ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στη Ρούλα Φλώρου
Κάθε μικρή πόλη έχει τους δικούς της μικρούς ήρωες. Αυτούς που αφουγκράζονται τις αγωνίες και τα άγχη της και με τα μαγικά τους όπλα δίνουν λύσεις και ανοίγουν δρόμους. Ένας τέτοιος θα πρέπει να θεωρείται ο Ηλίας Ντζάνης. Για περισσότερες από τρεις δεκαετίες είναι πιστός εργάτης της γης, ακούει τους ψιθύρους της και έχει καταφέρει να ανταποκρίνεται στα κελεύσματά της. Σε μία τέτοια φωνή ανταποκρίθηκε πριν από 10 χρόνια όταν κατάλαβε ότι το φυτό στέβια θα μπορούσε να πρωταγωνιστήσει στην εγχώρια αγορά και μαζί του το Αγρίνιο. Άραγε τι μεσολάβησε και πού βρισκόμαστε σήμερα;
Συναντηθήκαμε για καφέ με τον Ηλία Ντζάνη και αυθόρμητα, και μάλλον αποτυχημένα, ζητήσαμε στέβια αντί κρυσταλλικής ζάχαρης. Πώς γίνεται στην πόλη όπου ξεκίνησε η ιδέα της παραγωγής της, 10 δέκα χρόνια μετά να μη μπορούμε να την χρησιμοποιούμε;
«Eίναι έλλειψη για την πόλη να μην πίνουμε καφέ με στέβια. Υπάρχει πρόβλημα προβολής. Το προϊόν αντιμετωπίστηκε ως πρόσθετο τροφίμων και όχι ως γλυκαντικό. Όντως ξεκίνησε από το Αγρίνιο το 2004 σαν μια δική μας ιδέα και του Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Πέτρου Λόλα, όταν από την αγωνία για το τι θα γίνει μετά τον καπνό αναζητήσαμε εναλλακτικές λύσεις. Το 2005 υποβλήθηκε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και τον Καπνικό Σταθμό. Έγιναν οι πρώτες δοκιμές, ακολούθησε ένα 2ο πρόγραμμα και φθάσαμε στο σήμερα, όπου υπάρχει αρκετή τεχνογνωσία και στον τομέα της μεταποίησης για να μπορούμε να πούμε ότι όποιος ξεκινήσει καλλιέργεια στέβιας έχει έναν πολύ καθαρό οδηγό για το πώς θα καλλιεργήσει σωστά και ότι θα παράξει ένα ελληνικό προϊόν αποδεκτό από την αγορά. Σε συνέχεια των αρχικών προγραμμάτων ήρθε το Greek stevia».
Η ιστορία της στέβιας κρύβεται στα βάθη της Λατινικής Αμερικής. Οι ινδιάνοι Guarrani της Παραγουάης γνώριζαν εδώ και αιώνες τις μοναδικές βοτανικές ιδιότητες της. Πρόκειται για έναν πολυετή θάμνο που τα φύλλα του περιέχουν διάφορες γλυκαντικές ουσίες που την καθιστούν 60-80 φορές γλυκύτερη από την κοινή ζάχαρη. Αυτό σημαίνει ότι ένα κουταλάκι του τσαγιού τυποποιημένο εκχύλισμα στέβιας έχει την ίδια γλυκαντική ικανότητα με ένα φλιτζάνι ζάχαρη. Στο Αγρίνιο σήμερα καλλιεργούνται 300 στρέμματα από την Ένωση Αγρινίου και 1.000 στην υπόλοιπη Ελλάδα.
«Δυστυχώς δεν υπήρξε συντονισμός. Αυτό προσπαθούμε τώρα με τις ημερίδες που διοργανώνουμε. Στην πορεία δεν εξελίχθηκαν καλά τα πράγματα, έγιναν λάθη, τα οποία πάντως μπορούν να διορθωθούν. Σαν καλλιέργεια μοιάζει με την καλλιέργεια του καπνού με λιγότερο κόπο και έξοδα και το ίδιο οικονομικό αποτέλεσμα. Στην Αιτωλοακαρνανία υπάρχουν 20 παραγωγοί. Αν δεν γίνει μια σωστή έρευνα. δεν μπορείς να κάνεις σωστά βήματα. Η δική μου πρόταση θα είναι σε αυτή την κατεύθυνση. Πρώτα να δεις τι θέλει η αγορά, μετά να στήσεις την βιομηχανία. Παράγεις μια μικρή ποσότητα και βλέπεις αν είναι αποδεκτή από την αγορά. Ξεκινήσαμε υπεραισιόδοξα. Λείπει ο συντονισμός. Καμία βοήθεια από υπουργεία και υπηρεσίες. Υπάρχει τεχνογνωσία και θα κυκλοφορήσει ένας οδηγός στο πλαίσιο του Greek stevia».
Τι πρέπει να γνωρίζει ένας νέος αγρότης που θέλει ν” ασχοληθεί με την καλλιέργεια αυτή;
«Καταρχήν υπάρχει πλέον τεχνογνωσία. Δεν είναι δύσκολη καλλιέργεια, μοιάζει σε αρχές και παραδόσεις που είχαμε στην περιοχή μας. Δεν χρειάζεται μεγάλες υποδομές. Αν έχεις υποδομές καπνού, δεν χρειάζεσαι τίποτα. Χρειάζεται μόνο εκσυγχρονισμός των μηχανημάτων αυτών. Για να έχεις ένα καλό οικονομικό αποτέλεσμα, χρειάζονται 20 στρέμματα. Από την έρευνά μας η στέβια μπορεί να καλλιεργηθεί παντού στην Αιτ/νια και με πολύ καλή ποιότητα. Η στρεμματική της απόδοση είναι περίπου 350 κιλά σε φύλλα. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η στέβια μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην βιομηχανία τροφίμων, αλλά και στην παραγωγή καλλυντικών, αφού έχει αντιγηραντικές ιδιότητες. Το προϊόν συνδυάζει παράδοση και καινοτομία».
Ο γεωπόνος ακόμη θυμάται πως ένας φίλος του από το Ισραήλ όταν τον επισκέφθηκε, του εξομολογήθηκε ότι, αν η χώρα του είχε τον πλούτο της Αιτωλοακαρνανίας, «θα τάΐζε τη μισή Ευρώπη». Τι πήγε στραβά λοιπόν και δεν πρωταγωνιστούμε στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων;
«Τα γενικά αίτια της επενδυτικής και αναπτυξιακής αδράνειας του πρωτογενούς τομέα στο νομό Αιτωλ/νίας δεν είναι διαφορετικά από αυτά που διαμορφώνουν το αναπτυξιακό τέλμα, στο οποίο έχει περιέλθει η γεωργία σε όλη σχεδόν την Ελλάδα. Οι κάποιες εξαιρέσεις απλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Γεωγραφική και συγκοινωνιακή απομόνωση, εντονότερο στοιχείο πολυτεμαχισμού και μικρού κλήρου ιδιοκτησίας, βίαιη αστικοποίηση σημαντικού μέρους του αγροτικού πληθυσμού μετά τη χρυσή περίοδο του καπνού, ολική αποσύνδεση της παραγωγής από τις επιδοτήσεις, ποιοτική υποβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού της περιφέρειας. Παρότι δαιμονοποιήθηκε ο καπνός ήταν το άγιο προϊόν. Έζησε την περιοχή 4 αιώνες. Η περίοδος του καπνού ήταν η καλύτερη. Όχι μόνο έζησε το Αγρίνιο, αλλά και το ταξίδεψε εκτός συνόρων. Μπορεί να ξαναζήσει τέτοιες στιγμές, αν γίνει η περιοχή της στέβιας. Η δική μας φιλοδοξία είναι να κάνουμε το Αγρίνιο σημείο αναφοράς για Ελλάδα και Ευρώπη».
Ο Ηλ.Ντζάνης είναι ένας συνταξιούχος που όμως δεν σταματά να ονειρεύεται. Επόμενος στόχος του η δημιουργία ενός Ινστιτούτου τροφίμων, το οποίο θα συνεργάζεται με τις τοπικές σχολές. Όσο για την επόμενη καλλιέργεια; Το μόνο που μπορούμε ν” αποκαλύψουμε, είναι ότι ανήκει στην κατηγορία των super foods. Και το μόνο που ευχόμαστε, είναι να μη χρειαστούν ακόμη 10 χρόνια για την εξέλιξή του…
ΠΗΓΗ: AGRINIOVOICE.GR
