Θα έπρεπε άραγε τα παιδιά να ανταποδίδουν τα χτυπήματα που δέχονται; Tι λένε οι ειδικοί για την συμβουλή που δίνουν πολλές φορές οι γονείς στα παιδιά τους;
Η απάντηση μίας μαμάς στο ερώτημα πυροδότησε μία έντονη συζήτηση στο TikTok.«Αν κάποιος χτυπήσει το παιδί μου, δεν το μεγαλώνω για να πάει να το πει στη δασκάλα, δεν μεγαλώνω ένα “καρφί”. Πάρ’το πανω σου, υπερασπίσου τον εαυτό σου και χτύπα τον κι εσύ. Εάν αυτό είναι αμφιλεγόμενο, πραγματικά δεν με νοιάζει. Ανταπόδωσε με τον ίδιο ή και με πιο σκληρό τρόπο. Ευχαριστώ».
Το αποτέλεσμα αυτής της τοποθέτησης δίχασε το διαδίκτυο με κάποιους γονείς να επικροτούν, άλλους να εκφράζουν ανησυχίες περί ανατροφής.
Αν και η ιδέα του να ανταποδώσει ένα παιδί το χτύπημα προκαλεί συνήθως έντονες και άμεσες αντιδράσεις από τους γονείς, ειδικοί στη συμπεριφορά τονίζουν ότι το θέμα έχει περισσότερες αποχρώσεις και αξίζει πιο προσεκτική σκέψη.
Η συζήτηση γύρω από τα αντίποινα έχει πολλές πτυχές, καθώς πυροδοτεί δύο σημαντικά γονεϊκά ένστικτα: την επιθυμία του γονιού να προστατεύσει το παιδί του και του να μεγαλώσει ένα ευγενικό και ισορροπημένο άνθρωπο. Είναι κατανοητή η πρόθεση να λέμε στα παιδιά μας να ανταποδώσουν, όταν δεχθούν πρώτα ένα χτύπημα, επειδή νιώθει δικαιοσύνη έτσι. Όμως, οι περισσότεροι ειδικοί δεν συστήνουν στους γονείς να διδάξουν την ανταπόδωση. Και δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός, ότι η συζήτηση γύρω από αυτό το ζήτημα έχει αποχρώσεις και συχνά διχάζει.
Γενικότερα, οι περισσότεροι ειδικοί αντιτίθενται στο να διδάσκεται η ανταπόδωση με σωματική επαφή.
Παρόλο που πυροδοείται το ένστικτο προστασίας, τα αντίποινα περνούν το μήνυμα στο παιδί ότι η βία είναι αποδεκτό μέσο για την επίλυση συγκρούσεων με τους συνομηλίκους τους. Κι αυτό συχνά κλιμακώνει την κατάσταση και αυξάνει τις πιθανότητες κάποιος να τραυματιστεί. Θα πρέπει να προπονούμε τα παιδιά με δεξιότητες που είναι βιώσιμες και αποδεκτές σε κάθε περιβάλλον, είτε αυτό είναι το σχολείο, η παιδική χαρά, είτε ακόμη και το σπίτι. Οφείλουμε να τα διδάξουμε να συζητούν για τη λύση ενός προβλήματος που προκύπτει, να αναπτύσσουν την συναισθηματική τους ρύθμιση και να αναζητούν βοήθεια.
Φυσικά, το να μην ανταποδίδεις δεν σημαίνει, ότι αποδέχεσαι μία επίθεση. Τα παιδιά θα πρέπει να μαθαίνουν πώς να υπερασπίζονται τον εαυτό τους. Τα αντίποινα, ωστόσο, δεν είναι μονόδρομος. Είναι η συζήτηση γύρω από τη δύναμη, τα όρια και την αξία του εαυτού.
Σύμφωνα με ειδικούς στη συμπεριφορά, υπάρχουν περιπτώσεις, όπου τα αντίποινα μπορεί να είναι αναγκαία, ιδιαίτερα όταν ένα παιδί βρίσκεται σε κίνδυνο και πρέπει να προστατευτεί.
Συνεπώς, αν δεν είναι συνετό να διδάξουμε αντίποινα στα παιδιά μας, όταν δεχθούν επίθεση, τι να κάνουν; Οι ειδικοί προτείνουν τα εξής:
Ξεχωρίστε το “κάρφωμα” από την πραγματική υποστήριξη
Το “κάρφωμα” αφορά συνήθως το να βάλεις κάποιον σε μπελάδες. Αλλά το να ζητάς βοήθεια έχει σκοπό να πάρεις υποστήριξη ή να κρατήσεις κάποιον ασφαλή.
Διδάξτε τους την αξία της παύσης
Το χτύπημα είναι συχνά μια αυθόρμητη αντίδραση. Μια παύση μπορεί να βοηθήσει. Βοηθήστε το παιδί σας να αναγνωρίζει τα συναισθήματα «μάχης ή φυγής» που εμφανίζονται όταν πληγώνεται ή θυμώνει, όπως ο γρήγορος καρδιακός παλμός ή οι σφιγμένες γροθιές. Εξασκηθείτε μαζί στο να παίρνει βαθιές αναπνοές ή να μετράει μέχρι το 10 πριν αντιδράσει.
Ονομάστε το συναίσθημα
Ένας μικροκαβγάς μεταξύ παιδιών μπορεί εύκολα να κλιμακωθεί, καθώς εκείνα δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τα συναιθσήματά τους. Μπορεί να νιώθουν έντονο θυμό, αλλά να μην μπορούν να το πουν με λόγια. Μαθαίνοντάς τους για τα συναισθήματά τους τα βοηθάτε να τους δίνουν όνομα, όταν αυτά έρχονται στην επιφάνεια και κατ’ επέκταση θα αντιδρούν πιο αποτελεσματικά.
Καθαρές, ευθείες λέξεις
Οι κοινωνικές νόρμες συχνά εξυμνούν τη σωματική δύναμη. Ωστόσο, καλό θα ήταν να διδάξουμε στα παιδιά να χρησιμοποιούν δυνατή φωνή και λόγο για να θέτουν όρια.
Ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία που μπορούμε να δώσουμε στα παιδιά μας είναι η ικανότητα να χρησιμοποιούν τη φωνή τους. Μπορείτε να παίξετε ρόλους στο σπίτι με φράσεις όπως ‘σταμάτα’ και ‘μη με αγγίζεις’. Η εξάσκηση αυτή βοηθά τα παιδιά να είναι προετοιμασμένα να εφαρμόσουν αυτές τις δεξιότητες σε πραγματικές καταστάσεις.
Φύγε μακριά
Το να απομακρύνεται κανείς αντί να ανταπαντά με βία δεν σημαίνει ότι το παιδί αποδέχτηκε την κακομεταχείριση. Αντίθετα, μπορεί να είναι σημάδι δύναμης και ωριμότητας.
Πείτε στα παιδιά ότι είναι εντάξει να φύγουν από μια κατάσταση που νιώθουν λάθος ή ανασφαλής. Το να απομακρύνεσαι δεν είναι αδυναμία, είναι χρήση καλής κρίσης για να διατηρήσεις τον έλεγχο. Επιβραβεύστε τα όταν αντιμετωπίζουν καταστάσεις αποσύροντας τον εαυτό τους αντί να αντιδρούν σωματικά. Με τον καιρό, αυτό τα βοηθά να αισθάνονται δυνατά χωρίς να χρειάζεται να παλέψουν.
