Αν αναζητήσει κανείς κάποιο τραγούδι-σταθμό στην νεότερη ιστορία του Αγρινίου, δεν είναι άλλο από το «Ζαπαντοβράχωρο» το δημοτικό εκείνο τραγούδι που εξιστόρησε τα γεγονότα της απελευθέρωσης του Αγρινίου της 11ης Ιουνίου του 1821:
Το «Ζαπαντοβράχωρο»
Ώρε σ’ όλον τον κόσμο ξαστεριά,
σ’ όλον τον κόσμο ήλιος,
και στο Ζαπαντοβράχωρο όλο καπνός κι αντάρα.
Καπιταναίοι το ‘καιγαν Καπιταναίοι το καίνε
Ώρε μια Τουρκοπούλα
φώναξε από γυαλένιο πύργο.
Ώρε πάψε Μακρή μ’ τον πόλεμο πάψε και το ντουφέκι
ώρε και μεις θα προσκυνήσουν και Ρωμιοί θε να γενούμε
Το τραγούδι ερμηνεύει ο Γιώργος Υφαντής. Περιέχεται δε στο CD που κυκλοφόρησε με τον τίτλο: «Μουσικοί δρόμοι του Αχελώου». Περιλαμβάνει 17 παραδοσιακά τραγούδια από τις περιοχές της διαδρομής του ποταμού Αχελώου. Στο κλαρίνο τον συνοδεύει ο Γιώργος Κωτσίνης με την κομπανία του και δεύτερες φωνές σε κάποια τραγούδια κάνει η Ανθούλα Νούση. Πρόκειται για μια πολύ επιμελημένη παραγωγή που αποτελεί προσφορά στο γνήσιο και ανόθευτο δημοτικό τραγούδι.
Στο συγκεκριμένο κομμάτι λοιπόν πράγματι αποτυπώνεται η γνησιότητα του είδους, καθώς οι στίχοι παραθέτουν την πραγματικότητα της εποχής όπως η λαϊκή μούσα της διέσωσε. Στην πρώτη στροφή η αποπνικτική ατμόσφαιρα της μάχης με τη νίκη των καπετανέων, ενώ στη δεύτερη διεσώζεται ένα άγνωστο πλέον οικιστικό είδος που υπήρχε ακόμα και στο μετεπαναστατικό Βραχώρι: Ο πύργος ή η Κούλια όπως την έλεγαν, κατοικίες πλουσίων τούρκων από τις οποίες ξεπροβάλλει το γυναικείο στοιχείο, η Τουρκοπούλα. Ίσως το τραγούδι ευφάνταστα αποκαλύπτει και τον προσανατολισμό της Κούλιας. Μάλλον κοίταζε προς το νότο, από όπου εισέβαλε ο Μακρύνειος Δημήτριος Μακρής. Το τραγούδι φυσικά κλείνει με τη λέξη Ρωμιός, που παραπέμπει στην ιδέα της ανασύστασης του ένδοξου Βυζαντίου.
Ο Γιώργος Υφαντής είναι καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης και τραγουδιστής Δημοτικών τραγουδιών. Πέρα από τις δουλειά που έχει κάνει στο συγκεκριμένο μουσικό είδος, έχει τοποθετηθεί και στη θέση του Δημοτικού τραγουδιού στο μουσικό σήμερα.
agrinionews.gr