Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση εθνικής σύνταξης; Ποιοι την δικαιούνται;

Από 13/05/2016 με το νόμο 4387/2016 οι μηνιαίες κύριες συντάξεις εξ ιδίου δικαιώματος, λόγω ανικανότητας και εκ μεταβιβάσεως υπολογίζονται ως άθροισμα δύο τμημάτων, της εθνικής και της ανταποδοτικής σύνταξης.

Η Εθνική σύνταξη χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό και ορίζεται σε 384 ευρώ μηνιαίως.

Πλήρης Εθνική Σύνταξη

Το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης (τα 384 ευρώ μηνιαίως) καταβάλλεται ακέραιο εφόσον :

(α) θεμελιώνεται το σχετικό δικαίωμα για πλήρη σύνταξη, όπως προβλέπεται για κάθε Φορέα ασφάλισης.

(β) έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης, δηλαδή 6.000 ημερομίσθια.

(γ) έχουν συμπληρωθεί 40 έτη διαμονής στην Ελλάδα, μεταξύ του 15ου έτους της ηλικίας και του έτους που συμπληρώνεται το κατά περίπτωση όριο ηλικίας καταβολής της σύνταξης λόγω γήρατος, ή το έτος υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

Από την εν λόγω διάταξη (γ) εξαιρούνται οι συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας, για τους οποίους δεν απαιτείται η προϋπόθεση της διαμονής στην χώρα, καθώς και οι συνταξιοδοτούμενοι με τις διατάξεις του ν. 612/1977 ή με βάση διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτές (τυφλοί, πάσχοντες από Βήτα ομόζυγο μεσογειακή ή δρεπανοκυτταρική ή μικροδρεπανοκυτταρική αναιμία με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%, που υποβάλλονται σε μετάγγιση κ.λπ.). Για την κατηγορία αυτή συνταξιούχων, απαιτείται μόνο η προϋπόθεση της μόνιμης και νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα για τουλάχιστον 15 έτη μεταξύ του 15ου έτους της ηλικίας και του έτους υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης με τις ειδικές διατάξεις του ν.612/1977, δεδομένου ότι στις περιπτώσεις αυτές δεν απαιτείται η συμπλήρωση ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης.

Μειωμένη Εθνική Σύνταξη

(α) Το ποσό των 384 ευρώ βαίνει μειούμενο κατά 2% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται των 20 ετών, εφόσον ωστόσο έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης.

(β) Για κάθε χρόνο που υπολείπεται των 40 ετών διαμονής στην Ελλάδα μεταξύ του 15ου έτους της ηλικίας και του έτους που συμπληρώνεται το κατά περίπτωση όριο ηλικίας καταβολής της σύνταξης λόγω γήρατος, ή το έτος υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, το ποσό μειώνεται κατά 1/40.

(γ) Στις περιπτώσεις καταβολής μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, δηλαδή σε όριο ηλικίας μικρότερο από το κατά περίπτωση προβλεπόμενο όριο για πλήρη σύνταξη, το ποσό καταβάλλεται μειωμένο κατά 1/200 για κάθε μήνα (ή 6% για κάθε έτος) που υπολείπεται του αντίστοιχου ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης και σε καμία περίπτωση δεν υπερβαίνει το ποσοστό μείωσης που αντιστοιχεί στα πέντε έτη, δηλαδή τους 60 μήνες (60/200).

Δεν επιβάλλεται το επιπλέον ποσοστό μείωσης ύψους 10% που προβλέπεται από τις διατάξεις της περίπτωσης 3 της υποπαραγράφου Ε.3 της παραγράφου Ε του άρθρου 2 του ν.4336/2015 και το άρθρο 2 της αριθ. Φ11321/οικ.47523/1570/23-10-2015 Υπουργικής Απόφασης (ΦΕΚ 2311, Β’).

Σημειώνουμε ότι σε περίπτωση σώρευσης μειώσεων λόγω διαμονής και λήψης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, το ποσό της Εθνικής Σύνταξης που προκύπτει κατά περίπτωση σύμφωνα με τα έτη ασφάλισης βάσει της παρ. 6 του κοινοποιούμενου άρθρου 7, μειώνεται αρχικά βάσει των ετών διαμονής που υπολείπονται των 40 ετών και στη συνέχεια βάσει του ποσοστού μείωσης λόγω λήψης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος.

Αναλυτικά παραδείγματα υπολογισμού

Η e-pim Εργασιακή παρέχει ένας οδηγό επιβίωσης με παραδείγματα:

Πέντε παραδείγματα για μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος με 15ετία (4.500 ΗΑ)

• Για 15 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 – 6% = 324,86 ευρώ για ένα (1) έτος προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 66 ετών).

• Για 15 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 – 12% = 304,12 ευρώ για δύο (2) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 65 ετών).

• Για 15 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 – 18% = 283,39 ευρώ για τρία (3) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 64 ετών).

• Για 15 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 – 24% = 262,65 ευρώ για τέσσερα (4) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 63 ετών).

• Για 15 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 – 30% = 241,92 ευρώ για πέντε (5) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 62 ετών).

Πέντε παραδείγματα για μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος με 20ετία (6.000 ΗΑ)

• Για 20 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 384 – 6% = 360,96 ευρώ για ένα (1) έτος προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 66 ετών).

• Για 20 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 384 – 12% = 337,92 ευρώ για δύο (2) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 65 ετών).

• Για 20 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 384 – 18% = 314,88 ευρώ για τρία (3) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 64 ετών).

• Για 20 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 384 – 24% = 291,84 ευρώ για τέσσερα (4) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 63 ετών).

• Για 20 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 384 – 30% = 268,80 ευρώ για πέντε (5) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 62 ετών).

Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος δεν έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης και επίσης δεν συμπληρώνει ακέραιο έτος ασφάλισης, ως εθνική σύνταξη λαμβάνεται το ποσό που αντιστοιχεί στα ακέραια έτη ενώ για τους λοιπούς μήνες ή και ημέρες ασφάλισης λαμβάνει αναλογία.

• Για 15 έτη ασφάλισης, το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 ευρώ.

• Για 16 έτη ασφάλισης, 353,28 ευρώ.

• Για 17 έτη ασφάλισης, 360,96 ευρώ.

• Για 18 έτη ασφάλισης, 368,64 ευρώ.

• Για 19 έτη ασφάλισης, 376,32 ευρώ και

• Από 20 έτη ασφάλισης και άνω 384,00 ευρώ

Παράδειγμα

Ασφαλισμένος του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης έχοντας συμπληρώσει 17 έτη ασφάλισης, 8 μήνες και 15 ημέρες. Το ποσό της εθνικής σύνταξης για 17 έτη ασφάλισης, ανέρχεται σε 360,96 ευρώ.

Για τον χρόνο ασφάλισης πέραν των 17 ετών, δηλαδή για τους 8 μήνες και 15 ημέρες (8 μήνες x 25 ημέρες ασφάλισης συν 15 ημέρες ασφάλισης = 215 ημέρες ασφάλισης) θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 5,50 ευρώ [(368,64 – 360,96) x 215/300].
Συνεπώς, το συνολικό ποσό της εθνικής σύνταξης για 17 έτη ασφάλισης, 8 μήνες και 25 μέρες ανέρχεται σε 366,46 ευρώ (360,96 + 5,50 = 366,46 ευρώ).

Δύο παραδείγματα σωρευτικών μειώσεων

1) Ασφαλισμένος με 40 έτη διαμονής στην Ελλάδα, με θεμελιωμένο δικαίωμα σε μειωμένη σύνταξη γήρατος (15 έτη ασφάλισης και συμπληρωμένο το 62ο έτος της ηλικίας) θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 241,92 ευρώ.
Και τούτο διότι για τα 15 έτη ασφάλισης το ποσό της εθνικής σύνταξης (μειούμενο κατά 2% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται των 20 ετών) είναι 384,00 Χ -10% = 345,60 ευρώ. Επιπλέον και δεδομένης της μειωμένης σύνταξης γήρατος κατά 5 έτη (όριο ηλικίας πλήρους σύνταξης το 67ο έτος), το ποσό της εθνικής θα μειωθεί κατά 6% για κάθε έτος που υπολείπεται του πλήρους ορίου ηλικίας και συνεπώς το ποσό της εθνικής σύνταξης που θα δικαιωθεί ο ως άνω ασφαλισμένος θα είναι 345,60 Χ -30% = 241,92 ευρώ

2) Ασφαλισμένος με 25 έτη διαμονής στην Ελλάδα, με θεμελιωμένο δικαίωμα σε μειωμένη σύνταξη γήρατος (15 έτη ασφάλισης και συμπληρωμένο το 62ο έτος της ηλικίας) θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 151,20 ευρώ.
Και τούτο διότι 345,60 ευρώ είναι το ποσό της εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί στα 15 έτη ασφάλισης και δεδομένου ότι ο ασφαλισμένος είχε 25 έτη διαμονής στην Ελλάδα το εν λόγω ποσό θα μειωθεί κατά 15/40 (345,60 Χ -15/40 = -129,60, ήτοι 345,60 – 129,60 = 216,00 ευρώ) και κατόπιν 30% περαιτέρω μείωση (5 έτη νωρίτερα συνταξιοδότηση από το πλήρες όριο ηλικίας), δηλαδή 216,00 Χ -30% = -64,80, ήτοι 216,00 – 64,80 = 151,20 ευρώ.

Σύνταξη σε περίπτωση χορήγησης λόγω αναπηρίας

Τα ποσοστά αναπηρίας, για τα οποία προβλέπονται μειώσεις στο ποσό της εθνικής σύνταξης για τους συνταξιούχους φορέων αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, οι οποίοι θα λάβουν μειωμένη σύνταξη λόγω αναπηρίας, ορίζονται ως ακολούθως:

α) από 67% έως και 79,99, χορηγείται το 75% της εθνικής σύνταξης, ήτοι για 15ετία το ποσό των 259,20 ευρώ και για 20ετία το ποσό των 288 ευρώ.

β) από 50% έως και 69,99%, χορηγείται το 50% της εθνικής σύνταξης, ήτοι για 15ετία το ποσό των 172,80 ευρώ και για 20ετία το ποσό των 192 ευρώ.

γ)Στους συνταξιούχους με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, χορηγείται το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης.

Στο σημείο αυτό και δεδομένου ότι στους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας δεν ελέγχεται η νόμιμη και μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα κι επομένως ούτε και η προϋπόθεση της 15ετούς ασφάλισης, το ποσό της εθνικής σύνταξης, το οποίο θα περιοριστεί περαιτέρω βάσει του βαθμού αναπηρίας, είναι το εξής:

α) Για όσους έχουν μέχρι 15 έτη ασφάλισης, το ποσό της εθνικής σύνταξης είναι το ποσό των 345,60 ευρώ, το οποίο αφορά σε συνταξιούχο με 15 τουλάχιστον έτη ασφάλισης, σύμφωνα και με τα προβλεπόμενα στην παρ. 6 του άρθρου 7.

β) Για όσους έχουν από 15 έως και 19,9 έτη ασφάλισης, το ποσό της εθνικής σύνταξης είναι το ποσό που προκύπτει κατ’ εφαρμογή της παρ. 6 του κοινοποιούμενου άρθρου, ήτοι από 345 ευρώ έως 376 ευρώ.

γ) Για όσους έχουν από 20 έτη ασφάλισης και άνω, το ποσό της εθνικής σύνταξης είναι το ποσό των 384 ευρώ.

Παραδείγματα

1) Συνταξιούχος λόγω αναπηρίας με ποσοστό 80% και 6 έτη ασφάλισης, θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 345,60 ευρώ.

2) Συνταξιούχος λόγω αναπηρίας με ποσοστό 80% και 25 χρόνια ασφάλισης, θα λάβει το ποσό των 384 ευρώ.

3) Συνταξιούχος λόγω αναπηρίας με ποσοστό 70% και 6 έτη ασφάλισης, θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 259,2 ευρώ, (345,60X75%)

4) Συνταξιούχος λόγω αναπηρίας με ποσοστό 70% και 25 έτη ασφάλισης, θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 288 ευρώ (384X75%)

5) Συνταξιούχος λόγω αναπηρίας με ποσοστό 55% και 6 έτη ασφάλισης, θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 172,9 ευρώ (345,60X50%).

6) Συνταξιούχος λόγω αναπηρίας με ποσοστό 55% και 25 έτη ασφάλισης, θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 192 ευρώ (384X50%).

7) Συνταξιούχος λόγω αναπηρίας με ποσοστό 67% και 18 έτη ασφάλισης, θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 276,48 ευρώ (368,64X75%).

Χορήγηση Εθνικής Σύνταξης σε περίπτωση σώρευσης συντάξεων

Προβλέπεται η καταβολή μίας εθνικής σύνταξης, το ύψος της οποίας διαφοροποιείται ανάλογα με το εάν ο συνταξιούχος, ή τα δικαιοδόχα πρόσωπα σε περίπτωση συνταξιοδότησης λόγω θανάτου, δικαιούται να λάβει πέραν της μίας κύριας σύνταξης.

Σε περίπτωση συνταξιούχου ή δικαιούχου δύο πλήρων κύριων συντάξεων, χορηγείται το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης.

Σε περίπτωση συνταξιούχου ή δικαιούχου μίας πλήρους και μίας μειωμένης κύριας σύνταξης, χορηγείται το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης.

Σε περίπτωση συνταξιούχου ή δικαιούχου δύο μειωμένων κύριων συντάξεων, χορηγείται το ποσό της εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε κάθε μία, όμως το άθροισμα του δεν μπορεί να υπερβαίνει το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης.

Συνυπολογισμός πλασματικών χρόνων

Σε περίπτωση που ασφαλισμένος έχει αναγνωρίσει χωρίς εξαγορά πλασματικούς χρόνους, οι οποίοι αξιοποιούνται μόνο για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, οι χρόνοι αυτοί συνυπολογίζονται στη διαμόρφωση του ποσού της εθνικής σύνταξης, όχι όμως και σε αυτό της ανταποδοτικής σύνταξης.

Παράδειγμα: Ασφαλισμένος, έχει αναγνωρίσει χωρίς εξαγορά 200 ημέρες επιδοτούμενης ανεργίας (αρ. 40 του ν. 2084/1992), προκειμένου να συμπληρώσει τα 15 έτη ασφάλισης και να δικαιωθεί σύνταξης στο 67ο έτος της ηλικίας. Το ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 ευρώ.

Εξυπακούεται ότι οι πλασματικοί χρόνοι, οι οποίοι αναγνωρίσθηκαν κατόπιν εξαγοράς, για τη θεμελίωση και για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης, συνυπολογίζονται στη διαμόρφωση τόσο της εθνικής όσο και της ανταποδοτικής σύνταξης.

in.gr