Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα νέες εικόνες και επιστημονικά δεδομένα για τον διαστρικό κομήτη 3I/ATLAS, ο οποίος πέρασε από το ηλιακό μας σύστημα φέτος το φθινόπωρο, προσφέροντας μια σπάνια ευκαιρία μελέτης υλικού που προέρχεται από άλλο πλανητικό σύστημα.
Οι παρατηρήσεις συγκεντρώθηκαν από δεκάδες διαστημικές αποστολές της NASA, τη στιγμή που ο κομήτης πλησίαζε τον Άρη, αλλά δημοσιοποιήθηκαν με καθυστέρηση λόγω της πρόσφατης διακοπής λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Πρόκειται μόλις για το τρίτο γνωστό διαστρικό αντικείμενο που εντοπίζεται να εισέρχεται στο ηλιακό μας σύστημα.
Ο 3I/ATLAS κινήθηκε με ταχύτητα που ξεπερνούσε τα 240.000 χλμ/ώρα και έφτασε σε απόσταση περίπου 29 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Άρη στις αρχές Οκτωβρίου, επιτρέποντας σε αποστολές που βρίσκονταν ήδη σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη να τον καταγράψουν από εξαιρετικά μικρή απόσταση.
Η NASA παρομοίασε την προσπάθεια με «ένα στάδιο γεμάτο θεατές που προσπαθούν να φωτογραφίσουν μια μπάλα από διαφορετικές γωνίες χωρίς κανείς να έχει ιδανική θέση», τονίζοντας ότι οι εικόνες αποκτήθηκαν από όργανα που δεν είχαν σχεδιαστεί ειδικά για την παρατήρηση κομητών.
Καταγραφές προήλθαν από σειρά διαφορετικών προγραμμάτων, μεταξύ των οποίων οι αποστολές Lucy και Psyche που βρίσκονται καθ’ οδόν προς αστεροειδείς, καθώς και η τροχιακή πλατφόρμα Mars Reconnaissance Orbiter που είχε την πιο κοντινή οπτική γωνία. Υλικό συγκεντρώθηκε επίσης από παρατηρητήρια ηλιακής παρακολούθησης, όπως η αποστολή Parker Solar Probe και το SOHO, καθώς και από επίγειες εγκαταστάσεις όταν η θέση της Γης το επέτρεπε.
Σύμφωνα με τη NASA, η συνδυαστική ανάλυση από τόσα διαφορετικά όργανα επιτρέπει ακριβέστερη μοντελοποίηση της τροχιάς και τρισδιάστατη αποτύπωση της «κόμης», δηλαδή του νέφους αερίων και σωματιδίων που εκλύονται από τον πυρήνα.
Οι πρώτες επιστημονικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι ο 3I/ATLAS παρουσιάζει χημικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με πολλούς κομήτες του ηλιακού μας συστήματος. Τα δεδομένα υποδεικνύουν υψηλότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε σχέση με νερό, καθώς και αυξημένες συγκεντρώσεις νικελίου σε σύγκριση με σίδηρο στα υλικά που απελευθερώνονται. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα χαρακτηριστικά αυτά μπορεί να αντανακλούν διαφορετικές συνθήκες δημιουργίας στον πρωτοπλανητικό δίσκο από τον οποίο προήλθε ο κομήτης, σε εποχή που ενδέχεται να προηγείται χρονικά ακόμη και του σχηματισμού του Ήλιου και της Γης.
