Δράση 10.01.04: «Μείωση της ρύπανσης νερού από γεωργική δραστηριότητα». Για πρώτη φορά και η Αιτωλοακαρνανία σε πρόγραμμα απονιτροποίησης →Έπιασε τόπο η παρέμβαση της Ένωσης Αγρινίου.
Το 3ο τρίμηνο του 2017 θα προκηρυχθεί το νέο πρόγραμμα απονιτροποίησης και για πρώτη φορά η Αιτωλοακαρνανία θα μετέχει σ’ αυτό. Η προσπάθεια που τους προηγούμενους μήνες κατέβαλε η Ένωση Αγρινίου έτυχαν θετικής ανταπόκρισης από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και από τους αρμοδίους υπηρεσιακούς παράγοντες, με αποτέλεσμα οι επιβαρυμένες περιοχές να αποκτήσουν τη δυνατότητα μείωσης των νιτρικών καταλοίπων και οι αγρότες μας να μπορέσουν να επωφεληθούν από ένα εξαιρετικό πρόγραμμα δράσης.
Υπενθυμίζουμε ότι από το περασμένο φθινόπωρο αναδείξαμε το θέμα (δείτε εδώ) επικαλούμενοι μελέτες που αποδείκνυαν τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Η προδημοσίευση του προγράμματος περιλαμβάνει αυτές ακριβώς τις ευαίσθητες περιοχές.
Ο πρόεδρος της Ένωσης Αγρινίου κ. Θωμάς Κουτσουπιάς, σε σχετική του δήλωση, αφού εκφράζει την απόλυτη ικανοποίησή του για την εξέλιξη και αφού επισημαίνει ότι τα αντανακλαστικά του υπουργείου λειτούργησαν κατά τρόπο υποδειγματικό, τονίζει:
«Η για πρώτη φορά ένταξη περιοχών του νομού μας και συγκεκριμένα εκείνων που ως Συνεταιρισμός είχαμε αναδείξει ως ιδιαίτερα επιβαρυμένες, δηλαδή του Μεσολογγίου, της Αμφιλοχίας και του συμπλέγματος των λιμνών στο Αγρίνιο, συνιστά μια πράξη ευθύνης έναντι του περιβάλλοντος, της δημόσιας υγείας και της αγροτικής οικονομίας.
Η συμβολή μας στο να υπάρχει σήμερα αυτή η τόσο σημαντική εξέλιξη, ήταν καθοριστική, αφού ουσιαστικά η Ένωση Αγρινίου ήταν που ανέδειξε το όλο θέμα και πίεσε προς αυτή την κατεύθυνση. Και αυτή ακριβώς είναι η μεγάλη μας προσφορά προς τον τόπο, αυτή ακριβώς είναι η διαφορά του Συνεταιρισμού με όσους περαστικούς έρχονται απλώς και μόνο για να κερδίσουν εκμεταλλευόμενοι τον αγροτικό κόσμο και μη έχοντας τίποτα να επιδείξουν, τίποτα να προσφέρουν.
Θέλω να ευχαριστήσω όλους όσοι στάθηκαν αρωγοί σε αυτή την προσπάθεια, η οποία και μπορεί να αποτελέσει έναν καλό οδηγό για το μέλλον».
Ακολουθεί η προδημοσίευση:
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων – Γενική Διεύθυνση Βιώσιμης Αγροτικής Ανάπτυξης/ Διεύθυνση Χωροταξίας Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής/Τμήμα Προστασίας Φυσικών Πόρων από Αγροτικές Δραστηριότητες, προτίθεται να προκηρύξει το 3 ο τρίμηνο του 2017 τη γεωργοπεριβαλλοντική-κλιματική δράση 10.1.04 «Μείωση της ρύπανσης νερού από γεωργική δραστηριότητα» του ΠΑΑ 2014-2020, με πρώτο έτος εφαρμογής 2018 (φθινοπωρινές καλλιέργειες 2017 – εαρινές καλλιέργειες 2018).
Α. Στόχος της δράσης
Βασικός στόχος της δράσης είναι η μείωση της ρύπανσης του νερού τόσο από νιτρικά ιόντα όσο και από άλλες εν δυνάμει ρυπογόνες εισροές (φωσφορικά ιόντα, φυτοπροστατευτικά προϊόντα). Η δράση συμβάλλει στην προτεραιότητα 4 - «Αποκατάσταση, διατήρηση και ενίσχυση των οικοσυστημάτων που συνδέονται με τη γεωργία και τη δασοπονία».
Β. Περιοχή παρέμβασης
Η δράση εφαρμόζεται στις 30 περιοχές, οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί ως ευπρόσβλητες από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης, βάσει των αριθ. 19652/1906/1999 (ΦΕΚ Β΄ 1575), 20419/2522/2001 (ΦΕΚ Β΄ 1212), 24838/1400/Ε103/2008 (ΦΕΚ Β΄1132), 106253/2010 (ΦΕΚ Β΄1843), 190126/2013 (ΦΕΚ Β΄983) και 147070/2014 (ΦΕΚ Β΄3224) ΚΥΑ καθώς και στις ακόλουθες περιοχές σημαντικών υγροτόπων:
- Εθνικός Δρυμός Πρεσπών,
- Υγρότοποι Αμβρακικού,
- Εθνικό πάρκο λίμνης Παμβώτιδας Ιωαννίνων,
- Εθνικό πάρκο λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου – Αιτωλικού,
- Λίμνες Τριχωνίδα – Λυσιμαχία, Λίμνη Οζερός,
- Δέλτα Νέστου και
- Λίμνες Δ. Μακεδονίας: Βεγορίτιδα, Χειμαδίτιδα, Πετρών και Ζάζαρη.
Η επιλεξιμότητα των αγροτεμαχίων, ως προς την περιοχή παρέμβασης, θα απεικονίζεται στην Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ) 2017.
Γ. Πιστώσεις – Χρηματοδότηση
Η δημόσια δαπάνη της παρούσας δράσης ανέρχεται στο ενδεικτικό ποσό των 177.000.000 ευρώ, και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014 - 2020. Δ. Δικαιούχοι είναι γεωργοί, φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή ομάδες αυτών, οι οποίοι είναι κάτοχοι γεωργικής έκτασης.
Τα αγροτεμάχια της εκμετάλλευσης που θα ενταχθούν στο πλαίσιο της 1ης Πρόσκλησης της δράσης, πρέπει να πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια επιλεξιμότητας:
- να είναι δηλωμένα στην Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ) του ενδιαφερόμενου του έτους 2017, η οποία θα χρησιμοποιηθεί ως αίτηση αναφοράς. Στην περίπτωση των μόνιμων φυτειών (δενδρώδεις καλλιέργειες) τα προς ένταξη αγροτεμάχια πρέπει να είναι δηλωμένα στην ΕΑΕ 2017 του ενδιαφερομένου με επιλέξιμη για τη δέσμευση δενδρώδη καλλιέργεια
- να είναι δηλωμένα στην ΕΑΕ 2017 ως αρδευόμενα (σε επίπεδο αγροτεμαχίου και όχι σε επίπεδο καλλιέργειας)
- να βρίσκονται εντός των περιοχών παρέμβασης
- για την ομάδα καλλιέργειας «Ελιά», η ελάχιστη πυκνότητα φύτευσης των υπό ένταξη ελαιοτεμαχίων είναι τουλάχιστον 80 ελαιόδεντρα ανά εκτάριο (Ha), προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι πρόκειται για συστηματικό ελαιώνα.
Οι δεσμεύσεις που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο της δράσης είναι πενταετούς διάρκειας.
Γραμμή βάσης: Οι δικαιούχοι οφείλουν να τηρούν, κατ’ έτος και καθ’ όλη τη διάρκεια των δεσμεύσεών τους, τη γραμμή βάσης της εκάστοτε δέσμευσης, κατά περίπτωση, σύμφωνα με τους πίνακες Μ10-15, Μ10-16, Μ10-17 και Μ10-18 του Κεφαλαίου 8 του ΠΑΑ 2014-2020 (αναρτημένο στην ιστοσελίδα www.agrotikianaptixi.gr)
Γενικές δεσμεύσεις
Τα αγροτεμάχια τα οποία εντάσσονται στη δράση πρέπει:
- να κατέχονται νόμιμα κατ’ έτος και καθ’ όλη τη διάρκεια της δέσμευσης
- να διατηρούνται σταθερά καθ’ όλη την περίοδο της δέσμευσης, καθώς δεν επιτρέπεται η αλλαγή των αγροτεμαχίων για τα οποία έχουν αναληφθεί δεσμεύσεις.
Ειδικές δεσμεύσεις
Οι ειδικές δεσμεύσεις που δύναται να εφαρμοστούν στο πλαίσιο της δράσης είναι οι παρακάτω:
ΕΙΔΙΚΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗ Α: Αγρανάπαυση.
Στο πλαίσιο αυτής της δέσμευσης οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν ετησίως να θέτουν σε αγρανάπαυση έκταση, η οποία να αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της συνολικά ενταγμένης έκτασης.
Στην υπό αγρανάπαυση έκταση απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε γεωργικής δραστηριότητας, η οποία μπορεί να αλλοιώσει τον περιβαλλοντικό χαρακτήρα της έκτασης (π.χ. όργωμα, λίπανση, χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, άρδευση κ.ά.) συμπεριλαμβανομένης της ελάχιστης δραστηριότητας του Πυλώνα I, ήτοι του ενός οργώματος το χρόνο για τις αρόσιμες εκτάσεις. Εάν η δέσμευση της αγρανάπαυσης πρόκειται να εφαρμοστεί σε ενταγμένα στη δράση αγροτεμάχια με κλίση μεγαλύτερη του 8%, τότε ο δικαιούχος αναλαμβάνει επιπλέον να εγκαθιστά φυτά εδαφοκάλυψης (κατάλληλα χειμερινά ψυχανθή, σιτηρά και σταυρανθή και μείγματα αυτών) στα αγροτεμάχια αυτά.
Εάν η ενταγμένη στη δράση έκταση περιλαμβάνει αγροτεμάχια που εφάπτονται σε επιφανειακά ύδατα, τότε η αγρανάπαυση εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε αυτά και η υπό αγρανάπαυση έκταση παραμένει σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια της δέσμευσης.
ΕΙΔΙΚΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗ B: Αμειψισπορά.
Στο πλαίσιο αυτής της δέσμευσης οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν ετησίως να θέτουν σε αμειψισπορά έκταση, η οποία να αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της συνολικά ενταγμένης έκτασης. Ως καλλιέργειες αμειψισποράς εγκαθίστανται καλλιέργειες που παραδοσιακά καλλιεργούνται ως ξηρικές (χειμερινά σιτηρά και ψυχανθή).
ΕΙΔΙΚΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗ Γ: Χλωρά λίπανση σε δενδρώδεις καλλιέργειες.
Στο πλαίσιο αυτής της δέσμευσης οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν:
- Να εφαρμόζουν χλωρά λίπανση με φυτά εδαφοκάλυψης στον υποόροφο των δενδρώνων, σε έκταση που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 20% της ενταγμένης έκτασης. Επιλέξιμα ως φυτά εδαφοκάλυψης είναι τα χειμερινά ψυχανθή και τα μείγματα χειμερινών ψυχανθών με σιτηρά. Στο τμήμα της έκτασης, στο οποίο εφαρμόζεται χλωρά λίπανση, απαγορεύεται η χρήση αζωτούχων λιπασμάτων και κοπριάς.
- Να πραγματοποιούν εργαστηριακές αναλύσεις στην ενταγμένη στη δέσμευση εκμετάλλευση (εδαφολογική ανάλυση, φυλλοδιαγνωστική, ανάλυση αρδευτικού νερού). Οι εργαστηριακές αναλύσεις πραγματοποιούνται από τα Τμήματα Γεωργικών Εφαρμογών και Ανάλυσης Λιπασμάτων του ΥΠΑΑΤ ή από διαπιστευμένα ιδιωτικά εργαστήρια.
- Να διαθέτουν «Σχέδιο Διαχείρισης Εισροών» (ΣΔΕ) για το σύνολο της ενταγμένης εκμετάλλευσης, μέσω του οποίου εξασφαλίζεται η αποδοτική και αποτελεσματική διαχείριση των χρησιμοποιούμενων εισροών (λιπάσματα, φυτοπροστατευτικά προϊόντα, αρδευτικό νερό). Η δέσμευση αυτή εφαρμόζεται στις δενδρώδεις καλλιέργειες των ευπρόσβλητων στα νιτρικά ιόντα γεωργικής προέλευσης περιοχών, που καλύπτονται από Πρόγραμμα Δράσης. Από τα υφιστάμενα Προγράμματα Δράσης, δενδρώδεις καλλιέργειες περιέχονται στα ακόλουθα: Αργολικό πεδίο: Εσπεριδοειδή, Ελιά, Βερικοκιά Λεκάνη Πηνειού Ηλείας: Ελιά Κάμπος Θεσσαλονίκης – Πέλλας – Ημαθίας: Ροδακινιά, Μηλιά, Αχλαδιά Πεδιάδα Άρτας – Πρέβεζας: Εσπεριδοειδή, Ελιά.
ΕΙΔΙΚΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗ Δ: Ζώνη ανάσχεσης σε αγροτεμάχια που εφάπτονται σε επιφανειακά ύδατα.
Στο πλαίσιο αυτής της δέσμευσης οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν να εφαρμόζουν παρυδάτια ζώνη ανάσχεσης πλάτους τουλάχιστον πέντε (5) μέτρων, κατά μέσο όρο, στα ενταγμένα στη δέσμευση αγροτεμάχια που εφάπτονται με επιφανειακά ύδατα (ποτάμια, υδατορέματα, λίμνες, αρδευτικές διώρυγες, αποστραγγιστικές τάφρους κ.ά.).
Στην παρυδάτια ζώνη ανάσχεσης απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε γεωργικής δραστηριότητας, η οποία μπορεί να αλλοιώσει τον περιβαλλοντικό χαρακτήρα της έκτασης (π.χ. όργωμα, λίπανση, χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, άρδευση κ.ά.) συμπεριλαμβανομένης της ελάχιστης δραστηριότητας του Πυλώνα I, ήτοι του ενός οργώματος το χρόνο για τις αρόσιμες εκτάσεις.
Η δέσμευση αφορά στις αροτραίες καλλιέργειες της περιοχής παρέμβασης.
Είδος παρεχόμενων ενισχύσεων
Η στήριξη χορηγείται σε ετήσια βάση και ανά εκτάριο γεωργικής έκτασης, προκειμένου οι δικαιούχοι να αποζημιωθούν για το διαφυγόν εισόδημα, τις πρόσθετες δαπάνες και το κόστος συναλλαγής που, κατά περίπτωση, συνεπάγεται η ανάληψη και τήρηση των ανωτέρω δεσμεύσεων.
Ύψη ενίσχυσης και επιλέξιμες ανά ειδική δέσμευση καλλιέργειες.
- Για την ειδική δέσμευση Α
Τα ύψη ενίσχυσης και οι επιλέξιμες καλλιέργειες για την ειδική δέσμευση Α αποτυπώνονται στον ακόλουθο πίνακα. Στο πλαίσιο της δέσμευσης ενισχύεται η έκταση με τις επιλέξιμες καλλιέργειες, προσαυξημένη κατά την έκταση της αγρανάπαυσης.
* Τα ύψη ενίσχυσης του πίνακα θα είναι μειωμένα για τους δικαιούχους που είναι υπόχρεοι της πρακτικής του πρασινίσματος «περιοχή οικολογικής εστίασης (EFA)», προκειμένου να μην προκύπτει διπλή χρηματοδότηση για το 5% της έκτασης που είναι υποχρεωμένοι να διατηρούν ως EFA. Το ποσοστό μείωσης της ενίσχυσης θα προσδιορίζεται στο θεσμικό πλαίσιο εφαρμογής της δράσης. Για τους δικαιούχους της δέσμευσης με υπό αγρανάπαυση αγροτεμάχια με κλίση μεγαλύτερη του 8%, στο ύψος ενίσχυσης του παραπάνω πίνακα προστίθεται ενίσχυση ύψους 70€/Ha/έτος και μέχρι του ορίου των 600€/Ha/έτος, για την κάλυψη του πρόσθετου κόστους των φυτών εδαφοκάλυψης.
- Για την ειδική δέσμευση Β
Τα ύψη ενίσχυσης και οι επιλέξιμες καλλιέργειες για την ειδική δέσμευση Β αποτυπώνονται στον ακόλουθο πίνακα. Στο πλαίσιο της δέσμευσης ενισχύεται η έκταση με τις επιλέξιμες καλλιέργειες, προσαυξημένη κατά την έκταση της αμειψισποράς.
- Για την ειδική δέσμευση Γ
Τα ύψη ενίσχυσης για την ειδική δέσμευση Γ αποτυπώνονται στον παραπάνω πίνακα.
- Για την ειδική δέσμευση Δ
Το ΤΑΚ για τις επιλέξιμες καλλιέργειες αποτυπώνεται στον παραπάνω πίνακα. Το ύψος ενίσχυσης για την ειδική δέσμευση Δ υπολογίζεται από τον παρακάτω τύπο: Ύψος ενίσχυσης (€/Ha/έτος) = (έκταση ζώνης ανάσχεσης πλάτους 4 μέτρων/ενταγμένη έκταση) * Τυπικό Ακαθάριστο Κέρδος (ΤΑΚ). Αποζημιώνεται η απώλεια εισοδήματος για τα 4 από τα 5 μέτρα πλάτους της ζώνης ανάσχεσης, δεδομένου ότι στο πλαίσιο της πολλαπλής συμμόρφωσης απαγορεύεται η καλλιέργεια σε απόσταση μικρότερη του ενός μέτρου από τις όχθες υδατορεμάτων και λοιπών υδάτινων όγκων (γραμμή βάσης).
* Τα ύψη ενίσχυσης του πίνακα θα είναι μειωμένα για τους δικαιούχους που είναι υπόχρεοι της πρακτικής του πρασινίσματος «περιοχή οικολογικής εστίασης (EFA)», προκειμένου να μην προκύπτει διπλή χρηματοδότηση για το 5% της έκτασης που είναι υποχρεωμένοι να διατηρούν ως EFA. Το ποσοστό μείωσης της ενίσχυσης θα προσδιορίζεται στο θεσμικό πλαίσιο εφαρμογής της δράσης.
