόλη το κάτι άλλο. Μουσική , Αρχιτεκτονική, όποιος δεν την έχει επισκευθεί να την επισκευθεί, είναι φοβερή η ζωή, τα καλλιτεχνικά δρώμενα, τα πάντα, μαθαίνεις μόνο που πατάς το πόδι σου εκεί. Εξέλιξαν το αρχαίο δράμα έφτιαξαν την Δάφνη και την Ευρυδίκη, τις πρώτες όπερες, και έτσι ήταν και για μας ένας ύμνος στο Αρχαίο Δράμα που έδωσε μια έμπνευση και υπάρχουν δυο ογκόλιθοι στην ανθρωπότητα όπως είναι η Όπερα και το Αρχαίο Δράμα το δικό μας. Είχαμε ανθρώπους που εξήγησαν την λέξη της κάθαρσης. Ο Αριστοτέλης για παράδειγμα που διατύπωσε τον όρο της κάθαρσης. Όλη αυτή την αγωνία που περνάς μέσα από ένα θεατρικό έργο, από ένα μελοδραματικό έργο, από μια συναυλία. Και τα συναισθήματα που σου γεννά, όταν πχ τραγουδάς «Μαργαρίτα στο ροδάνι», του Σούμπερτ, βασισμένο στο έργο «Γκαίτε» το Φάουστ και βλέπεις τον κόσμο να κλαίει από κάτω. Είναι απίστευτο συναίσθημα, να δείς αυτό και πως επέρχεται η κάθαρση στο τέλος. Στην όπερα μπορεί να εκφράζεται με τις highlight νότες τις ψηλές, όμως αυτές οι ψηλές νότες είναι που ξεσηκώνουν τον κόσμο, που φέρνουν την κάθαρση, την έξαρση, επέρχεται δηλαδή μια ηρεμία μέσα από μια αγωνία της δράσης του πρωταγωνιστή. Όταν υπάρχουν άνθρωποι που έχουν εξηγήσει τέτοια πράγματα για τους καλλιτέχνες είναι πολύ πιο εύκολο να προσεγγίσουμε τον στόχο τους. Απλώς πρέπει να μην το βλέπουνε σαν ένα ποσό στην τράπεζα.

Συναυλίες φέτος το καλοκαίρι;

Χαίρομαι πάρα πολύ φέτος καθότι ονειρευόμουν αυτό το αρχαίο θέατρο. Το θέατρο Στράτου και ο επόμενος στόχος πιστεύω να είναι οι Οινιάδες που μου αρέσει επίσης σαν θέατρο. Θεωρώ ότι η Επίδαυρος, το Δώρα Στράτου θέατρο, Το αρχαίο θέατρο Στράτου και οι Οινιάδες είναι τέσσερα εκπληκτικά θέατρα που έχουμε και νομίζω ότι είναι όνειρο κάθε καλλιτέχνη να ξεκινήσει να τραγουδάει σε αυτά. Εγώ θεωρώ ότι είμαι πανευτυχής που μπορώ σε αυτή την ηλικία να τραγουδήσω εκεί αυτή την στιγμή σε ένα ρεσιτάλ με την εξαιρετική Χριστίνα Κορκοντζέλου. Εγώ την λέω βιρτουόζο του πιάνου και στο ίδιο επίπεδο με πολύ μεγάλους πιανίστες που έχω συνεργαστεί όπως ο Φρίξος Μόρτζος, η Μαριλίνα Τσελέπη. Πιανίστες που είναι η επέκταση της φωνής σου.
Το ρεσιτάλ αυτό θα πραγματοποιηθεί στις 27 Ιουλίου θα είναι μια μαγευτική βραδιά γιατί θα έχει πανσέληνο. Θα ακουστούν έργα από όλο τον κόσμο. Θα ακουστεί και ένα έργο Βλάχικο. Οι Βλάχοι είναι μια κατηγορία Ελλήνων που μένουν στην Πίνδο και είναι εξαιρετικά ευγενικοί. Ούτως ή άλλως είμαι και εγώ κατά το ήμισυ αυτής της φυλής από την γιαγιά μου. Έχουν το δικό τους ιδίωμα στην γλώσσα. Θα ακουστεί ένα τραγούδι του Στάουνα Τζουα – «Το λιβάδι», των βλάχων, με συνοδεία κρουστού και είναι κάτι πολύ συγκινητικό και για μένα καθότι όπως είπαμε είναι η καταγωγή μου από εκεί.

Ένα μήνυμα για τους αναγνώστες μας;

Να ακούνε πάρα πολλά πράγματα και να βλέπουν όσα περισσότερα μουσικά δρώμενα γίνεται. Να μην είναι αρνητικοί. Υπάρχει πολύ σαβούρα αλλά και πάρα πολύ ωραία πράγματα εκεί έξω. Να τα ακούνε όλα. Ακόμα και την σαβούρα. Και όταν λέω σαβούρα εννοώ σε όλα τα είδη. Να είναι ανοικτοί παντού. Να φροντίσουν να λάβουν γνώσεις φωνητικής τεχνικής. Να πάνε να μάθουν, να είναι προβληματισμένοι για το τι γίνεται γύρω τους. Είναι σύγχρονοι άνθρωποι ζουν σε μια εποχή που δεν έχει να κάνει με πόσα χρήματα μπορούμε να διαθέσουμε. Να διαθέσουν ένα ποσό για την κατάρτιση τους. Είναι καλό για την ψυχή τους και για τα νεύρα τους.

Τμήμα Παραγωγής Ειδήσεων και Ενημέρωσης του AgrinioBestOf.gr