Οι τραπεζίτες προχωρούν σε διανομή ακόμα μεγαλύτερων μερισμάτων ύψους 2,5 δισ. ευρώ παρά το γεγονός ότι η ελληνική οικονομία «ασθμαίνει» και οι τράπεζές τους δεν προσφέρουν δάνεια για να αναπτυχθεί!
Ακόμα και τα «κόκκινα» δάνεια που προέκυψαν στο παρελθόν είναι ευθύνη των τραπεζών οι οποίες τότε δάνειζαν όποιον πέρναγε απ’ έξω…
Η μη παροχή δανείων από τις τράπεζες είναι αυτή την στιγμή ο βασικός λόγος που δεν υπάρχει πραγματική ανάπτυξη στην χώρα. Από εκεί που οι τράπεζες κάποτε δάνειζαν τους πάντες που δεν ήταν καλό, τώρα δεν δανείζουν κανέναν το οποίο επίσης δεν είναι καλό.
Ο στόχος των τραπεζικών επιτελείων είναι να ικανοποιήσουν τους μετόχους και να συντηρήσουν την καλή πορεία των μετοχών στο χρηματιστήριο, η οποία τους επιτρέπει να διαφημίζουν ένα τραπεζικό success story.
Η πραγματικότητα όμως είναι ότι τα τραπεζικά κέρδη των τελευταίων ετών βασίστηκαν, όχι σε υποτιθέμενες επιτυχημένες κινήσεις των χρυσοπληρωμένων Ελλήνων τραπεζιτών, αλλά στα υψηλά επιτόκια που εισέπρατταν οι ίδιες από την ΕΚΤ, ενθυλακώνοντας τη διαφορά από τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια που πλήρωναν εκείνες στους καταθέτες.
Οι τράπεζες μάζευαν το χρήμα των καταθέσεων πληρώνοντας στους πελάτες ένα από τα χαμηλότερα επιτόκια της ευρωζώνης, αλλά μετέφεραν τα χρήματα στον ειδικό υψηλότοκο λογαριασμό «διευκόλυνσης των τραπεζών» της ΕΚΤ, εισπράττοντας υψηλό τόκο για ίδιον όφελος.
Το αποτέλεσμα είναι ότι οι 4 συστημικές ελληνικές τράπεζες (Εθνική, Πειραιώς, Eurobank και Alpha) συγκέντρωσαν κέρδη πάνω από 12 δισ. ευρώ στο διάστημα 2022-2024 ενώ ήδη φέτος στο πρώτο εξάμηνο του 2025, «γράφουν» καθαρά κέρδη 2,4 δισ. ευρώ, αυξημένα κατα 4% σε σχέση με το περσινό εξάμηνο.
Αυτό σημαίνει ότι εάν οι προβλέψεις επιβεβαιωθούν και για το σύνολο της φετινής χρονιάς τα κέρδη της τετραετίας 2022-2025 συνολικά θα έχουν ξεπεράσει αθροιστικά τα 17 δισ. ευρώ.
Οι 4 συστημικές τράπεζες εκμεταλλεύτηκαν τη συγκυρία για να μοιράσουν μέρισμα για τα κέρδη του 2023 και του 2024 πάνω από 2,3 δισ. ευρώ (0,8 δισ. ευρώ για το 2023 και 1,53 δισ. ευρώ για το 2024), ενώ και για το 2025 προγραμμάτιζαν αρχικά διανομή μερίσματος περίπου στο 50% των κερδών που σημαίνει γύρω στα 2,5 δισ. ευρώ σύμφωνα με τα προβλεπόμενα κέρδη.
Όμως επειδή τα κέρδη μέχρι το τέλος της χρονιάς πιθανότατα θα υπερβούν τις προβλέψεις, αλλά και για να «προλάβουν» να κατοχυρώσουν έγκριση των εποπτικών αρχών για υψηλά μερίσματα ανεξάρτητα από πιθανές ρυθμιστικές παρεμβάσεις, οι τραπεζίτες κάνουν σχέδια για ακόμα μεγαλύτερη διανομή μερισμάτων.
Τα σχέδια διανομής μερισμάτων που προωθούν προς έγκριση από την ΕΚΤ προβλέπουν ποσοστό έως και 60% από τα κέρδη της φετινής χρονιάς, τη στιγμή που το μέσο ποσοστό διανομής κερδών στην ευρωζώνη είναι 50% και ενώ για τα κέρδη του 2023 το ποσοστό διανομής των 4 συστημικών τραπεζών ήταν 30% και το 2024 ήταν 40-50%.
Σπεύδουν δηλαδή οι τραπεζίτες να δεσμεύσουν τα κέρδη σε διανομές, ώστε να «προλάβουν» είτε ακόμα μεγαλύτερη μείωση επιτοκίων της ΕΚΤ είτε κυβερνητικές παρεμβάσεις που θα «τραβήξουν» χρήματα από τα κέρδη με τη μορφή φορολογίας ή ακόμα μεγαλύτερης απόσβεσης των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων.
Οι τραπεζίτες ανησυχούν διότι αφενός βλέπουν ότι λόγω της μείωσης των επιτοκίων της ΕΚΤ υποχωρούν διαρκώς τα έσοδα από τόκους που συντηρούσαν τα υπερ-κέρδη των τελευταίων ετών αλλά και επειδή ανοίγει πάλι στην Ευρώπη η συζήτηση για έκτακτη φορολόγηση των τραπεζικών κερδών.
Το «πάρτι» των τόκων τελειώνει, καθώς η ΕΚΤ έχει κατεβάσει στο 2% το επιτόκιο που πληρώνει για τις καταθέσεις «διευκόλυνσης» των τραπεζών (από 4% που είχε ανέβει το Σεπτέμβριο του 2023) και αυτό φαίνεται στα αποτελέσματα των ελληνικών τραπεζών.
Το πρώτο εξάμηνο 2025 οι 4 συστημικές τράπεζες κατέγραψαν πτώση των εσόδων από τόκους (-4%), ενώ στο ίδιο διάστημα οι ίδιες τράπεζες κατάφεραν να αυξήσουν τα έσοδα από προμήθειες (+13%) για να καλύψουν τις απώλειες, παρά τους περιορισμούς και την κατάργηση των υπερβολικών χρεώσεων που νομοθέτησε η κυβέρνηση .
Το «χορό» των συζητήσεων για φορολόγηση των τραπεζικών κερδών άνοιξε πάλι η Ιταλία, όπου το 2023 επεβλήθη έκτακτος φόρος στα κέρδη των τραπεζών, τα οποία εκτινάχθηκαν την περίοδο εκείνη, όπως και σε όλη την Ευρώπη, λόγω της αύξησης των επιτοκίων της ΕΚΤ.
Στην Ιταλία ενόψει του προϋπολογισμού για το 2026 έχει ανοίξει ξανά η συζήτηση για επιβολή έκτακτης φορολογίας με μορφή η οποία δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει, πιθανόν μέσα από τις Αναβαλλόμενες Φορολογικές Απαιτήσεις (DTA) τις οποίες οι ιταλικές τράπεζες, όπως και οι ελληνικές, χρησιμοποιούν για τη μείωση των φορολογικών τους υποχρεώσεων.
Το «πάρτι» των επιτοκίων ήταν στην ουσία μια επιδότηση της ΕΚΤ στα κέρδη όλων των τραπεζών της Ευρωζώνης, αλλά οι ελληνικές τράπεζες το… παράκαναν.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΚΤ κατά μέσο όρο για τις τράπεζες της ευρωζώνης το ποσοστό των εσόδων από τόκους ήταν περίπου 58%, ενώ για τις ελληνικές τράπεζες ήταν σταθερά πάνω από 75% και κάποια στιγμή, το 2024 έφτασε κοντά στο 80%.
Συστηματικά τα τελευταία χρόνια οι ελληνικές τράπεζες δίνουν από τα χαμηλότερα επιτόκια στις καταθέσεις, ενώ χρεώνουν από τα υψηλότερα επιτόκια στα δάνεια.
Τα στοιχεία αυτό δείχνει ότι οι 4 ελληνικές συστημικές τράπεζες παρουσίασαν υπερκέρδη, εκμεταλλευόμενες στο έπακρο τις καταθέσεις των πελατών τους, τους οποίους «τιμωρούσαν» με πολύ χαμηλά επιτόκια, ενώ οι ίδιες αξιοποιούσαν τα χρήματα μεταφέροντάς τα στην ΕΚΤ με υψηλό επιτόκιο.
Τα υψηλά κέρδη δηλαδή και τα μεγάλα μερίσματα για τις ελληνικές τράπεζες όχι μόνο ήταν εύκολα, άκοπα και χωρίς ρίσκο, αλλά παρήχθησαν και σε βάρος των Ελλήνων καταθετών, οι οποίοι έχαναν χρήματα από τις καταθέσεις λόγω των πολύ χαμηλών επιτοκίων. Οι απώλειες των καταθετών μοιράστηκαν ως μέρισμα, προς όφελος των μετόχων, ενώ οι τραπεζίτες διαφήμισαν το «success story» και το χρησιμοποίησαν για να αυξήσουν τις δικές τους αμοιβές.
Δεδομένου ότι κέρδη των ευρωπαϊκών τραπεζών στο διάστημα 2022-2024 προήλθαν κατά κύριο λόγο από τα υψηλά επιτόκια της που η ΕΚΤ ανέβασε για να αντιμετωπίσει τον υψηλό πληθωρισμό, αρκετοί αξιωματούχοι και οικονομολόγοι πρότειναν την έκτακτη φορολόγηση των τραπεζικών κερδών, όπως έγινε και με τις ενεργειακές εταιρείες.
Έκτακτος φόρος στα τραπεζικά κέρδη επιβλήθηκε στην Ιταλία, την Ισπανία και τη Λιθουανία, την Τσεχία αλλά και στην Ουγγαρία που είναι εκτός ευρωζώνης, όμως τέτοιες προτάσεις δεν εισακούστηκαν στην Ελλάδα ούτε στην Πορτογαλία που έγιναν σχετικά συζητήσεις.
