Πρότυπο τριτοκοσμικής χώρας και όχι μιας χώρας μέλους της Ευρωζώνης, αποτελεί το ανολοκλήρωτο ακόμη Σχέδιο Ανάπτυξης της Κυβέρνησης.
Μετά από 2 χρόνια καθυστερήσεων και αναβολών η κυβέρνηση ολοκλήρωσε ένα πρώτο «σχέδιο» του… Σχεδίου Ανάπτυξης, το σύνολο του οποίου δημοσίευσε χθες κατ’ αποκλειστικότητα το Capital.gr. Ωστόσο, το εγχείρημα αυτό (σ.σ. που παραμένει ακόμη ημιτελές και υπό οριστικοποίηση 2 χρόνια μετά την αρχική προθεσμία ενεργοποίησής του), κάθε άλλο παρά μπορεί να θεωρηθεί μοχλός και εργαλείο το οποίο θα δώσει ώθηση στην αναπτυξιακή διαδικασία της χώρας.
Δεν είναι δυνατό για μια κυβέρνηση που θεωρητικά πρεσβεύει την ανάπτυξη, βασικό μέλημά της να είναι η πρόσληψη προσωρινά απασχολούμενων στο δημόσιο. Και τούτο διότι απλά έτσι καλύπτει το πρόβλημα, δεν δημιουργεί μόνιμες θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, ούτε ανακόπτει το brain drain, παρά τα όσα αναφέρει το σχέδιο. Ουσιαστικά, αυτό που προβλέπει το Σχέδιο είναι το κράτος να «φορτωθεί” και άλλους 150.000 εργαζόμενους ετησίως μέσα από την υλοποίηση ενός τριετούς προγράμματος, έστω και αν αυτές οι θέσεις είναι προσωρινής απασχόλησης και ενός προκαθορισμένου κατώτατου μισθού, με συνολικό κόστος 1,5% του ΑΕΠ σε βάθος τριετίας. Δηλαδή η Κυβέρνηση θέλει να δημιουργήσει έναν «κομματικό” στρατό μέσω της δημιουργίας 500.000 περίπου νέων θέσεων εργασίας την επόμενη τετραετία. Δεν μπορεί επίσης να κυριαρχεί στη χώρα η συζήτηση για ανάπτυξη… «ψητοπωλείου» ή «καφενείου». Γιατί, για τέτοια ανάπτυξη μιλάμε όταν οι χρηματοδοτήσεις που προβλέπονται είναι κυρίως της τάξης των 5.000- 20.000 ευρώ (σ.σ. παροχή μικροδανείων – seed loans).
Κενά κεφάλαια
Μιλάμε επίσης για ένα σχέδιο από το οποίο λείπουν βασικά κεφάλαια παρότι γραφόταν επί 2 έτη. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχουν λευκές σελίδες στο κεφάλαιο που αφορά την αδειοδότηση των επιχειρήσεων, ένα κομβικό σημείο για το ελληνικό επιχειρείν της χώρας. Κενό παραμένει και μέρος του κεφαλαίου για την αξιοποίηση των πόρων και των χρηματοδοτικών εργαλείων που υπάρχουν.
Κενό είναι και το κεφάλαιο για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, για το δίκτυο κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας, τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνίας, την ενέργεια, την εξοικονόμηση ενέργειας και τα δίκτυα. Κείμενο θα προστεθεί για τον εκσυγχρονισμό του κράτους και της δημόσιας διοίκησης. Κενό παραμένει ακόμη και το κεφάλαιο που αφορά τις υποδομές και τις κατασκευές, δύο τομείς στους οποίους θα μπορούσε να στηριχθεί η σταδιακή επιστροφή στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Αναφέρεται ότι «θα προστεθεί κείμενο». Και τούτο όταν πλέον, το 2017, τα πιο πολλά έργα είναι πλέον σε εξέλιξη, δηλαδή υπάρχουν ήδη συμβάσεις και υποχρεώσεις που έχουν αναληφθεί.
Ξαναγράφεται…
Το σχέδιο της Αναπτυξιακής Στρατηγικής της χώρας έως το 2021 βρίσκεται ακόμη στα… σπάργανα. Προς το παρόν είναι ουσιαστικά ένα διαπιστωτικό κείμενο που απλά περιγράφει την υπάρχουσα κατάσταση και το οποίο ουσιαστικά… ξαναγράφεται. Έχει γίνει πλέον ανάθεση σε Επιτροπή για την περαιτέρω επεξεργασία του. Και τούτο όταν στις 190 σελίδες του είναι σαφής η παραδοχή ότι στο μεσοδιάστημα η ανάπτυξη φθίνει και η ανεργία θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα αν δεν γίνει κάτι έως το 2021.
Και η παρέα του Παράλληλου Νομίσματος
Βέβαια το συγκεκριμένο κείμενο αποτελεί μια πρώτη εκδοχή η οποία, όπως αναφέρεται και στις σελίδες του, χρήζει συμπληρώσεων και βελτιώσεων. Ρόλο που έχει αναλάβει η Επιστημονική 11μελής Επιτροπή του Αναπτυξιακού Συμβουλίου, η οποία συνεδρίασε την περασμένη Παρασκευή.
Πρόεδρος της Επιτροπής είναι ο Γιάν Κρέγκελ -μέχρι πρότινος διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Λεβί (Levy). Υπήρξε συνεργάτης του υπουργού Οικονομίας Δημήτρη Παπαδημητρίου, όταν ο υπουργός ήταν πρόεδρος του Ινστιτούτου, είναι φανατικός κατά των γερμανικών θέσεων για την οικονομία και κατά του ευρωπαϊκού νομίσματος. Και δεν είναι ο μόνος. Ο «σκληρός” πυρήνας της Επιτροπής έχει ταχθεί ανοικτά υπέρ του παράλληλου νομίσματος, όπως άλλωστε και ο υπουργός Οικονομίας, Δημήτρης Παπαδημητρίου. Κατά βάση η συγκεκριμένη ομάδα αποτελείται από κρατιστές.Από τη συγκεκριμένη Επιτροπή δεν απουσιάζει ο πρώην συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου, Κωστής Βαΐτσος ο οποίος είναι θιασώτης του λατινοαμερικανικού οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης, ούτε ο Νίκος Θεοχαράκης, ο οποίος είχε εργαστεί στενά με τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γ. Βαρουφάκη.
Η χαμένη 2ετία
Η ανακοίνωση του σχεδίου εκκρεμεί από την άνοιξη του 2015 και ήταν τότε ευθύνη του ΥΠΟΙΚ. Αναβλήθηκε λόγω της κρίσης του Grexit για την άνοιξη του 2016, μαζί με την πρώτη αξιολόγηση με την ευθύνη να έχει περάσει πλέον στο ΚΕΠΕ. Και πάλι όμως αναβλήθηκε για… φέτος. Και ακόμη, όπως προαναφέρθηκε, βρίσκεται σε φάση… σχεδιασμού.
Σημειωτέον ότι για μία οικονομία σε μνημόνιο που έχει τεράστιους περιορισμούς στους εθνικούς επενδυτικούς πόρους, η διετία αυτή που πήγε «χαμένη» ήταν πάρα πολύ κρίσιμη. Και τούτο διότι η Ελλάδα βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά για τις επενδύσεις -που κυριολεκτικά εξαερώνονται- στα κονδύλια του ΕΣΠΑ και τις χρηματοδοτήσεις που πακέτου Γιουνκέρ.Και το 2015 αμφότερα τα δυο αυτά εργαλεία ήταν στα σπάργανα. Τώρα, όπως δείχνουν τα ίδια τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας που είναι πλέον αρμόδιο για το σχέδιο ανάπτυξης, τα δύο αυτά εργαλεία έχουν δρομολογηθεί. Τα δάνεια Γιουνκέρ έχουν αρχίσει να «τρέχουν» και οι συμβάσεις για τα έργα του ΕΣΠΑ 2014-2020 αυξάνονται. Με άλλα λόγια η «πίτα» έχει σε μεγάλο βαθμό μοιραστεί, εξηγούν αρμόδια στελέχη της αγοράς και αναρωτιούνται γιατί χάθηκαν 2 χρόνια για ένα σχέδιο που δεν δημιουργείται με ορίζοντα 10ετίας, αλλά για να είναι το «σωσίβιο» του ιδιωτικού τομέα έως το 2021 με την παραδοχή ότι έως τότε τα χρόνια θα είναι δύσκολα…
Οι απαισιόδοξες προβλέψεις
Τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στις 190 σελίδες του Σχεδίου είναι σε μεγάλο βαθμό παρωχημένα, καθώς καταγράφουν την εικόνα έως και το 2015. Υπάρχουν όμως και «αποκαλύψεις». Για παράδειγμα, περιλαμβάνεται σε ειδικούς πίνακες το νέο (αδημοσίευτο) Μεσοπρόθεσμο, το οποίο αποκαλύπτει ότι το ΑΕΠ… φθίνει. Το κείμενο (με ημερομηνία Φεβρουαρίου, δηλαδή πριν τις ανακοινώσεις για μηδενική ανάπτυξη το 2016) αποκαλύπτει ότι η κυβέρνηση είχε ήδη επαναπροσδιορίσει επισήμως προς τα «κάτω» την εκτίμησή της για το ΑΕΠ του 2017. Υπολόγιζε ότι η ανάπτυξη θα φτάσει φέτος στο 2,5% έναντι 2,7% του στόχου που περιλάμβανε στον προϋπολογισμό τον οποίο ψήφισε η Βουλή τον Δεκέμβριο, αλλά και προβλέψεων της Επιτροπής (ανακοίνωσε πρόβλεψη 2,7% στις χειμερινές εκτιμήσεις της). Η πρόβλεψη αυτή έχει ως «βάση» ότι το 2016 υπήρχε ανάπτυξη 0,2% κάτι που ανατράπηκε την προηγούμενη εβδομάδα με την ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ για μηδενικό ΑΕΠ. Και μένει να φανεί πως θα αλλάξει -εκ νέου- ο φετινός στόχος.
Μια ακόμη… κρατική Τράπεζα
Το πόσο παρωχημένο και βγαλμένο από το χρονοντούλαπο της ιστορίας είναι το σχέδιο της Κυβέρνησης για την Ανάπτυξη φαίνεται και από την πρόταση που διατυπώνεται στις σελίδες του για τη δημιουργία Τράπεζας Βιομηχανικής Ανάπτυξης. Τι μας λέει η Κυβέρνηση; Πως η συγκεκριμένη Τράπεζα πρέπει να λειτουργεί επί της ουσίας υπό τη σκέπη του κράτους, γιατί το ιδιωτικό τραπεζικό σύστημα της χώρας ή/και το διεθνές, δεν διαθέτει ούτε μακροχρόνιο προς τούτο σχεδιασμό, ούτε και την ανάλογη στοχοθεσία, καθώς στοχεύει στη βραχυ-μεσοπρόθεσμη μεγιστοποίηση των αποδόσεων του. Δηλαδή η Κυβέρνηση θέλει να μας πει πως το κράτος, γνωρίζει καλύτερα το χρηματοπιστωτικό σύστημα και θα διοχετεύσει κρατικούς πόρους υπό μορφή δανείων, εγγυήσεων κ.λπ., ενώ θα μοχλεύει επίσης ιδιωτικούς πόρους, καλύτερα απ’ ότι ένα ιδιωτικό εγχώριο ή διεθνές τραπεζικό σύστημα.
Αντιαναπτυξιακά μέτρα και στην αγορά εργασίας
Ακόμη και όσον αφορά τον τομέα της απασχόλησης τα μέτρα που προτείνονται κάθε άλλο παρά «αναπτυξιακά» μπορούν να θεωρηθούν. Κι αυτό γιατί τα συγκεκριμένα μέτρα το μόνο που κάνουν είναι να διαιωνίζουν τις υπάρχουσες αγκυλώσεις στην αγορά εργασίας, ενώ την ίδια στιγμή ενισχύουν την ήδη αυξημένη απασχόληση στο δημόσιο. Εξάλλου, όπως υποστηρίζουν παράγοντες της αγοράς μόνο με απελευθέρωση της αγοράς εργασίας και της μείωσης της επιβάρυνσης των επιχειρήσεων από φόρους και εισφορές θα μπορέσει να ανακάμψει η απασχόληση και να δημιουργηθούν βιώσιμες θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα ο οποίος αποτελεί και τον κινητήριο μοχλό της ανάπτυξης.
Αντ’ αυτού η κυβέρνηση θέλει να επαναφέρει το θεσμικό πλαίσιο που ίσχυε για τις εργασιακές σχέσεις προ της μνημονιακής περιόδου καθώς προτείνει:
– Ενίσχυση κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
– Κατάργηση των ενώσεων προσώπων.
-Αύξηση του χρόνου μετενέργειας των συλλογικών συμβάσεων.
– Καθορισμό κατώτατου μισθού με συλλογικές διαπραγματεύσεις σε εθνικό επίπεδο.
– Καθιέρωση ενιαίου κατώτατου μισθού ανεξαρτήτως ηλικίας»
Η εμμονή, μάλιστα, της κυβέρνησης στις προαναφερθείσες προτάσεις έχει οδηγήσει –μεταξύ άλλων- στην καθυστέρηση του κλεισίματος της αξιολόγησης, στη μη λήψη της δόσης του προγράμματος αλλά και σε εντεινόμενη αβεβαιότητα στην αγορά. Την ίδια περίοδο μάλιστα που η κυβέρνηση «μάχεται» για την «προστασία» των εργαζομένων, αυξάνεται δραματικά η μερική απασχόληση και πέφτουν οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα.Επίσης, στο αναπτυξιακό σχέδιο υπογραμμίζεται ότι «η ανεργία έφτασε στο μέγιστο ύψος το 2013 (27,8%) και έκτοτε ακολουθεί καθοδική τροχιά. Σήμερα ανέρχεται στο 23%». Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ποσοστό της ανεργίας έχει κολλήσει στο 23,1% για τέσσερις συνεχόμενους μήνες (Σεπτέμβριος –Δεκέμβριος 2016), με την ΓΣΕΕ μόλις σήμερα να ανακοινώνει ότι το πραγματικό ποσοστό της ανεργίας φτάνει κοντά στο 30%.
Η απασχόληση στο… δημόσιο με ακριβό δάνειο
Το σχέδιο για απασχόληση στο δημόσιο έχει και ένα άλλο θέμα: την έλλειψη κονδυλίων. Στο σχέδιο επισημαίνεται ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει εκπονήσει ένα 3ετές πρόγραμμα εγγυημένης απασχόλησης για ανέργους για την παραγωγή δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών λειτουργώντας ως «εργοδότης έσχατης καταφυγής», σύμφωνα με την ιδέα και την ορολογία του σημαντικού οικονομολόγου H. Minsky και πάνω στο δρόμο που πρωτοάνοιξε το «new deal» και ο Κέυνς.
Το κόστος του αναμένεται να προσεγγίσει το 1,5% του ΑΕΠ της χώρας συνολικά, αλλά θα απλωθεί σε βάθος τριετίας, όσο ακριβώς αναμένεται να είναι και η διάρκειά του. Επιπροσθέτως αναμένεται ένα αξιόλογο μέρος του κόστους να ανακτηθεί μέσω κοινωνικών εισφορών, φόρων προστιθέμενης αξίας και αμέσων φόρων. Τα αποτελέσματά του αναμένεται να είναι σημαντικά, καθώς θα προκαλέσουν μια άμεση μείωση της ανεργίας κατά περίπου 150.000 ετησίως (σε οκτάμηνη βάση όμως) επί τριετία, ενώ προσεγγιστικά αναμένουμε να μειωθεί εμμέσως η ανεργία περαιτέρω κατά 1/3 σε σχέση με τις ανωτέρω προβλέψεις, συνυπολογίζοντας την έμμεση δημιουργία θέσεων απασχόλησης».
Σημειώνεται ότι στην πρόσφατη συνάντηση που είχε η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας, κα. Ράνια Αντωνοπούλου με τα ανώτατα κλιμάκια των Θεσμών, έθεσε την πρόταση της Κυβέρνησης για τη διαμόρφωση ενός προγράμματος επιδότησης 300.000 – 450.000 θέσεων απασχόλησης ανέργων εγγεγραμμένων του ΟΑΕΔ, οι μισές εκ των οποίων θα τρέξουν μέσω νέων προγραμμάτων κοινωφελούς απασχόλησης στο ευρύτερο δημόσιο.
Η ελληνική κυβέρνηση διερευνά τη λήψη δανείου από την Παγκόσμια Τράπεζα με στόχο τη χρηματοδότηση του παραπάνω στόχου. Τα δανεικά κεφάλαια τα οποία απαιτούνται ανέρχονται σε 3 δισ. ευρώ, τα οποία –εφόσον εγκριθούν από την Παγκόσμια Τράπεζα- θα έλθουν να προστεθούν στο ήδη υπέρογκο δημόσιο χρέος.
Μόνο που ο λόγος του αιτήματος αυτού προς την Παγκόσμια Τράπεζα είναι το γεγονός ότι έχουν εξαντληθεί ουσιαστικά τα διαθέσιμα κοινοτικά κονδύλια για την ανεργία για την προγραμματική περίοδο 2014 -2020, ενώ η ανεργία κάθε άλλα παρά κάμπτεται αποφασιστικά (λόγω της συνεχιζόμενης ύφεσης στην οικονομία την διετία 2015 -2016 στην οποία οδήγησε η ασκούμενη από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ –ΑΝΕΛ πολιτική), έτσι ώστε να μην είναι αναγκαία υψηλά κονδύλια για την αντιμετώπιση της.
πηγή : capital.gr
